భారజలం
(డ్యుటీరియం ఆక్సైడ్ నుండి దారిమార్పు చెందింది)
సాధారణ నీటి అణువులో హైడ్రోజన్ పరమాణువుల స్థానంలో డ్యుటీరియం పరమాణువులను ఉంచితే భారజలం అణువు అవుతుంది. రసాయనికంగా దీనిని డ్యుటీరియం ఆక్సైడ్ అని పిలుస్తారు. సాధారణ నీటిలో ప్రతి 6000 భాగాలలో 1 భాగం భారజలం ఉంటుంది.
భౌతిక ధర్మాలు (సాధారణ జలంతో పోలిక)
మార్చు| లక్షణం | D2O (భారజలం) | H2O (సాధారణ జలం) |
|---|---|---|
| ఘనీభవన స్థానం (°C) | 3.82 | 0.0 |
| భాష్పీభవన స్థానం (°C) | 101.4 | 100.0 |
| సాంద్రత (at 20°C, g/mL) | 1.1056 | 0.9982 |
| అత్యధిక సాంద్రత ఉండే ఉష్ణోగ్రత (°C) | 11.6 | 4.0 |
| Viscosity (at 20°C, mPa·s) | 1.25 | 1.005 |
| Surface tension (at 25°C, μJ) | 7.193 | 7.197 |
| Heat of fusion (cal/mol) | 1,515 | 1,436 |
| Heat of vaporisation (cal/mol) | 10,864 | 10,515 |
| pH (at 25°C) | 7.41 (sometimes "pD") | 7.00 |
ఉపయోగాలు
మార్చు- న్యూక్లియర్ రియాక్టర్ లలో భారజలాన్ని సాధారణంగా న్యూట్రాన్ల వేగాన్ని తగ్గించడానికి మితకారి (moderator) గా వాడతారు. యురేనియం పరమాణువుల విచ్ఛిత్తికి తక్కువ వేగంగల న్యూట్రాన్లు అవసరం. న్యూట్రాన్ లను భారజలం ద్వారా పంపి వాటి వేగాన్ని తగ్గిస్తారు.
- సాధారణంగా భారజలాన్ని రసాయన సమ్మేళనాల చర్యా విధానాలను అధ్యయనం చేయడానికి ట్రేసర్ గా వాడతారు. ఉదా: ఏరోమాటిక్ ఎలక్ట్రోలిక్ ప్రతిక్షేపణ చర్యా విధానాలు, శరీరంలో జరిగే జీవరసాయన చర్యల అధ్యయనం మొదలైనవి.
- భారజలం వినిమయ చర్యలలో పాల్గొనే లక్షణాన్ని కొన్ని ఫాస్ఫరస్ ఆక్సీ ఆమ్లాల నిర్మాణాలను తెలుసుకోవడానికి ఉపయోగిస్తారు.