భారత రాజ్యాంగం - ప్రాథమిక హక్కులు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

కన్నడ వ్యాసలు రద్దు .
పంక్తి 10:
 
[[మానవ హక్కులు]] సాహిత్యపరంగా వైయుక్తిక స్వేచ్ఛాస్వాతంత్రాలు, వీటి ద్వారా వ్యక్తిగత మరియు సామాజిక 'మంచి'ని అభివృద్ధిని పెంపొందించవచ్చును. [[భారత రాజ్యాంగం]], భారత పౌరులకు ఈ హక్కులను అధికారికంగా గ్యారంటీ ఇస్తుంది. వీటిని అమలు పరచేందుకు మరియు పరిరక్షించేందుకు [[భారత న్యాయవ్యవస్థ]] యున్నది. ఈ హక్కులు అనంతాలు కావు, వీటిని అవసరాల నిమిత్తం [[పార్లమెంటు]] లో సవరిస్తూ వుంటారు.<ref name="pgA23">Tayal, B.B. & Jacob, A. (2005), ''Indian History, World Developments and Civics'', pg. A-23</ref>
 
 
ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಭಾರತದ ಸಂವಿಧಾನದಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ಸನ್ನದು ಹೊಂದಿದೆ . ಇದು ಎಲ್ಲಾ ಭಾರತೀಯರು ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕರಾಗಿ ಶಾಂತಿ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯವನ್ನು ತಮ್ಮ ಬದುಕುತ್ತವೆ ಅಂದರೆ ನಾಗರಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳ ನೀಡುತ್ತದೆ . ಇವುಗಳು ಕಾನೂನಿನ ಮುಂದೆ ಎಲ್ಲರೂ ಸಮಾನರು , ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ , ಮತ್ತು ಶಾಂತಿಯುತ ಸಭೆ , ಧರ್ಮವನ್ನು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ , ಮತ್ತು ಹೇಬಿಯಸ್ ಎಂದು ಆಜ್ಞೆಗಳು ಮೂಲಕ ನಾಗರಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳ ರಕ್ಷಣೆಗೆ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪರಿಹಾರ ಹಕ್ಕನ್ನು ಅತ್ಯಂತ ಉದಾರ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವಗಳಲ್ಲಿ , ಸಾಮಾನ್ಯ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಹಕ್ಕುಗಳು ಸೇರಿವೆ ಕಾರ್ಪಸ್ . ಈ ಹಕ್ಕುಗಳ ಉಲ್ಲಂಘನೆ ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆಯ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ವಿವೇಚನೆಯನ್ನು ಒಳಪಟ್ಟಿರುತ್ತದೆ ಇತರ ವಿಶೇಷ ಕಾನೂನುಗಳಿಂದ ಶಿಫಾರಸು ಶಿಕ್ಷೆಗಳನ್ನು ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ . ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಪ್ರತಿ ಭಾರತೀಯ ಪ್ರಜೆ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವದ ಸರಿಯಾದ ಮತ್ತು ಸಾಮರಸ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಆನಂದಿಸಲು ಬಲ ಹೊಂದಿರುವ ಮೂಲಭೂತ ಮಾನವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ವ್ಯಾಖ್ಯಾನಿಸಲಾಗಿದೆ . ಈ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸಾರ್ವತ್ರಿಕವಾಗಿ , ಲೆಕ್ಕಿಸದೆ ಜನಾಂಗದ ಎಲ್ಲಾ ನಾಗರಿಕರಿಗೂ ಜನ್ಮ , ಧರ್ಮ, ಜಾತಿ ಅಥವಾ ಲಿಂಗ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ . ವಿದೇಶಿಯರು ( ಅಲ್ಲ ನಾಗರಿಕರು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ) ಸಹ ಕಾನೂನಿನ ಮುಂದೆ ಎಲ್ಲರೂ ಸಮಾನರು ರೀತಿಯ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ಅವರು ಕೆಲವು ನಿರ್ಬಂಧಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು , ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವಂತಿಲ್ಲ ಇವೆ . ಹಕ್ಕುಗಳ ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ನ ಹಕ್ಕುಗಳ ಮಸೂದೆಯು ಹಕ್ಕುಗಳ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಬಿಲ್ ಮತ್ತು ಮ್ಯಾನ್ ಹಕ್ಕುಗಳ ಫ್ರಾನ್ಸ್ನ ಘೋಷಣೆಯ ಅನೇಕ ಮೂಲಗಳಿಂದ ಮೂಲವನ್ನು ಹೊಂದಿವೆ .
 
ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ ಮಾನ್ಯತೆ ಎಂಟು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳು : [ 1 ]
 
1. ಸಮಾನತೆಯ ಹಕ್ಕು : ಕಾನೂನಿನ ಮುಂದೆ ಎಲ್ಲರೂ ಸಮಾನರು , ಧರ್ಮ , ಜನಾಂಗ, ಜಾತಿ , ಲಿಂಗ ಅಥವಾ ಜನ್ಮ ಸ್ಥಳದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಾರತಮ್ಯ ನಿಷೇಧ , ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗದ ವಿಷಯಗಳಲ್ಲಿ ಅವಕಾಶ ಸಮಾನತೆ , ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರಶಸ್ತಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮೂಲನೆ ನಿರ್ಮೂಲನೆ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ .
ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ 2. ರೈಟ್ : ಅಭಿವ್ಯಕ್ತಿ , ವಿಧಾನಸಭೆ , ಸಂಘ ಅಥವಾ ಯೂನಿಯನ್ ಅಥವಾ ಸಹಕಾರ , ಚಳುವಳಿ , ನಿವಾಸ , ಮತ್ತು ಯಾವುದೇ ವೃತ್ತಿ ಅಥವಾ ಉದ್ಯೋಗ ( ಹಕ್ಕುಗಳ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯದ ಭದ್ರತೆಗೆ ಒಳಪಟ್ಟಿವೆ ದೇಶಗಳ ಸ್ನೇಹ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ಅಭ್ಯಾಸ ಬಲ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ ಬಲ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕನ್ನು ಜೀವನ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ , ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಶಿಸ್ತು, ನಡವಳಿಕೆ ಅಥವಾ ನೈತಿಕತೆಯ ) , , ಕೆಲವು ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ ಬಂಧನಕ್ಕೆ ಈಡು ವಿರುದ್ಧ ಅಪರಾಧಗಳು ಕನ್ವಿಕ್ಷನ್ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಣೆ ಮತ್ತು ರಕ್ಷಣೆ .
ದೌರ್ಜನ್ಯದ ವಿರುದ್ಧದ ಹಕ್ಕು 3. : ಬಲವಂತದ ಕಾರ್ಮಿಕ , ಬಾಲಕಾರ್ಮಿಕರ ಮತ್ತು ಮಾನವರ ಸಂಚಾರ ಎಲ್ಲಾ ರೂಪಗಳನ್ನು ನಿಷೇಧಿಸುತ್ತದೆ ;
4. ಧಾರ್ಮಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯದ ಗೆ : ಕೆಲವು ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸೂಚನೆಗಳನ್ನು ಆತ್ಮಸಾಕ್ಷಿಯ ಮತ್ತು ಉಚಿತ ವೃತ್ತಿ , ಅಭ್ಯಾಸ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಮತ್ತು ಧರ್ಮವು ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೆ , ಧಾರ್ಮಿಕ ಘಟನೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುವ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ , ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಕೆಲವು ತೆರಿಗೆಗಳಿಂದ ಮತ್ತು ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಒಳಗೊಂಡಿದೆ .
5. ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಹಕ್ಕು : ತಮ್ಮ ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಭಾಷೆ ಅಥವಾ ಸ್ಕ್ರಿಪ್ಟ್ , ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಆಯ್ಕೆಯ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಆಡಳಿತ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರ ಬಲ ಸಂರಕ್ಷಿಸುವ ನಾಗರಿಕರ ಯಾವುದೇ ವಿಭಾಗ ಬಲ ಉಳಿಸಿಕೊ .
ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳ ಜಾರಿ ಈಗಿನ : 6. ಸಾಂವಿಧಾನಿಕ ಪರಿಹಾರಗಳ ಹಕ್ಕು .
14 6 ವಯಸ್ಸಿನ ನಡುವೆ ಯಾವುದೇ ಮಗು ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ : 7. ರೈಟ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಿಕ್ಷಣ ಪಡೆಯುವ .
ಮಾಹಿತಿ ಹಕ್ಕು 8. ಆಸ್ತಿಯ ಹಕ್ಕು ಮೂಲತಃ ಒಂದು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು , ಆದರೆ 44 ನೇ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯಿದೆಯಡಿ , ಆಸ್ತಿಯ ಹಕ್ಕು ಒಂದು ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕು ಎಂದು ನಿಲ್ಲಿಸಿದೆ . ಬದಲಿಗೆ ಆಸ್ತಿ ಹಕ್ಕನ್ನು ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ ಕಾನೂನು ಉಳಿಸಲು ತನ್ನ ಆಸ್ತಿ ವಂಚಿತ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತಾರೆ , ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 300A ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾಗಿದೆ .
 
