వికీపీడియా

భారతదేశంలో మహిళలు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
చి Wikipedia python library
పంక్తి 3:
[[దస్త్రం:AishwaryaRai.jpg|thumb|అందం ద్వారా ప్రసార సాధనాలచే తరచుగా కీర్తించబడుతున్న ఐశ్యర్యారాయ్ ‌బచ్చన్.<ref name="mostbeauti">"ప్రపంచంలో అత్యంత అందమైన మహిళ?" cbsnews.com. 27 అక్టోబర్ 2007న సేకరించబడినది</ref><ref>[0]</ref><ref>[1]</ref>]]
 
గత కొన్ని సహస్రాబ్దాలుగా '''భారతదేశంలో మహిళ''' ('''Women in India''') ల పాత్ర అనేక గొప్ప మార్పులకు పాత్రమై ఉంది.<ref>{{cite web|title=Rajya Sabha passes Women's Reservation Bill |url=http://hindu.com/2010/03/10/stories/2010031050880100.htm|publisher=The Hindu|accessdate=25 August 2010}}</ref><ref>{{cite web|title=Rajya Sabha passes Women's Reservation Bill |url=hindu.com/2010/03/10/stories/2010031050880100.htm|publisher=The Hindu|accessdate=25 August 2010}}</ref> ప్రాచీన కాలంలో<ref>{{Cite book | last = Jayapalan| title = Indian society and social institutions| publisher = Atlantic Publishers & Distri.| year = 2001| page = 145| url = http://books.google.co.in/books?id=gVo1I4SIqOwC&pg=PA145| isbn = 9788171569250}}</ref> పురుషులతో సమాన స్థాయి కలిగివున్న భారతీయ [[మహిళ]]లు మధ్యయుగంలో<ref name="nrcw_history"/> అధమ స్థాయికి అణిచివేయడటం, అనేకమంది సంఘ సంస్కర్తలు తిరిగి వారికి సమాన [[హక్కు]]ల కల్పన కోసం కృషి చేయడం, ఇలా [[భారత దేశము|భారతదేశం]]లో మహిళల చరిత్ర అనేక సంఘటనల సమాహారంగా ఉంది. ఆధునిక [[భారత దేశము|భారతదేశం]]లో మహిళలు దేశ [[రాష్ట్రపతి]], ప్రధానమంత్రి, లోక్‌సభ స్పీకర్, ప్రతిపక్ష నాయకురాలు వంటి అత్యున్నత పదవులను అలంకరించారు. భారతదేశపు ఇటీవలి [[రాష్ట్రపతి]] ఒక మహిళ.
 
== చరిత్ర ==
మహిళల పాత్ర గురించి ప్రత్యేకంగా చర్చించిన రచనలు చాలా తక్కువ; దీనికి ముఖ్యమైన మినహాయింపు
త్రయంబక యజ్వాన్ యొక్క ''స్త్రీధర్మపధ్ధతి'' , ఆయన [[తంజావూరు]]లో సుమారుగా 1730 కాలంలో అధికారిగా పని చేశారు. ఈ రచన అపస్తంబ సూత్ర సమయం నుంచి స్త్రీ ప్రవర్తన మీద ఆక్షేపణలను కూర్చింది (4వ శతాబ్దం BCE).<ref>
త్రియంబాక యజ్వన్ చే ది పెర్ఫెక్ట్ వైఫ్: ''స్త్రీధర్మపధ్ధతి'' (మహిళల బాధ్యత పై మార్గదర్శి) (ట్రాన్స్. జూలియా లెస్లీ), పెంగ్విన్ 1995 ISBN 0-14-043598-0.</ref> ప్రారంభ పాదం కింది విధంగా సాగుతుంది:
 
: ''ముఖ్యో ధర్మః స్మ్రితిషు విహితో భర్త్రు శుశ్రుషాణం హి'' :
:: స్త్రీకి ఆమె భర్త యొక్క సేవ ప్రాథమిక కర్తవ్యంగా విధించబడింది.
 
''[[శుశ్రుష]]'' అనే పదం (నిజార్థం. "వినాలనే కోరిక") విస్తృత అర్థాలను కలిగి వుంది.
భగవంతునికి [[భక్తుడు]] చేసే ప్రణామాల నుంచి బానిస [[సేవ]]ల వరకు అనేక అర్థాల దీని పరిధిలోకి వస్తాయి.<ref>''స్త్రీధర్మపధ్ధతి'' లో నుంచి చూడుము విపులమైన నిష్ణాతులు http://www.cse.iitk.ac.in/~amit/books/tryambakayajvan-1989-perfect-wife-stridharmapaddhati.html</ref>
 
=== ప్రాచీన భారతదేశం ===
పంక్తి 34:
|publisher=Vedam books
|isbn=81-7594-078-6
}}</ref> [[పతంజలి]] మరియు కాత్యాయనుడు వంటి ప్రాచీన భారత వ్యాకరణకర్తల యొక్క రచనలు వేదకాలపు<ref>అష్టాధ్యాయి కు వ్యాఖ్యానం 3.3.21 మరియు పతాంజలిచే 4.1.14 </ref><ref>కాత్యాయన చే ''వార్త్తిక'' , 125, 2477</ref> ఆరంభంలో మహిళలు చదువుకోనేవారని తెలుపుతున్నాయి, రుగ్వేద శ్లోకాలు ఆ సమయంలో మహిళలు యుక్తవయస్సులో [[పెళ్ళి]] చేసుకోనేవారని, వారికి వారి భర్తని ఎన్నుకొనే హక్కుని కలిగి ఉండేవారని తెలుపుతున్నాయి.<ref>R. C. మజుందార్ మరియు A. D. పుసల్కర్ (సంపాదకులు): ది హిస్టరీ అండ్ కల్చర్ అఫ్ ది ఇండియన్ పీపుల్. సంచిక I, ది వేదిక్ ఏజ్. బొంబాయి: భారతీయ విద్య భవన్ 1951, పే.394</ref> రుగ్వేదం, ఉపనిషత్తుల వంటి గ్రంథాలు అనేక మహిళా, ముఖ్యంగా గార్గి మరియు మైత్రేయి వంటి, ఋషులు, ద్రష్టల గురించి తెలుపుతున్నాయి.<ref name="about_vedic_women">{{cite web
|title=Vedic Women: Loving, Learned, Lucky!
|url=http://hinduism.about.com/library/weekly/aa031601c.htm
పంక్తి 40:
}}</ref>
 
ప్రాచీన భారతంలో కొన్ని రాజ్యాలు ''నగరవధు'' ("పట్టణపు వధువు") వంటి సంప్రదాయాలను కలిగిఉండేవి. మహిళలు ''నగరవధు'' శీర్షికని గెలుచుకోవడానికి పోటీపడుతుండేవారు. [[ఆమ్రపాలి]] నగరవధుకి మంచి ఉదాహరణ.
 
