శాసనోల్లంఘన భావన: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

[[File:Portrait Gandhi.jpg|thumb|200px|మోహన్దాస్ కరంచంద్ గాంధీ అహింస శాసనోల్లంఘన ను వాదించిన ప్రపంచవ్యాప్తం గా ప్రసిద్ధి చెందిన వ్యక్తీ ]]

'''శాసనోల్లంఘన''' అంటే ప్రభుత్వపు కొన్ని చట్టాలను, అవసరాలను, ఆజ్ఞలను పాటించడానికి వ్యతిరేకించడం, లేదా అంతర్జాతీయ శక్తిని ఆక్రమించడాన్ని వ్యతిరేకించడం. శాసనోల్లంఘన సాధారణంగా <ref>{{citation|title=Violent Civil Disobedience and Willingness to Accept Punishment|volume=8|issue=2|date=June 2007|publisher=Essays in Philosophy|url=http://www.humboldt.edu/~essays/mararo.html}}</ref><ref>{{citation|title=The justifiability of violent civil disobedience|author=J Morreall|publisher=Canadian Journal of Philosophy|pages=35–47|date=1976|issue=1|volume=6|journal=Canadian Journal of Philosophy|url=http://www.jstor.org/stable/40230600}}</ref> అహింసాత్మక ప్రతిఘటనగా నిర్వచింపబడుతుంది. దీని అతి అహింసాత్మక రూపంలో (భారతదేశంలో అహింసా లేదా సత్యాగ్రహం) దీనిని గౌరవప్రథమైన నిరాకరణ రూపంలో సంయమనం అని అంటారు. దీని సాముహిక కార్యాచరణలలో మొదటిది ఈజిప్శియన్లు ఆంగ్లేయుల ఆక్రమణకి వ్యతిరేకంగా చేసిన అహింసాత్మక 1919 తిరుగుబాటు<ref name="Egypt">{{Citation|title=Nonviolent Social Movements: A Geographical Perspective|author=Zunes, Stephen (1999)|publisher=Blackwell Publishing}}</ref>. శాసనోల్లంఘన ప్రజలు అన్యాయంగా భావించే చట్టాలను వ్యతిరేకించే మార్గాలలో ఒకటి. ఇది అనేక అహింసా నిరోధక ఉద్యమాలలో నమోదయ్యింది, భారతదేశంలో గాంధీజీ ఆంగ్లేయులనుంచి [[భారత స్వాతంత్ర్యోద్యమము|స్వాతంత్ర్యం]] కోసం చేసిన సభలలో, చేకోస్లేవేకియలో వెల్వెట్ తిరుగుబాటులో, తూర్పుజర్మనీ వారి కమ్యునిస్ట్ ప్రభుత్వాలని<ref>{{Citation|title=Tikkun reader|author=Michael Lerner}}</ref><ref name="eastgermany">{{cite web|url=http://www.aeinstein.org/organizations/org/NonviolentStruggleandtheRevolutioninEastGermany-Eng.pdf|title=Nonviolent Struggle and the Revolution in East Germany}}</ref> వెల్లగొట్టతమలో, [[దక్షిణ ఆఫ్రికా|దక్షిణాఫ్రికా]] అపర్తియాద్ కి వ్యతిరేకంగా చేసిన పోరాటంలో, అమెరికన్ సమాజ హక్కుల ఉద్యమంలో, [[సోవియట్ యూనియన్|సోవియట్ యూనియన్ ]]నుంచి బాల్టిక్ దేశాలకి స్వతంత్రం తెప్పించిన సింగింగ్ తిరుగుబాటులో, ఈమధ్యనే 2004 అరేంజ్ తిరుగుబాటు<ref name="The Orange Revolution">{{cite news|url=http://www.time.com/time/europe/html/041206/story.html|title=The Orange Revolution|publisher=Time Magazine | date=12 December 2004 | accessdate=30 April 2010|archiveurl=https://archive.is/Hlrhe|archivedate=4 February 2013}}</ref>, 2005 రోజ తిరుగుబాటు మొదలైన ప్రపంచవ్యాప్త తిరుగుబట్లలో ఉన్నాయి.

1819 పెటేర్లో మస్సక్రేని అనుసరిస్తూ ఆ తరువాతి సంవత్సరం కవి పెర్షి షెల్లీ ''ది మాస్క్ ఆఫ్ అనార్కి'' అనే రాజకీయ కవితని వ్రాశాడు, ఇది అతని సమయపు అధికారపు బలమైన నిరామయ రూపాలను చూపుతూ మొదలయ్యి సామజిక చర్య యొక్క తీవ్ర నవీన రూపాల కలయికలను ఊహిస్తుంది. బహుశా ఇది అహింసా ఉద్యమ సూత్రాల మొదటి ప్రకటన కావచ్చు.<ref name="AFP">http://www.morrissociety.org/JWMS/SP94.10.4.Nichols.pdf</ref> రచయిత హెన్రీ డేవిడ్ థోరేవు అతని వ్యాసం ''శాసనోల్లంఘన'' లో ఒక కథనాన్ని తీసుకున్నాడు, తరువాత గాంధీజీ తన ''[[సత్యాగ్రహం|సత్యాగ్రహ]]'' సిద్ధాంతంలో దీనిని తీసుకున్నాడు.<ref name="AFP">< /ref> గాంధీజీ సత్యాగ్రహం షెల్లీ రాజకీయ చర్య, నిరసనలలో అహింసద్వారా పాక్షికంగా ప్రభావితం చెందింది.<ref>తోమస్ వెబర్, "గాంధీ యాస్ డిసిప్లిన్ అండ్ మెంటర్," కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయ పత్రిక, 2004, pp. 28–29.</ref> ప్రత్యేకంగా గాంధీజీ స్వేచ్చా భారతావని కోసం జరిపిన సభలలో విస్తృత స్థాయి ప్రేక్షకుల మధ్య తరచుగా షెల్లీ ''మాస్క్యు ఆఫ్ అనార్కీ'' ని ఉల్లేఖించేవారు.<ref name="AFP">< /ref><ref>తోమస్ వెబర్, "గాంధీ యాస్ డిసిప్లిన్ అండ్ మెంటర్," కేంబ్రిడ్జ్ విశ్వవిద్యాలయ పత్రిక, 2004, pp. 28.</ref>

