ఈద్-ఉల్-ఫితర్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

|image = Eidulfitr meal.jpg

|caption = Eid ul-Fitr meal, Malaysia

'''ఈద్-ఉల్-ఫితర్''' ({{lang-ar|عيد الفطر ''‘Īdu l-Fiṭr''}}), ఇది తరచుగా '''ఈద్''' అని సంక్షిప్త పరచబడుతుంది, మూడురోజుల ముస్లిం సెలవుదినాలు, ఉపవాసం(''[[సౌమ్|సావ్మ్]]'' ) యొక్క [[ఇస్లాం మతం|ఇస్లాం]] పుణ్య మాసం [[రంజాన్|రామదన్]] ముగింపుకు గుర్తుగా ఉంటాయి. ''ఈద్'' అనేది ఒక అరబిక్ పదం, దీనర్థం "పండుగ", ''ఫితర్'' అర్థం "ఉపవాసం యొక్క ముగింపు"; అందుచే ఈ సెలవుదినాన, రామదన్ మాసం మొత్తం సూర్యోదయం నుండి సూర్యాస్తమయం వరకూ ముఫ్హై రోజులు చేసిన ఉపవాసం యొక్క ముగింపును వేడుక చేసుకుంటారు. ఈద్ యొక్క మొదటిరోజు షావ్వల్ నెల మొదటిరోజున వస్తుంది.

ఈద్-ఉల్-ఫితర్ సలాత్ (ఉర్దూ/పర్షియన్‌లో ''నమాజ్'' ) అనేది వాజిబ్ (బలంగా సిఫారసు చేయబడతాయి, ఆవశ్యక విధులు అవ్వటానికి కొద్దిగా తక్కువ) లేదా మందూబ్ (మేలైన) - ఏ న్యాయతత్వాన్ని అవలంబిస్తున్నారనే దానిమీద ఆధారపడి ఉంటుంది - ఇస్లాం మత ప్రార్థనలో రెండు రకాః (అంశాలు)లు ఉంటాయి<ref>[http://www.islam.com/salat/typesofprayers.htm#Wajib Islam.com - ప్రార్థనల్లో రకాలు]</ref> ఇవి సాధారణంగా బహిరంగ మైదానంలో లేదా ''ఈద్-గా'' అని పిలవబడే పెద్ద సమావేశమందిరంలో జరుగుతాయి. ఈ ''సలాత్'' లేదా ప్రార్థన ''జమాత్'' ‌తోనే చేయగలరు (అనగా., సమూహంతోనే) మరియు అధికంగా అదనపు ఆరు తక్బీర్‌లు ఉన్నాయి (అల్లాహు అక్బర్ (దేవుడు గొప్పవాడు) అని చెప్పేటప్పుడు చేతులను చెవుల వరకూ ఎత్తాలి, వీటిని హనాఫీ పద్ధతిలో, మూడింటిని మొదటి రకాః యొక్క ఆరంభంలో మరియు రెండవ రకాఃలో రుకూ' ముందు మూడింటిని చేయాలి.<ref>[http://www.inter-islam.org/Actions/eidshawwal.htm ఈద్-ఉల్-ఫితర్ మరియు షవ్వాల్ ఆరు వరుస ఉపవాసాలు]</ref> [[హజ్|హజ్]]‌ను అనుసరిస్తూ నాలుగు రోజులు జరిగేది మరియు వాడుకభాషలో "పెద్ద ఈద్"{{lang-ar|العيد الكبير ''al-‘īdu l-kabīr''}}గా పిలువబడే [[ఈదుల్ అజ్ హా|ఈద్ అల్-అధా]]తో దీనిని సరిపోల్చినపుడు({{lang-ar|العيد الكبير ''al-‘īdu l-kabīr''}}, ) ఈద్-ఉల్-ఫితర్ ను కొన్నిసార్లు "చిన్న ఈద్"({{lang-ar|العيد الصغير ''al-‘īdu ṣ-ṣaghīr''}})గా పిలుస్తారు. అయిననూ ఆగ్నేయ ఆసియా దేశాలలో, ఈద్-ఉల్-ఫితర్‌, ఈద్ అల్-అధా కన్నా "గొప్పది" గా భావించబడుతుంది మరియు అక్కడ ఉన్న ముస్లింలకు ఇది చాలా ముఖ్యమైన సంబంరంగా ఉంటుంది.

జిబ్రిల్ అతనిని మూడవసారి ఆలింగనం చేసుకొని అతను చెప్పినదానిని తిరిగి చెప్పమని అడిగాడు. అప్పడు అతనికి చెప్పాడు:

ఈ సెలవు దినాన ఉన్న సాధారణ అభినందనలలో [[అరబ్బీ భాష|అరబిక్]] అభినందన ''‘ఈద్ ముబారక్'' ("ఆశ్వీరదించబడిన ఈద్") లేదా ''‘ఈద్ సా‘ఈద్'' ("ఆనందకరమైన ఈద్") ఉన్నాయి. అంతేకాకుండా, అనేక దేశాలు వారి స్థానిక భాష మరియు సంప్రదాయాల ఆధారంగా వారి సొంత అభినందనలను కలిగి ఉన్నారు- ఉదాహరణకి టర్కీలో విలక్షణమైన సామెత ఉంది, అది ''బయ్‌రామినిజ్ కుట్లు ఒల్సున్'' లేదా "మీ ''బయ్‌రామ్'' - ఈద్ - సంతోషకరంగా ఉండుగాక" అని ఉంది. ఆ సంవత్సర కాలంలో ఏర్పడిన వ్యత్యాసాలను లేదా శత్రుత్వాలను మరచిపోమని మరియు క్షమించమని కూడా ఆరోజు ముస్లింలను ప్రోత్సహించడం జరుగుతుంది.