అధ్యయనాల ప్రకారం వేదకాలపు ఆరంభంలో మహిళలు సమాన హోదా, హక్కులను అనుభవించేవారు.<ref name="infochange_women">{{cite web
పంక్తి 46:
|url=http://www.infochangeindia.org/WomenIbp.jsp
|accessdate=2006-12-24
}} {{Dead link|date=October 2010|bot=H3llBot}}</ref> ఏమైనా తరువాత (సుమారుగా 500 బి.సి.) స్మృతులతో మహిళల హోదా తగ్గడం మొదలయ్యింది (ముఖ్యంగా. మనుస్మృతి), [[బాబర్]] వంటి ఇస్లాం రాజుల ఆక్రమణలు మరియు [[మొఘల్ సామ్రాజ్యం|మొఘల్]] సామ్రాజ్యం తరువాత [[క్రైస్తవ మతం]] మొదలైనవి మహిళల స్వేచ్ఛను మరియు హక్కులను హరించాయి.<ref name="nrcw_history">{{cite web
|title=Women in History
|url=http://nrcw.nic.in/index2.asp?sublinkid=450
|publisher=National Resource Center for Women
|accessdate=2006-12-24
}}</ref>
 
జైన మతం వంటి విప్లవాత్మక ఉద్యమాలు మహిళలని మతపరమైన కార్యక్రమాలకి అనుమతించినప్పటికీ, ఎక్కువగా మహిళలు నిర్బంధాన్ని మరియు ఆంక్షలను ఎదుర్కొన్నారు.<ref name="infochange_women"/> బాల్యవివాహా సంప్రదాయం సుమారుగా ఆరోవ శతాబ్దంలో ప్రారంభమయి ఉంటుందని భావిస్తున్నారు.<ref name="kamat_medieval_karnataka">{{cite web
పంక్తి 63:
=== మధ్యయుగ కాలం ===
[[File:Jahan-ara.jpg|thumb|మొఘల్ రాజకుమారి జహనారా]]
మధ్యయుగ<ref name="vedam_towards_gender"/><ref name="nrcw_history"/> సమాజంలో మహిళల స్థాయి ఇంకా దిగజారింది, కొన్ని వర్గాలలో [[సతీసహగమనం|సతి]], [[బాల్య వివాహాలు]], విధవా పునర్వివాహాల నిషేధం వంటివి భారతదేశంలోని కొన్ని వర్గాల సామాజిక జీవనంలో భాగమయ్యాయి. భారత ఉపఖండంమీద ముస్లిం ఆక్రమణ భారతీయ సమాజంలో [[పరదా]] ఆచారాన్ని తెచ్చింది. రాజస్థాన్ రాజపుత్రులలో జౌహర్ ఆచారం ఉండేది. భారతదేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో [[దేవదాసీ]]లు లేదా ఆలయ స్త్రీలు లైంగికంగా వేధించబడేవారు. హిందూ క్షత్రియ రాజులలో బహుభార్యత్వం విస్తృత వ్యాప్తిలో ఉండేది.<ref name="kamat_medieval_karnataka"/> చాలా ముస్లిం కుటుంబాలలో మహిళలు జెనానా ప్రాంతాలకి మాత్రమే పరిమతమయ్యేవారు.
 
ఈ పరిస్థితుల మధ్య కూడా కొంత మంది మహిళలు రాజకీయ, సాహిత్య, విద్య మరియు మత రంగాలలో రాణించారు.<ref name="nrcw_history"/> [[రజియా సుల్తానా]] [[ఢిల్లీ]]ని పరిపాలించిన ఏకైక మహిళా చక్రవర్తి. [[గోండు]] రాణి దుర్గావతి పదిహేనేళ్ళు పరిపాలన సాగించింది, ఆమె మొఘల్ చక్రవర్తి [[అక్బర్]] సైన్యాధిపతి అసఫ్ ఖాన్‌తో జరిగిన 1564 యుద్ధంలో ప్రాణాలు కోల్పోయారు. అక్బర్ యొక్క గొప్ప [[మొఘల్ సామ్రాజ్యం|మొఘల్]] సైన్యాన్ని 1590లో చాంద్ బీబీ ఎదుర్కొని అహ్మద్ నగర్‌ను రక్షించింది. జహంగీర్ భార్య [[నూర్జహాన్]] సార్వభౌమ అధికారాన్ని ప్రతిభావంతంగా చెలాయించి మొఘల్ మకుటం వెనుక ఉన్న నిజమైన శక్తిగా గుర్తింపబడింది. మొఘల్ యువరాణులు జహనరా మరియు జేబున్నిసాలు మంచి పేరున్న రచయిత్రులు, వీరు పరిపాలనా అధికారాన్ని కూడా ప్రభావితం చేశారు, [[ఛత్రపతి శివాజీ|శివాజీ]] తల్లి జియాబాయి యోధురాలిగా మరియు పాలకురాలిగా ఆమెకున్న సమర్థత వలన పాలక రాణిగా పరిగణించబడ్డారు. దక్షిణ భారతంలో చాలామంది మహిళలు గ్రామాలు, పట్టణాలు మరియు మండలాలను పాలించారు, అనేక సామాజిక మరియు మత సంస్థలకి ఆద్యులయ్యారు.<ref name="kamat_medieval_karnataka"/>
 
[[భక్తి]] ఉద్యమం మహిళల హోదాని తిరిగి నిలపడానికి ప్రయత్నించి కొన్ని రకాల అణిచివేతలను అడ్డుకుంది.<ref name="infochange_women"/> [[మీరాబాయి]] అనే ఒక మహిళా సాధు కవయిత్రి భక్తి ఉద్యమపు ముఖ్య వ్యక్తులలో ఒకరు. ఈ కాలపు ఇతర మహిళా సాధు-కవయిత్రులు [[అక్క మహాదేవి]], రామి జనాబాయి, లాల్ దేడ్. భక్తి హిందూ మతానికి మాత్రమే పరిమితమైనది, మహానుభవ్, వర్కారి ఇంకా అనేక ఇతర అంశాలు హిందూ మతంలోని నియమ ఉద్యమాలు, ఇవి స్త్రీ, పురుషుల మధ్య ఉన్న సామాజిక న్యాయాన్ని మరియు సమానత్వాన్ని బహిరంగంగా చర్చించేవి.
 
