|
[[దస్త్రం:Plutarchs_Lives_Vol_the_Third_1727.jpg|thumb|ప్లటర్చ్ రాసిన, జాకబ్ టాన్సన్ ముద్రించిన లైవ్స్ ఆఫ్ ది నోబెల్ గ్రీక్స్ అండ్ రోమన్స్ పుస్తకం మూడో ఎడిషన్]]
{{యాంత్రిక అనువాదం}}
ఒక వ్యక్తి యొక్క జీవిత సంగ్రహాన్ని జీవిత చరిత్ర అంటారు. సాధారణ విషయాలైన చదువు, ఉద్యోగం/వ్యాపారం, బాంధవ్యాలు, మరణమే కాక, వారి అనుభవాలు, సంఘటనల చిత్రణ కూడా ఈ జీవిత చరిత్రలో భాగమే. రెజ్యూమ్ ల్లా కాక ఒకరి జీవిత కథ, వివిధ కోణల్లో వారి అనుభవాలతో పాటు వారు జీవించిన కాలం, ప్రదేశ విశేషాలు కూడా ఉంటాయి.
[[దస్త్రం:Adi Holzer Werksverzeichnis 850 Lebenslauf.jpg|thumb|250px|అది హోల్జేర్: జీవితం (1997). జీవితం అనేది నడుస్తున్న బిగువు తాడు లాంటిది.]]
'''జీవిత చరిత్ర''' ('''Biography''') అంటే ఒకరి జీవితాన్ని గురించి వివరమైన వర్ణన లేదా వివరణ. జీవిత చరిత్ర వ్యక్తిగత సంఘటనల జాబితా (విద్య, వృత్తి, సంబంధాలు మరియు మృతి) కంటే మిన్నయైనది, అది దాని కర్త యొక్క ఆయా సంఘటనల అనుభవాలను కూడా చిత్రిస్తుంది. వృక్తిత్వ చిత్రణ లేదా జీవన పాఠ్యప్రణాళిక (జీవన సంగ్రహం) వలె గాకుండా, జీవిత చరిత్ర దాని కర్త యొక్క జీవిత కథని సమర్పిస్తుంది, అతడు లేదా ఆమె యొక్క జీవితంలోని అనుభవాల వివరాలతో సహా వివిధ అంశాలను ప్రదర్శిస్తుంది, మరియు దాని కర్త యొక్క వ్యక్తిత్వాన్ని గురించిన విశ్లేషణ కూడా అందులో సమకూడి ఉండగలదు.
ఒక '''జీవిత చరిత్ర''' స్వీయ రచన కావచ్చు. అప్పుడు దానిని '''స్వీయ చరిత్ర''' అంటారు.
ఒక వ్యక్తి యొక్క జీవితం గురించి అన్నింటిని భర్తీ చేసినట్లయితే అది జీవిత చరిత్ర అవుతుంది. ఆ విధంగా, జీవిత చరిత్ర రచనలు సాధారణంగా కల్పనలు కావు, అయితే ఒక వ్యక్తి యొక్క జీవితాన్ని చిత్రించేటందుకు కల్పనని కూడా వాడవచ్చు. లోతైన జీవిత చరిత్ర రూపంలోని దానిని వీలునామా వ్రాతగా పిలుస్తారు. సాహిత్యం, చలన చిత్రాలు మరియు ఇతర రకాల మాధ్యమాలలో అన్ని రకాల శైలి గల జీవిత చరిత్రల రూపాలని కలిపి జీవిత చరిత్రగా పిలుస్తారు.
