మైసూరు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

ప్రస్తుతం మైసూరు నగరం ఉన్న ప్రాంతాన్ని 15వ శతాబ్దం వరకు "పురగేరె" అనేవారు.<ref name="myshis">B L Rice (1897), p31</ref> 1524లో "మహిషూరు"కోటను 3వ చామరాజ వొడయార్ (1513–1553) నిర్మించాడు. తరువాత ఇక్కడి పాలన అతని కొడుకు 4వ చామరాజ వొడయార్ (1572–1576) క్రిందికి వచ్చింది. 16వ శతాబ్దంనుండి నగరాన్ని "మహిషూరు" అనసాగారు. తరువాత ఇది మైసూరుగా పరిణమించింది.<ref name="myshis"/>. [[విజయనగర సామ్రాజ్యం]] కాలంలో వొడయార్‌ల మైసూరు రాజ్యం వారికి సామంతరాజ్యంగా ఉండేది. అప్పటిలో మహిషూరు వొడయార్ల రాజధాని. దగ్గరలోని శ్రీరంగపట్నం విజయనగర సామ్రాజ్య ప్రతినిధి కార్యాలయకేంద్రంగా ఉండేది. 1565లో విజయనగర సామ్రాజ్యం పతనమయ్యింది. 1610లో రాజా వొడయార్ [[శ్రీరంగపట్నం]]లోని సామ్రాజ్య ప్రతినిధిని ఓడించి తన రాజధానిని శ్రీరంగపట్నానికి మార్చాడు. క్రమంగా మైసూర్ వొడయార్లు స్వతంత్ర పాలకులయ్యారు. 1637లో నరసింహరాజ వొడయార్ పాలనాకాలంలో మైసూర్ పూర్తి స్వతంత్ర రాజ్యమయ్యింది.<ref name="indi">Kamath (2001), p228</ref>

శ్రీరంగపట్నంలో టిప్పు సుల్తాన్ అధికారంలో ఉన్నపుడు మైసూర్ నగరం చాలావరకు నాశనం చేయబడింది. వొడయార్‌ల పాలనను అంతం చేయడమే అతని ఉద్దేశ్యం.<ref name="dem">B L Rice (1897), p281</ref> 1799లో [[:en:Fourth Anglo-Mysore War|4వ ఆంగ్లో-మైసూర్ యుద్ధం]]లో టిప్పు సుల్తాన్ మరణించాడు. అనంతరం రాజధాని మళ్ళీ మైసూరుకు మార్చబడింది.<ref name="cap">Kamath (2001), p249</ref><ref>{{cite book | author=Various authors | title=Kannada Vishwakosha | publisher=University of Mysore | year=1998| id=Volume 12}}</ref> అప్పటి రాజు [[:en:Mummadi Krishnaraja Wodeyar|ముమ్మడి కృష్ణరాజ వొడయార్]] ఇంకా బాలుడు అవడంవలన పాలనా వ్యవహారాలు అధికంగా పూర్ణయ్య అనే దివాన్ నిర్వహించేవాడు. మైసూర్ నగరం అభివృద్ధికి, ముఖ్యంగా పౌర సదుపాయాల విషయంలో, పూర్ణయ్య చేసిన కృషి నగరాన్ని సుందరంగా తీర్చిదిద్దడానికి దోహదపడింది.<ref name="imp">Kamath (2001), p249</ref> 1831లో బ్రిటిష్ కమిషనర్ మార్క్ కబ్బన్ రాజధానిని [[బెంగళూరు]] నగరానికి మార్చాడు. దానితో మైసూరు నగరం రాజధాని హోదా కోల్పోయింది<ref name="cant">Kamath (2001), p251</ref>. మళ్ళీ 1881లో బ్రిటిష్ పాలకులు మైసూరు రాజ్యాన్ని వొడయార్ పాలకులకు అప్పగించారు. <ref name="red">Kamath (2001), p254</ref> అప్పటినుండి 1947వరకు మళ్ళీ మైసూరు నగరం రాజధానిగాను, మైసూరు కోట పాలనాకేంద్రంగాను వర్ధిల్లాయి.