థోరేవు 1848 వ్యాసం ''శాసనోల్లంఘన'' అసలు పేరు "సభ్య ప్రభుత్వానికి నిరోధకత", దీనికి తరువాతి శాసనోల్లంఘన అభ్యాసకుల మీద విస్తృత ప్రభావం చూపింది. ఈ వ్యాసం వెనుకనున్న ఆలోచన పౌరులు ఉద్యమకర్తలకు మద్దతునందించడంలో నైతికంగా బాధ్యత కలిగిఉంటారు, ఆ మద్దతు న్యాయపరంగా అవసరమైనప్పుడు కూడా. ఈవ్యాసంలో థోరేవు బానిసత్వానికి, మెక్సికన్-అమెరికన్ యుద్ధానికి వ్యతిరేక నిరసనలో భాగంగా పన్నులు కట్టడాన్ని వ్యతిరేకించడానికి గల కారణాలను వివరిస్తాడు. అతని మాటల్లో, "ఒకవేళ నేను నన్ను ఇతర ఆలోచనలవైపు మళ్ళించుకుంటే, మొదట నేను కనీసం వారిని ఇతరుల మీద ఆధారపడకుండా ఉండేలా చూసుకుంటాను. నేను మొదట అతనిని దింపుతాను, అతని ధ్యాసని కూడా మళ్ళిస్తాను. స్థూల అస్థిరత భరించగలిగేలా చూస్తాను. నేను మా పట్టణవాసులు అనడం విన్నాను, 'వారు నన్ను బానిసల తిరుగుబాటును ఆపడానికి సహాయపడమనేలా ఆజ్ఞ ఇవ్వమన్నారు, లేదా మేక్సికోకి వెళ్ళమన్నారు; -నేను వెళ్తానో లేదో చూడమన్నారు'; వీరందరిలో ప్రతి ఒక్కరు, వారి విశ్వాసపాత్రతతో నేరుగా, పరోక్షంగా కనీసం వారి డబ్బుతోనైనా ప్రత్యామ్నాయాన్ని ఏర్పాటు చేస్తారు."

థోరేవు 1849 వ్యాసం "నాగరిక ప్రభుత్వానికి నిరోధకత" క్రమంగా "శాసనోల్లంఘన మీద వ్యాసంగా" పేరు మార్చబడింది. అతని గుర్తించదగిన వ్యాసాలు 1866లో ప్రచురించబడిన తరువాత, ఈ పదం బానిసత్వం, మెక్సికో యుద్ధానికి సంబంధించిన అనేక సభలు, ఉపన్యాసాలలో కనిపించడం మొదలయ్యింది.<ref>ది గోస్పెల్ అప్లైడ్ టు ది ఫుగిటివ్ స్లేవ్ లా[1850]: ఏ సేర్మోన్, బై మయూర్ (1851)</ref><ref>"ది హైయ్యర్ లా," ఇన్ ఇట్స్ అప్లికేషన్ టు ది ఫుగిటివ్ స్లేవ్ బిల్:... జాన్ నేవెల్ మరియు జాన్ చేస్ లార్డ్ చే (1851)</ref><ref>ది లిమిట్స్ అఫ్ సివిల్ డిస్ఓబీడియన్స్: ఏ సేర్మోన్ ..., బై నేధనీల్ హాల్ (1851)</ref><ref>ది డ్యూటీ అండ్ లిమిటేషన్స్ అఫ్ సివిల్ డిస్ఓబీడియన్స్: సామ్యుల్ కోల్కొర్డ్ బార్ట్లెట్ చే ప్రసంగం(1853)</ref> అప్పుడు, థోరేవు వ్యాసాలు మొదటిసారిగా "శాసనోల్లంఘన" పేరు మీద 1866లో ప్రచురించబడినప్పుడు అంటే ఆటను మరణించిన నాలుగేళ్ళ తరువాత ఈ పదం మంచి విస్తృతవ్యాప్తి పొందింది.

"శాసనోల్లంఘన" అనే పదం ఆధునిక కాలంలో ఎప్పుడు అర్థ సందిగ్ధతతో ఇబ్బంది పడిందని, ఎక్కువగా చర్చించబడినదని ఒక వాదన. మార్షల్ కోహెన్ వ్యాఖ్య, "దీనిని ఫెడరల్ కోర్టుకి తీసుకువచ్చే, ఫెడరల్ అధికారిని లక్ష్యం చేసే ప్రతి చిన్న విషయాన్ని వివరించడానికి ఉపయోగించేవారు. అలాగే ఉపాధ్యక్షుడు ఆగ్న్యూ కోసం ఇది స్మగ్లర్లు, దోపిడీ దొంగలు, పన్ను ఎగవేతదారులు, సభా అవహేళనదారులు, ప్రాంగణ తీవ్రవాదులు, యుద్ధ-వ్యతిరేక నిరూపకులు, తరుణ వయస్సు నేరస్థులు, రాజకీయ శత్రువులు మొదలైనవారందరినీ సూచించే సంకేత పదం."<ref>{{citation|title=Civil Disobedience in a Constitutional Democracy|author=Marshall Cohen|publisher=The Massachusetts Review|volume=10|issue=2|date=Spring, 1969|pages=211–226}}</ref>

మహాత్మా గాంధీ ఆంగ్లేయ సామ్రాజ్యం నుంచి స్వాతంత్ర్యం కోరుతున్న భారతదేశాన్ని నడిపిస్తున్నప్పుడు శాసన నిరోధకులకి (లేదా ''[[సత్యాగ్రహం|సత్యాగ్రాహకుల]]'' కు) అయన అనేక నియమాలను విధించారు. ఉదాహరణకి వారు కోప్పడకూడదు, తిరగబడకూడదు, ప్రత్యర్థుల అజ్ఞలని, తిట్లని భరించాలి, అధిష్ఠానం నిర్భంధాన్ని భరించాలి, అధిష్ఠానం నిరూపించినపుడు వ్యక్తిగత ఆస్తిని ఇచ్చివేయాలి కానీ నమ్మకం, ప్రమాణాలను వదిలివేయకూడదు (ఇవి ''అహింస'' కి విరుద్ధం), యూనియన్ జెండాకి వందనం చేయడం మానకూడదు, తిట్లని, అవమానాలని భరిస్తూ ప్రాణం పోయే ప్రమాదమున్నా నిరసన ఆపకూడదు.

