త్వచాస్థులు
ఎముకలలో కొన్ని శరీరంలోని పొరల నుండి తయారౌతాయి. వీటిని త్వచాస్థులు లేదా చర్మీయ అస్థులు (Membrane or Dermal bones) అంటారు. త్వచాస్థులు (మెంబ్రేన్) జీవశాస్త్రంలో సజీవ కణం లేదా అంతర్గత కణాల యొక్క బయటి సరిహద్దును ఏర్పరుస్తున్న సన్నని పొర. ప్లాస్మా పొర, అంతర్గత పొరలతో కప్పబడిన అవయవాలు అంటారు. జీవ పొరలకు మూడు ప్రాధమిక విధులు ఉన్నాయి, అవి విషపూరిత పదార్థాలను కణం నుండి దూరంగా ఉంచుతాయి, అవయవాలలో నిర్వహించిన ముఖ్యమైన, అననుకూల జీవక్రియ ప్రక్రియలను వేరు చేస్తాయి. పొరలు ఎక్కువగా లిపిడ్ బిలేయర్ కలిగి ఉంటాయి, ఇది ఫాస్ఫోలిపిడ్, కొలెస్ట్రాల్ గ్లైకోలిపిడ్ అణువుల యొక్క పొర, ఇది కొవ్వు ఆమ్లాల గొలుసులను కలిగి ఉంటుంది. లిపిడ్ బిలేయర్‌లో పొందుపరిచిన ప్రోటీన్లు, వీటిలో చాలా వరకు అయాన్లు యు నీటిలో కరిగే అణువులను పొర అంతటా రవాణా చేస్తాయి. ప్లాస్మా పొరలోని కొన్ని ప్రోటీన్లు బయట రంధ్రాలను ఏర్పరుస్తాయి, వీటిని మెమ్బ్రేన్ చానెల్స్ అని పిలుస్తారు, ఇవి కణంలోకి , వెలుపల అయాన్ల యొక్క వ్యాప్తిని అనుమతిస్తాయి [1]
చరిత్ర మార్చు
మన శరీరంలోని అన్ని కణాల సాధారణ పనితీరుకు కణ త్వచాలు చాలా ముఖ్యమైనవి. కణాలు కణాంతర చుట్టూ నిరంతర, అత్యంత ఎంపిక పారగమ్య అవరోధం ఏర్పడుతుంది. పరివేష్టిత రసాయన వాతావరణం యొక్క నియంత్రణను అనుమతించడం, అయాన్ ప్రవణతలను నిర్వహించడం, ఎక్స్‌ట్రాసెల్యులర్,ఎక్స్‌ట్రా-ఆర్గానెల్లె స్థలంతో గుర్తింపు, సిగ్నలింగ్ అణువుల గుర్తింపు, సంశ్లేషణ ప్రోటీన్లు , ఒక కణంలో, పొర యొక్క వివిధ భాగాలు వేర్వేరు విధులను కలిగి ఉంటాయి [2]
అనేక జీవక్రియ, జన్యు వ్యాధులు ఎముక పరిమాణం, నాణ్యతను ప్రభావితం చేస్తాయి. మధుమేహము , మూత్రపిండాల వ్యాధి, పారాథైరాయిడ్ గ్రంథులు పారాథైరాయిడ్ హార్మోన్‌ను ప్రసారం చేయడం, అనోరెక్సియా నెర్వోసా, విటమిన్ డి-ఆధారిత వంటి జీవక్రియ వ్యాధులు బోలు ఎముకల వ్యాధికి కారణమవుతాయి (ఎముక పరిమాణం తగ్గడం, నిర్మాణ నాణ్యత). అవయవ మార్పిడి రోగులలో ఇమ్యునోసప్రెసివ్ థెరపీ ఎముక ద్రవ్యరాశిని తగ్గిస్తుంది, ఎముక, కణితులు కూడా ఉంటాయి. కణితులు బోలు ఎముకల పునర్వినియోగం యొక్క క్రియాశీలతకు కారణమయ్యే పదార్థాలను ఉత్పత్తి చేస్తాయి. జన్యుపరంగా ఆధారిత వ్యాధి ఆస్టియోజెనిసిస్ ఇంపెర్ఫెక్టాలో, టైప్ I కొల్లాజెన్ కోసం జన్యువులోని ఉత్పరివర్తనలు ఫలితంగా బోలు ఎముకల ద్వారా కొల్లాజెన్ లేదా మార్చబడిన కొల్లాజెన్ అణువుల ఉత్పత్తి తగ్గుతుంది. అస్థిపంజరం యొక్క ఇతర సాధారణ వ్యాధులు రుమటాయిడ్ ఆర్థరైటిస్, ఆస్టియో ఆర్థరైటిస్ వంటి కీళ్ల వ్యాధులు రావడానికి ఆస్కారం ఉన్నది.[3]
ఉదాహరణలు మార్చు
మూలాలు మార్చు
- ↑ "membrane | Definition, Structure, & Functions". Encyclopedia Britannica (in ఇంగ్లీష్). Retrieved 2020-12-02.
- ↑ "The Cell Membrane - Structure - Phospholipids". TeachMePhysiology. Archived from the original on 2020-06-08. Retrieved 2020-12-02.
- ↑ "membranous bone". TheFreeDictionary.com. Retrieved 2020-12-03.
- జంతుశాస్త్ర నిఘంటువు, తెలుగు అకాడమి, హైదరాబాదు.