A museum to showcase Mysore's history|work=The Hindu|date=2005-07-07|accessdate=2007-11-20}}</ref> 1903లో నగరం అభివృద్ధి ట్రస్ట్ బోర్డు (City Improvement Trust Board - CITB) ఏర్పాటయ్యింది. ఇలా [[ఆసియా]]లో ప్రణాళికా బద్ధమైన అభివృద్ధి కార్యక్రామలు చేపట్టిన తొలి నగరాలలో ఒకటిగా మైసూరును పేర్కొనవచ్చును.<ref name="citb">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2004/08/26/stories/2004082610690300.htm|work=The Hindu|date=2004-08-26|title= Tree ownership rights to growers may boost green cover|accessdate=2007-11-20}}</ref> స్వాతంత్ర్యం తరువాత మైసూర్ రాజసంస్థానం భారతదేశంలో విలీనం అయ్యింది. మైసూర్ రాజు [[:en:Jayachamarajendra Wodeyar|జయచామరేంద్ర వొడయార్]] "రాజప్రముఖ్" అయ్యాడు. అతను 1974లో మరణించాడు.<ref name="crem">{{cite web|url=http://www.hindu.com/fr/2006/09/22/stories/2006092200050300.htm|work=The Hindu|date=2006-09-22|title= Maharajah of music|author=Sriram Venkatkrishnan|accessdate=2007-11-21}}</ref>

మైసూర్ నగరం {{coord|12.30|N|76.65|E|}} అక్షాంశ రేఖాంశాలవద్ద ఉంది. సముద్రమట్టం నుండి ఎత్తు {{convert|770|m|ft|0}}.<ref name="clim">{{cite web|url=http://www.google.co.in/books?id=BIGvZqG2JG4C&pg=PA110&dq=Mysore+770&as_brr=3&sig=67NNbsZctrs2F4gKoFlUphWdkYM|title=Climate and clothing|work=Bangalore-Mysore, p110|publisher=1994, Orient Longman|author=Afried Raman|accessdate=2007-09-25}}</ref> కర్ణాటక రాష్ట్రం దక్షిణ భాగంలో చాముండి పర్వతపాదంలో ఉంది. నగరం వైశాల్యం షుమారు{{convert|128.42|km2|sqmi|0|abbr=on}}.<ref name="swm">{{rp|p.04}}{{cite web|url=http://mysorecity.gov.in/forms/SWM.pdf|format=PDF|work=Official webpage of Mysore city|title=Action Plan for Solid Waste Management, Mysore City Corporation|accessdate=2007-09-25}}</ref>. మార్చినుండి జూన్ వరకు వేసవి కాలం. జూలై నుండి నవంబరు వరకు వర్షాకాలం, డిసెంబరు నుండి ఫిబ్రవరి వరకు చలికాలం.<ref name="clim"/>. ఇప్పటివరకు మైసూరులో నమోదైన అత్యధిక ఉష్ణోగ్రత {{convert|38.5|°C|°F|abbr=on|lk=on|0}} (మే 4, 2006). అత్యల్ప ఉష్ణోగ్రత {{convert|9.6|°C|°F|abbr=on|lk=on|0}}<ref name="hight">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2007/04/10/stories/2007041013990500.htm|author=R. Krishna Kumar|title= Severe heat wave likely to hit Mysore in the next few weeks|work=The Hindu|date=2007-04-10|accessdate=2007-09-25}}</ref><ref name="lowt">{{cite web|url=http://www.deccanherald.com/Content/Nov182007/weather.asp|work=The Deccan Herald|date=2007-11-18|title=Weather|accessdate=2007-11-28}}</ref> నగరంలో సగటు వర్షపాతం {{convert|798.2|mm|in|abbr=on|0}}.<ref name="swm"/>{{rp|p.04}} మైసూర్ ప్రాంతంలో భూకంపాల ప్రమాదం చాలా తక్కువగా అంచనా వేయబడింది. కాని 4.5 [[:en:Richter magnitude scale|రిక్టర్ స్కేలు]] వరకు భూకంపాలు నగర పరిసరాలలో సంభవించాయి<ref name="seis">{{cite web|url=http://www.imd.ernet.in/section/seismo/static/seismo-zone.htm|work=The Indian Meteorological Department|title=Seismic-zoning Map|accessdate=2007-09-25}}</ref><ref name="inten">{{rp|p.1071}}{{cite web|url=http://www.ias.ac.in/currsci/oct252001/1068.pdf|format=PDF|title=Tectonic resurgence of the Mysore plateau and surrounding regions in cratonic Southern India|work=Current Science, Vol. 81, NO. 8|date=2001-10-25|author=K. S. Valdiya|accessdate=2007-09-25}}</ref>