కొన్ని శాసనోల్లంఘన సిద్ధాంతాలు కేవలం ప్రభుత్వ వ్యతిరేక విధానాలని చూపడాన్ని మాత్రమే సూచిస్తాయి. బ్రౌన్లి వాదన ప్రకారం ప్రతిపక్షంలో అవిధేయత అ-ప్రభుత్వ సంస్థల నిర్ణయాల వలన కూడా ఏర్పడతాయి, ట్రేడ్ సమాఖ్యలు, బ్యాంకులు, ప్రైవేట్ విశ్వవిద్యాలయాలు మొదలైనవి, ఒకవేళ ఇవి "అటువంటి నిరంయలను తీసుకోవడానికి అనుమతించిన న్యాయ వ్యవస్థకి పెద్ద సవాలు". ఇదే సిద్ధాంతం ఆమె వాదన ప్రకారం అంతర్జాతీయ సంస్థలకి, విదేశీ ప్రభుత్వాలకి వ్యతిరేకంగా నిరసన వ్యక్తం చేసినపుడు చట్టపు లోపాలకి వర్తిస్తాయి.<ref name="Brownlee">< /ref>

శాసనోల్లంఘన హింసాత్మకంగా ఉండాలా లేదా అన్నదాని మీద కొంత వాదోపవాదాలున్నాయి. బ్లాక్ న్యాయ నిఘంటువు దాని శాసనోల్లంఘన అర్థంలో హింసని కలిగిఉంటుంది. క్రిస్టియన్ బే విజ్ఞాన సర్వసవ వ్యాసం శాసనోల్లంఘన "జాగ్రత్తగా ఎన్నుకొన్న, ఔరసత్వ అర్థం" కలిగిఉండాలని కానీ అవి అహింసాత్మకమే అయిఉండాలనిలేదు అని చెపుతుంది.<ref>{{citation|author=Bay, Christian|title=Civil Disobedience|publisher=International Encyclopedia of the Social Sciences|volume=II|pages=473–486}}</ref> శాసనోల్లంఘన, శాసన తిరుగుబాటు రెండూ రాజ్యాంగ లోపాలని ఎత్తిచూపే ప్రక్రియని, తిరుగుబాటు ఎక్కువ నాశనకారని వాదన ఉంది; అయితే తిరుగుబాటుని సమర్ధించే లోపాలు ఉల్లంఘనని సమర్ధించే వాటికంటే తీవ్రమైనవి, ఒకవేళ శాసన తిరుగుబాటుదారున్ని సమర్ధించలేకపోతే, శాసన ఉల్లంఘనకారులని కూడా సమర్ధించలేము', బల, హింస, వ్యతిరేక ప్రయోగాలూ నివారించడానికి దారితీస్తాయి. హింస నుంచి తిరోగమించే శాసనోల్లంఘకులు కూడా శాసనోల్లంఘన మీద సమాజ నిరోధకతని నిలిపిఉంచడానికి సహాయపడుతున్నామని చెప్తారు.<ref>{{citation|title=Civil Disobedience|author=Stuart M. Brown, Jr.|publisher=The Journal of Philosophy|volume=58|issue=22}}</ref> కానీ మెక్ క్లోస్కే "ఒకవేళ హింసాత్మక, బెదిరించే, నిర్బంధమైన ఉల్లంఘన ప్రభావవంతమైనదయితే ఇది ఇతర సమన విషయాలతో తక్కువ ప్రభావవంతమైన అహింసాత్మక ఉల్లంఘన కన్నా ఎక్కువ సమర్ధింపబడేది."<ref>{{citation|title=Conscientious Disobedience of the Law: Its Necessity, Justification, and Problems to Which it Gives Rise|author=H. J. McCloskey|publisher=Philosophy and Phenomenological Research|volume=40|issue=4|journal=Philosophy and Phenomenological Research|date=Jun., 1980|pages=536–557|url=http://www.jstor.org/stable/2106847}}</ref>

అవిప్లవాత్మక శాసనోల్లంఘన అనేది న్యాయ పరంగా వ్యక్తిగత స్థాయిలో "తప్పు" అని నిర్ణయించినదానిని ఉల్లఘించడం, లేదా కొన్ని ప్రత్యేక చట్టాలను ప్రభావరహితంగా చేసే ప్రయత్నంలో భాగం, వాటిని మరలా చేసేలా చేయడం, లేదా ఒకరి రాజకీయ కోరికలను ఇంకొక అంశం మీద రుద్ది ఒత్తిడి తేవడం. విప్లవాత్మక శాసనోల్లంఘన ప్రభుత్వాన్ని పడగొట్టే ప్రయత్నం లాంటిది.<ref>{{citation|title=Toward an Ethics of Civil Disobedience|author=Harry Prosch|publisher=Ethics|volume=77|issue=3|date=Apr., 1967|pages=176–192}}</ref> గాంధీజీ చర్యలు విప్లవాత్మక శాసనోల్లంఘనగా వివరించబడతాయి.<ref name="Rex">< /ref> ఫేరెంక్ డెక్ నేతృత్వంలో హంగేరియన్లు, ఆస్ట్రియన్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా విప్లవాత్మక శాసనోల్లంఘన వైపు మళ్ళించబడ్డారని ఆరోపించబడింది.<ref name="Bedau">{{citation|publisher=The Journal of Philosophy|volume=58|issue=21|journal=The Journal of Philosophy|date=Oct. 12, 1961|pages=653–665|url=http://www.jstor.org/stable/2023542|title=On Civil Disobedience|author=Hugo A. Bedau}}</ref> రేవు శాసనోల్లంఘన "శాంతిపూర్వక తిరుగుబాటుగా" నెరవేర్చవచ్చని కూడా వ్రాశాడు.<ref name="Thoreau">< /ref>

