అక్రోటుకాయ
అక్రోటుకాయ (ఆంగ్లం: Walnut) ఇది పర్షియన్ లేదా ఇంగ్లీష్ వాల్నట్. తెలుగులో దీనిని కొండగొనుగు పిక్క[1] అని పిలుస్తారు. సంస్కృతంలో అక్షోటము అని పిలువబడే నామమే తర్వాతి కాలంలో హిందీ వంటి భాషలలోకి అక్రోట్, అక్రూటు గా రూపాంతరం చెందింది. జుగ్లాన్స్ రెజియా జాతికి చెందిన చెట్టు కాయ. ఈ కాయలు పూర్తిగా పండిన తరువాత పైన షెల్ తొలగించి, కెర్నెల్ తినబడుతుంది.
 కొండగొనుగు పిక్క—ఇరుచెక్కలు | |
| Nutritional value per 100 గ్రా. | |
|---|---|
| శక్తి | 2,738 kJ (654 kcal) |
13.71 గ్రా. | |
| పిండిపదార్థము | 0.06 గ్రా. |
| చక్కెరలు | 2.61 గ్రా. |
| పీచు పదార్థం | 6.7 గ్రా. |
65.21 గ్రా. | |
| సంతృప్త క్రొవ్వు | 6.126 గ్రా. |
| మోనోశాచురేటెడ్ కొవ్వు | 8.933 గ్రా. |
| బహుళఅసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లాలు | 47.174 గ్రా. 9 గ్రా. 38 గ్రా. |
15.23 గ్రా. | |
| విటమిన్లు | Quantity %DV† |
| విటమిన్ - ఎ | 0% 1 μg0% 12 μg9 μg |
| విటమిన్ - ఎ | 20 IU |
| థయామిన్ (B1) | 30% 0.341 mg |
| రైబోఫ్లావిన్ (B2) | 13% 0.15 mg |
| నియాసిన్ (B3) | 8% 1.125 mg |
| పాంటోథెనిక్ ఆమ్లం (B5) | 11% 0.570 mg |
| విటమిన్ బి6 | 41% 0.537 mg |
| ఫోలేట్ (B9) | 25% 98 μg |
| విటమిన్ బి12 | 0% 0 μg |
| విటమిన్ సి | 2% 1.3 mg |
| Vitamin E | 5% 0.7 mg |
| విటమిన్ కె | 3% 2.7 μg |
| ఖనిజములు | Quantity %DV† |
| కాల్షియం | 10% 98 mg |
| ఇనుము | 22% 2.91 mg |
| మెగ్నీషియం | 45% 158 mg |
| మాంగనీస్ | 163% 3.414 mg |
| ఫాస్ఫరస్ | 49% 346 mg |
| పొటాషియం | 9% 441 mg |
| సోడియం | 0% 2 mg |
| జింక్ | 33% 3.09 mg |
| ఇతర భాగాలు | పరిమాణం |
| నీరు | 4.07 g |
| |
| †Percentages are roughly approximated using US recommendations for adults. Source: USDA Nutrient Database | |
చరిత్ర మార్చు
బైజాంటైన్ కాలంలో కొండగొనుగును "రాచపిక్క" (royal nut) అని కూడా పిలిచేవారు.[2] స్పెయిన్లో కొండగొనుగు చెట్ల పెంపకంపై కథనం 12వ శతాబ్దపు ఇబ్న్ అల్-అవ్వాం పుస్తకంలో చేర్చబడింది.[3] కొండగొనుగును మొదట వెల్ష్ గింజ అని పిలిచేవారు, అనగా ఇది ఫ్రాన్స్, లేదా ఇటలీ ద్వారా జర్మన్ మాట్లాడేవారి నుండి వచ్చింది. పోలిష్ భాషలో "ఇటలీ పిక్క"గా వ్యవహరిస్తారు.[4]
ఆరోగ్య ప్రయోజనాలు మార్చు
బాదం, జీడిపప్పు, ఎండుద్రాక్ష వంటి ఎండు ఫలాలు (డ్రై ఫ్రూట్స్), గింజపప్పులు (పిక్కలు) ఆరోగ్యానికి ఎంతో మేలు చేస్తాయి. ఇవి తక్కువ పరిమాణంలోనే ఎక్కువ శక్తిని, పోషకాలను అందజేస్తాయి. ముఖ్యంగా కొండగొనుగు పిక్కలు మంచి ప్రభావం చూపుతున్నట్టు అధ్యయనాలు చెబుతున్నాయి. 28 గ్రాముల ఈ పిక్కలలో 4 గ్రాముల మాంసకృత్తులు, 2 గ్రాముల పీచుపదార్థము, 2.5 గ్రాముల మొక్కల-ఆధారిత ఒమేగా ఫ్యాటీ 3 ఆమ్లాలు లభిస్తాయి. ఇవన్నీ కూడా మానవ గుండె, మెదడు, ప్రేగుల ఆరోగ్యానికి సాయపడేవి. క్రుంగుబాటుకు లోనవ్వకుండా, ఏకాగ్రత పెంచుకోవడానికి కొండగొనుగు పిక్కలు ఎంతగానో ఉపయోగపడతాయి.[5]