మైసూరులో పెక్కు [[సరస్సు]]లున్నాయి. వాటిలో "కుక్కరహళ్ళి సరస్సు", "కరాంజి సరస్సు", "లింగాంబుధి సరస్సు" ముఖ్యమైనవి. 2001 గణాంకాల ప్రకారం వివిధ వినియోగాలకు వాడబడే నగర భూభాగం శాతాలు ఇలా ఉన్నాయి -- నివాసాలు 39.9%, రోడ్లు 16.1%, పార్కులు, ఖాళీ స్థలాలు 13.74%, పరిశ్రమలు 13.48%, పబ్లిక్ ప్రాపర్టీలు 8.96%, వాణిజ్య సంస్థలు 3.02%, వ్యవసాయం 2.27% జలాశయాలు 2.02% .<ref name="cdp">{{rp|p.35}}{{cite web|url=http://jnnurm.nic.in/toolkit/MysoreCdp/MysoreCDP.pdf|format=PDF|work=Jawaharlal Nehru National Urban Renewal Mission, Government of India|title=Mysore City Development Plan|accessdate=2007-09-25}}</ref>

మైసూర్ నగరం [[కావేరి]], [[కాబిని]] నదుల మధ్య ఉన్నది. నగరం త్రాగునీటి అవసరాలకు నీరు అధికంగా ఈ నదులనుండే లభిస్తుంది.<ref name="cdp"/>{{rp|p.53}} 1896లో బెళగొళ ప్రాజెక్టు ద్వారా మొట్టమొదటి పైపు నీరు సదుపాయం లభించింది.<ref name="bela">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2007/05/07/stories/2007050713220300.htm|work=The Hindu|date=2007-05-07|title= Second stage of Melapura water project inaugurated|accessdate=2007-09-25}}</ref> ప్రస్తుతం మైసూరు నగరానికి రోజువారీ 42.5&nbsp;మిలియన్&nbsp;గాలన్లు నీరు హొంగళ్ళి, బెళగొళ, మేలపూర్ అనే మూడు ప్రాజెక్టులనుండి సరఫరా అవుతుంది. ఇది దాదాపు 85% గృహాలకు చేరుతుంది. వేసవిలో నీటి ఎద్దడి రావడం కద్దు.<ref name="cris">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2007/06/12/stories/2007061213630300.htm|work=The Hindu|date=2007-06-12|author=R. Krishna Kumar|title=Is Mysore city heading for a water crisis?|accessdate=2007-09-25}}</ref> 1904 నుండి నగరంలో భూగర్భ డ్రైనేజి సదుపాయం మొదలయ్యింది.<ref name="cdp"/>{{rp|p.56}}

మైసూరు మునిసిపాలిటీ 1888లో స్థాపించబడింది. 1977లో కార్పొరేషన్‌గా మార్చబడింది. నగరంలో 65 వార్డులు ఉన్నాయి. ప్రతి ఐదేళ్ళకు కౌన్సిల్ సభ్యులు (కార్పొరేటర్లు) ఎన్నికవుతారు.<ref name="corpo">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2007/06/28/stories/2007062858650300.htm|work=The Hindu|date=2007-06-28|title= NGOs welcome formation of ward panels|accessdate=2007-09-26}}</ref> వారు మేయర్‌ను ఎన్నుకొంటారు. కార్పొరేషన్ వార్షిక బడ్జెట్ 2007–2008 సంవత్సరానికి గాను 11,443.89&nbsp;లక్షల [[రూపాయి|రూపాయలు]].<ref name="mcc">{{cite web|url=http://mysorecity.gov.in/|work=Official webpage of Mysore city|title=City of Mysore|accessdate=2007-09-26}}</ref>