నమోదైన సాముహిక శాసనోల్లంఘన సంఘటనలు మొదటిసారిగా రోమన్ సామ్రాజ్య కాలంలో చోటు చేసుకున్నాయి. యుధరహిత యూదులు జెరూసలెం లోని దేవస్థానంలో అన్యమత బొమ్మల స్థాపనని ఆపాలని విధులలో గుమికూడారు. ఆధునిక కాలంలో శాసనోల్లంఘనకి పాల్పడిన కొంతమంది కార్యకర్తలు సామూహికంగా వారి అవసరాలు తీరేవరకు బైల్ కి అనుకూల పరిస్థితులు ఉన్నప్పుడు లేదా అందరు కార్యకర్తలు విడుదల అయ్యేటప్పుడు బైల్ మీద సంతకం చేయడానికి నిరాకరిస్తారు. ఇది ఒక రకమైన కారాగార వివిక్తత.<ref>{{citation|title=Path of Resistance|url=http://taghier.org/books/english/path_e.pdf|author=P Herngren|publisher=The Practice of Civil Disobedience|date=1993}}</ref> వివిక్త శాసనోల్లంఘనకి సంబంధించి అనేక ఉదాహరణలున్నాయి, థోరేవు చేసిన వంటివి కొన్ని గుర్తింపులోకి రాలేదు. థోరేవు అతని నిర్భందమప్పుడునిర్బంధమప్పుడు ప్రముఖ రచయిత కాదు, అతని నిర్భంధం ఆరోజుల్లో జరిగిన వారాలు, నెలల తరువాత కూడా ఏ వార్తాపత్రికలోనూ పడలేదు. అతనిని నిర్భందించిననిర్బంధించిన పన్ను సేకర్త రాజకీయంగా పైకి ఎదిగాడు, థోరేవు వ్యాసం మెక్సికన్ యుద్ధం చివరి దాకా ప్రచురించబడలేదు.<ref>{{citation|author=Gross, Robert A.|title=Quiet War With The State; Henry David Thoreau and Civil Disobedience.|publisher=The Yale Review|date=Oct. 2005|pages=1–17}}</ref>

శాసనోల్లంఘకులు వింతయిన విభిన్న చట్టవిరుద్ధమైన చర్యలను ఎన్నుకున్నారు. బెడవు ఈవిధంగా వ్రాశాడు "శాసనోల్లంఘన పేరు మీద మొత్తం కొన్ని రకాల చర్యలున్నాయి, అవి విస్తృతంగా అభ్యాసం చేయబడినప్పటికీ వాటిలో అవే గోలని రేపడం తప్ప ఇంకేమి చెయ్యవు (ఉదా||అణు బాంబు స్థాపనలో దారికడ్డంగా నిలబడటం)....ఇటువంటి చర్యలు కేవలం ఇబ్బందిని కలిగిస్తాయే తప్ప ఎటువంటి ఉపయోగం ఉండదు...ఉల్లంఘన చర్య మరియు ఇబ్బందికర చట్టాల మధ్య సంబంధం ఇటువంటి చర్యలను అవ్యక్త మరియు అప్రభావవంత ఆవేశాలకి దారితీస్తుంది." బెడావు ఇంకా అస్సలు హానికరంకానీ అటువంటి ప్రజా ప్రణాళికా లక్ష్యాల వ్యతిరేక చట్టవిరుద్ధ నిరసనలు ప్రచార ఉద్దేశ్యాన్ని పూరిస్తాయి.<ref name="Bedau">< /ref> చట్టవిరుద్ధ ఔషధ కనాబిస్ డిస్పేన్సరిలా యజమానులు, ఇరాక్ కి మందులని యూ.ఎస్ ప్రభుత్వ అనుమతి లేకుండా తీసుకువచ్చిన వాయిస్ ఇన్ ది వైల్డర్ నెస్ వంటి కొంతమంది శాసనోల్లంఘకులు నేరుగా వారికీ కావలసిన సామాజిక లక్ష్యాన్ని (రోగగ్రస్తులకు మందులని అందించటం వంటి)చట్టాన్ని బహిరంగంగా అతిక్రమించి పొందారు. లూనా లో నివసించే జూలియా బటర్ ఫ్లై హిల్ 180 అడుగుల ఎత్తైన, 600 ఏళ్ళ వయస్సు గల కాలిఫోర్నియా రెడ్ వుడ్ చెట్టుని 738 రోజులపాటు కొట్టేయకుండా కాపాడగలిగింది.

నేర ప్రవృత్తి శుద్ధ సంభాషణ ఐన సందర్భాలలో శాసనోల్లంఘన కేవలం నిషేధించిన సంభాషణని మాట్లాడడాన్ని కలిగిఉంటుంది. దీనికి ఉదాహరణ WBAI జార్జ్ కర్లిన్ హాస్య ఆల్బంనుంచి ప్రసారం చేసిన "ఫిల్తి వర్డ్స్", ఇది క్రమంగా 1978 నాటి ''FCC వర్సెస్ పసిఫికా ఫౌండేషన్'' ల సుప్రీం కోర్టు కేసుకి దారితీసింది. ప్రభుత్వాధికారులని బెదిరించడం ప్రభుత్వం మీద కోపాన్ని, దాని ప్రణాళికలకి తగ్గట్టు నడుచుకోవడానికి అయిష్టత చూపడానికి ఇంకో చక్కని పధ్ధతి. ఉదాహరణకి ఫ్రీ స్టేట్ ప్రాజెక్ట్ కార్యకర్త జోసెఫ్ హాస్ లెబనాన్, న్యూ హేంప్ షైర్ నగర కౌన్సిలర్ కి "తెలివి తెచ్చుకో లేదా చనిపో" అని ఈమెయిల్ పంపినందుకు నిర్భంధించబడ్డాడు.<ref>{{citation|url=http://www.unionleader.com/article.aspx?headline=Brown+case+e-mails+investigated&articleId=083dd586-0d54-4650-a9ca-07f99d4d3914|title=Brown case e-mails investigated|date=Jun. 21, 2007|publisher=Union-Leader}}</ref>