భక్తి ఉద్యమం వెంటనే సిక్కుల మొదటి గురువు గురునానక్ కూడా స్త్రీ, పురుషుల మధ్య సమానత్వాన్ని గురించిన సందేశాన్ని భోదించారు. ఆయన స్త్రీలు కూడా మతపరమైన సమావేశాలు నిర్వహించడానికి అనుమతించాలని; గుడిలో కీర్తన లేదా [[భజన|భజనలు]] అని పిలువబడే గీతాలని పాడడానికి మరియు నిర్వహించడానికి; మత నిర్వాహక కమిటీలలో సభ్యులు కావడం; యుద్ధరంగంలో సైన్యాన్ని నడపడానికి; పెళ్ళి మరియు అమ్రిత్‌లో సమానత్వం ఉండడం (బాప్టిజం) సూచించారు. ఇతర సిక్కు గురువులు కూడా మహిళా వివక్షకి వ్యతిరేకంగా ప్రభోదించారు.
 
=== చారిత్రక ఆచారాలు ===
పంక్తి 76:
 
;[[సతీసహగమనం]]
:సతి ప్రాచీనమైన చాలావరకు చనిపోయిన ఆచారం, కొన్ని వర్గాలలో [[విధవ]] తన భర్త శవంతో పాటు సజీవంగా తగలబడిపోవడమే సతి. విధవ స్వంతంగా తీసుకొనే నిర్ణయం వలే కనిపించినప్పటికీ కొన్నిసార్లు ఇది విధవ చేత బలవంతంగా చేయించే కార్యక్రమమని అభిప్రాయం. ఇది 1829లో బ్రిటీష్ వారిచేత నిర్మూలించబడింది. స్వతంత్రం వచ్చినప్పటినుంచి దాదాపు నలభై సతి కేసులు నమోదయ్యాయి.<ref name="tribune_fifty_feudal">{{cite web
|title=Feudal mindset still dogs women's struggle
|author=Vimla Dang
పంక్తి 90:
 
;[[జౌహర్]]
:జౌహర్ అంటే ఓడిపోయిన వీరుడి భార్యలు, కూతుళ్ళు శత్రువులకి దొరికి వేధింపులకి గురి కాకుండా తమంతట తామే సొంతగా బలయిపోవడం. ఈ ఆచారం అధిక స్థాయి గౌరవాన్ని పొందే రాజపుత్ర రాజులూ ఓడిపోయినపుడు వారి భార్యలు పాటించేవారు.
 
;[[పరదా]]
:పరదా అంటే కొన్ని వర్గాలలో మహిళలు వారి దేహాన్ని చర్మం మరియు రూపం కనపడకుండా కప్పుకొనే అవసరం గల ఆచారం. ఇది స్త్రీ చలనంమీద ఆంక్షలని విధిస్తుంది, వారు స్వేచ్చగా అందరితో మసలే హక్కుని హరిస్తుంది, ఇది స్త్రీల అణచివేతకి గుర్తు. ఇది హిందూయిజం లేదా ఇస్లాంల మత భోదలని ప్రతిబింబించదు, సాధారణ నమ్మకానికి విరుద్ధం, అయినప్పటికీ ఇరుపక్షాల మతగురువుల అహంకారం మరియు అజ్ఞానంవలన దురభిప్రాయం ఏర్పడింది.{{Citation needed|date=October 2010}}
 
;[[దేవదాసి]]లు
:దేవదాసి అనేది దక్షిణ భారతావనిలో కొన్నిచోట్ల ఉన్న మతాచారం, ఇందులో స్త్రీలు గుళ్ళో దేవుడిని "పెళ్ళి" చేసుకుంటారు. ఈసాంప్రదాయం ఎ.డి. 10వ శతాబ్దానికి బాగా వ్యాప్తిలోకి వచ్చింది.<ref>{{cite web
|url=http://www.kamat.com/kalranga/people/yellamma/yellamma.htm
|title=The Yellamma Cult
పంక్తి 102:
|date=2006-12-19
|accessdate=2006-12-25
}}</ref> తరువాతి కాలంలో భారతదేశంలోని కొన్ని ప్రాంతాలలో దేవదాసీల మీద చట్టవిరుద్ధమైన లైంగిక వేధింపులు సహజమయ్యాయి.
 
=== బ్రిటీష్ పాలన ===
యూరోపియన్ పరిశోధకులు 19వ శతాబ్దపు హిందూ స్త్రీలు మిగతా స్త్రీలకంటే "సహజంగా శీలవంతులు" మరియు "ఎక్కువ ధర్మపరులుగా" గమనించారు.<ref>డుబొయిస్, జీన్ అంటోయిన్ మరియు బీచంప్, హెన్రీ కింగ్, హిందూ మేనర్స్, కస్టమ్స్, అండ్ సేరమోనీస్, క్లారెన్డన్ ప్రెస్, 1897</ref> బ్రిటీషు పాలన సమయంలో [[రామ్మోహన్ రాయ్|రామ్ మోహన్ రాయ్]], [[ఈశ్వర్ చంద్ర విద్యాసాగర్]], [[జ్యోతీరావ్ ఫులే|జ్యోతిరావు ఫులే]] మొదలైన సంఘసంస్కర్తలు మహిళా అభ్యున్నతికి పోరాడారు. ఈపట్టికని చూసి ఇందులో రాజ్ యుగపు సమయంలో బ్రిటిషువారి సహాయం లేదని మనకి అనిపించవచ్చు కానీ అది పూర్తిగా నిజం కాదు, మార్తా మౌల్ట్ నే మీడ్ వంటి మిషనరీల భార్యలు మరియు ఆవిడ కూతురు ఎలిజా కాల్డ్వెల్ నే మాల్ట్ లను దక్షిణ భారతావనిలో అమ్మాయిలకు విద్యని అందించి, శిక్షణ ఇప్పించినందుకు గుర్తుంచుకోవాలి-ఈచర్య సాంప్రదాయానికి వ్యతిరేక చర్యగా మొదట్లో కొంత స్థానిక నిరసనని ఎదుర్కొంది. రాజా రామ్మోహన్ రాయ్ ప్రయత్నాలు 1829లో గవర్నర్-జనరల్ విలియం కావెండిష్-బెంటింక్ అధ్వర్యంలో [[సతీసహగమనం|సతి]] నిర్మూలించబడడానికి కారణమయ్యాయి. ఈశ్వర్ చంద్ర విద్యాసాగర్ విధవల పరిస్థితిలో మార్పుకు చేసిన ఉద్యమం 1856 విధవ పునర్వివాహ చట్టానికి దారితీసింది. పండిత రమాబాయి వంటి చాలామంది మహిళా సంస్కర్తలు కూడా మహిళా అభ్యున్నతికి కృషి చేసారు.
 
