రసాయన శాస్త్రంలోని అర్హీనియస్ సిద్ధాంతం ప్రకారం H+, OH- అయాన్ల కలయిక వల్ల H2O ఏర్పడటాన్ని తటస్థీకరణం (Neutralization) అంటారు.

బలమైన ఆమ్లం-బలమైన క్షారంతో కలిసి తటస్థీకరణం చెందిచే టైట్రేషన్ యొక్క యానిమేషన్ (ఫినాప్తలీన్ ఉపయోగించి). సమతాస్థితి స్థానం ఎరుపు రంగులో గుర్తించబడింది

తటస్థీకరణ ఉష్ణం మార్చు

ఒక మోల్ H+ అయాన్లు, ఒక మోల్ OH- అయాన్లతో కలిసినప్పుడు విడుదలయ్యే ఉష్ణాన్ని తటస్థీకరణ ఉష్ణం (Neutralization heat) అంటారు. దీని విలువ 13.7 కిలో కేలరీలు/మోల్.

తటస్థీకరణ చర్య మార్చు

ఒక ఆమ్లం, ఒక క్షారం కలిసి ఎల్లప్పుడు లవణం, నీటిని ఏర్పరుస్తాయి. దీనిని తటస్థీకరణ చర్య (Neutralization reaction) అంటారు. ఆమ్లం (acid) + క్షారం (base) → లవణం (salt) + నీరు (water) ఉదాహరణ: HCl [ఆమ్లం] + NaOH [క్షారం]→Nacl [లవణం]+H2O[నీరు]

అర్హీనియస్ సిద్ధాంతం మార్చు

నీరు మంచి ద్రావణి అని మనకందరికీ తెలుసు. అయితే నీరు చాలా పదార్ధాలను తనలో కరిగించుకుని, వాటిని స్వతంత్ర అయాన్లుగా మారుస్తుందని మొదటిసారిగా స్వీడన్ శాస్త్రవేత్త అర్హీనియస్ 1887లో ప్రతిపాదించాడు. పదార్ధాలు నీటిలో కరిగి జల ద్రావణాలు ఏర్పడతాయి. అర్హీనియస్ సిద్ధాంతం ప్రకారం జల ద్రావణంలో హైడ్రోజన్ అయాన్లను ఇచ్చేవి ఆమ్లాలు. హైడ్రాక్సైడ్ అయాన్లను ఇచ్చేవి క్షారాలు.

ఉదాహరణలు
HCl (ఆమ్లం) → H+ + Cl- : NaOH (క్షారం) → Na+ + OH-

మూలాలు మార్చు