అతి సాధారణంగా ఖచ్చితమైన బాధితులు లేని నేరాలను చేసే నిరసనకారులు తరచుగా ఆ తప్పుని బహిరంగంగా చేయడం చూస్తాం. బహిరంగ నగ్నత్వానికి చట్టాలు వ్యతిరేకం ఉదాహరణకి బహిరంగంగా నగ్నంగా తిరిగి నిరసన వ్యక్తం చేయడం, కనాబిస్ పరిరక్షణ వ్యతిరేక చట్టాలని వాటిని బహిరంగంగా తయారుచేసి కనాబిస్ ర్యాలిలలో ఉపయోగించడం ద్వారా నిరసన వ్యక్తం చేయడం వంటివి.<ref>{{citation|url=http://www.lewrockwell.com/orig8/clark-d5.htmltitle=Civil Disobedience and the Libertarian Division of Labor|author=Clark, Dick|date=April 22, 2008|publisher=LewRockwell.com}}</ref> కొన్నిసార్లు శాసనోల్లంఘకులు ఇటువంటి ఒకదాని కంటే ఎక్కువ చట్టాలను ఒకేసారి ఉల్లంఘిస్తారు, ఉదాహరణకి 2009 న్యూ హేంప్ షైర్, కినేలో ఓపెన్ కారి అర్థ నగ్న నిరసన, ఇందులో ఆడవారు చట్టవిరుద్ధంగా ముంజేతులు తొడుక్కొని మిగతా పైన దేహానికి బట్టలుతోదగకుండా వదిలివేశారు.

చట్టవిరుద్ధ బహిష్కరణలు, పన్నులు కట్టడాన్ని వ్యతిరేకించడాలు, పత్రాలని తప్పించుకోవడం, బైఠాయింపులు వంటి కొన్ని శాసనోల్లంఘన రూపాలు వ్యవస్థ నడవడాన్ని కష్టతరం చేస్తాయి. ఈరకంగా ఇవి నిర్భంధాలుగా భావించబడతాయి. బ్రౌన్ లీ "శాసనోల్లంఘకులు వారి నైతిక భాషణలో నిర్భందాన్నినిర్బంధాన్ని తగ్గించినప్పటికీ వారి అంశం ముందుకి జరగడానికి కొంచెం నిర్భంధం అవసరమవుతుందని వారికి తెలుసు."<ref name="Brownlee">{{citation|title=The communicative aspects of civil disobedience and lawful punishment|author=Kimberley Brownlee|date=9 November 2006|journal=Criminal Law and Philosophy|volume=1|doi=10.1007/s11572-006-9015-9|pages=179|publisher=Criminal Law and Philosophy}}</ref> ప్లో షేర్స్ సంస్థ GCSB వాయహోపాయ్ ని గేట్లకి తాళాలు వేయడంద్వారా తాత్కాలికంగా మూసివేసి, రెండు శాటిలైట్ డిషెస్ ని కలిగిఉన్న ఒక పెద్ద గోపురాన్ని కొడవళ్ళతో కూల్చేశారు.

ఇటువంటివే చాలా నిర్ణయాలు, నియమాలు ఇతర నేర పరిశోధనలలో, నిర్భంధాలలో, శాసనోల్లంఘన సందర్భాలలో కూడా ఏర్పడుతుంటాయి. ఉదాహరణకి నిందితుడు తన ఆస్తి శోధనకి సమ్మతిని ఇవ్వాలా వద్దా అని నిర్ణయించుకోవాలి, రక్షణ అధికారులతో మాట్లాడాలా వద్దా అని నిర్ణయించుకోవాలి. నిందితుడు నేర పరిశోధకులతో మాట్లాడడం ఉపయోగపడకపోగా నష్టాన్ని కలిగిస్తుందనే అంశం సాధారణంగా చట్ట వర్గంలో<ref>''వాట్ట్స్ v. ఇండియాన'' , {{ussc|338|49|1949}}</ref> అంగీకరించబడినది, తరచుగా ఉద్యమకారుల వర్గంలోకూడా ఒప్పుకోబడినది. ఏమైనా కొంతమంది శాసనోల్లంఘకులు పరిశోధకుల ప్రశ్నలకి స్పందించడం కష్టంగా భావిస్తారు, ఇది కొన్నిసార్లు చట్ట శాఖల అవగాహనా లోపం వలన లేదా కఠినత్వానికి భయపడటం వలన కావచ్చు.<ref>{{citation|title=A Postscript to the Miranda Project: Interrogation of Draft Protestors|publisher=John Griffiths and Richard E. Ayres|DUPLICATE DATA: publisher=The Yale Law Journal|volume=77|issue=2|date=Dec., 1967|pages=300–319}}</ref> అలాగే కొంతమంది శాసనోల్లంఘకులు నిర్భంధాన్ని అధికారుల దగ్గర అభిప్రాయాన్ని పొందే అవకాశంగా కూడా ఉపయోగించుకుంటారు. థోరేవు ఈవిధంగా వ్రాశాడు, "నేను రోజూ మాట్లాడవలసిన నా నాగరిక పొరుగు పన్ను సేకర్త, నేను మనుషులతోనే పోట్లాడతాను కానీ చర్మాలతో కాదు, అతను ప్రభుత్వం తరపున పనిచేయడాన్ని స్వచ్చందంగా స్వీకరించాడు. అతను నన్ను అతని పొరుగుగా భావించనంత వరకు అతను తాను ప్రభుత్వాధికారిగా లేదా మనిషిగా ఉన్నానని ఎలా తెలుసుకుంటాడు, అతను గౌరవించే వ్యక్తి పొరుగుగా బాగా తీసివేయబడ్డ వ్యక్తి లేదా శాంతి భంగకర్త లేదా పిచ్చివాడని, ఒకవేళ అతను ఈ అడ్డంకిని తన చర్యని చూపే కఠినంగా లేదా ఉద్రేకపూరిత ఆలోచన లేదా మాటలతో తొలగిస్తాడేమో."<ref name="Thoreau">తోరేయు, హెన్రీ డేవిడ్. ''సివిల్ డిస్ఓబీడియన్స్ '' .</ref>