కర్ణాటకలోని కిట్టుర్ రాజ్య రాణి కిట్టుర్ చెన్నమ్మ బ్రిటీషువారి కాలదోషం పట్టిన సిద్ధాంతాలకి ప్రతిస్పందనగా వారికీ వ్యతిరేకంగా సైన్యాన్ని నడిపించింది. తీరప్రాంత కర్ణాటక రాణి అబ్బక్క రాణి యురోపియన్ సైన్యాల ఆక్రమణలకి ముఖ్యంగా 16వ శతాబ్దంలో పోర్చుగీసు ఆక్రమణలకి ఎదురునిలిచింది. రాణి లక్ష్మీ బాయి [[ఝాన్సీ]] రాణి బ్రిటీషువారికి వ్యతిరేకంగా 1857 భారతీయ తిరుగుబాటుని నడిపించింది. ఆమె నేడు జాతీయ హీరోగా భావించబడుతున్నది. అవద్ సహా-పాలకురాలు బేగం హజ్రత్ మహల్ 1857 తిరుగుబాటును నడిపించిన ఇంకో పాలకురాలు. ఈమె బ్రిటీషువారితో ఒప్పందాలని నిరాకరించి తరువాత నేపాల్ కి వెళ్ళిపోయింది. ఈసమయపు గుర్తించదగిన స్త్రీ పాలకులలో భోపాల్ బేగంలు కొందరు. వారు పరదా పద్ధతిని పాటించేవారుకాదు ఇంకా యుద్ధకళలలో శిక్షణ పొందారు.
 
చంద్రముఖి బసు, [[కాదంబినీ గంగూలీ]] మరియు ఆనంది గోపాల్ జోషి వంటివారు విద్యా డిగ్రీలు పొందిన తొలితరం భారతీయ మహిళలలో కొందరు.
పంక్తి 131:
|archiveurl = http://web.archive.org/web/20060911183722/http://www.un.org.in/wii.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2006-09-11}}</ref>
 
1970 చివరిలో భారతదేశంలో స్త్రీవాద ఉద్యమం ఊపందుకుంది. మహిళా సంఘాలను దగ్గరికి చేర్చిన జాతీయ స్థాయి సమస్యలలో మొదటిది మథుర రేప్ కేసు. మథుర అనే అమ్మాయిని పొలిసు స్టేషన్లో రేప్ చేసిన ఆరోపణలు ఎదుర్కొంటున్న పోలీసులను విడుదల చేయడం 1979-1980లో విస్తృత నిరసనలను ఎదుర్కొంది. నిరసనలు జాతీయ మీడియా ద్వారా విస్తృతంగా చూపించబడ్డాయి, ఇవి ప్రభుత్వాన్ని ఎవిడెన్స్ చట్టం, క్రిమినల్ ప్రోసిజర్ కోడ్, ఇండియన్ పీనల్ కోడ్ సవరించి కస్టోడియల్ రేప్ అనే అంశాన్ని చేర్చడానికి బలవంతం చేసాయి.<ref name="un_women_free_equal"/> మహిళా ఉద్యమకారులు ఆడ శిశు భ్రూణ హత్యలు, లింగ వివక్ష, మహిళా ఆరోగ్యం, స్త్రీ అక్షరాస్యతవంటి అంశాలమీద ఏకమయ్యారు.
 
ఆల్కహాలిజం తరచుగా భారతదేశంలో<ref>{{cite web
పంక్తి 140:
|month=October | year=1998
|accessdate=2006-12-25
}}</ref> మహిళలమీద హింసతో ముడిపడిఉండటంతో అనేక మహిళా సంఘాలు మధ్యపాననిషేధ ప్రచారాన్ని [[ఆంధ్ర ప్రదేశ్]], [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]], [[హర్యానా]], [[ఒరిస్సా]], [[మధ్య ప్రదేశ్]] వంటి రాష్ట్రాలతోపాటు ఇతర రాష్ట్రాలలో కూడా మొదలుపెట్టారు.<ref name="un_women_free_equal"/> చాలామంది ముస్లిం మహిళలు షరియత్ చట్టం క్రింద స్త్రీల హక్కులగురించి మూలసిద్ధాంత నాయకుల అభిప్రాయాన్ని ప్రశ్నించి మూడుసార్లు తలాక్ చెప్పే పద్ధతిని విమర్శించారు.<ref name="infochange_women"/>
 
1990లో విదేశీ దాతల ఏజన్సీలద్వారా నిధులతో క్రొత్త మహిళా-సంబంధిత NGOలు ఏర్పడ్డాయి. సెల్ఫ్-ఎంప్లాయ్డ్ వుమెన్స్ అసోసియేషన్ (SEWA) వంటి స్వీయ-సహాయ గ్రూపులు, NGOలు భారతదేశంలో మహిళల హక్కులలో ప్రధానపాత్ర పోషించాయి. చాలామంది మహిళలు స్థానిక ఉద్యమాలలో నాయకురాళ్ళుగా అవతరించారు. ఉదాహరణకి నర్మదా బచావో ఆందోళనకి సంబంధించి [[మేధాపాట్కర్|మేధా పాట్కర్]].
 
భారత ప్రభుత్వం 2001 సంవత్సరాన్ని మహిళా అధికార సంవత్సరం ''స్వశక్తి'' గా ప్రకటించింది.<ref name="infochange_women"/> మహిళా అధికార జాతీయ పాలసీ 2001లో అమలయ్యింది.<ref>{{cite web
పంక్తి 154:
|title=OneWorld South Asia News: Imrana
|accessdate=2006-12-25
}}</ref>
 