ముఖ్యంగా ఆ రోజు, ముస్లింలు సలాతుల్ ఫజ్ర్ (సూర్యోదయానికి ముందు ప్రార్థన) చేయటానికి సూర్యోదయానికి ముందే నిద్రలేస్తారు, మరియు సున్నా సంప్రదాయాలను నిర్వర్తిస్తూ (మహమ్మద్ ప్రవక్త యొక్క సంప్రదాయాలు మరియు కార్యకలాపాలు), దంతధావనాన్ని ''మిస్వాక్'' లేదా టూత్‌బ్రష్ తో చేసుకుని, ఫజ్ర్ ప్రార్థనలు అయిన తరువాత స్నానం చేస్తారు''(ఘుసుల్)'' , నూతన వస్త్రాలు ధరించి(లేదా ఉన్నవాటిలో మంచివి), అత్తరును పూసుకుంటారు.<ref>[http://www.jannah.org/articles/eid.html ఈద్ యొక్క ప్రాముఖ్యత]</ref>

ఈద్ రోజు ఉపవాసం ఉండడమనేది హరాం, లేదా నిషిద్ధమైనది.<ref>[http://www.themasjid.org/node/88 ఈద్-ఉల్-ఫితర్ సంభంధమైన విషయములు ]</ref> అందుచే ప్రత్యేకమైన ఈద్ ప్రార్థన (''సలా'' )కు హాజరయ్యేముందు తియ్యటి అల్పాహారంను, ముఖ్యంగా ఒక కర్జూరం పండును తినమని సిఫారుసు చేయబడింది(ఆ రోజున ఉపవాసం ఉండకుండా ఉన్నందుకు గుర్తుగా తినబడుతుంది). సున్నాలో (ప్రవక్త సంప్రదాయంలో) ''సదాకత్-ఉల్-ఫితర్'' అనే ఒక విద్యుక్తమైన దాతృత్వం ఉంటుంది, , బీదలకు మరియు అవసరంలో ఉన్నవారికి [[జకాత్|జకత్]] చెల్లించవలసిన మొత్తం ముస్లిం పెద్దలు ఈద్ ప్రార్థన ముందు చెల్లిస్తారు.<ref>[http://www.islamicfinder.org/articles/article.php?id=405&amp;lang ముస్లిమ్స్ ఇస్లాం గురించి కథనాలు మరియు FAQ]</ref> ముస్లింలు ఈద్ ప్రార్థనకు వెళ్ళేటప్పుడు దిగువ స్వరంలో దిగువున ఉన్న తక్బీర్‌ను చదువుతారు (మైమరపించే పదక్రమం): ''అల్లాహు అక్బర్, అల్లాహు అక్బర్, అల్లాహు అక్బర్. '' ''లా ఇలాహ ఇలాల్-లాహు వాల్-అల్లాహు అక్బర్, అల్లాహు అక్బర్ వా-లిల్లా హిల్ హమ్ద్.'' <ref>[http://www.albalagh.net/general/shawwal.shtml షవ్వాల్: ఈద్ రాత్రి, ఈద్ రోజు, మరియు ఆ నెలంతా]</ref> మహమ్మద్ ముస్లింల యొక్క వేరొక సున్నాను ప్రార్థనా మైదానాల నుండి మరియు అక్కడి వరకూ రెండు మార్గాలను ఉపయోగించటాన్ని సిఫారుసు చేయబడింది''(ఈద్-గా)'' .<ref>[http://www.islamicity.com/ramadan/eid_default.shtml ]IslamiCity.com - రామదన్-ఈద్ ఉల్ ఫితర్</ref>

ఈద్ ప్రార్థనను బహిరంగ స్థలాలు మైదానాలు, సమాజ కేంద్రాలు మొదలైనవి లేదా [[మస్జిద్|మసీదు]]లు ఉన్నాయి. ''[[అజాన్|అధన్]]'' (ప్రార్థనకు పిలుపు) లేదా ''ఇకమా'' (పిలుపు)ను ఈద్ ప్రార్థన కొరకు ఉచ్ఛరించకూడదు, మరియు ఇందులో రెండు రకాఃలు (ప్రార్థన అంశాలు), అదనంగా ఆరు తక్బీర్లను కలిగి ఉన్నాయి. ఈద్ ప్రార్థనను అనుసరిస్తూ ''ఖుత్బా'' (మతచర్చ) ఉంటుంది మరియు దేవుని యొక్క క్షమ, దయ, శాంతి మరియు ఆశీర్వాదాలను ప్రపంచంలోని జీవులందరి కొరకు మనస్ఫూర్తిగా ప్రార్థన (''దువా'' )చేయబడుతుంది. ఖుత్బా ఈద్ యొక్క విధానాలు జకత్ వంటివాటి ప్రదర్శనను ముస్లింలకు బోధించబడుతుంది.<ref>గాఫ్ఫ్నే, పాట్రిక్ D. "ఖుత్బా." ''ఎన్సైక్లోపెడియా అఫ్ ఇస్లాం అండ్ ది ముస్లిం వరల్డ్'' . పే. 394.</ref> ఈద్ యొక్క ఖుత్బా (మతచర్చ) వినడం చాలా అవసరం ''(వాజిబ్)'' అనగా, ఖుత్బాను చెప్పినప్పుడు; మతచర్చ జరుగుతున్నప్పుడు మాట్లాడటమనేది, నడవడం లేదా ప్రార్థనను అందించటం ''హరాం'' (నిషేదించబడినది)గా ఉంది.<ref>[http://qa.sunnipath.com/issue_view.asp?id=650 ది ఫిగ్ అఫ్ ఈద్ ]</ref> ప్రార్థనలు ముగిసిన తరువాత, ముస్లింలు వారి చుట్టాలు, స్నేహితులు మరియు పరిచయస్తుల గృహాలను సందర్శిస్తారు లేదా గృహాలలో, సామాజిక కేంద్రాలలో లేదా అద్దె సమావేశ మందిరాలలో పెద్ద సామాజిక వేడుకలు జరుపుతారు.