శాసనోల్లంఘకుల తీసుకోవాల్సిన ముఖ్య నిర్ణయం వారు నేరాన్ని అంగీకరించి అభ్యర్థించాలా లేదా అని. ఈఅంశం మీద చాలా చర్చ జరిగింది, కొంతమంది చట్ట ప్రకారం శిక్షని అంగీకరించడం శాసనోల్లంఘకుల కర్తవ్యంగా భావిస్తారు, ఐతే ఇతరులు కోర్టులో వారినివారు రక్షించుకోవడం అన్యాయాన్ని మార్చే అవకాశాన్ని పెంచుతుందని భావిస్తారు.<ref>{{citation|url=http://freestateproject.org/news/issues/civil_disobedience.php|title=Rules for Engaging in Civil Disobedience|publisher=Free State Project}}</ref> ఈరెండు అవకాశాలు శాసనోల్లంఘన ఆత్మకి సరిపోలుతాయని వాదిస్తారు. ACT-UP శాసనోల్లంఘన శిక్షణ పుస్తకం నేరాన్ని అంగీకరించే శాసనోల్లంఘనకర్త ఈవిధంగా చెప్పాలని సూచిస్తుంది, "అవును మీరు ఆరోపించిన చర్యకి నేను పాలుపడ్డాను. నేను దానిని కాదనటం లేదు ఇంకా చెప్పాలంటే నేను దానికి గర్వపడుతున్నాను. నేను ఈ నిర్దిష్ట చట్టాన్ని అతిక్రమించి మంచి పని చేసానని భావిస్తున్నాను; నేను నేరాన్ని అంగీకరిస్తున్న్నాను", కానీ ఈ అభ్యర్ధన "నేను తప్పు పని చేశాను అనే తప్పుడు సందేశాన్ని ఇవ్వకూడదు. నేను ఏ తప్పు చేయలేదని భావిస్తున్నాను. నేను కొన్ని నిర్దిష్ట చట్టాలని అతిక్రమించి ఉండవచ్చు కానీ నేను ఏ నేరము చెయ్యలేదు. అందుకని నేను మొర పెట్టుకోను." సందర్భ రహిత అభ్యర్ధన కొన్ని సార్లు ఇద్దరి మధ్య రాజీగా భావించబడుతుంది.<ref>{{citation|url=http://www.actupny.org/documents/CDdocuments/ACTUP_CivilDisobedience.pdf|title=Civil Disobedience Training|publisher=ACT-UP|date=2003}}</ref> ఒక ముద్దాయి అణు శక్తి మీద చట్ట విరుద్ధంగా నిరసన వ్యక్తం చేసినందుకు నేరమారోపించబడ్డాడు, అతడిని అభ్యర్థనకి ఆదేశించినపుడు అతడు "నేను మన చుట్టూ ఉన్న అందాన్ని అభ్యర్థిస్తాను";<ref>{{citation|author=Hurst, John|date=1978|title=A-plant protestors being freed|publisher=Los Angeles Times|DUPLICATE DATA: date=August 10}}</ref> దీనిని "కళాత్మక అభ్యర్ధన" అంటారు, ఇది సాధారణంగా నేరాన్ని అంగీకరించకపోవడంగా భావించబడుతుంది.<ref name="NLG">< /ref>

కండేన్ 28 కేస్ వంటి సందర్భాలలో కొన్నిసార్లు ప్రభుత్వం తరపు పక్షం అభ్యర్ధన బేరాన్ని శాసనోల్లంఘకులకు ప్రతిపాదిస్తుంది, వీటిలో ముద్దాయిలకు అభ్యర్థించే ఒక వైఖరి రహిత అవకాశాన్ని ఇచ్చి జైలుని తీసేస్తారు.<ref>{{citation|author=Mirelle Cohen|publisher=Teaching Sociology|volume=35|issue=4|date=Oct., 2007|pages=391–392}}</ref> కొన్ని సామూహిక నిర్భందనిర్బంధ సందర్భాలలో ఉద్యమకారులు అందరికి అభ్యర్ధన బేరం అందడానికి సంయమన మెళుకువలని ఉపయోగించాలని నిర్ణయించుకుంటారు.<ref name="NLG">{{citation|url=http://www.nlg-la.org/index_files/cd_questions.pdf|title=Questions and Answers about Civil Disobedience and the Legal Process|author=National Lawyers Guild, LA Chapter}}</ref> కానీ కొంతమంది ఉద్యమకారులు ఎటువంటి అభ్యర్ధన ఒప్పందం లేని గ్రుడ్డి అభ్యర్ధనని ఎంచుకుంటారు. మోహన్ దాస్ గాంధీజీ నేరాన్ని అంగీకరించి కోర్టుని ఈవిధంగా కోరాడు, "నేను ఇక్కడికి...చట్టం ప్రకారం ఉద్దేశ్యపూర్వక నేరానికి నామీద మోపబడిన అతి పెద్ద శిక్షని ఆనందంగా అనుభవించడానికి వచ్చాను, దీనిని నేను పౌరుడి యొక్క గొప్ప కర్తవ్యంగా భావిస్తున్నాను."<ref>{{citation|title=Three Principles of Civil Disobedience: Thoreau, Gandhi, and King|publisher=Lewiston Morning Tribune|date=January 15, 2006|author=Nick Gier}}</ref>