మధ్యయుగపు (AD 400 నుండి 1450 వరకు) తొలిదశలో యూరప్‌లో సాంప్రదాయక సంస్కృతి గురించిన అవగాహనలో ఒక క్షీణత కనబడుతుంది. ఈ కాలంలో, యూరప్‌లో తొలి చరిత్ర యొక్క నమోదులకు మరియు జ్ఞానానికి ఒకే ఒక నిక్షేప స్థానం రోమన్ క్యాథలిక్ చర్చ్. హెర్మిట్లు, సన్యాసులు మరియు మత బోధకులు ఈ చారిత్రక కాలాన్ని తొలి ఆధునిక జీవిత చరిత్రలు వ్రాయడానికి ఉపయోగించారు. వారి కర్తలందరూ సాధారణంగా చర్చి ఫాదర్లకు, అమర వీరులకు [[పోప్]]లకు మరియు సాధువులకు పరిమితమై ఉండేవారు. వారి రచనలు [[క్రైస్తవ మతము|క్రైస్తవ మతం]]లోకి మార్పిడికి వాహకాలుగా, ప్రజలను ఉత్తేజితులను చేసేందుకు ఉద్దేశించినవి. హేగియోగ్రఫీని చూడండి. ఆనాటి జీవిత చరిత్ర దాని మూసకి ఏమాత్రం సరిపోలని విధంగా ఉన్న వాటిల్లో ఒక ముఖ్యమైన ఉదాహరణ చార్లెమాగ్నె జీవితాన్ని గురించినది, అది అతడి ఆ స్థానికుడు ఎయిన్‌హార్డ్ చేత వ్రాయబడింది.
ఈ లోపున [[ఇస్లామీయ స్వర్ణయుగం|మధ్యయుగపు ఇస్లామిక్ నాగరికత]]లో, [[కాగితం|కాగితపు]] ఆవిష్కరణలో జీవిత చరిత్రలో భారీ స్థాయిలో తయారు కావటం ప్రారంభమైనది, ప్రవక్తల జీవిత చరిత్ర సాంప్రదాయం ప్రారంభమైంది. ఇది ఒక కొత్త సాహిత్య శైలి పరిచయానికి దారి తీసింది: జీవిత చరిత్ర నిఘంటువు. 9వ శతాబ్దం తర్వాత [[ముస్లిం ప్రపంచం]]లో తొలి జీవిత చరిత్ర నిఘంటువులు వ్రాయబడినాయి. ఏ ఇతర పూర్వ పారిశ్రామిక సమాజంలో కనుగొన్న దాని కంటే కూడా ఎక్కువగా అవి జనాభా యొక్క విస్తార విభాగం కొరకు మరింత సామాజిక సమాచారాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. తొలి జీవిత చరిత్ర నిఘంటువులు మొదటిగా ఇస్లాం మత ప్రవక్తలు మరియు వారి సహచరుల జీవితాల మీద కేంద్రీకరించబడ్డాయి, అత్యంత తొలి వాటిల్లో ఒక ఉదాహరణ ఇబిన్ సాద ల్-బాగ్దాది చేత వ్రాయబడిన ''ది బుక్ ఆఫ్ ది మేజర్ క్లాసెస్'' , మరియు అప్పుడు మధ్యయుగపు ఇస్లాం ప్రపంచంలో నివసించిన పెక్కుమంది ఇతర చారిత్రక వ్యక్తుల (పాలకుల నుండి పండితుల దాకా) జీవితాల గురించి లిఖిత పత్రాలు ప్రారంభమయ్యాయి.<ref>{{citation|title=Medieval Islamic civilization: an encyclopedia|volume=2|author=Josef W. Meri|publisher=[[Routledge]]|year=2005|isbn=0415966906|page=110}}</ref>
మధ్యయుగపు చివరి దశలో, యూరప్‌లో చర్చికి సంబంధించిన జీవిత చరిత్రలు తగ్గిపోయాయి, రాజుల, వీరుల మరియు నిరంకుశ పాలకుల జీవిత చరిత్రలు కనబడటం ప్రారంభమయ్యింది. ఇటువంటి జీవిత చరిత్రలలో గొప్ప ప్రసిద్ధ పొందినది సర్ థామస్ మలోరి వ్రాసిన `లీ మోర్టె డి’ఆర్తుర్’. సదరు పుస్తకం [[కింగ్ ఆర్థర్|ఆర్థర్ రాజు]] మరియు అతడి గుండ్రని బల్ల వీరుల జీవిత గాథల గురించి వివరిస్తుంది. మలోరి తర్వాత, [[రెనసాన్స్|పునరుజ్జీవన]] కాలంలో మానవత్వం మీద ఒక క్రొత్త ఉద్ఘాటన కళాకారులు మరియు కవులు వంటి ప్రాపంచిక వ్యక్తుల మీద కేంద్రీకరణని పెంపొందించింది, మరియు దేశీయ భాషలో వ్రాయడాన్ని ప్రోత్సహించింది.
