జమీన్ రైతు

తెలుగు పత్రిక
(జమీన్‌ రైతు నుండి దారిమార్పు చెందింది)

జమీన్ రైతు తెలుగు వారపత్రిక, నెల్లూరు నుండి వెలువడుతోంది. 1930 లో నెల్లూరు వెంకట్రామానాయుడు చేతులమీదుగా ప్రారంభమైన ఈ పత్రిక మొదట జమీందారీ రైతు అనే పేరుతో వెలువడేది. కాలక్రమేణా జమీన్ రైతుగా మారింది.[1] రైతుల పక్షమున వారి హక్కులకై జమీందారులతో సంప్రతించి, వాదించి, అవసరమైనప్పుడు ఆందోళన చేసి పేదరైతు ఆర్థిక స్థితిని బాగుచేయడం ముఖ్యోద్దేశంగా ఈ పత్రిక ప్రారంభమైంది. నెల్లూరు వెంకట్రామానాయుడు సంపాదకుడిగా 1950 వరకు ఉన్నాడు. తరువాత నెల్లూరు శ్రీరామమూర్తి ఈ పత్రికకు సంపాదకత్వం వహించాడు. 2024 ఏప్రిల్ నాటికి నెల్లూరు డోలేంద్ర ప్రసాద్ సంపాదకుడిగా ఉన్నాడు.

జమీన్‌ రైతు
జమీన్ రైతు
రకంవారపత్రిక
రూపం తీరుటాబ్లాయిడ్
ప్రచురణకర్తనెల్లూరు వెంకట్రామానాయుడు(తొలి)
నెల్లూరు డోలేంద్రప్రసాద్ (ప్రస్తుత)
సంపాదకులునెల్లూరు వెంకట్రామానాయుడు (తొలి)
నెల్లూరు డోలేంద్రప్రసాద్ (ప్రస్తుత)
స్థాపించినది1930
భాషతెలుగు
కేంద్రంనెల్లూరు
జాలస్థలిజమీన్‌రైతు

ఈ పత్రికలో ఆత్రేయ, రావూరి భరద్వాజ, బంగోరె మొదలైన వారు పనిచేశారు. రైతుల సంక్షేమానికి ఉద్దేశించిన పత్రిక అయినా ఈ పత్రిక రాజకీయ, సామాజిక వార్తలకు కూడా ప్రాధాన్యతనిచ్చింది. కథలు, పద్యాలు, కవితలు, వ్యాసాలు, ధారావాహిక నవలలను కూడా ప్రకటించింది. పాత పత్రికలను అంతర్జాలంలో అందుబాటులో వుంచిన పత్రికలలో అత్యధిక కాలం నుంచి (1930 మార్చినుండి )[2] వున్న పత్రిక ఇదే.

చరిత్ర

మార్చు

1928 లో నెల్లూరు వెంకట్రామానాయుడు చేతులమీదుగా ప్రారంభమైన ఈ పత్రిక మొదట జమీందారీ రైతు అనే పేరుతో వెలువడేది. కాలక్రమేణా జమీన్ రైతుగా మారింది.[1][3] రైతుల పక్షమున వారి హక్కులకై జమీందారులతో సంప్రతించి, వాదించి, అవసరమైనప్పుడు ఆందోళన చేసి పేదరైతు ఆర్థిక స్థితిని బాగుచేయడం ముఖ్యోద్దేశంగా ఈ పత్రిక ప్రారంభమైంది.[4][5][6][7] ఉప్పు సత్యాగ్రహ సమయంలో నెల్లూరు జిల్లాలో ఉద్యమ ప్రస్థానాన్ని ఈ పత్రిక ప్రచురించింది.[8]

రెండవ ప్రపంచ యుద్ధంలో బ్రిటిషు వారికి వ్యతిరేకంగా రాస్తోంణ్దనే కారణంతో బ్రిటిషు ప్రభుత్వం 1941 ఫిబ్రవరి 15 -17 తేదీల్లో మూడు రోజుల పాటు పత్రిక వ్యవస్థాపకుడైన వెంకట్రామానాయుడు, సంపాదకుడు చుండి జగన్నాథంల ఇళ్ళూ, ఆఫీసులలో సోదాలు జరిపింది.[9] అప్పటి ప్రభుత్వ ఒత్తిడుల కారణంగా 1942 సెప్టెంబరు 1 నుండి పత్రిక ప్రచురణను నిలిపివేసారు. తిరిగి 1942 డిసెంబరులో ప్రచురణ మొదలైంది.[9]

1993 నాటికి అది కాంగ్రెసు అనుకూల పత్రికగా ముద్రపడింది.[9] ఎన్.టి.రామారావు ముఖ్యమంత్రిగా ఉన్నపుడు పత్రిక అతన్ని వ్యంగ్యంగా వెటకారం చేసేది.[10]