బర్కాన్ ఈవిధంగా వ్రాశాడు ఒకవేళ ముద్దాయిలు నేరాన్ని అంగీకరించకపొతే, "వారు నిర్ణయించుకోవలసిఉంటుంది వారి ప్రాథమిక లక్ష్యం నిర్భంధాన్ని లేదా జరిమానాని కాకుండా విడుదల అయితే లేదా వాదోపవాదాలను కోర్టుకి, రాజకీయ పరిణామాల ప్రజలకి, వారు శాసనోల్లంఘన చేసి చట్టాన్ని అతిక్రమించవలసిన కారణాలని వివరించడానికి వేదికగా ఉపయోగించదలచుకుంటే." ఒక నైపుణ్య రక్షణ విడుదల అవకాశాలను పెంచవచ్చు కానీ ఇవి విసుగెత్తే వాదాలను పెంచి ప్రసార మాధ్యమాల ఆసక్తిని తగ్గిస్తాయి. వియత్నాం యుద్ధ యుగం సమయంలో చికాగో గొడవ రాజకీయ రక్షణగా ఉపయోగపడింది, అలాగే బెంజమిన్ స్పోక్ నైపుణ్య రక్షణని ఉపయోగించుకున్నాడు.<ref>{{citation|title=Strategic, Tactical and Organizational Dilemmas of the Protest Movement against Nuclear Power|author=Steven E. Barkan|publisher=Social Problems|volume=27|issue=1|date=Oct., 1979|pages=pp. 19–37}}</ref> [[అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు|యునైటెడ్ స్టేట్స్]] వంటి దేశాలలో వారి చట్టాలు ప్రమాణగణ జాడ హక్కుని ఖచ్చితంగా ఇస్తాయి, కానీ రాజకీయ ప్రయోజనం కోసం చట్టాన్ని అతిక్రమించడాన్ని సాహిన్చావు, కొంతమంది శాసనోల్లంఘకులు ప్రమాణగణ రద్దుని కోరుకుంటారు. ''స్పార్ఫ్ వర్సెస్ యునైటెడ్ స్టేట్స్'' వంటివి సంవత్సరాలుగా కోర్టు నిర్ణయాలను క్లిష్టతరం చేస్తుంది, ఇందులో న్యాయమూర్తి ముద్దయిలకు రద్దు గురించి చెప్పాల్సిన అవసరం ఉండదు, ''యునైటెడ్ స్టేట్స్ వర్సెస్ డాఫేర్టి'' , ఇందులో ముద్దాయిలను బహిరంగంగా రద్దుని అడగటానికి అంగీకరించలేదు.

ఒక సిద్ధాంతం ఏమంటే అవిధేయత సహాయకారి అయినప్పటికీ దాని పరిణామం చట్టప్రకారం సహ్ద్రణ అవిధేయత చూపించేది మంచిది కాదు లేదా సామాజిక ప్రయోజనం లేనిది. అయితే ఉద్దేశ్యపూర్వక ఉల్లంఘకులు ఖచ్చితంగా శిక్షార్హులు.<ref>{{citation|title=Legal Toleration of Civil Disobedience|author=Robert T. Hall|publisher=Ethics|volume=81|issue=2|date=Jan., 1971|pages=128–142}}</ref> మైఖేల్ బెల్స్ వాదన ప్రకారం ఒకవేళ ఒక వ్యక్తి చట్టాన్ని రాజ్యాంగపరంగా ఒక పరీక్షా ప్రయోజనార్థం అతిక్రమిస్తే, ఆ కేసులో గెలిస్తే అప్పుడు ఆ చర్య శాసనోల్లంఘన క్రిందకి రాదు.<ref>{{citation|title=The Justifiability of Civil Disobedience|author=Michael Bayles|publisher=The Review of Metaphysics|volume=24|issue=1|date=Sep., 1970|pages=3–20}}</ref> అలాగే స్వలింగ సంపర్క లేదా కనాబిస్ వంటి అంశాలలో స్వప్రయోజనార్థం చట్టాన్ని మార్చాలనే ఉద్దేశ్యంతో చేసే చర్య శాసనోల్లంఘన క్రిందకి రాదని మరొక వాదన ఉంది.<ref>{{citation|title=Justifying Political Disobedience|author=Leslie J. Macfarlane|publisher=Ethics|volume=79|issue=1|date=Oct., 1968|pages=24–55}}</ref> అలాగే మెప్పుని వదిలేసి ఒక నిరసనకర్త పిరికిగా శిక్షని తప్పించుకోవాలని ప్రయత్నించడం, లేదా చట్ట పరిధి నుంచి వెళ్ళిపోవడం సాధారణంగా శాసనోల్లంఘన క్రిందకి రాదు.