నగరం అభివృద్ధి కార్యక్రమాలు "మైసూర్ అర్బన్ డెవలప్‌మెంట్ అథారిటీ" (MUDA) అధ్వర్యంలో నడుస్తాయి. నగర విస్తరణ, అభివృద్ధి ప్రణాళికలు ఈ సంస్థ నిర్వహిస్తుంది<ref name="muda">{{cite web|url=http://www.mudamysore.org/home.asp|work=The Mysore Urban Development Authority|title=MUDA|accessdate=2007-09-26}}</ref> వీరు చేపట్టిన మైసూర్ రింగ్ రోడ్ ప్రాజెక్టు నగరంలో ట్రాఫిక్ సమస్యను అదుపు చేయగలదని ఆశిస్తున్నారు.<ref name="orr">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2004/02/14/stories/2004021409890300.htm|work=The Hindu|date=2004-02-14|title= Outer Ring Road may ease traffic woes in Mysore|accessdate=2007-09-26}}</ref> నగరం [[విద్యుత్]] సరఫరా పనులను "చాముండేశ్వరి ఎలక్ట్రిక్ సప్లై కార్పొరేషన్" నిర్వహిస్తుంది.<ref name="cescom">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2005/01/29/stories/2005012905600400.htm|title=Council passes amendment Bill|work=The Hindu|date=2005-01-29|accessdate=2007-12-13}}</ref>

మైసూర్ నగరం నుండి కర్ణాటక అసెంబ్లీకి నలుగురు ప్రతినిధులు ఎన్నుకోబడుతారు - చామరాజ, కృష్ణరాజ, నరసింహరాజ, చాముండేశ్వరి అనేవి ఆ నాలుగు నియోజక వర్గాల పేర్లు.<ref name="assem">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2004/03/04/stories/2004030409380300.htm|work=The Hindu|date=2004-03-04|title= Triangular contest likely in four Assembly seats|accessdate=2007-09-26}}</ref> మైసూర్ నగరం నుండి [[లోక్‌సభ]]కు ఒక పార్లమెంటు సభ్యుడు ఎన్నుకోబడుతాడు. నగరంలో ప్రధాన రాజకీయ పార్టీలు : [[భారత జాతీయ కాంగ్రెస్]] (INC); [[భారతీయ జనతా పార్టీ]] (BJP); మరియు [[జనతా దళ్ (సెక్యులర్)]] (JDS).<ref name="assem"/>