 
జమీన్ రైతు స్వాతంత్ర్య దినోత్సవ సంచిక

2019 లో నెల్లూరు గ్రామీణ ఎమ్మెల్యే కోటంరెడ్డి శ్రీధరరెడ్డిపై విమర్శిస్తు రాసినందుకు ఎడిటరు డోలేంద్ర ప్రసాద్‌పై ఎమ్మెల్యే అనుచరులు దాడి చేసారు.[11] ఇలాంటి దాడుల పైన, దానిపై ప్రభుత్వం చర్యలేమీ తీసుకోకపోవడం పైన, "వాస్తవాలను వక్రీకరించి వార్తలు రాసిన" పత్రికలపై ప్రభుత్వం చర్య తీసుకోవచ్చంటూ ప్రభుత్వం చేసిన చట్టం పైన డోలేంద్ర ప్రసాద్ ఆందోళన తెలిపాడు.[12]

రచయితలు

మార్చు

ఈ పత్రికలో బెజవాడ గోపాలరెడ్డి, రాయప్రోలు సుబ్బారావు, ఆత్రేయ, ఎన్.జి.రంగా, కళా వెంకట్రావు, కె.సభా, దువ్వూరి రామిరెడ్డి, గుర్రం జాషువా, స్థానం నరసింహారావు, చంద్రశేఖర కణ్వశ్రీ, చుండి జగన్నాథం, వెంపటి సత్యం, నాదెళ్ల రామకృష్ణశాస్త్రి, మరుపూరు కోదండరామిరెడ్డి,ఉండేల మాలకొండారెడ్డి, ఎస్.వి.భుజంగరాయశర్మ, వల్లభనేని కాశీవిశ్వనాథం, పురిజాల వెంకటప్పారావు, నారిశెట్టి ఇన్నయ్య అక్కిరాజు రమాపతిరావు తదితరుల రచనలు ప్రచురించబడ్డాయి.

శీర్షికలు

మార్చు
  • కథాతరంగం
  • పినాకినీతీరం
  • మేము-మీరు
  • జనవాణి
  • నెల్లూరు ముచ్చట్లు
  • శివారెడ్డి పద్యాలు
  • పంచాంగం
  • ఊరూ పేరు
  • చిత్రసమీక్ష
  • రైతులోకం
  • పుస్తకసమీక్ష
  • ఇదీ సంగతి
  • హైదరాబాదు లేఖ
  • ఉన్నమాట
  • ఈ వారం...
  • సభలు - సమావేశాలు
  • మాటకచేరి
  • లోకవృత్తం
  • కూనిరాగాలు
  • లోకాభిరామాయణం మొదలైనవి

మూలాలు

మార్చు
  1. 1.0 1.1 G. Somasekhar. "The Role Telugu Press In The Indian Freedom Movement Chapter 2" (PDF). shodhganga.inflibnet.ac.in. శోధ్ గంగ. Retrieved 27 December 2017.
  2. "పాత సంచికలు". జమీన్ రైతు.
  3. General, India (Republic) Office of the Registrar (1961). Census of India, 1961 (in ఇంగ్లీష్). Manager of Publications. p. 20.
  4. Somasekhara, Dr G. (24 April 2018). Telugu Press and Indian Freedom Movement (in ఇంగ్లీష్). Lulu.com. p. 171. ISBN 978-1-387-76595-9.
  5. Subramanyam, K. (1984). The Press and the National Movement in South India, Andhra, 1905–1932. New Era Publications. p. 165. Archived from the original on 2 May 2022. Retrieved 6 December 2021.
  6. Manikumar, K. A. (2003). A Colonial Economy in the Great Depression, Madras (1929-1937) (in ఇంగ్లీష్). Orient Blackswan. ISBN 978-81-250-2456-9.
  7. Gupta, Rakesh (1982). Bihar Peasantry and the Kisan Sabha, 1936-1947 (in ఇంగ్లీష్). People's Publishing House. p. XVIII. ISBN 978-0-8364-0941-3.
  8. Somasekhara, Dr G. (24 April 2018). Telugu Press and Indian Freedom Movement (in ఇంగ్లీష్). Lulu.com. p. 42. ISBN 978-1-387-76595-9.
  9. 9.0 9.1 9.2 Somasekhara, Dr G. (24 April 2018). Telugu Press and Indian Freedom Movement (in ఇంగ్లీష్). Lulu.com. p. 182. ISBN 978-1-387-76595-9.
  10. కందుల, రమేష్ (2021). Maverick Messiah: A Political Biography of N.T. Rama Rao. Gurgaon, Haryana, India: Ebury Press. p. 210. ISBN 978-0-670-09393-9. OCLC 1237107554.
  11. "YSRC MLA booked for 'attacking' weekly editor". The New Indian Express. Archived from the original on 5 September 2021. Retrieved 5 September 2021.
  12. Nichenametla, Prasad (28 October 2019). "How Jagan is putting Andhra's development in 'jeopardy' due to his obsession with Naidu". ThePrint. Archived from the original on 5 September 2021. Retrieved 5 September 2021.

బయటి లింకులు

మార్చు