కోర్టులు రెండు రకాల శాసనోల్లంఘనల మధ్య భేదాన్ని వివరిస్తాయి: "పరోక్ష శాసనోల్లంఘన నిరసనకి అంశం కానీ చట్టాన్ని అతిక్రమించడం, అలాకాకుండా సూటి శాసనోల్లంఘన నిర్దిష్ట చట్ట మనుగడని ఆ చట్టాన్ని అతిక్రమించడంద్వారా నిరసన వ్యక్తం చేసి ప్రశ్నించడం."<ref>{{cite court|url=http://openjurist.org/939/f2d/826/united-states-v-d-schoon|litigants=U.S. v. Schoon|vol=939|reporter=F2d|opinion=826|date= July 29, 1991}}</ref> వియత్నాం యుద్ధ సమయంలో కోర్టులు చట్ట విరుద్ధ నిరసనలు చేసి వియత్నాం యుద్ధ న్యాయబద్ధతని ప్రశ్నించిన ముద్దాయిలను శిక్ష నుంచి తప్పించడానికి వ్యతిరేకించాయి; కోర్టులు దీనిని రాజకీయ ప్రశ్నగా ఆజ్ఞనిచ్చాయి.<ref>{{citation|volume=43|publisher=N.Y.U. L. Rev.|pages=1|date=1968|title=Civil Disobedience and the Political Question Doctrine|author=Hughes, Graham|url=http://heinonlinebackup.com/hol-cgi-bin/get_pdf.cgi?handle=hein.journals/nylr43&section=11}}</ref> అవసర రక్షణ కొన్నిసార్లు ఛాయా రక్షణగా శాసనోల్లంఘకుల ద్వారా ఉపయోగించబడుతుంది, వారు నేరాన్ని అంగీకరించక వారి రాజకీయ ఉత్తేజిత చర్యలను త్రోసిపుచ్చక వారి రాజకీయ నమ్మకాలను కోర్టు గదిలో చూపిస్తారు.<ref>{{citation|title=The State Made Me Do It: The Applicability of the Necessity Defense to Civil Disobedience|author=Steven M. Bauer and Peter J. Eckerstrom|publisher=Stanford Law Review|volume=39|issue=5|date=May, 1987|pages=1173–1200}}</ref> ఏమైనా ''యూ.ఎస్ వ.స్కూన్'' వంటి కోర్టు కేసులు రాజకీయ అవసర రక్షణ లభ్యతని పూర్తిగా ఉపయోగించుకున్నాయి.<ref>{{citation|title=The Demise of the Political Necessity Defense: Indirect Civil Disobedience and United States v. Schoon|author=James L. Cavallaro, Jr.|publisher=California Law Review|volume=81|issue=1|date=Jan., 1993|pages=351–385}}</ref> అలాగే కార్టర్ వెంట్ వర్త్ 1977 సీబ్రూక్ స్టేషన్ న్యూక్లియర్ శక్తి కేంద్రం చట్ట విరుద్ధ ఆక్రమణ క్లంషేల్ అలయన్స్ లో అతని పాత్రకి శిక్షించినపుడు, న్యాయమూర్తి న్యాయ మండలిని అతని హానికారక రాకశానని తొలగించమని ఆజ్ఞాపించి అతనికి శిక్ష వేశాడు.<ref>{{Citation|title=Beyond Vietnam: The Politics of Protest in Massachusetts, 1974-1990|author=Robert Surbrug}}</ref> పూర్తి సమాచారగ్రహిత న్యాయ సంఘాల ఉద్యమకర్తలు కొన్నిసార్లు కోర్టుగదిలో విద్యా పత్రాలను నిభంధనలకి విరుద్ధంగా పంచుతారు; FIJA ప్రకారం వారిలో చాలామంది వాదనని తప్పించుకున్నారు ఎందుకంటే "ప్రతి వాదకులు (సరిగ్గా) పూర్తి సమాచారగ్రహిత న్యాయ కరపత్రకులను నిర్భందిస్తేనిర్బంధిస్తే కరపత్రాలు కరపత్రకుల సాక్ష్యంగా ప్రవేశ పెట్టబడతాయని."<ref>http://www.fija.org/docs/JG_If_You_are_Facing_Charges.pdf</ref>

ముద్దాయిలకి కేవలం తీపిపదార్దాలే కాకుండా నేర నియంత్రణని సాధించడం అసమర్థత నుండి భేదత నుండి నేర శిక్ష యొక్క ప్రధాన ఉద్దేశ్యం.<ref>{{usc|18|3553}}</ref><ref>{{citation|url=http://www.ussc.gov/2009guid/1a1.htm|publisher=2009 Federal Sentencing Guidelines Manual|title=3. The Basic Approach (Policy Statement)}}</ref> బ్రౌని వాదన ప్రకారం, "భేధతని న్యాయ స్థాయికి చట్ట పరిధిలో తీసుకురావడం నైతికంగా చట్టాన్ని మళ్ళించడం అవుతుంది ముద్దాయి హేతుబద్ధ వ్యక్తి ఎందుకంటే ఇది శిక్ష ప్రమాదాన్ని కలిగిఉంటుంది అంతే కానీ చట్టాన్ని అనుసరించే నైతిక కారణాలని కాదు."<ref name="Brownlee">< /ref> లియోనార్డ్ హుబెర్ట్ హోఫ్ఫ్ మాన్ ఈవిధంగా వ్రాశాడు, "శిక్షని వేయాలని నిర్ణయించడం అతి ముఖ్యమైన నిర్ణయం అది మంచి కంటే చెడు ఎక్కువగా చేసేటప్పుడు. అంటే అక్షేపకునికి శిక్షని తప్పించుకొనే హక్కు లేదు. పరిస్థితిని బట్టి (న్యాయమూర్తులని బట్టి) ఉపయోగితావాద పరిధిలో అది చెయ్యాలా వద్దా అని నిర్ణయిస్తారు."<ref>{{citation|url=http://www.publications.parliament.uk/pa/ld200203/ldjudgmt/jd030320/sepet-2.htm|title=Judgments - Sepet (FC) and Another (FC) (Appellants) v. Secretary of State for the Home Department (Respondent)|date=20 March 2003}}</ref>

శాసనోల్లంఘనలో ఎక్కువగా మధ్యతరగతి వారి కంటే పేదవారు ఎక్కువగా నష్టపోతారని గమనించారు. పేదవారు తరచుగా నిర్భంధంద్వారా పొందే ప్రభుత్వ లాభాల కోసం నేర ప్రవృత్తి లేకపోయినా కఠిన శిక్షల్ని పొందుతారు. ఫలితంగా కొన్నిసార్లు ప్రభుత్వ ప్రణాళికలకి వ్యతిరేకంగా పని చేసే ఉద్యమకర్తలు దిగువ-తరగతికి చెందిన తెల్లవారికి, మధ్య తరగతి వారికి నష్టాన్ని కలిగిస్తారు.<ref>{{citation|url=http://homelessness.change.org/blog/view/risky_business_the_harsh_punishments_for_civil_disobedience|date=July 09, 2010|author=Eric Sheptock|title=Risky Business: The Harsh Punishments for Civil Disobedience}}</ref>

* ''మే 68, ఫిలోసఫి ఈస్ ఇన్ ది స్ట్రీట్!'' , విన్సెంట్ సేస్పెడీస్ చే రచింపబడిన గ్రంధం

** ''[[సత్యాగ్రహం|సత్యాగ్రహ ]]''

* Václav హావెల్

[[Categoryవర్గం:శాసనోల్లంఘన ]]

[[Categoryవర్గం:కమినిటి నిర్వహణ ]]

[[Categoryవర్గం:అహింస]]

[[Categoryవర్గం:యక్తివిసం బై మెథడ్]]