2001 [[జన గణన]] ప్రకారం మైసూర్ నగరం [[జనాభా]]799,228. ఇందులో మగవారు 406,363, ఆడువారు 392,865. కర్ణాటకలో ఇది రెండవ పెద్ద నగరం.<ref name="scondl">{{rp|p.06}}{{cite web|url=http://www.censusindia.gov.in/towns/krn_towns.pdf|format=PDF|work=Census of India|title=Alphabetical list of towns and their population|accessdate=2001-11-15}}</ref><ref name="pop">{{cite web|url=http://www.censusindiamaps.net|work=Census of India|title=Mysore Population|accessdate=2007-11-13}}</ref> నగరంలో స్త్రీ పురుషుల నిష్పత్తి - ప్రతి 1000 మంది పురుషులకు 967 మంది స్త్రీలున్నారు. జనసాంద్రత చదరపు కిలోమీటరుకు 6223.55 మంది. జనాభాలో 76.76% [[హిందువులు]], 19% [[ముస్లిములు]], 2.84% [[క్రైస్తవులు]], మిగిలినవార అన్య మతస్తులు. <ref name="reg">{{cite web|url=http://www.censusindiamaps.net/page/Religion_WhizMap1/housemap.htm|work=Census GIS India|title=Religion|accessdate=2007-11-27}}</ref>. 1931 జనాభా లెక్కలలో ఈ నగరం జనాభా 100,000 పరిమితి దాటింది. తరువాత 1991–2001 దశాబ్దంలో 20.5% జనాభా వృద్ధి నమోదయ్యింది. నగరంలో సగటు [[అక్షరాస్యత]] 82.8%. కర్ణాటక రాష్ట్రం సగటు అక్షరాస్యత 67% మాత్రమే.<ref name="cdp"/>{{rp|p.32}} ఎక్కువ మంది [[కన్నడ భాష]] మాట్లాడుతారు. నగరంలో 19% ప్రజలు [[దారిద్ర్య రేఖ]] దిగువన ఉన్నారు. 8.95% జనాభా [[మురికి వాడ]]లలో నివశిస్తున్నారు. కర్ణాటక రాష్ట్రంలో నగరాలలో 35.7% కార్మికులుండగా మైసూరులో మాత్రం 33.3% మాత్రమే కార్మికులు.<ref name="pop"/> జనాభాలో 15.1% మంది [[షెడ్యూల్డ్ కులాలు]] మరియు [[షెడ్యూల్డ్ తెగలు|షెడ్యూల్డ్ తెగలకు]] చెందినవారు. <ref name="pop"/> 2005లో మైసూర్ నగరంలో 805 నేరాలు నమోదయ్యాయి. 2003లో నమోదైన 510 నేరాలకంటే ఇది బాగా ఎక్కువ.<ref name="crim">{{cite web|url=http://www.deccanherald.com/Archives/jan122006/district1713332006111.asp|work=The Deccan Herald|date=2006-01-12|title=Crime rate hits all time high|accessdate=2007-11-21}}</ref>

ఆధునిక విద్యా విధానం ప్రవేశింపక మునుపు [[అగ్రహారం|అగ్రహారాలు]], [[మదరసా]]లు విద్యా కేంద్రాలుగా ఉండేవి.<ref name="gaz1929">Hayavadana Rao (1929), p459</ref> 1833లో ఒక "ఫ్రీ ఇంగ్లీష్ స్కూలు" ప్రారంభమైంది.<ref name="hd">{{rp|p.50}}{{cite web|url=http://data.undp.org.in/shdr/kar/Karnataka1999.pdf|format=PDF|work=Human Development in Karnataka 1999|title=Education and Literacy|accessdate=2007-09-30}}</ref> 1854లో [[ఈస్టిండియా కంపెనీ]] వారు ''హాలిఫాక్స్ డిస్పాచ్'' అనే పత్రం ద్వారా మైసూరు రాజ్యంలో పాశ్చాత్య విద్యా విధానం అమలు చేయడం గురించి చర్చించారు.<ref name="gaz1929-1">Hayavadana Rao (1929), p494</ref> 1864లో ''మహారాజా కళాశాల'' ఉన్నత విద్యను అందించడం మొదలుపెట్టింది. <ref name="hd"/>{{rp|p.50}} 1868లో ''హొబ్లీ పాఠశాల''ల ద్వారా సామాన్య ప్రజలందరికీ విద్యను అందుబాటులోకి తేవడానికి ప్రయత్నించారు.<ref name="gaz1929-2">Hayavadana Rao (1929), p497</ref> ఈ విధానంలో ఒక్కొక్క హొబ్లి (నగరంలో ఒక పేట లాంటిది)లో ఒక్కొక్క పాఠశాల ప్రారంభించారు. 1881లో బాలికల కోసం ఒక పాఠశాల ప్రారంభమైంది. ఇది తరువాత "మహారాణి మహిళా కళాశాల"గా మారింది.<ref name="maharan">{{cite web|url=http://www.hinduonnet.com/thehindu/2001/07/16/stories/0416402i.htm|work=The Hindu|date=2001-07-16|title=25 years of service to women's education|accessdate=2007-09-29}}</ref>. 1892లో పారిశ్రామిక పాఠశాల, 1913లో చామరాజేంద్ర సాంకేతిక విద్యాసంస్థ ప్రారంభమయ్యాయి.<ref name="gaz1929-3">Hayavadana Rao (1929), p601</ref> 1916లో [[మైసూర్ విశ్వవిద్యాలయం]] ప్రారంభమయింది.<ref name="univ">{{cite web|url=http://www.hinduonnet.com/fline/fl2103/stories/20040213002409000.htm|work=The Frontline, Volume 21 - Issue 03|title=Record of excellence|author=Ravi Sharma|accessdate=2007-11-28}}</ref> తరువాత అనేక విద్యా సంస్థలు వెలశాయి. ప్రస్తుతం ఈ విశ్వవిద్యాలయం పరిధిలో 127 కాలేజీలు, 53,000 మంది విద్యార్ధులు ఉన్నారు.

