గ్రంథాలయ ఉద్యమం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

[[1911|1911లో]] [[రామమోహన గ్రంథాలయం|రామమోహన గ్రంథాలయాన్ని]] [[అయ్యంకి వెంకటరమణయ్య]] స్థాపించారు. ఆయన [[1914|1914లో]] [[విజయవాడ]] ఆంధ్రదేశ గ్రంథ భాండాగార ప్రతినిధులతో [[గ్రంథాలయ మహాసభ|గ్రంథాలయ మహాసభలు]] నిర్వహించారు. 1915లో భారతదేశంలోని తొలి గ్రంథాలయ సంఘాన్ని ఏర్పాటు చేశారు. సంఘం తరఫున ''ఇండియన్ లైబ్రరీ జర్నల్''ను ప్రారంభించారు. ఊరూరా గ్రంథాలయాలు ఏర్పాటుచేయడం, ప్రజలకు అక్షరజ్ఞానం కల్పించడం వంటివి ఇందులో భాగం. [[పశ్చిమగోదావరి]], [[కృష్ణా జిల్లా|కృష్ణా]], [[గుంటూరు జిల్లా|గుంటూరు]] జిల్లాల గ్రంథాలయ సంఘాల కార్యదర్శులు [[1934]]-[[1948]] మధ్యకాలంలో గ్రంథాలయ యాత్రలను నిర్వహించారు. ఈ క్రమంలో కొత్త గ్రంథాలయాలను ప్రారంచించారు. మూసివేయబడిన గ్రంథాలయాలు ఎన్నో పునరుద్ధరించారు. [[1920]], [[1934|1934ల్లో]] గ్రంథాలయ కార్యదర్శులకు శిక్షణ తరగతులను నిర్వహించారు. ఉద్యమనిర్వహణలో భాగంగా గ్రంథాలయ సంఘాల ప్రతినిధులు ఆంధ్రదేశంలోని ప్రతి గ్రామంలోనూ పర్యటించారు.

== గ్రంథాలయ మహాసభలు ==

[[1914|1914లో]] ప్రారంభమైన గ్రంథాలయ మహాసభలు రాష్ట్రంలోని గ్రంథాలయాల అభివృద్ధికి, గ్రంథాలయోద్యమ రూపకల్పనకూ చేయూతనిచ్చాయి. మొదటి గ్రంథాలయ మహాసభలు [[1914]] [[ఏప్రిల్ 10|ఏప్రిల్ 10న]] [[విజయవాడ|విజయవాడలో]] రామమోహన ధర్మపుస్తకభాండాగారం ప్రతినిధుల ఆధ్వర్యంలో జరిగాయి. ఈ మహాసభలకు ప్రముఖ కవి [[చిలకమర్తి లక్ష్మీనరసింహం]] అధ్యక్షత వహించారు. అప్పటికే రాష్ట్రంలోని [[గంజాం]], [[విశాఖపట్టణం]], గోదావరి జిల్లా, [[కృష్ణా జిల్లా]], [[నెల్లూరు జిల్లా|నెల్లూరు]] ప్రాంతం, [[కడప జిల్లా|కడప]], [[కర్నూలు జిల్లా|కర్నూలు]] మొదలుకొని బళ్ళారి వరకూ ఏర్పాటైన 60 గ్రంథాలయాల నుంచి 200 మంది ప్రతినిధులు కార్యక్రమానికి విచ్చేశారు. మొదటి గ్రంథాలయ మహాసభల సందర్భంగా ఆంధ్రదేశ గ్రంథ భాండాగార సంఘం ఏర్పాటుచేశారు.

== ఆంధ్ర గ్రంథాలయ సంఘం ==

1914లో ఆంధ్రదేశంలోని గ్రంథాలయాల ఏర్పాటును, నిర్వహణను ప్రోత్సహించేందుకు ఆంధ్రదేశ గ్రంథభాండాగార సంఘం ఏర్పాటుచేశారు. సంఘానికి తొలి అధ్యక్షునిగా మోచర్ల రామచంద్రరావు పంతులు వ్యవహరించారు. కార్యదర్శులుగా అయ్యంకి వెంకటరమణయ్య,