ఉదయం సమయంలో, దక్షిణ ఆసియా సంతతి పురుషులు సాధారణంగా ''తావబ్'' , ''జుబ్బా'' మరియు ''షేర్వని'' , మరియు మహిళలు సాధారణంగా ''సల్వార్ కమీజ్'' వేసుకుంటారు. వారు ఈద్ ప్రార్థనల కొరకు స్థానిక మసీదులకు వెళతారు, దాని తరువాత ఒకరిని ఒకరు అభినందించుకుంటారు. కొంతమంది పురుషులు ఈద్ ప్రార్థనల తరువాత మరణించిన వారిని గుర్తు చేసుకోవటానికి మరియు వారి కొరకు ప్రార్థించటానికి స్థానిక శ్మశానానికి వెళతారు. వారు ఇంటికి తిరిగి వెళ్ళి వారి కుటుంబాన్ని మరియు ఇతర ముస్లింలను మరియు నగరంలోని చుట్టాలను సందర్శిస్తారు. మరియు వారి చుట్టాల కొరకు సంప్రదాయ ఆహారం మరియు స్వీట్లను వండుతారు. బెంగాలీ వంటకాలు మరియు పాకిస్తానీ వంటకాలు అయిన సమోసాలు, సేవియా, అన్నం మరియు హందేశ్, నూనోర్ బోరా, మరియు ఫులాబ్‌లు ముఖ్యంగా ఆ సమాజాలలో ప్రజాదరణ పొందాయి.

[[టర్కీ|టర్కీ]]లో, దేశవ్యాప్తంగా వేడుక చేసుకునే సెలవు దినాలను ''బయ్‌రామ్'' ‌గా సూచిస్తారు, మరియు ఈద్-ఉల్-ఫితర్ ను ''సెకెర్ బయ్‌రామ్1'' ("బయ్‌రామ్ ఆఫ్ స్వీట్స్") మరియు ''రంజాన్ బయ్‌రామ్ı'' ("రామదన్ బయ్‌రామ్")గా సూచిస్తారు. ఇది ప్రభుత్వ సెలవుదినం, ఇక్కడ పాఠశాలలు మరియు ప్రభుత్వ కార్యాలయాలు సాధారణంగా మూడు రోజులు వేడుకల కొరకు మూసివేయబడతాయి.

ఈ ''బయ్‌రామ్'' వేడుకలను జాతీయ సంప్రదాయాలతో జత చేస్తారు. ''బయ్‌రామినిజ్ కుట్లు ఒల్సున్'' ("మీ ''బయ్‌రామ్'' ఆశ్వీరదించుగాక<ref>http://www.tdksozluk.com/s/kutlu/</ref>")తో లేదా ''బయ్‌రామినిజ్ ముబారెక్ ఒల్సున్'' ("మీ ''బయ్‌రామ్'' ఆశ్వీరదించబడుగాక") అని ఒకరిని ఒకరు అభినందించుకోవటం ఆచారంగా ఉంది. ''ముట్లు బయ్‌రామ్లర్'' ("హ్యాపీ ''బయ్‌రమ్'' ") అనేది ఈ ''బయ్‌రామ్'' జరుపుకోవటానికి ఒక ప్రత్యామ్నాయ పదసమూహంగా ఉంది. ప్రజలు ప్రార్థనా సేవలకు హాజరుకావటానికి, మంచి దుస్తులు ధరించటానికి,(దీనిని తరచుగా ''బయ్‌రామ్లిక్'' ‌గా సూచిస్తారు, తరచుగా దీనిని ఈ సందర్భం కొరకు ఖరీదు చేస్తారు, వారి ప్రియమైన వారిని సందర్శించటం(బంధువులు, చుట్టుప్రక్కలవారు, మరియు స్నేహితులు), మరియు మరణించిన వారికి నివాళులు అర్పించటానికి శ్మశానానికి వెళ్ళడం ఉంటాయి, అక్కడ పెద్ద, తాత్కాలిక పూల బజార్లు, నీరు (సమాధిని అలంకరించటానికి ఉన్న మొక్కలకు నీళ్ళు పోయటానికి), మరియు ప్రార్థనా పుస్తకాలను మూడు-రోజుల పండుగ కొరకు ఏర్పాటు చేయబడుతాయి. ''బయ్‌రామ్'' యొక్క మొదటిరోజు సాధారణంగా అతి ముఖ్యమైనదిగా భావించబడుతుంది, కుటుంబ సభ్యులు అందరూ తెల్లవారు జామునే లేస్తారు, పురుషులు దగ్గరలో ఉన్న స్థానిక మసీదులకు ప్రత్యేక ''బయ్‌రామ్'' ప్రార్థన చేయటానికి వెళతారు.

పెద్ద వయస్కులైన వారి కుడి చేతిని ముద్దు పెట్టుకోవటం మరియు వారి చేతిని ''బయ్‌రామ్'' అభినందనలు అందించే సమయంలో నుదుటి మీద పెట్టుకోవడం అనేది వారిని గౌరవించటానికి చాలా ముఖ్యమైనదిగా భావించబడుతుంది. చిన్న పిల్లలు వారి చుట్టుప్రక్కల వారి ఇళ్ళకు వెళ్ళడం మరియు ప్రతి ఒక్కరికీ హ్యాపీ ''బయ్‌రామ్'' అని అభినందనలు తెలపడం ఆనవాయితీగా ఉంది, అందుకుగానూ వారు క్యాండీ, చాక్లెట్లు, సంప్రదాయ తీపివంటకాలు అలానే బక్లావ మరియు టర్కిష్ డిలైట్, లేదా ప్రతి ఇంటివద్ద చిన్న మొత్తంలో ధనాన్ని బహుమతులుగా పొందుతారు, ఇది [[అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు|సంయుక్త రాష్ట్రాల]]లోని [[హాలోవీన్|హాలోవీన్]] ఆచారానికి సమానంగా ఉంది.