1946లో ఒక ఇంజినీరింగ్ కాలేజి మొదలయ్యింది. <ref name="nie">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2006/02/26/stories/2006022604310500.htm|work=The Hindu|date=2006-02-26|title= Agreements with industry to help NIE improve quality of education|accessdate=2007-11-20}}</ref> ప్రస్తుతం నగరంలో ఏడు ఇంజినీరింగ్ కళాశాలలు, రెండు సాయంకాలపు ఇంజినీరింగ్ కళాశాలలు ఉన్నాయి.<ref name="wom">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2007/04/18/stories/2007041814730200.htm|work=The Hindu|date=2007-04-18|title= Carnival time at GSSS women's engineering college|accessdate=2007-09-30}}</ref> 1930లో మైసూర్ మెడికల్ కాలేజి మొదలయ్యింది. ప్రస్తుతం రెండు మెడికల్ కాలేజిలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం నగరంలో ఇంకా 40 పైగా కళాశాలలు ఉన్నాయి.

మైసూరులో అంతర్జాతీయ గన్జీఫా పరిశోధనా సంస్థ ఉన్నది, ఈ సంస్థ ప్రాచీన [[గన్జీఫా]] అట్టముక్కల ఆట గురించి మరియు అందలి కళల గురించి పరిశోధిస్తుంది.<ref name="ganjifa">{{cite web|url=http://www.hindu.com/thehindu/mag/2003/06/08/stories/2003060800150200.htm|work=The Hindu|date=2003-06-08|title= A right royal hand|author=Aditi De|accessdate=2007-10-04}}</ref> మైసూరు నల్ల చెక్క ([[రోజ్ వుడ్]]) పొదిగిన కళాఖండములకు ప్రసిద్ది. 4000 మంది కళాకారులు ఈ కళలో నిమగ్నమయ్యారని ఒక అంచనా.<ref name="rose">{{cite web|author=Pushpa Chari|url=http://www.hindu.com/thehindu/mp/2002/05/30/stories/2002053000390200.htm|title=Intricate Patterns|work=The Hindu|date=2002-05-30|accessdate=2007-10-04}}</ref>