ಭಾರತೀಯರಿಗೆ ಮೂಲಭೂತ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಸಹ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಪೂರ್ವ ಸಾಮಾಜಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಅಸಮಾನತೆಯ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬೇಕೆಂಬ ಗುರಿಯನ್ನು ಮಾಡಲಾಗಿದೆ . ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ, ಅವರು ಅಸ್ಪೃಶ್ಯತೆಯ ರದ್ದುಪಡಿಸುವಂತೆ ಮತ್ತು ಹೀಗೆ ಧರ್ಮ, ಜನಾಂಗ , ಜಾತಿ, ಲಿಂಗ , ಹುಟ್ಟಿದ ಪ್ರದೇಶದ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ತಾರತಮ್ಯ ನಿಷೇಧಿಸುವ ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ . ಅವರು ಮಾನವ ಸಾಗಣೆ ಮತ್ತು ಬಲವಂತ ದುಡಿಮೆಯ ಸಾಗಾಣಿಕೆ ನಿಷೇಧಿಸಿದ . ಅವರು ತಮ್ಮ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ರಕ್ಷಿಸಲು ಮತ್ತು ಸ್ಥಾಪನೆಯನ್ನು ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಶಿಕ್ಷಣ ಸಂಸ್ಥೆಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಮೂಲಕ ಜನಾಂಗೀಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತರು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಮತ್ತು ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಹಕ್ಕು ರಕ್ಷಿಸಲು .
 
ಜೆನೆಸಿಸ್ [ಬದಲಾಯಿಸಿ]
ಇವನ್ನೂ ನೋಡಿ: ಭಾರತದ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಚಳುವಳಿ
ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಸಾಂವಿಧಾನಿಕವಾಗಿ ಖಾತರಿಯಾದ ಮೂಲಭೂತ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳನ್ನು ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹಕ್ಕುಗಳ ( 1689 ) ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ ಬಿಲ್ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಉದಾಹರಣೆಗಳು ಸ್ಫೂರ್ತಿ , ಹಕ್ಕುಗಳ ಯುನೈಟೆಡ್ ಸ್ಟೇಟ್ಸ್ ಬಿಲ್ ( 17 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 1787 ರಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಿತು , ಅಂತಿಮ ಅನುಮೋದನೆಯನ್ನು 15 ಡಿಸೆಂಬರ್ 1791 ರಂದು ) ಮತ್ತು ಫ್ರಾನ್ಸ್ ಘೋಷಣೆಯ ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳ ( 1789ರಂದು ಕ್ರಾಂತಿಯ ದಾಖಲಿಸಿದವರು , ಮತ್ತು 26 ಆಗಸ್ಟ್ 1789 ರಂದು ಅಂಗೀಕರಿಸಲಾಯಿತು ) . [2] ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಆಡಳಿತದ ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ, ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ, ಮಾನವ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಯುರೋಪಿಯನ್ ರಾಜಕೀಯ ಇತಿಹಾಸದ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಬಹಿರಂಗಪಡಿಸಿದ. ಇಂಗ್ಲೆಂಡ್ನಲ್ಲಿ ಭಾರತೀಯ ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿ ಸಮುದಾಯದ ಮತ್ತಷ್ಟು ಸಂಸದೀಯ ಪ್ರಜಾಪ್ರಭುತ್ವ ಮತ್ತು ಬ್ರಿಟಿಷರು ರಾಜಕೀಯ ಪಕ್ಷಗಳು ಕೆಲಸಗಳ ಸ್ಫೂರ್ತಿ.
 