దేశవ్యాప్తంగా ఉన్న [[పురపాలక సంఘము|పురపాలక సంఘాలు]] పేదవారి కొరకు నిధుల-సేకరణ కార్యక్రమాలను నిర్వహిస్తాయి, కారాగోజ్ అండ్ హాసివాట్ [[తోలుబొమ్మలాట|షాడో-థియేటర్]] వంటి అధిక సంప్రదాయ వినోద రూపాలు లేదా ప్రజా ప్రదర్శనలే కాకుండా ఒట్టోమన్ ఎంపైర్ సమయంలో స్థాపించబడిన జనిస్సారి బ్యాండ్ ''మెహ్టర్'' ప్రదర్శనలు కూడా ఉంటాయి.

ఇస్లాం [[సౌదీ అరేబియా|సౌదీ అరేబియా]]లో అధికారిక మతంగా ఉంది, ఇది మహమ్మద్ ప్రవక్త యొక్క జన్మస్థలం. అందుచే, ఇస్లాంమతం యొక్క ముఖ్యమైన పండుగలు సౌదీ అరేబియాలో చాలా ప్రముఖమైనవి. సౌదీ అరేబియా 'రెండు మసీదుల భూమి'గా కూడా పిలవబడుతుంది, ఎందుకంటే పవిత్ర నగరాలు ''మక్కా'' ([[మక్కా|మెక్కా]]) మరియు ''మదీనా'' ([[మదీనా|మెదీనా]]) ఇక్కడనే ఉన్నాయి.

సౌదీ అరేబియాలో ఈద్ సంబరాలు ప్రాంతాన్ని బట్టి సంస్కృతిపరంగా మారవచ్చు, కానీ అన్నిచోట్ల ఉండే సాధారణ విషయం ఈద్ సమయంలో సౌదీ ప్రజల యొక్క అతిథి సత్కారాల సంప్రదాయాలు మరియు ఉదారత్వం స్పష్టంగా గోచరిస్తాయి. మొదటగా, కుటుంబాలకు సౌదీ సంప్రదాయంలో ఈద్ ప్రార్థనల తరువాత పితృస్వామిక గృహంలో కలుస్తారు. ప్రత్యేక ఈద్ భోజనం వడ్డించే ముందు, కుటుంబంలోని చిన్న పిల్లలు ఇంటి పెద్ద ముందు క్రమంలో నిలుచుంటారు, కుటుంబ పెద్ద వీరికి ''రియాల్స్'' (సౌదీ ద్రవ్యం)ను పంచిపెడతారు. కుటుంబ సభ్యులకు కూడా ఒక సమయం కేటాయించబడి ఉంటుంది, ఆ సమయంలో వారు బహుమతుల సంచులను పిల్లలకు అందిస్తారు. ఈ సంచులు తరచుగా అందంగా అలంకరించబడి ఉంటాయి మరియు అందులో క్యాండీలు ఇంకా బొమ్మలు ఉంటాయి.

''ఈద్ ఎల్-ఫితర్'' అనేది మూడు రోజుల సంబరం మరియు పాఠశాలలకు, విశ్వవిద్యాలయాలకు మరియు ప్రభుత్వ కార్యాలయాలకు సెలవు దినాలతో [[ఈజిప్టు|ఈజిప్టు]]లో అధికారిక సెలవుదినం. ఈద్ సమయంలో కొన్ని దుకాణాలు మరియు రెస్టారంటులు కూడా మూసివేయబడతాయి.

ఈద్ సమయంలో పిల్లలకు నూతన వస్త్రాలు ఇవ్వబడతాయి. మహిళలకు కూడా వారు ప్రేమించేవారు (ముఖ్యంగా తల్లులు,భార్యలు, అక్కచెల్లెళ్ళు మరియు కూతుర్లకు) ప్రత్యేకమైన బహుమతులను అందిస్తారు. పెద్ద వయసు ఉన్న బంధువుల నుంచి పిల్లలు ''ఈద్‌యా'' పొందటం అనేది ఆచారంగా ఉంది. ఇది పిల్లలు పొందే చిన్న మొత్తంలోని ధనం, దీనిని పిల్లలు పొంది దానిని ఈద్ కార్యకలాపాలకు ఉపయోగిస్తారు. పిల్లలు వారి నూతన వస్త్రాలను ధరిస్తారు మరియు వారికి సమకూరిన ఈద్‌యా మీద ఆధారపడి వినోద ప్రాంతాలకు, ఉద్యానవనాలకు లేదా బహిరంగ ప్రదేశాలకు వెళతారు. ఇందులో కైరో-నైల్ యొక్క పొలిమేరలలోని వినోద పార్కులు ఉన్నాయి, ఫెలుక్కా నైల్ రైడ్‌లు ఈజిప్టు గ్రామాలు, పట్టణాలు మరియు నగరాలలో ఈద్ ఉత్సవాల యొక్క సాధారణ అంశంగా ఉంటాయి.

పాకిస్తాన్, భారతదేశం, మరియు బంగ్లాదేశ్‌లోని పండుగ వంటలలో ''సెవయ్యా'' ఉంటుంది, ఈ రుచికల వంటకాన్ని వేయించిన సేమియా నూడల్స్, పాలు మరియు ఎండిన ద్రాక్షలతో చేయబడుతుంది.<ref>[http://www.bbc.co.uk/food/news_and_events/events_eid.shtml ఫుడ్ ఈవెంట్స్ - ఈద్ సెలబ్రేషన్స్]. BBC ఫుడ్ ఆన్ లైన్. నవంబరు 3, 2008న సేకరించబడింది.</ref> బంగ్లాదేశ్ లో, ఈ వంటకాన్ని '''షేమై''' ''( బెంగాలీ: সেমাই )'' అంటారు. బంగ్లాదేశ్‌లో, ''చోట్-పోటి'' అనే వంటకం కూడా ఈద్ సమయంలో ప్రముఖమైనది.

