జాకిర్ హుసేన్ (సంగీత విద్వాంసుడు)
జాకిర్ హుసేన్ (1951 మార్చి 9 - 2024 డిసెంబరు 16)[1] ఒక ప్రఖ్యాత భారతీయ తబలా విద్వాంసుడు, సంగీత దర్శకుడు, నటుడు. ఆయనకు భారత ప్రభుత్వం 1988లో పద్మశ్రీ పురస్కారాన్నీ, 2002 లో పద్మభూషణ్ పురస్కారాన్నీ, 2023లో పద్మవిభూషణ్ అందజేసింది.[2] 1990 లో భారత దేశపు జాతీయ సంగీత, నాట్య, నాటక సంస్థ సంగీత నాటక అకాడెమీ వారి పురస్కారాన్ని కూడా అందుకున్నాడు. 1999 లో అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు ఆయనకు ఆ దేశంలో సాంప్రదాయ కళాకారులకు, సంగీత విద్వాంసులకు ఇచ్చే నేషనల్ హెరిటేజ్ ఫెలోషిప్ తో సత్కరించింది. 2009లో గ్రామీ పురసస్కారం అందుకున్నారు.
| జాకిర్ హుసేన్ కురేషీ | |
|---|---|
 2012 లో ఒడిషా లోని కోణార్క్ నాట్యమండపంలో జాకీర్ హుసేన్ | |
| వ్యక్తిగత సమాచారం | |
| జన్మ నామం | జాకిర్ హుసేన్ కురేషీ |
| జననం | 1951 మార్చి 9 |
| మూలం | ముంబై, మహారాష్ట్ర |
| మరణం | 2024 డిసెంబరు 16 (వయసు 73) శాన్ ఫ్రాన్సిస్కో, అమెరికా |
| సంగీత శైలి | హిందుస్తానీ, జాజ్ ఫ్యూజన్, ప్రపంచ సంగీతం |
| వృత్తి | తబలా విద్వాంసుడు |
| వాయిద్యాలు | తబలా |
| క్రియాశీల కాలం | 1963–2024 |
| లేబుళ్ళు | HMV |
| సంబంధిత చర్యలు | రిమెంబర్ శక్తి |
జీవితం
మార్చుహుసేన్ తండ్రి అల్లా రఖా కూడా ప్రఖ్యాత తబలా విద్వాంసుడే.[2] జాకిర్ ముంబై లోని మాహి అనే ప్రాంతంలో ఉన్న సెయింట్ మైకేల్ హైస్కూల్లో చదివాడు. తరువాత సెయింట్ జేవియర్ కాలేజీ నుంచి డిగ్రీ పట్టా పుచ్చుకున్నాడు.[3]
హుసేన్ ఒక బాల మేధావి. అతని తండ్రి అతనికి 3 సంవత్సరాల చిన్నవయసు నుండే పక్వాజ్ అనే సంగీత వాయిద్యాన్ని నేర్పడం ప్రారంభించాడు.[4] 11 సంవత్సరాలకే పర్యటించడం మొదలుపెట్టాడు. 1969 లో అమెరికా లోని వాషింగ్టన్ విశ్వవిద్యాలయంలో సంగీతంలో డాక్టరేట్ సాధించడానికి వెళ్ళాడు. తరువాత అతను అంతర్జాతీయంగా సంవత్సరానికి సుమారు 150 దాకా ప్రదర్శనలు ఇవ్వడం మొదలు పెట్టాడు. [3][5]
కెరీర్
మార్చుఅతని మొదటి ఆల్బం 1991 లో విడుదలైంది. 1992 లో బెస్ట్ వరల్డ్ మ్యూజిక్ ఆల్బం గా గ్రామీ అవార్డు అందుకుంది. వరల్డ్ మ్యూజిక్ విభాగంలో ఈ అవార్డును ఆ ఏడాదే మొట్టమొదటి సారిగా ఏర్పాటు చేశారు.[3][4]
వ్యక్తిగత జీవితం
మార్చుజాకీర్ హుసేన్ కథక్ నర్తకి, గురువైన ఆంటోనియా మిన్నెకోలా అనే ఆమెను వివాహం చేసుకున్నాడు. ఆమె అతని మేనేజరు కూడా.[5] వారికి ఇద్దరు అమ్మాయిలు. అనిసా కురేషీ, ఇసబెల్లా కురేషీ. అనిసా లాస్ ఏంజిలెస్ లోని యూనివర్శిటీ ఆఫ్ కాలిఫోర్నియా నుంచి గ్రాడ్యుయేట్సినీ నిర్మాణ రంగంలో పనిచేస్తుంది. ఇసబెల్లా మన్ హట్టన్లో నృత్యం మీద అధ్యయనం చేస్తున్నది.[6]
జాకీర్ ప్రిన్స్ టన్ విశ్వవిద్యాలయంలోని సంగీత విభాగంలో 2005 నుంచి 2006 మధ్యలో పూర్తి స్థాయి ఆచార్యుడిగా ఉన్నాడు.[7] స్టాన్ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయంలో అతిథి అధ్యాపకుడు కూడా.[8] ఆయన ప్రస్తుతం శాన్ ఫ్రాన్సిస్కో లో నివాసం ఉన్నాడు.