1919 ರಲ್ಲಿ , ರೌಲಟ್ ಕಾಯಿದೆ ಅನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಂಧನ ಮತ್ತು ವ್ಯಕ್ತಿಗಳ ಬಂಧನ , ವಾರೆಂಟ್ ಪಡೆಯದೇ ಹುಡುಕಾಟಗಳು ಮತ್ತು ರೋಗಗ್ರಸ್ತವಾಗುವಿಕೆಗಳು , ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಸಭೆಗಳಲ್ಲಿ ಮೇಲೆ ನಿರ್ಬಂಧಗಳು, ಮಾಧ್ಯಮ ಮತ್ತು ಪ್ರಕಟಣೆಗಳ ತೀವ್ರ ಸೆನ್ಸಾರ್ ಬ್ರಿಟಿಷ್ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಪೊಲೀಸ್ ವ್ಯಾಪಕ ಅಧಿಕಾರಗಳನ್ನು ನೀಡಿತು , ಮತ್ತು ಅವಕಾಶ . ಈ ಕಾಯಿದೆಯ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ವಿರೋಧ ಅಂತಿಮವಾಗಿ ಸರ್ಕಾರ ವಿದ್ಯುತ್ ಸಾಮೂಹಿಕ ಭರವಸೆ ನಾಗರಿಕ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯಗಳನ್ನು ಬೇಡಿಕೆ ದೇಶದಾದ್ಯಂತ ಅಹಿಂಸಾತ್ಮಕ ನಾಗರಿಕ ಅಸಹಕಾರ ಪ್ರಚಾರ , ಮತ್ತು ಮಿತಿಗಳನ್ನು ಕಾರಣವಾಯಿತು . ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ತಮ್ಮ ಸರ್ಕಾರ ಯತ್ನಿಸುತ್ತಿದ್ದ ಭಾರತೀಯರು , ಅದರಲ್ಲೂ ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಐರ್ಲೆಂಡ್ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಮತ್ತು ಐರಿಷ್ ಸಂವಿಧಾನದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಪ್ರಭಾವಿತರಾಗಿದ್ದರು. ಅಲ್ಲದೆ , ಐರಿಷ್ ಸಂವಿಧಾನದ ರಾಜ್ಯದ ನೀತಿ ನಿಯಮಗಳು ಸ್ವತಂತ್ರ ಭಾರತದ ಸರ್ಕಾರ ಸಮಗ್ರವಾಗಿ ವಿಶಾಲವಾದ , ವೈವಿಧ್ಯಮಯ ರಾಷ್ಟ್ರ ಮತ್ತು ಜನಸಂಖ್ಯೆಯ ಅಡ್ಡಲಾಗಿ ಸಂಕೀರ್ಣ ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಸವಾಲುಗಳನ್ನು ಎದುರಿಸಲು ಪ್ರೇರಣೆಯಾಗಿ ಭಾರತದ ಜನರಿಂದ ನೋಡಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
 
== ప్రాముఖ్యత మరియు లక్షణాలు ==