ఇండోనేసియాలో ఈద్‌ను '''ఇదుల్ ఫిత్రి''' అని పిలుస్తారు (లేదా అనధికారికంగా దీనిని ''లెబరన్'' అంటారు) మరియు ఇది జాతీయ సెలవుదినంగా ఉంది. అంతేకాకుండా, ఇండోనేసియాలో ''ఇదుల్ ఫిత్రి'' కొరకు అందరు ఉద్యోగస్థలకు తప్పనిసరైన జీతం బోనస్‌ను అందిస్తుంది, దీనిని ''తుంజగన్ హరి రాయా'' (''THR'' )అని పిలుస్తారు, దీనిని ఇండోనేషియా యొక్క డిపార్టమెంటు ఆఫ్ లేబర్, ఎంప్లాయ్మెంట్ అండ్ సొసైటీ అమలుపరుస్తుంది ("డిపార్టుమెంటుమెన్ పెంగవాసన్ దినస్ టెనగా కెర్జా డాన్ సోసియల్"). ఈ జీతం బోనస్ యొక్క ఆదేశ మొత్తం, ప్రాంతాన్ని బట్టి మారుతుంది. ఉదాహరణకి, [[జకార్తా|జకార్తా]] ప్రాంతంలో ''THR'' బోనస్ కనీసం Rp 1 మిలియన్లు ఉండాలి కానీ ''ఇదుల్ ఫిత్రి'' కు ముందుగా చెల్లించిన ఒక నెల జీతంకన్నా తక్కువగా ఉండకూడదు, అంతేకాకుండా ఉద్యోగస్థుల క్రమవారీ జీతం కూడా ఉంటుంది. అందుచే, ఇదుల్ ఫిత్రి కూడా చెల్లింపు ఉన్న సెలవుదినంగా ఉంటుంది. THR ను ఉల్లంఘించటం లేదా ఆపివేయటం చాలా తీవ్రమైన కార్మిక శాసన ఉల్లంఘనంగా పరిగణించబడుతుంది మరియు యాజమాన్యం హోదాను లేదా స్థితితో సంబంధం లేకుండా తీవ్రంగా దండించబడుతుంది.

[[మలేషియా|మలేషియా]], [[సింగపూరు|సింగపూర్]], మరియు [[బ్రూనై|బ్రునై]]లో, ఈద్‌ను అధికంగా ''హరి రాయ ఎయ్‌దిల్‌ఫిత్రి'' , ''హరి రాయ ఇదుల్ ఫిత్రి'' లేదా ''హరి రాయ పౌసా'' అని పిలవబడుతుంది. ''హరి రాయ'' కు సాహిత్యపరమైన అర్థం 'పండుగ దినం'.

ఈద్-ఉల్-ఫితర్ అనేది ఇండోనేషియా మరియు బ్రునైలో అతిపెద్ద సెలవుదినంగా ఉంది; మరియు మలేషియా మరియు సింగపూర్‌లో కూడా అతిపెద్ద సెలవుదినంగా ఉంది. ''ఇదుల్ ఫిత్రి'' యొక్క కొన్ని రోజుల ముందుగానే షాపింగ్ మాల్స్ మరియు బజార్లు ప్రజలతో నిండిపోతాయి, ఇది వైవిద్యమైన పండుగ వాతావరణాన్ని ట్రాఫిక్ గందరగోళంతో దేశమంతటా ఏర్పరుస్తుంది. చాలా బ్యాంకులు, ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేటు కార్యాలయాలు ''లెబరన్'' సంబరాల యొక్క సమయంలో మూసివేస్తారు.

ఇండోనేషియాలో, ఈ సమయంలో ప్రజలు "''ముదిక్'' " కార్యక్రమాలలో నిమగ్నులై ఉండటం అనేది సాధారణంగా ఉంటుంది. పెద్ద నగరాలైన [[జకార్తా|జకార్తా]], సురబాయ లేదా ఏదైనా ప్రదేశంలోని ప్రజలు వారి బంధువులను సందర్శించటం కొరకు సొంత పట్టణాలకు లేదా నగరాలకు వెళ్ళి క్షమాపణలు కోరడం లేదా మొత్తం కుటుంబంతో ఈద్ జరుపుకోవటం అనేది వార్షిక సంప్రదాయంగా ఉంది. ఇండోనేషియా ప్రభుత్వం అతిపెద్ద సంఖ్యలో వచ్చే ప్రయాణీకుల సౌకర్యంగా దెబ్బతిన్న రోడ్లను మరియు వారధిలను బాగుచేసి రవాణా అవస్థాపనలను తయారుచేసింది. అయినప్పటికీ, దీని ప్రభావం గణనీయంగా ఉంటుంది, ఎందుకంటే ప్రతి సంవత్సరం మిలియన్ల కొద్దీ కార్లు మరియు మోటరు వాహనాలు రోడ్లు మరియు హైవేలలో ఇరుక్కుపోయి, కిలోమీటర్లు ట్రాఫిక్ నిలిచిపోయేటట్టు చేస్తుంది.<ref>[http://www.thejakartapost.com/news/2010/09/01/govt-says-roads-ready-lebaran-exodus.html Govt సెస్ రోడ్స్ రెడీ ఫర్ లెబరన్ ఎక్షొడస్]. ది జకార్త పోస్ట్ - సెప్టెంబరు 02, 2010</ref>

అంతేకాకుండా, సంపన్న తరగుతులవారు తరచుగా స్థానిక హోటళ్ళు లేదా సింగపూర్ మరియు [[ఆస్ట్రేలియా|ఆస్ట్రేలియా]]కు పనివారు, డ్రైవర్లు లేదా భద్రతా సిబ్బంది లేనందున 'తప్పించుకు' వెళ్ళిపోతారు. సింగపూర్, మలేషియా మరియు ఇండొనేషియా హోటళ్ళు లాభకరమైన ''లెబరన్'' లేదా ''ఇదుల్ ఫిత్రి'' "తప్పించుకు వెళ్ళిపోయే ప్యాకేజీ"లను విక్రయించటంలో విజయవంతంగా ఉన్నాయి.

