రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండ్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చి bot: removed {{link FA}}, now given by wikidata.
చి clean up, replaced: గ్రంధం → గ్రంథం (2) using AWB
పంక్తి 91:
== శబ్ద ఉత్పత్తి శాస్త్రం ==
{{Main|Names of the Irish state}}
[[అంతర్జాతీయ ఒప్పందాలు]] మరియు ఇతర చట్టపరమైన పత్రాలతో సహా, అన్ని అధికారిక ఉపయోగాలకు, [[ఆంగ్లం]]లో వ్రాయబడే పత్రాలకు ఈ దేశం యొక్క పేరు ''ఐర్లాండ్'' మరియు [[ఐరిష్]] లో వ్రాయబడే పత్రాలకు ''ఐర్'' . [[EU]] సంస్థలు ఇదేవిధమైన పద్ధతిని పాటిస్తాయి. 2007లో ఐరిష్ సమాఖ్య యొక్క [[అధికారిక భాష]]గా మారినందువలన, [[EU]] సమావేశాలలో ఈ దేశం యొక్క పేరు ''ఐర్ -ఐర్లాండ్'' గా వ్రాయబడుతుంది, ఇవే [[ఐరిష్ పాస్ పోర్ట్]]లలో కూడా ఉపయోగించబడతాయి.<ref group="note">1973లో ఐరిష్ మరియు ఇంగ్లిష్ లతో సహా బహు భాషలలో లిఖించబడిన ఒప్పందం క్రింద ఐర్లాండ్, EU (అప్పటి [[EEC]])లో చేరింది అప్పటి నుండి, EU లో దాని రెండు పేర్లూ వాడబడుతున్నాయి. యూరోపియన్ యూనియన్ చే అన్వయించబడిన వాడుక యొక్క పరిశీలనకు, యూరోపియన్ యూనియన్ యొక్క [http://publications.europa.eu/code/en/en-000100.htm ఇంటర్ ఇన్స్టిట్యూషనల్ స్టైల్ గైడ్ యొక్క క్లాజ్ 7.2.4 ] చూడుము.</ref> 1937నాటి [[ఐర్లాండ్ రాజ్యాంగం]] యొక్క ఆర్టికల్ 19 "ఈ దేశం యొక్క పేరు ''[[ఐర్]]'' , లేదా, ఆంగ్లభాషలో, ''ఐర్లాండ్'' " అని ప్రకటిస్తుంది. ఈ ఆర్టికల్ వ్యక్తీకరణ "అనవసరమైన సంక్లిష్టను కలిగి ఉంది మరియు దానిని సరళీకరించాలి" అని 1996లోని [[కాన్స్టిట్యూషనల్ రివ్యూ గ్రూప్]] ఒక ప్రకటనలో విమర్శించింది. "ఈ దేశం యొక్క పేరు ఐర్లాండ్", అని దానికి సమానమైన మార్పుని [[ఐరిష్]] గ్రంధంలోగ్రంథంలో చేస్తూ ఒక సవరణ చేయాలని సిఫారసు చేయబడింది. "రిపబ్లిక్ ఆఫ్ "ని పేరులో చేర్చడానికి ఆర్టికల్ ని సవరించడాన్ని కూడా కాన్స్టిట్యూషన్ రివ్యూ గ్రూప్ పరిశీలించింది. దేశాన్ని "రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండ్",గా వివరిస్తూ ఒక చట్టపరమైన నిబంధనను ప్రకటించడం దీనికి సరిపోతుందని అంగీకరించడం జరిగింది."<ref>{{cite|title=Report of the Constitution Review Group|author=The Constitution Review Group|publisher=Stationery Office|location=Dublin|year=1996|url=http://www.constitution.ie/reports/crg.pdf}}</ref>
 
[[రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండ్ యాక్ట్ 1948]], రాజ్యం గురించిన వివరణ "రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండ్" (''పోబ్లాచ్ట్ న హీయిరేంన్'' )గా ఉండాలని పేర్కొంది.<ref name="description"/> [[బ్రిటిష్ రాజరికం]] యొక్క చివరి అధికారిక క్రియలను తొలగించి వాటిని ఎన్నికైన అధ్యక్షుడికి బదిలీ చేయడం ద్వారా ఐర్లాండ్ ను [[గణతంత్రం]]గా మార్చడం ఈ చట్టం యొక్క ఉద్దేశ్యం. ఈ చట్టం వలన పేరులో ఏ విధమైన మార్పూ రాలేదు. 1989లో ఐరిష్ సుప్రీం కోర్ట్, ''రిపబ్లిక్ ఆఫ్ ఐర్లాండ్'' పేరుని ఉపయోగించిన ఒక నేరస్థుల మార్పిడి ఉత్తర్వును తిరస్కరించింది. జస్టిస్ వాల్ష్, "ఈ దేశం యొక్క సహాయంకోరే ఇతర దేశాల న్యాయస్థానాలు ఈ దేశానికి రావలసిన రాజ్యాంగబద్ధమైన మరియు అంతర్జాతీయంగా తగినంత గుర్తింపు ఇవ్వటానికి నిరాకరించినపుడు, నా అభిప్రాయంలో, ధృవీకరణపత్రాలను సరిచేసేంతవరకు ఆ దేశాలకు తిప్పిపంపాలని" తీర్పు ఇచ్చాడు.<ref>కేసీ, జేమ్స్, ''కాన్స్టిట్యూషనల్ లా ఇన్ ఐర్లాండ్'' , ISBN 978-1-899738-63-2, పుట. 31, ''ఎల్లిస్ వి ఓ'డే'' ని అప్పగించే కేసుని ఉటంకిస్తూ.</ref>
పంక్తి 682:
[[దస్త్రం:William Butler Yeat by George Charles Beresford.jpg|thumb|upright|right|విలియం బట్లేర్ ఈట్స్]]
{{Main|Irish literature}}
[[ఒడిస్సీ]] యొక్క వ్యాఖ్యానమైన తన ప్రసిద్ధ గ్రంధంగ్రంథం ''[[యులసెస్]]'' ను [[జేమ్స్ జోయ్స్]], 1922 లో [[డబ్లిన్]] లో ప్రచురించాడు. [[ఎడిత్ సోమేర్విల్లె]] 1915లో తన భాగస్వామి [[మార్టిన్ రాస్]] మరణం తరువాత రచనను కొనసాగించింది. డబ్లిన్ కు చెందిన [[అన్నీ M. P. స్మిత్ సన్]] 1920లు మరియు 1930లలో కల్పిత ప్రేమకథల ద్వారా అభిమానులను అలరించిన అనేక మంది రచయితలలో ఒకరు. యుద్ధ ప్రసిద్ధ నవలలు ప్రచురింపబడిన తరువాత, ఇతరులతో పాటు, [[ఫ్లన్న్ ఓ'బ్రియెన్]], [[ఎలిజబెత్ బోవెన్]], [[కేట్ ఓ'బ్రియెన్]] లను ప్రచురించిన బ్రియాన్ ఓ'నోలన్ కూడా ఉన్నాడు. 20వ శతాబ్దం యొక్క చివరి దశాబ్దాలలో [[ఎడ్నా ఓ'బ్రియెన్]], [[జాన్ మక్ గాహేర్న్]], [[మెవ్ బించి]], [[జోసెఫ్ ఓ'కన్నోర్]], [[రోడ్డీ డోయ్లే]], [[కల్మ్ టోయిబిన్]] మరియు [[జాన్ బాన్విల్లె]] నవలా రచయితలుగా ముందుకు వచ్చారు.
 