పురస్కారాలు
మార్చు- 1990లో సంగీత్ నాటక అకాడమీ అవార్డు
- 1988లో పద్మశ్రీ
- 2002లో పద్మభూషణ్
- 2009లో 51వ గ్రామీ పురస్కారం
- 2023లో పద్మవిభూషణ్
మరణం
మార్చురక్తపోటు సంబంధిత సమస్యలతో బాధపడుతున్న జాకిర్ హుసేన్ శాన్ ఫ్రాన్సిస్కోలోని ఆసుపత్రిలో చికిత్స పొందుతూ 2024 డిసెంబరు 16న (IST) పరిస్థితి విషమించడంతో తుదిశ్వాస విడిచాడు.[1]
తొలుత 2024 డిసెంబరు 15ననే ఆయన చనిపోయినట్లు జాతీయ మీడియాలో కథనాలు వెలువడ్డాయి. అయితే ఆయన చనిపోలేదని, పరిస్థితి విషమంగా ఉందని, చికిత్స అందుతోందని కుటుంబ సభ్యులు తెలిపారు.[9] ఆ తరువాత రోజు తెల్లవారు జామున ఆయన మరణాన్ని ధ్రువీకరించారు.[10]
మూలాలు
మార్చు- ↑ 1.0 1.1 "Zakir Hussain: తబలా విద్వాంసుడు జాకీర్ హుస్సేన్‌ కన్నుమూత | tabla-maestro-ustad-zakir-hussain-passes-away-at-73-in-the-us". web.archive.org. 2024-12-16. Archived from the original on 2024-12-16. Retrieved 2024-12-16.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "Padma Awards" (PDF). Ministry of Home Affairs, Government of India. 2015. Archived from the original (PDF) on 2014-11-15. Retrieved July 21, 2015.
- ↑ "The Global Drum Project". Planet Drum. Archived from the original on 25 February 2010.
- ↑ "Deconstructing 'world music' at the Grammys". Afrobeat Radio. 15 February 2010. Archived from the original on 28 జూన్ 2010. Retrieved 15 నవంబరు 2016.
- ↑ "Bharatnatyam in Jeans". Little India. Archived from the original on 2016-03-04. Retrieved 2016-11-28.
- ↑ "Ustad Zakir Hussain". Cultural India. Retrieved 31 December 2012.
- ↑ "Best Of Zakir Hussain – Tabla Samrat". Calcutta Music Blog. Archived from the original on 9 ఆగస్టు 2011. Retrieved 28 నవంబరు 2016.
- ↑ "Zakir Hussain Shivkumar Sharma". Carnegie Hall. Archived from the original on 15 మే 2008. Retrieved 28 నవంబరు 2016.
- ↑ "Ustad Zakir Hussain admitted to ICU in San Francisco - The Hindu". web.archive.org. 2024-12-16. Archived from the original on 2024-12-16. Retrieved 2024-12-16.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link) - ↑ "Tabla maestro Zakir Hussain dies at 73, was facing heart-related issues - India Today". web.archive.org. 2024-12-15. Archived from the original on 2024-12-15. Retrieved 2024-12-16.
{{cite web}}: CS1 maint: bot: original URL status unknown (link)