ప్రపంచవ్యాప్తంగా తాత్కాలిక మానవ వలసలు అత్యధికంగా జరిగే వాటిలో ''లెబరన్'' ఉంది, ఇక్కడ పనివారు, ముఖ్యంగా ఇంటిపని చేసేవారు మరియు నిర్మాణపు పనులు చేసే నైపుణ్యంలేని కార్మికులు వారి సొంత నగరాలకు లేదా పట్టణాలకు తిరిగివెళ్ళి తల్లితండ్రులను, అత్త-మామలను మరియు పెద్దలను క్షమాపణలు కోరతారు. ఇది ''ముదిక్'' , ''పులాంగ్ కమ్పుంగ్'' లేదా మలేషియన్‌లో ''బలిక్ కమ్పుంగ్'' అని పిలవబడుతుంది.

ఇదుల్ ఫిత్రి ముందు రాత్రి మసీదులు లేదా ముసల్లాలలో తక్బీర్‌ను చదువుతున్న అనేక మంది ముజ్జీన్‌లో శబ్దాలతో నిండి ఉంటుంది. ఇండోనేషియా మరియు మలేషియాలోని అనేక భాగాలలో ముఖ్యంగా పల్లెప్రాంతాలలో, ''పెలిట'' లేదా ''పంజుట్'' లేదా ''లంపు కలోక్'' (దీనిని సింగపూర్ వారు మాలే అని కూడా పిలుస్తారు) (తైల దీపాలు, టికీ టార్చుల వలే ఉంటాయి) వెలిగిస్తారు మరియు ఇంటి బయట మరియు చుట్టుప్రక్కల ఉంచుతారు. ప్రత్యేక వంటలు కేటుపాట్, డోడొల్, లెమాంగ్ (ఒక రకమైన జిగురువంటి అన్నం ముద్దను కర్రల మీద వండుతారు) మరియు ఇతర ఇండో-మాలే (మలేషియాలో న్యోన్యా కూడా ఉంటుంది) వంటలను ఆ రోజు వడ్డించడం జరుగుతుంది.

సజీవమైన లేదా భావోపేతమైన భక్తి సంగీతంతో కూడిన రామదన్ మరియు ఈద్‌తో సంబంధం ఉన్న ఖురాన్ పద్యాలు ''కైసిద'' లేదా మరింత ఖచ్చితంగా కాసిదాను దేశవ్యాప్తంగా వినవచ్చును. ఇవి సాధారణంగా ప్రముఖ సంగీతకారులచే ప్రదర్శించబడతాయి, వీరిలో కొంతమంది అంతర్జాతీయ కళాకారులు ఉంటారు మరియు ఇది దేశవ్యాప్తంగా టెలివిజన్ ప్రసారం చేయబడుతుంది.

ముస్లిం-ఇండోనేషియన్లు మరియు ముస్లిం-మలేషియన్లు సంప్రదాయ సాంస్కృతిక దుస్తులను ఈద్-ఉల్-ఫితర్ నాడు ధరించటం ఆచారంగా ఉంది. ఇండోనేషియా మగవారు వేసుకునే బట్టలను ''బాజు కోకో'' అని పిలుస్తారు: కాలరులేని పొడవాన లేదా కురచగా ఉండే చేతులు కల షర్టు, ఇది సంప్రదాయ ఎంబ్రాయిడరీ ఆకృతులను కలిగిన సాంగ్‌కెట్ యొక్క ''సారంగ్'' "కిల్ట్", ఇకత్ లేదా ఆ విధంగానే నేయబడిన, రుమాలు-బట్ట. ప్రత్యామ్నాయంగా, మగవారు పాశ్చాత్య-శైలి వ్యాపార సూటులను లేదా అధిక సంప్రాదాయమైన వదులుగా ఉండే ప్యాంటులను అదే రంగుతో ఉన్న షర్టులతో ధరిస్తారు, మరియు పెసి టోపీ లేదా ప్రాంతీయ సాంస్కృతిక తలపాగా మరియు సాంగ్‌కాక్ ధరిస్తారు. మాలే రూపాంతరంను (మలేషియా, సింగపూర్, బ్రునై, దక్షిణ థాయ్‌ల్యాండ్ మరియు ఇండోనేషియాలో భాగాలు (ముఖ్యంగా సుమటెర మరియు కాలిమంతాన్ భాగాలు ఉన్నాయి)) బాజు మెలయు అంటారు, షర్టును ''సరాంగ్'' ‌తో వేసుకుంటారు, దీనిని ''కైన్ సంపింగ్'' లేదా సాంగ్‌కెట్ అంటారు మరియు తలకు కట్టుకునే దానిని ''సాంగ్‌కాక్'' అని పిలుస్తారు.

సంప్రదాయ మహిళా దుస్తులను ''కెబయ కృడంగ్'' అని పిలుస్తారు. దీనిలో సాధారణంగా, ఒక వదులుగా ఉన్న జాకెట్టును(దీని అందం పట్టు బుట్టాలతో మరియు ఎంబ్రాయిడరీతో పెంచబడుతుంది), ఒక పొడుగుగా ఉన్న లంగాను కలిగి ఉంటారు, ఈ రెండు బాతిక్ గా ఉండవచ్చు, లేదా ''సారంగ్'' లంగా బాతిక్‌ ఇకత్ లేదా సాంగ్‌కెట్‌తో తయారుకాబడతాయి మరియు ''జిల్బాబ్'' ([[బురఖా|హిజాబ్]]) లేదా దాని రూపాంతరం గట్టిగా ఉన్న ''కృడుంగ్'' ‌గా ఉంటుంది. మలేషియా వారి దుస్తులను బాజు కురుంగ్ మరియు బాజు కెబయ అని సూచిస్తారు. అయినప్పటికీ సింగపూర్‌లోని మలేషియన్-ముస్లింలు ''బాజు కురుంగ్'' అని పురుషుల దుస్తులను సూచించటం సాధారణ పద్ధతి. ఈ పదంను ఇండోనేషియాలో వాడుకలో లేకపోవటాన్ని గుర్తించాలి, ఎందుకంటే ఇది మలేషియా మరియు ఇండోనేషియా మాండలికాల మధ్య ఉన్న బలహీనమైన అనువాదానికి ఉదాహరణగా ఉంది, ఎందుకంటే ''కురుంగ్'' అంటే బోను, బ్రాకెట్లు లేదా బస్తాగా సందర్భానుసార అర్థంను కలిగి ఉన్నాయి.