2010 మార్చి 9న అంతర్జాతీయ మహిళా దినోత్సవం తరువాతి రోజు రాజ్యసభ మహిళా రిజర్వేషన్ బిల్లును ఆమోదించింది, ఇది పార్లమెంట్ లో మరియు రాష్ట్ర లెజిస్లేటివ్ బాడీలలో మహిలకి 33% రిజర్వేషన్ను అందిస్తుంది.<ref>{{cite web
పంక్తి 180:
* 1953: [[విజయలక్ష్మి పండిట్]] యునైటెడ్ నేషన్స్ జనరల్ అసెంబ్లీకి మొదటి మహిళా(మొదటి భారతీయ) అధ్యక్షురాలు.
* 1959: అన్నా చండీ హైకోర్టుకి మొదటి మహిళా జడ్జ్ (కేరళ హై కోర్టు)<ref>{{cite web |url=http://highcourtofkerala.nic.in/judge.htm |title=High Court of Kerala: Former Chief Justices / Judges |accessdate=2006-12-24 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20061214211107/http://highcourtofkerala.nic.in/judge.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2006-12-14}}</ref>
* 1963: సుచేత కృపలానీ ఉత్తర్ ప్రదేశ్ ముఖ్యమంత్రి అయి, భారతదేశంలోని ఏరాష్ట్రములోనైనా ఆస్థాయిని పొందిన మొదటి మహిళ అయ్యారు.
* 1966: కేప్టన్ దుర్గ బెనర్జీ ఒక రాష్ట్ర ఎయిర్లైన్స్, ఇండియన్ ఎయిర్లైన్స్ కి పైలట్ అయిన మొదటి భారతీయ మహిళ.
* 1966: కమలాదేవి చటోపాధ్యాయ వర్గ నాయకత్వానికిగానూ రామన్ మెగాసస్సే పురస్కారం గెలుచుకున్నారు.
* 1966: [[ఇందిరా గాంధీ|ఇందిరాగాంధీ]] [[ప్రధానమంత్రి|భారతదేశపు మొదటి మహిళా ప్రధానమంత్రి]].
పంక్తి 192:
* 1992: ప్రియా ఝింగాన్ [[భారత సైనిక దళం|ఇండియన్ ఆర్మీ]]లో చేరిన మొదటి మహిళా కాడేట్ (తరువాత మార్చి 6, 1993 నుంచి చేర్చుకోవడం మొదలుపెట్టారు)<ref>{{cite web |url=http://www.bharat-rakshak.com/LAND-FORCES/Army/Articles/Article29.html |title= Army'S First Lady Cadet Looks Back |accessdate=2007-03-30 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20070205183833/http://bharat-rakshak.com/LAND-FORCES/Army/Articles/Article29.html <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2007-02-05}}</ref>
* 1994: హరితా కౌర్ డియోల్ ఇండియన్ ఎయిర్ ఫోర్స్ (IAF)లో మొదటి మహిళా పైలట్, ఒంటరి పైలట్.
* 2000: [[కరణం మల్లేశ్వరి|కరణం మల్లీశ్వరి]] ఒలంపిక్ పతకం సాధించిన మొదటి మహిళ ([[2000 ఒలింపిక్ క్రీడలు|2000 సిడ్నీ సమ్మర్ ఒలంపిక్స్]] లో కాంస్య పతకం)
* 2002: [[లక్ష్మీ సెహగల్]] భారతదేశ అధ్యక్ష పదవికి పోటీపడ్డ మొదటి మహిళ.
* 2004: పునీత అరోరా [[భారత సైనిక దళం|ఇండియన్ ఆర్మీ]]లో అత్యధిక స్థాయి ల్యూటినేంట్ జనరల్ స్థాయిని అందుకున్న మొదటి మహిళ.
పంక్తి 200:
== సంస్కృతి ==
 
[[చీర]] (ఒకటే పెద్ద వస్త్రం దేహం చుట్టూ చుట్టబడుతుంది) మరియు సల్వార్ కమీజ్లు మొత్తం భారతదేశపు మహిళల వస్త్రధారణ. ''[[బొట్టు]]'' మహిళల అలంకరణలో భాగం. సాంప్రదాయకంగా ఎర్ర బొట్టు మరియు సింధూరం కేవలం వివాహిత హిందూ స్త్రీలు ధరిస్తారు, కానీ నేడు మహిళల శైలిలో భాగమయ్యింది.<ref>[45] ^ కామత్స్ పాత్‌పూరి: ది సిగ్నిఫికాన్స్ ఆఫ్ ది హొలి డాట్ (బింది)</ref> . పాశ్చాత్య ప్రభావం, ఆర్ధిక స్వేచ్చ వలన నేడు భారతీయ స్త్రీలు స్కిన్నీ, స్లీవ్లెస్, షార్ట్ స్కర్లు మరియూ జీన్ ప్యాంట్లు కూడా ధరిస్తున్నారు. [[ముగ్గు]] (లేదా కోలం) భారతీయ మహిళలలో బాగా ప్రాచుర్యం చెందిన సాంప్రదాయక కళ.
 
== విద్య మరియు ఆర్థికాభివృద్ధి ==
పంక్తి 232:
|date=2006-12-19
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> నేషనల్ డేటా కలెక్షన్ ఏజన్సీలు పనివారిగా మహిళల సహాయంమీద తీవ్రమైన తక్కువ-అంచనాలు ఉన్నాయన్న నిజాన్ని ఒప్పుకున్నాయి.<ref name="un_women_free_equal"/> అయినప్పటికీ భత్య పనిశక్తిలో పురుషుల కంటే స్త్రీలు చాలా తక్కువగా ఉన్నారు. పట్టణ భారతంలో పనిశక్తిలో మహిళల సంఖ్య ఆసక్తిదాయకంగా ఉంది. ఉదాహరణకి సాఫ్ట్ వేర్ పరిశ్రమలో 30% పనిశక్తి మహిళలే. పని ప్రదేశంలో వారు వారి పురుష ప్రత్యర్థులతో జీతాలు, స్థాయిలలో సమానంగా ఉన్నారు.
 
గ్రామీణ భారతంలో వ్యవసాయ మరియు సంబంధిత పరిశ్రమ విభాగాలలో మొత్తం స్త్రీ కూలీలలో 89.5% మందిని తీసుకుంటున్నారు.<ref name="fao_sd_india"/> మొత్తం పంట ఉత్పత్తిలో మహిళల సగటు సహాయం మొత్తం శ్రమలో 55% నుండి 66% వరకుగా అంచనా వేయబడింది. 1991 ప్రపంచబ్యాంకు ఒక నివేదిక ప్రకారం భారతదేశపు మొత్తం పాలకేంద్రాల ఉత్పత్తిలో మొత్తం పనిలో 94% మహిళలే చేస్తున్నారు. అరణ్య-ఆధారిత కుటీర పరిశ్రమల మొత్తం పనిలో 51% మహిళలు ఉన్నారు.<ref name="fao_sd_india"/>
 