[[పాట్రీషియా లించ్]] (1898–1972) విస్తృత శ్రేణి బాలల రచయిత, ఇటీవలి కాలంలో ఈ శైలిలో [[ఎవోయిన్ కల్ఫెర్]] ప్రత్యేకమైన విజయాన్ని సాధించారు. ఐరిష్ రచయితల అభిమాన రూపమైన చిన్న కథల శైలిలో, [[సెయాన్ ఓ ఫావోలైన్]], [[ఫ్రాంక్ ఓ'కన్నోర్]] మరియు [[విలియం ట్రెవర్]] ప్రసిద్ధి చెందారు. కవులలో [[W.B. యేట్స్]] ([[సాహిత్యంలో నోబెల్ పురస్కారం]] గ్రహీత), [[పాట్రిక్ కవనగ్]], [[సెమాస్ హేనీ]] ([[నోబెల్ సాహిత్య]] గ్రహీత), [[థామస్ మక్ కార్తి]] మరియు [[డెర్మోట్ బోల్గర్]] ఉన్నారు. ఐరిష్ భాషలో ప్రముఖ రచయితలు [[పాడ్రైక్ ఓ కనైర్]], [[మైర్టేన్ ఓ కాధైన్]], [[సీమస్ ఓ గ్రియన్నా]] మరియు [[నౌల నీ దొంహ్నైల్]]. షా (నోబెల్ సాహిత్య పురస్కార గ్రహీత), విల్డే
పంక్తి 765:
| <div style="text-align:left">[[మానవ అభివృద్ధి సూచి]]</div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">5<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">0.965</div>
పంక్తి 772:
| <div style="text-align:left">[[రాజకీయ స్వేచ్ఛ]]</div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">1వ<sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">1</div>
పంక్తి 779:
| <div style="text-align:left">[[పత్రికా స్వేచ్ఛ]] </div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">1వ<sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">0.0</div>
పంక్తి 793:
| <div style="text-align:left">[[ప్రపంచ శాంతి సూచీ]]</div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">6<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">1.337</div>
పంక్తి 800:
| <div style="text-align:left">[[ప్రజాస్వామ్య సూచీ]] </div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">12<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">9.01</div>
పంక్తి 823:
| <div style="text-align:left">[[ఆయుర్దాయం]] </div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">29<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">[http://hdr.undp.org/en/media/hdr_20072008_en_complete.pdf 78.4]</div>
పంక్తి 830:
| <div style="text-align:left">[[జనన రేటు]] </div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">129<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">[http://www.cso.ie/statistics/bthsdthsmarriages.htm 15.2]<sup>‡</sup></div>
పంక్తి 837:
| <div style="text-align:left">[[సంతాన సాఫల్యతా రేటు]] </div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">133<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">1.96<sup>††</sup></div>
పంక్తి 844:
| <div style="text-align:left">[[శిశు మరణాలు]] </div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">172<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">4.9<sup>‡‡</sup></div>
పంక్తి 851:
| <div style="text-align:left">[[HIV/AIDS రేటు]]</div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">123<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">0.10%</div>
పంక్తి 858:
| <div style="text-align:left">[[మరణాల రేటు]] </div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">126<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">[http://www.cso.ie/statistics/bthsdthsmarriages.htm 6.5]<sup>‡</sup></div>
పంక్తి 865:
| <div style="text-align:left">[[ఆత్మహత్యల రేటు]] </div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">51<sup>వ</sup><sup><sup></sup></sup></div>
! style="background: #f0f0f0; color: #000000"
| <div style="text-align:left">16.3<sup>†‡</sup> ♂ 3.2<sup>†‡</sup> ♀</div>