ఉత్పత్తి మార్చు
2020లో కొండగొనుగు కాయల ప్రపంచ ఉత్పత్తి 3.3 మిలియన్ టన్నులు, ఇందులో చైనాది 33% వంతు. ఇతర ప్రధాన ఉత్పత్తిదారులలో అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు, ఇరాన్, టర్కీ దేశాలు ఉన్నాయి.[6]
చిత్రసంగ్రహణ మార్చు
-
ఎదుగుదలలో కొండగొనుగు కాయలు -
కాలిఫోర్నియా నల్లటి కొండగొనుగు కాయలు -
మూడువ్రక్కల కొండగొనుగు కాయ -
గుల్లను విచ్ఛిన్నం చేయడానికి ఉపయోగించే సాధనము -
కొండగొనుగు కాయను పగలగొట్టే చలద్దృశ్యం -
కొండగొనుగు పిక్కలు -
కొండగొనుగు పిక్కల తునకలు -
జార్జియన్ చిరుతిండి గోజినాకి - కాల్చిన కొండగొనుగు పిక్కలు, తేనెతో తయారుచేస్తారు -
కొండగొనుగు పిక్కలతో అలంకరించబడిన ఆపిల్ సాస్-కాఫీ కేకు -
కొండుగొనుగు కాయలతో చేసిన మురబ్బా
మూలాలు మార్చు
- ↑ "నిఘంటుశోధన - తెలుగు నిఘంటువు Online Telugu Dictionary - Andhrabharati nighaMTu SOdhana - ఆంధ్రభారతి నిఘంటు శోధన Telugu Dictionary Online Telugu Dictionary telugu nighantuvu Telugu Online Dictionaries telugunighantuvu తెలుగునిఘంటువు telugunighantuvulu తెలుగునిఘంటువులు శబ్దరత్నాకరము శ్రీసూర్యరాయాంధ్ర నిఘంటువు బ్రౌన్ నిఘంటువు ఆంధ్ర వాచస్పత్యము వావిళ్ల నిఘంటువు వావిళ్ళ నిఘంటువు తెలుగు వ్యుత్పత్తి కోశము తెలుగు వ్యుత్పత్తి కోశం శబ్దార్థ చంద్రిక ఆంధ్ర దీపిక శ్రీ సూర్యరాయ నిఘంటువు Telugu Nighantuvu Nigantuvu Bahujanapalli Sitaramacharyulu Sabdaratnakaram Sabdaratnakaramu Shabdaratnakaram Shabdaratnakaramu Sabda ratnakaramu Shabda ratnakaramu Charles Philip Brown Telugu-English Dictionary, English-Telugu Dictionary Adhunika vyavaharakosamu Shabdaratnakaramu, Urdu Telugu Dictionary". andhrabharati.com. Retrieved 2024-02-05.
- ↑ Geoponika - Agricultural Pursuits (in ఇంగ్లీష్). Vol. 2. Translated by Owen, T. London: University of Oxford. 1806., pp. 49–50 (note 1)
- ↑ Ibn al-'Awwam, Yaḥyá (1864). Le livre de l'agriculture d'Ibn-al-Awam (kitab-al-felahah) (in ఫ్రెంచ్). Translated by J.-J. Clement-Mullet. Paris: A. Franck. pp. 271–276 (ch. 7 - Article 24). OCLC 780050566. (pp. 271–276 (Article XXIV)
- ↑ "Online Etymology Dictionary". Etymonline.com. Retrieved 7 January 2015.
- ↑ "కుంగుబాటుకు అక్రోటు మందు". web.archive.org. 2022-06-24. Archived from the original on 2022-06-24. Retrieved 2022-06-24.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "Walnut (in shell) production in 2020, Crops/Regions/World list/Production Quantity (pick lists)". UN Food and Agriculture Organization, Corporate Statistical Database (FAOSTAT). 2020. Retrieved 17 May 2022.