అతి ప్రాచుర్య మహిళల వ్యాపార విజయ కథలలో ఒకటి శ్రీ మహిళా గృహ ఉదయోగ్ లిజ్జట్ పాపడ్. 2006లో కిరణ్ మజుందార్ షా భారతదేశపు సంపన్న మహిళగా గుర్తింపబడ్డారు, ఈమె భారతదేశపు మొదటి బయోటెక్ కంపెనీ బయోకాన్ ని ప్రారంభించారు. లలితా గుప్తే మరియు కల్పనా మొర్పారియ (ఇద్దరు ఫోర్బ్స్ ప్రపంచపు అతి శక్తివంత మహిళల జాబితాలో చోటు దక్కించుకున్న భారతీయ మహిళలు) భారతదేశపు రెండవ అతి పెద్ద బ్యాంకు [[ఐ.సి.ఐ.సి.ఐ. బ్యాంకు|ICICI బ్యాంకు]]ని నడుపుతున్నారు.<ref>[http://archive.is/20121205233928/http://www.forbes.com/2006/08/30/power-women-india_cz_mb_06women_0831india.html ఇండియా లో అత్యంత ముఖ్యమైన బిజినెస్ ఉమేన్]. Forbes.com.</ref>
పంక్తి 248:
}}</ref> ఇంకా కొన్ని చట్టాలు భూ మరియు ఆస్తి హక్కులకి సంబంధించి మహిళలపట్ల వివక్ష చూపిస్తుంటాయి.
 
1956 మధ్య కాలపు హిందూ వ్యక్తిగత చట్టాలు (ఇవి హిందువులకి, బౌద్ధులకి, సిక్కులకి మరియు జైనులకి అనువర్తిస్తాయి) మహిళలకు వారసత్వ హక్కులని అందించాయి. ఏమైనా కొడుకులకి తాతల ఆస్తులలో వ్యక్తిగత వాటా ఉంటుంది అదే కూతుర్ల వాటాలయితే తండ్రి వాటామీద ఆధారపడిఉంటాయి. అలాగే తండ్రి పూర్వికుల ఆస్తిలో తన వాటాని త్యజించడంద్వారా కూతురి హక్కుని తీసెయవచ్చు కానీ కొడుకు వాటామీద తన హక్కుని అలాగే కలిగిఉంటాడు. అదనంగా పెళ్ళైన కూతుళ్ళు వివాహ వేధింపులు ఎదుర్కొంటున్నప్పటికీ వారికీ పూర్వికుల ఇంటిలో నివాస హక్కులు ఉండవు. 2005లో హిందూ చట్టాల సవరణల తరువాత ప్రస్తుతం మహిళలకి పురుషులతో సమానహోదా కల్పించారు.<ref>[http://indiacode.nic.in/fullact1.asp?tfnm=200539 ది హిందూ సక్సషన్ (అమెండ్మెంట్) యాక్ట్, 2005]</ref>
 
1986లో భారతదేశ సర్వోన్నత న్యాయస్థానం షాహ్ బానో అనే వృద్ధ విడాకులు తీసుకున్న ముస్లిం మహిళ భరణపు డబ్బుకి అర్హురాలు అని తీర్పిచ్చింది. అయినప్పటికీ ఈనిర్ణయం మూలసూత్ర ముస్లిం నాయకులచేత తీవ్రంగా వ్యతిరేకించబడింది, వీరు కోర్టు వారి వ్యక్తిగత చట్టాలలో తలదూరుస్తుందని విమర్శించారు. [[భారత ప్రభుత్వము|యూనియన్ గవర్నమెంట్]] తదనుగుణంగా ముస్లిం మహిళల (విడాకుల నుంచి రక్షణ హక్కులు) చట్టాన్ని అమలుచేసింది.<ref>{{cite web|title = The Muslim Women (Protection of Rights on Divorce) Act|url=http://www.sudhirlaw.com/themuslimwomen.htm|month=May | year=1986|accessdate=2008-02-14 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20071227155728/http://www.sudhirlaw.com/themuslimwomen.htm <!-- Bot retrieved archive --> |archivedate = 2007-12-27}}</ref>
 
అలాగే క్రిస్టియన్ మహిళలుకూడా విడాకుల మరియు వారసత్వ సమానహక్కులకోసం సంవత్సరాలపాటు ఇబ్బందిపడ్డారు. 1994లో అన్ని చర్చులు, మహిళాసంస్థలతో కలిసి సంయుక్తంగా డ్రాఫ్ట్ లా అనే క్రిస్టియన్ మారేజ్ మరియు మాట్రిమోనియల్ కాజెస్ బిల్లుని ప్రవేశపెట్టారు. అయినప్పటికీ ప్రభుత్వం ఇప్పటికీ అవసర చట్టాలని సవరించలేదు.<ref name="infochange_women"/>
 
== మహిళల మీద జరుగుతున్న అత్యాచారాలు ==
పంక్తి 260:
 
=== లైంగిక వేధింపు ===
1990 నమోదైన మొత్తం మహిళా కేసులలో సగానికి పైగా పని ప్రదేశాలలో బాధలు మరియు వేధింపులకి సంబంధించినవే ఉన్నాయి.<ref name="un_women_free_equal"/> పురుషుడు స్త్రీని లైంగికంగా వేధించే లేదా బాధించే ప్రక్రియకి మరో పేరు ఈవ్ టీజింగ్. చాలామంది ఉద్యమకారులు మహిళలమీద పెరుగుతున్న లైంగిక వేధింపులకి కారణం "పాశ్చాత్య సంస్కృతి" ప్రభావమని ఆరోపిస్తున్నారు. 1987లో ది ఇండిసేంట్ రిప్రజెంటేషన్ అఫ్ వుమెన్ (నిషేధం) చట్టం అమలయ్యింది,<ref>{{cite web
|title=The Indecent Representation of Women (Prohibition) Act, 1987
|url=http://www.wcd.nic.in/dowryprohibitionrules.htm
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> ఇది ప్రకటనల లేదా ప్రచురణలు, రచనలు, చిత్రలేఖనాలు, బొమ్మలు లేదా ఏ ఇతర పద్ధతులలోనైన మహిళల అసభ్య ప్రాతినిధ్యం నిషేధించడానికి.
 