ఒకసారి ప్రార్థన ముగిసిన తరువాత, ఇండోనేషియా మరియు మలేషియా రెండింటిలో అనేక మంది ముస్లింలు వారి ప్రియమైన వారి కొరకు శ్మశానంకు వెళతారు. అక్కడకు వెళ్ళినప్పుడు, వారు శ్మశానం శుభ్రం చేసి, యా-సీన్ చదువుతారు, ఇది ఖురాన్‌లోని ఒక అధ్యాయం (''[[సూరా|సురా]]'' ) మరియు ''తహ్లిల్'' వేడుకను జరుపుతారు. వీటన్నిటి అర్థం ఏమనగా వారి పాపాలకు వారిని మరియు చనిపోయినవారిని క్షమించమని అడగటం.

ఇండోనేషియాలో ''హలాల్ బి-హలాల్'' అని పిలవబడే ప్రత్యేక సంప్రదాయం ఉంది. ఈ సమయంలో, ముస్లిం-ఇండోనేషియన్లు కుటుంబంలోని, చుట్టుప్రక్కల ప్రాంతాలలో లేదా వారి పని వద్దనున్న పెద్దలను కలిసి మర్యాదను చూపించుకుంటారు. వారు సమాధానాన్ని కూడా కోరతారు(ఒకవేళ అవసరమైతే), మరియు ఏకస్వనమైన సంబంధాలను కాపాడుకుంటారు లేదా పరిరక్షించుకుంటారు.<ref>వాన్ డూర్న్ -హర్దర్, నెల్లి. "సౌత్ఈస్ట్ ఏషియన్ కల్చర్ అండ్ ఇస్లాం". ''ఎన్సైక్లోపెడియా అఫ్ ఇస్లాం అండ్ ది ముస్లిం వరల్డ్'' . పే. 649</ref>

రోజులో మిగతా భాగం బంధువుల వద్దకు వెళ్ళటం లేదా అతిథులకు సపర్యలు చేయటంతో గడుస్తుంది. ఇదుల్ ఫిత్రి అనేది పిల్లలకు చాలా ఆనందకరమైన రోజు, ఎందుకంటే పెద్దలు వారికి ధనాన్ని ఇస్తారు. వారు ''మెరియమ్ బాంబు రామదన్'' అని పిలవబడే సంప్రదాయమైన వెదురు ఫిరంగి మందుగుండు సామానును అంటించడం ద్వారా ఉత్సవం జరుపుతారు, కిరసనాయిలును పెద్ద ఖాళీగా ఉన్న [[వెదురు|వెదురు]] గొట్టాలలో లేదా చైనానుండి దిగుమతి చేసుకున్న మందుగుండు సామానులో వాడతారు. సంప్రదాయ వెదురు ఫిరంగి ''మెరియమ్ బాంబు'' బాగా శబ్దాన్ని కలిగిస్తాయి మరియు ఇవి నిర్వహించే వారికి, ప్రక్కన నిలుచున్నవారికి మరియు ప్రక్కనున్న భవంతులకు అపాయకరంగా ఉంటాయి.

మలేషియాలో, పిల్లలకు డబ్బులను వారి తల్లితండ్రులు లేదా పెద్దల నుండి పొందుతారు, దీనిని "దూయిత్ రాయ" అంటారు.<ref>[http://allmalaysia.info/msiaknow/festivals/rayapuasa.asp "హరి రాయ పుఅస"]. నవ్. 2, 2005న పొందబడినది </ref><ref>యూసఫ్, మిమి సయ్యద్ &amp; హఫీజ్, షహృల్ (ఒక్ట్. 30, 2005). "వెన్ రాయ వ్యాస్ ఏ బెవిల్డరింగ్ ఎక్స్పీరియన్స్". ''న్యూ స్ట్రైట్స్ టైమ్స్'' , పే. 8.</ref>

ఈద్-ఉల్-ఫితర్ బర్మీస్ ముస్లింలలో ఒకే రోజు జరుపుకొనబడుతుంది, వారు దీనిని ''ఈద్ నీ'' (నీ=రోజు) లేదా ''ఈద్ కా లే'' (కా లే=చిన్న) లేదా ''షై మై ఈద్'' (షై మై= స్వీటు సేమ్యాను వేయించిన జీడిపప్పు, కొబ్బరి ముక్కలు, ఎండుద్రాక్ష మరియు పాలతో అందించబడుతుంది, దీనిని బర్మీస్ ముస్లింలు ఈద్ సమయంలో తింటారు). బర్మీస్ ముస్లింలు ప్రధానంగా [[సున్నీ ఇస్లాం|సున్నీ ఇస్లాం]]లోని [[హనఫీ|హనాఫీ]] పాఠశాల యొక్క న్యాయవిధానాన్ని అనుసరిస్తారు.

సంచరించే గాయకుల బృందాలు ప్రముఖమైన హిందీ చిత్ర పాటల సాహిత్యాన్ని తీసుకొని వాటి స్థానంలో బర్మీస్ సాహిత్యాన్ని ఉంచుతారు మరియు ఉపవాసం గురించి, ఇస్లాంమతంలో చెయ్యాల్సినవి మరియు చెయ్యకూడనివి మరియు "నమాజ్" (ప్రార్థన) లేదా సలాత్ యొక్క ప్రయోజనాల గురించి ధ్యానశ్లోకాలను పాడతారు.<ref>ఖిన్ ఖిన్ యీ చే హాజీ యు తో ఇంటర్వ్యు బార్ బార్ @ యు విన్ మాంగ్, జాగో పాటల యొక్క కంపోజర్, 28x81 స్ట్రీట్ మండలే. ప్రోఫేట్ మహమ్మద్స్ డే గోల్డెన్ జూబిలీ మాగజైన్ పేజ్ 88, కాలమ్ 2 పారాగ్రాఫ్ 2 లో ప్రచురించబడినది. </ref> ఈ పాటలను ''[[ఖవ్వాలి|కవ్వాలీ]]'' గా కూడా పిలుస్తారు, ఇది భారతదేశం మరియు పాకిస్తాన్‌లో ప్రాముఖ్యం పొందింది. కొన్నిసార్లు ఈ జాగో సంఘాలు ఈద్ రోజున ముస్లిం గృహాలకు కూడా హాజరవుతారు, ఇక్కడ వీరిని ఆహారం మరియు ధనమొత్తాలతో స్వాగతిస్తారు, దీనిని ఈది లేదా దుయిత్ రాయా అంటారు.