Mysore - Silk weaving & Printing silk products|accessdate=2007-04-09}}</ref> మైసూరు కళాసంస్థలకు ఆటపట్టు. దృశ్యకళలైన చిత్రలేఖనము, ధృశ్యచిత్రము (గ్రాఫిక్స్), శిల్పకళ , కళాత్మ ఉపకరణాల తయారీ, ఛాయాగ్రహణము (ఫోటోగ్రఫీ), ఛాయాగ్రహసహిత వార్తా సేకరణ మరియూ కళల చరిత్ర లో శిక్షణ ఇచ్చు [[చామరాజేంద్ర అకాడమీ ఆఫ్ విజువల్ ఆర్ట్స్]] (సిఏవిఏ) అందలి మచ్చుతునక. [[రంగయాన]](రంగశాల) రంగస్థల కళా క్షేత్రము నాటక ప్రదర్శనములనిస్తూ, రంగస్థల సంభందమైన కళలలో శిక్షణ మరియూ ధృవపత్రములను జారీచేస్తుంది. ఎన్నదగిన [[కన్నడ]] సాహితీవేత్తయిన [[కువెంపు]], [[గోపాలకృష్ణ ఆడిగ]] మరియు [[య.ఆర్.అనంతమూర్తి]] మైసూరులో విధ్యనభ్యసించి మైసూరు విస్వవిధ్యాలములో ఆచార్యులుగా పనిచేయుట వలన వారికి మైసూరుకు ఉన్న అనుభందం దీర్ఘమైనది.<ref name="writers">{{cite web|url=http://www.hindu.com/mag/2004/04/25/stories/2004042500260300.htm|work=The Hindu|date=2004-04-25|title= The Mysore generation|author=Ramachandra Guha|accessdate=2007-10-04}}</ref> ప్రఖ్యాత నవలా రచయిత మరియు [[మాల్గుడి]] గ్రంధకర్త [[ఆర్.కె.నారయణ్]] అతని తమ్ముడు [[ఆర్.కె.లక్ష్మణ్]] జీవితకాలంలో చాలా భాగం మైసూరులోనే గడిచింది.<ref name="writers"/>

మైసూరు నగరానికి ప్రత్యేక విమానాశ్రయం లేదు. [[బెంగళూరు]] నగరంలోనిదే సమీప విమానాశ్రయం. "మండకల్లి" విమానాశ్రయాన్ని అభివృద్ధి పరచే దిశగా ప్రయత్నాలు కొనసాగుతున్నాయి. ఇది 2009లో విమానాల రాకపోకలు సిద్ధం కావచ్చును.<ref name="air">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2007/02/02/stories/2007020214190300.htm|work=The Hindu|date=2007-02-02|title= Mysore airport runway work proceeding at a brisk pace|accessdate=2007-09-26}}</ref> నగరంలో విమానాశ్రయం లేకపోవడం మైసూరు ఆర్ధిక ప్రగతికి ఒక ప్రతిబంధకంగా భావింపబడుతున్నది.<ref name="loss">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2006/02/11/stories/2006021114340300.htm|work=The Hindu|date=2006-02-11|title='Fab City promoters' decision was on expected lines'|accessdate=2007-09-26}}</ref>

మైసూరు నగరంలో ఒక రైల్వే స్టేషన్ ఉంది. నగరానికి మూడు రైల్వే లైనులు ఉన్నాయి. అవి బెంగళూరు, హసన్, చామరాజ నగర్ మార్గాలు. వీటిలో బెంగళూరు-మైసూరు మీటర్ గేజ్ లైను 1882లో నిర్మింపబడింది.<ref name="comm">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2004/06/03/stories/2004060309430300.htm|work=The Hindu|date=2004-06-03|title= Mysore Rail Museum celebrates silver jubilee|accessdate=2007-09-26}}</ref> కాని ఈ మూడు లైనులూ సింగిల్ లైనులు కావడం వలన రైల్వే సదుపాయం పరిమితంగా ఉన్నది. బెంగళూరు మార్గాన్ని డబుల్ లైను చేసే ప్రతిపాదనలున్నాయి.<ref name="soub">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2007/07/07/stories/2007070757960500.htm|work=The Hindu|date=2007-07-07|title= MP promises to press for early Bangalore-Mysore line doubling|accessdate=2007-09-26}}</ref> బెంగళూరు-చెన్నై శతాబ్ది ఎక్స్‌ప్రెస్ ఇక్కడికి వచ్చే రైళ్ళలో అత్యంత వేగవంతమైనది.మైసూరు నుంచి అన్ని నగరాలకు సరాసరి ట్రైన్స్ పరిమితంగా కలవు .అందువలన బెంగుళూరు వచ్చి అక్కడ నుంచి దెశం లొ ని ప్రధాన నగరాల కు వెళ్ళాళి.