1997లో మైలురాయి తీర్పుగా భారతదేశ సర్వోన్నత న్యాయస్థానం పని ప్రదేశాలలో మహిళల లైంగిక వేధింపులకి వ్యతిరేకంగా గట్టి చర్యని తీసుకుంది.
పంక్తి 274:
|url=http://www.wcd.nic.in/dowryprohibitionact.htm
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> అమలుచేసింది, వివాహ సన్నాహపనులలో కట్నం అడగటం చట్టవిరుద్ధం. ఏమైనా చాలా కట్న-సంబంధిత గృహహింస కేసులలో ఆత్మహత్యలు, హత్యలు నమోదు చేయబడ్డాయి. 1980లలో ఇటువంటి కేసులు అనేకం నమోదయ్యాయి.<ref name="kamat_faq"/>
 
1985లో కట్న నిషేధ (పెళ్ళికూతురు మరియు పెళ్ళికొడుకు బహుమతుల పట్టిక నిర్వహణ) నియమాలు రూపొందించబడ్డాయి.<ref>{{cite web
పంక్తి 280:
|url=http://www.wcd.nic.in/dowryprohibitionrules.htm
|accessdate=2006-12-24
}}</ref> ఈనియమాల ప్రకారం పెళ్ళికూతురికి మరియు పెళ్ళికొడుక్కి పెళ్ళి సమయంలో ఇచ్చే బహుమతుల సంతకం చేసిన పట్టికని రూపొందించాలి. ఈపట్టిక ప్రతి బహుమతికి సంబంధించిన క్లుప్త వివరణ, దాని రమారమి విలువ, ఆ బహుమతి ఇచ్చిన వ్యక్తి పేరు, ఆవ్యక్తికి గల సంబంధం మొదలైన విషయాలను కలిగిఉండాలి. ఏమైనా ఇటువంటి నియమాలు అమలుచేయడం కష్టం.
 
1997 నివేదిక<ref>''కిచెన్ ఫైర్స్ కిల్ ఇండియన్ బ్రిడ్స్ విత్ ఇన్అడిక్వేట్ డౌరి'' , జూలై 23, 1997, న్యూ ఢిల్లీ, UPI</ref> ప్రకారం ప్రతి సంవత్సరం కనీసం 5,000మంది మహిళలు కట్నపు చావులు చస్తున్నారు, ప్రతిరోజూ కనీసం డజనుమంది ఉద్దేశ్యపూర్వకంగా 'వంటగది మంటల'లో మరణిస్తున్నారు. దీనికి పేరు "పెళ్ళికూతురు మండడం", ఇది భారతదేశంలోనే విమర్శించబడుతున్నది. పట్టణ అక్షరాస్యులలో ఇటువంటి కట్ననిందలు చాలావరకు తగ్గాయి.
 
=== బాల్య వివాహం ===
పంక్తి 297:
 
=== ఆడ శిశుహత్యలు మరియు లింగ నిర్ధారిత గర్భశ్రావాలు ===
భారతదేశం అధిక స్థాయి పురుష లింగ నిష్పత్తిని కలిగి ఉంది, దీనికి ప్రధాన కారణం చాలామంది మహిళలు యుక్తవయస్సు రాకముందే చనిపోవడం.<ref name="un_women_free_equal"/> భారతదేశంలో గిరిజన సమాజాలు మిగిలిన అన్ని కులవర్గాల కంటే తక్కువ పురుష లింగ నిష్పత్తిని కలిగిఉన్నాయి. గిరిజన వర్గాలు అతి తక్కువ స్థాయి ఆదాయం, అక్షరాస్యత మరియు ఆరోగ్యసదుపాయాలు కలిగిఉన్నాయన్న నిజం తరువాత కూడా ఇది ఉంది.<ref name="un_women_free_equal"/> చాలామంది నిపుణులు భారతదేశంలో అధిక పురుష లింగ నిష్పత్తిని ఆడ శిశుహత్యలకు మరియు లింగ-నిర్ధారిత గర్భశ్రావాలకు ఆపాదించవచ్చని సూచించారు.
 
భారతదేశంలో శిశువు లింగాన్ని నిర్ధారించడానికి ఉపయోగించే అన్ని వైద్యపరీక్షలను నిషేధించారు, అవాంఛిత ఆడ శిశువులను జననానికిముందే వదిలించుకోవడానికి ఈపరీక్షలని ఉపయోగించడమే ఇందుకు కారణం. ఆడ శిశుహత్యలు (ఆడ శిశువులను చంపడం) ఇప్పటికీ కొన్ని గ్రామీణ ప్రాంతాలలో ప్రబలంగా ఉన్నాయి.<ref name="un_women_free_equal"/> కట్నపు వేధింపుల సాంప్రదాయం భారతదేశంలో ఆడ శిశుహత్యలకి మరియు లింగ-నిర్ధారిత గర్భశ్రావాలకి ముఖ్యకారణాలు.
 
=== గృహహింస ===
 
నిమ్న సామాజిక-ఆర్థిక తరగతులలో (SECs) గృహహింస సంఘటనలు ఎక్కువ.{{Citation needed|date=March 2009}} గృహహింసనుంచి స్త్రీల రక్షణ చట్టం 2005, 2006 అక్టోబర్ 26నుంచి అమలులోకి వచ్చింది.
 
=== వ్యాపారం ===
పంక్తి 318:
నేడు భారతదేశంలో మహిళల సగటు ఆయుర్ధాయం అనేక ఇతర దేశాలతో పోలిస్తే తక్కువ కానీ గత కొన్ని సంవత్సరాలుగా ఇది క్రమవృద్ధిని చూపిస్తుంది. అనేక కుటుంబాల్లో, ముఖ్యంగా గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో, బాలికలు మరియు మహిళలు కుటుంబంలోనే పోషకాహార వివక్ష ఎదుర్కొంటున్నారు, వారు శక్తిహీనత మరియు పోషకాహారలోపాన్ని చూస్తున్నారు.[30]
 
ప్రసూతి మరణాలలో భారతదేశం ప్రపంచంలో రెండవ స్థానంలో ఉంది.<ref name="infochange_women"/> ఈదేశంలో కేవలం 42% జననాలు మాత్రమే ఆరోగ్య నిపుణుల పర్యవేక్షణలో జరుగుతున్నాయి. చాలామంది మహిళలు కాన్పు ఇంటిలోని ఇతర మహిళల సహాయంతో జరుగుతుంది, వీరు తరచుగా తల్లి జీవనం ప్రమాదంలో ఉన్నప్పుడు వారిని కాపాడే మెళుకువలను, వసతులను కలిగిఉండరు.<ref name="un_women_free_equal"/> UNDP మానవాభివృద్ధి శాఖా నివేదిక (1997) ప్రకారం 88% గర్భవతులు (15-49 మధ్య వయస్సు) రక్తహీనతతో బాధపడుతున్నారు.<ref name="fao_sd_india"/>
 