[[ఈదుల్ అజ్ హా|ఈద్ అల్-అధా]] "త్యాగం యొక్క పండుగ" లేదా "గొప్ప ఈద్" అనేది ఒక ప్రభుత్వ సెలవుదినంగా బర్మాలో ఉంది, ఈ పండుగ సంవత్సరంలో చాంద్రమాన [[ఇస్లామీయ కేలండర్|ఇస్లామిక్ క్యాలండర్]]‌లో ధు అల్-హిజ్జా (ذو الحجة) యొక్క 10వ రోజు వస్తుంది. ముస్లిం దేశాలలా మూడు రోజులు పండుగను ఆచరించకుండా, ఈద్-అల్-అధా బర్మాలో ఒకే రోజు జరుపుకొనబడుతుంది. రెండు ఈద్‌ల సమయంలో, సంప్రదాయ అభినందనగా కేవలం ముస్లిం అభినందన ''అస్సలాములైకుం'' సాధారణంగా ఉంటుంది, మరియు ''ఈద్ ముబారక్'' అరుదుగా చెప్పబడుతుంది. ఈ అభినందనలు చెప్పిన తరువాత కుడి చేతిని నుదుటి మీద పెట్టుకోబడుతుంది (సెల్యూట్ చేస్తున్నట్టుగా ఉంటుంది); కరచాలనం చేసుకోవటం ఉండదు మరియు అసాధారణంగా మర్యాదపూర్వకమైన ఆలింగనం చేసుకోవడం ఉంటుంది.

[[నైజీరియా|నైజీరియా]] అధికారికంగా ఒక లౌకికదేశం, ఇక్కడ జనాభాలో ముస్లింలు మరియు క్రైస్తవులు ఉన్నారు. అందుచే, ముస్లింలు ఈద్ పండుగను జరుపుకుంటే క్రైస్తవులు కూడా దానిలో పాల్గొంటారు. ఈద్‌ను ప్రముఖంగా "స్మాల్ సల్లా" అని నైజీరియాలో పిలుస్తారు మరియు ప్రజలు ఒకరిని ఒకరు సంప్రదాయ అభినందనలతో అభినందనలు తెలుపుతారు: "బర్కా దా సల్లా," దీనర్థం హౌసా భాషలో "సల్లానాడు అభినందనలు". ముస్లింలు పేర్కొనబడిన ప్రార్థనా మైదానాలలో ఈద్ ప్రార్థనలను గృహిణులు తయారుచేసిన పండుగ భోజనాన్ని తినటానికి సమావేశమయ్యే ముందు చేస్తారు. నైజీరియాలో సమాఖ్య సెలవుదినం విలక్షణంగా రెండురోజులు ఉంటుంది. ఒకవేళ ఈద్ వారాంతంలో వస్తే, లేదా వారాంతంతో కొనసాగితే ప్రతి మతంలోని అనేకమంది నైజీరియన్లు వారి కుటుంబం మరియు బంధువులను కలవటానికి సొంత ప్రదేశాలకు వెళతారు.

ఫిజీలో ఈద్-ఉల్-ఫితర్ రోజున ముస్లిం పురుషులు ఈద్ ప్రార్థన కొరకు మసీదుకు హాజరయ్యి పండుగను జరుపుకుంటారు. (ఫిజీలోని అధిక భాగాలలో మహిళలు ప్రార్థనల కొరకు మసీదులకు వెళ్ళరు.) దీని తరువాత చుట్టాల వద్దకు మరియు ఇరుగు పొరుగువారి వద్దకు వెళ్ళడం చేస్తారు. పిల్లలు బహుమతులను మరియు ధనాన్ని కుటుంబంలోని పెద్దలు, బంధువులు మరియు ఇరుగుపొరుగు వారిచే పొందుతారు. అధిక సంఖ్యలో ముస్లింలు ఈ రోజున నూతన వస్త్రాలు ధరిస్తారు, మరియు ''సేమ్యాను'' అందరికీ అందిస్తారు, ఈ తీపి వంటకాన్ని వెర్మిసెల్లి నూడిల్స్‌ను వేడి పాలతో కలిపి చేస్తారు. దీనితోపాటు సాధారణంగా సమోసాలను, కోడిమాంసం మరియు గొడ్డుమాంసంను మరియు తీపి పదార్థాలను అలానే భారతీయ తినుబండారాలను సందర్శించిన అతిథులకు రోజంతా అందిస్తారు.

== గ్రెగొరియన్ క్యాలెండర్‌లో ==

== గతం మరియు భవిష్యత్తులోని సంబరాలు ==

* [[1992|1992]]: 4 ఏప్రిల్

* [[1993|1993]]: 25 మార్చి

* [[1994|1994]]: 14 మార్చి

* [[1995|1995]]: 3 మార్చి

* [[1996|1996]]: 21 ఫిబ్రవరి

* [[1997|1997]]: 9 ఫిబ్రవరి

== గమనికలు ==

*''ఎన్సైక్లోపెడియా అఫ్ ఇస్లాం అండ్ ది ముస్లిం వరల్డ్'' . మార్టిన్, రిచర్డ్ C. ‌చే కూర్పు చేయబడినది, మాక్ మిల్లన్ సూచన, 2004. సం. 1

* [http://www.islamawareness.net/Eid/fitr.html ఈద్ ఉల్ ఫితర్ మరియు జకాత్ ఆల్ ఫితర్]

[[Category:ఇస్లామిక్ ఉత్సవాలు ]]