హారతి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

[[File:Evening Aarti at Har-ki-Pauri, Haridwar.jpg|right|thumb|150px|హరిద్వార్‌లో గంగానదికి సాయంకాల హారతి]]

{{హిందూ మతము}}

 

కర్పూర హారతిలో ఎక్కువగా [[పొగ]] (Smoke) రాదు. అయితే సుమారు ఇటువంటి ప్రక్రియలో నిప్పులో [[గుగ్గిలం]] పొడి వేసి [[ధూపం]] వేస్తారు. ఇందులో సుగంధ భరితమైన పొగ వస్తుంది.

 

==పూజలో హారతి ఉద్దేశ్యం==

 

భగవంతుని పూజలో చేసే అనేక [[షోడశోపచారాలు|ఉపచారాలలో]] హారతి ఒకటి. దీనినే నీరాజనం అని కూడా అంటారు. దీపం లేదా దీపాలు లేదా కర్పూరం వెలిగించి పూజా విగ్రహానికి ముందు త్రిప్పడం హారతిలో ప్రధాన విషయం. ఇందుకు అనుబంధంగా సంగీతం వాయిస్తారు. పాటలు, శ్లోకాలు, మంత్రాలు చదువుతారు. దీనిని "హారతి" లేదా "ఆరతి" అంటారు. హారతి సమయంలో భక్తులు పాట లేదా భజనలో పాలు పంచుకొంటారు. అనంతరం హారతిని కళ్ళకద్దుకొంటారు. పురాతన కాలంలో స్వల్పంగా దీపాల కాంతి ఉన్నపుడు భగవంతుని రూపం అంత స్పష్టంగా కనిపించేది కాదు. అప్పుడు హారతి వెలుగులో కనుల పండువుగా భగవంతుని మూర్తిని దర్శించే భాగ్యం భక్తులకు కలిగేది.<ref>[http://www.dattapeetham.com/india/festivals/2008/navaratri2008/discourses/oct7.pdf దత్తపీఠం వారి ప్రచురణ]</ref> ఇది హారతి సంప్రదాయానికి ఇంత ప్రాముఖ్యత రావడానికి ఒక కారణం కావచ్చును.

 

నేతి వత్తులతో హారతి ఇవ్వడంలో అనేక సంప్రదాయాలున్నాయి. ఒకటి, రెండు, మూడు, నాలుగు, ఐదు, ఆరు, పదకొండు, పదహారు, ఇరవై - ఇలా వివిధ సంఖ్యల వత్తులతో హారతులిస్తారు. హారతి తరువాత [[మంత్రపుష్పం]] పూజ జరుగుతుంది.

==దక్షిణాది, ఉత్తరాది సంప్రదాయాలు==

ఉత్తర భారత దేశంలో "జయజగదీశ హరే" అనే పాట దాదాపు అన్ని పూజలలోను వాడుతారు. ఈ భజన గేయం వివిధ దేవతల స్తోత్రాలకు అనుగుణంగా పాఠాంతరాలు కలిగి ఉంది కాని అన్నింటికీ ఒకటే బాణీ వాడుతారు. దక్షిణాదిలో హారతి విధానం మరింత వైవిధ్యం కలిగి ఉంటుంది. "మంగళం" అనే పదంతో అంతమయ్యే పాటలు, శ్లోకాలు ఎక్కువగా పాడుతారు.

 

==విశేషాలు==

* [[అయ్యప్ప]]కు పూజానంతరం శయన సమయంలో పాడే "హరివరాసనం" భజన అయ్యప్ప పూజా విధానంలో చాలా ముఖ్యమైనది.

 

 

* హారతి పళ్ళాల తయారీలో కళాకారుల ప్రతిభ కనిపిస్తుంది. అధికంగా ఇత్తడి పళ్ళాలు, అంచెలంచెల హారతి సెమ్మెలు లభిస్తాయి.

==మూలాలు==

{{మూలాలజాబితా}}

 

==బయటి లింకులు==

 

[[వర్గం:మంగళ హారతులు]]