; కుటుంబ నియంత్రణ
 
భారతదేశపు గ్రామీణ ప్రాంతాల సగటు మహిళ తన ప్రత్యుత్పత్తి మీద తక్కువ లేదా అసలు నియంత్రణ లేకుండా ఉంటుంది. మహిళ ప్రత్యేకంగా గ్రామీణ ప్రాంతాలలో మహిళ సురక్షిత మరియు స్వీయ-నియంత్రణ గర్భనిరోధక పద్ధతుల గురించిన అవగాహన కలిగిఉండదు. ప్రజా ఆరోగ్య వ్యవస్థ శాశ్వత పద్ధతులైన స్టెరిలైజేషన్ లేదా దీర్ఘ-కాలిక పద్ధతులైన IUD వంటి తదుపరి జాగ్రత్తలు పాటించనివాటిని సూచిస్తుంది. మొత్తం గర్భనిరోధక పద్ధతులలో స్టెరిలైజేషన్ 75% కంటే ఎక్కువ శాతాన్ని ఆక్రమిస్తే అందులో మహిళా గర్భనిరోధకత 95% ఆక్రమిస్తుంది.<ref name="un_women_free_equal"/>
 
== గుర్తించదగిన భారతీయ మహిళలు ==
 
; కళలు, వినోద రంగం
[[ఎమ్.ఎస్. సుబ్బులక్ష్మి]], [[గంగూబాయి హనగల్|గంగుబాయి హంగల్]], [[లతా మంగేష్కర్]] మరియు [[ఆశా భోస్లే|ఆశా భోస్లే]] వంటి గాయనీమణులు, [[ఐశ్వర్యా రాయ్|ఐశ్వర్య రాయ్]] వంటి నటీమణులు భారతదేశంలో బాగా ప్రాచుర్యం ఉన్నవారు. అన్జోలియో ఇలా మీనన్ ప్రముఖ చిత్రకారిణి.
 
; క్రీడలు
భారతదేశంలో సామాన్య క్రీడా దృశ్యం బాగాలేకపోయినప్పటికీ కొంతమంది భారతీయ మహిళలు ఈరంగంలో గుర్తించదగిన కార్యాలు సాధించారు. భారతదేశంలో ప్రముఖ క్రీడాకారిణులు [[పి.టి.ఉష|పి. టి. ఉష]], జే. జే. శోభ (అథ్లెటిక్స్), కుంజరాణి దేవి (వెయిట్ లిఫ్టింగ్), [[డయానా ఎడుల్జీ]] (క్రికెట్), [[సైనా నెహ్వాల్]] (బాడ్మింటన్) , కోనేరు హంపి (చెస్) మరియు [[సానియా మీర్జా]] (టెన్నిస్). [[కరణం మల్లేశ్వరి|కరణం మల్లీశ్వరి]] (వెయిట్ లిఫ్టర్) ఒలంపిక్ మెడల్ గెలిచిన ఏకైక భారతీయ మహిళ (2000లో కాంస్య పతకం).
 
; రాజకీయాలు
[[పంచాయతీ రాజ్]] సంస్థల ద్వారా దాదాపు పది లక్షలకు పైగా మహిళలు భారతదేశంలో రాజకీయ జీవితంలోకి ప్రారంభించారు.<ref name="carol_chronic"/> 73వ మరియు 74వ రాజ్యాంగ సవరణల చట్టాల ప్రకారం స్థానికంగా ఎన్నుకొనే విభాగాలన్నీ వాటి మూడవవంతు స్థానాలని మహిళల కోసం ఉంచుతారు. వివిధ స్థాయిల రాజకీయ కార్యక్రమాలలో మహిళల శాతం గుర్తించదగినంత పెరిగినప్పటికీ మహిళలు ఇప్పటికీ పరిపాలన మరియు నిర్ణాయక స్థాయిలలో ప్రాతినిధ్యరహితంగా ఉన్నారు.<ref name="un_women_free_equal"/>
 
; సాహిత్యం
చాలామంది ప్రముఖ మహిళా రచయితలు భారతీయ సాహిత్యంలో కవయిత్రులుగా మరియు కథారచయితలుగా ఉన్నారు. [[సరోజినీ నాయుడు]], కమల సూరయ్య, శోభా డే, అరుంధతి రాయ్, అనితా దేశాయ్ వారిలో కొందరు.
[[సరోజినీ నాయుడు]]ని నైటింగే్ల్ ఆఫ్ ఇండియా అంటారు. అరుంధతి రాయ్ తన నవల ది గాడ్ అఫ్ స్మాల్ తింగ్స్ కి గాను బుకర్ ప్రైజ్ [[బుకర్ బహుమతి|మాన్ బుకర్ ప్రైజ్]] ని పొందారు.
 
పంక్తి 361:
 
== బాహ్య లింకులు ==
* [http://womennewsnetwork.net/2007/11/05/nothing-to-go-back-to-the-fate-of-the-widows-of-vrindavan-india/"నొథింగ్ టు గో బ్యాక్ టు - ది ఫేట్ అఫ్ ది విడోస్ అఫ్ వ్రిందావన్, ఇండియా"] WNN - వొమెన్ న్యూస్ నెట్వర్క్
* [http://ncw.nic.in/ మహిళల కోసం నేషనల్ కమిషన్]
* [http://www.wcd.nic.in మినిస్ట్రీ అఫ్ ఉమెన్ &amp; చైల్డ్ డెవ్లప్మెంట్ ]
* [http://sawnet.org/ సౌత్ ఏషియన్ ఉమెన్స్ నెట్వర్క్] (SAWNET)
* [http://www.skidmore.edu/academics/arthistory/ah369/LINKSPG2.HTM#bib ఉమెన్ అఫ్ ది ముఘల్ డైనాస్టి ]
* [http://www.pariwariksuraksha.org ఇండియన్ ఉమెన్ &amp; డౌరి లా దురుపయోగం]
* [http://www.kamat.com/kalranga/women/index.htm ఇండియా యొక్క మహిళా ]
* [http://www.rediff.com/money/2005/apr/29spec.htm ఇండియా యొక్క 21 టాప్ మహిళా CEOలు ]
* [http://www.szirine.com/countrytemplate.php?country=India ది బాన్గిల్ కోడ్ - భారతీయ మహిళలు ఏదురుకోవలసిన లికిమ్పబడని సామజిక నిబంధనల వలన ఒత్తిడి ]
* [http://www.memsaab.com/ భారతీయ మహిళల కోసం గ్లోబల్ నెట్వర్క్ ]
"https://te.wikipedia.org/wiki/భారతదేశంలో_మహిళలు" నుండి వెలికితీశారు