[[జాతీయ రహదారి]]NH-212 మైసూరు నగరం గుండా వెళుతుంది. ఇది రాష్ట్రం సరిహద్దు పట్టణం గుండ్లుపేట వద్ద రెండుగా చీలి కేరళ, తమిళనాడు రాష్ట్రాలకు వెళుతుంది.<ref name="nh">{{rp|p.01}}{{cite web|url=http://www.kar.nic.in/pwd/mis2005/Map%201%20of%20MIS%20report.pdf|archiveurl=http://web.archive.org/web/20070615001645/http://www.kar.nic.in/pwd/mis2005/Map+1+of+MIS+report.pdf|archivedate=2007-06-15|format=PDF|work=The National Informatics Centre|title=National Highways in Karnataka|accessdate=2007-09-26}}</ref> రాష్ట్రం రహదారి నెం.17 (State Highway 17) మైసూరు - బెంగళూరు నగరాలను కలుపుతుంది. ఈ రోడ్డుపై ట్రాఫిక్ చాలా ఎక్కువ. 2006లో దీనిని నాలుగు లైన్ల రహదారిగా విస్తరించారు. తద్వారా బెంగళూరు - మైసూరు నగరాల మధ్య ప్రయాణకాలం తగ్గింది.<ref name="sh17">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2006/08/30/stories/2006083007330500.htm|work=The Hindu|date=2006-08-30|title=Bangalore-Mysore journey to be faster|accessdate=2007-09-26}}</ref> 1994లో ఈ రెండు నగరాల మధ్య క్రొత్త ఎక్స్‌ప్రెస్‌వే నిర్మించే ప్రఅజెక్టు మొదలయ్యింది కాని అనేక సమస్యల వలన ఆ పని పురోగతి సాధించలేదు.<ref name="nice">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2007/07/29/stories/2007072955031100.htm|work=The Hindu|date=2007-07-29|author=S. Rajendran|title=International consortium ready to take up Bangalore-Mysore Expressway project|accessdate=2007-09-26}}</ref>. ఇంకా రాష్ట్ర రహదారి నెం. 33 మైసూరునుండి హెచ్.డి.కోటకు, రహదారి నెం.88 మైసూరు నుండి మడికేరికి ఉన్నాయి.<ref name="sh">{{cite web|url=http://kpwd.gov.in/roads.asp|work=Karnataka Public Works, Ports and Inland Water Transport Department|title=Roads in Karnataka|accessdate=2008-04-09}}</ref>

మైసూరుకు సమీపంలో బృందావన్ గార్డెన్స్ ను ఆనుకుని క్రిష్ణరాజసాగర డ్యామ్ ఉంది. ఈ బృందావన్ గార్డెన్స్ లో సంగీతానికి తగ్గట్లుగా ఆడే ఒక మ్యూజికల్ ఫౌంటెయిన్ ఉంటుంది. ఈ ప్రదర్శన ప్రతి రోజూ సాయంత్రం జరుగుతుంది. ఇంకా శ్రీరంగపట్నం, సోమనాథపురం, తలకడ మొదలైనవి దర్శనీయ స్థలాలు.<ref name="tour"/> బి.ఆర్.హిల్స్, హిమవద్గోపాల స్వామి బెట్ట, ఊటీ కొండలు, మడికేరి మైసూరు సమీపంలోని కొండలు. బండిపూర్ నేషనల్ పార్కు, నఅగరహోల్ నేషనల్ పార్కు, మెల్కోటె వన్యప్రాణి సంరక్షణ కేంద్రము, రంగనతిట్టు పక్షిసంరక్షణ కేంద్రము, కొక్రెబెల్లూరు పక్షి సంరక్షణ కేంద్రము కూడా ప్రకృతి ప్రేమికులకు ప్రియమైన పర్యాటక కేంద్రాలు.<ref name="wildto">{{cite web|url=http://www.hindu.com/2005/03/10/stories/2005031005270300.htm|work=The Hindu|date=2005-03-10|title= Three lakes of Mysore on IBAN list|accessdate=2007-11-05}}</ref>. నంజనగుడి, బైలకుప్పె, శివసముద్రం జలపాతం మైసూరుకు సమీపంలో ఉన్న మరికొన్ని పర్యాటక కేంద్రాలు.<BR clear="all">