ప్రాపంచిక వ్యక్తుల జీవితాలపై కేంద్రీకరించిన జీవిత చరిత్రలలో జొర్జియో వాసరి యొక్క ''కళాకారుల జీవితాలు'' (1550) ఒక మైలు రాయి వంటిది. వాసరి తన కర్తలను ప్రసిద్ధి వ్యక్తులుగా చేయగలిగాడు, ''జీవితాలు'' తొలి “ఉత్తమ అమ్మకాలు”గా అయ్యింది. రెండు ఇతర అభివృద్ధి అంశాలు చెప్పుకోదగినవి: పదిహేనవ శతాబ్దంలోని ముద్రణాలయం యొక్క అభివృద్ధి మరియు [[అక్షరాస్యత]]లో క్రమేపి పెరుగుదల. హెన్రీ VIII యొక్క హయాంలో ఆంగ్ల భాషలో జీవిత చరిత్రలు కనబడటం ప్రారంభమైంది. ఉత్తమంగా ఫాక్సెస్ యొక్క నిరంకుశ పాలకుల గ్రంధంగా పిలవబడిన జాన్ ఫాక్సె యొక్క ''ఎక్ట్స్ అండ్ మాన్యుమెంట్స్'' (1563), యూరప్‌లో తొలి జీవిత చరిత్ర నిఘంటువుగా చెప్పుకోబడింది, తర్వాతది ప్రాపంచిక జీవితం మీద భిన్నమైన కేంద్రీకరణ గల థామస్ ఫుల్లర్ యొక్క ''ది హిస్టరీ ఆఫ్ ది వర్థీస్ ఆఫ్ ఇంగ్లాండ్'' (1662). రచనా స్వామ్యచోరుల యొక్క ప్రసిద్ధ భావనల రూపకల్పన ప్రభావంలో ''ఎ జనరల్ హిస్టరీ ఆఫ్ ది పైరేట్స్'' (1724) పేరొందిన పెక్కు రచనా స్వామ్యచోరుల జీవిత చరిత్రల కొరకు ఒక ప్రధాన లభ్యస్థానం.<ref>[http://books.google.com/books?id=5ou7Bm11IgEC&pg=PR7&dq=Charles+Johnson+(1724),+A+General+History+of+the+Robberies+and+Murders+of+the+Most+Notorious+Pyrates&cd=1#v=onepage&q=Charles%20Johnson%20(1724)%2C%20A%20General%20History%20of%20the%20Robberies%20and%20Murders%20of%20the%20Most%20Notorious%20Pyrates&f=false ''ఏ జెనరల్ హిస్టరీ అఫ్ ది రోబరీస్ & మర్డర్స్ అఫ్ ది మోస్ట్ నోటోరియస్ పైరేట్స్'' . ][http://books.google.com/books?id=5ou7Bm11IgEC&pg=PR7&dq=Charles+Johnson+(1724),+A+General+History+of+the+Robberies+and+Murders+of+the+Most+Notorious+Pyrates&cd=1#v=onepage&q=Charles%20Johnson%20(1724)%2C%20A%20General%20History%20of%20the%20Robberies%20and%20Murders%20of%20the%20Most%20Notorious%20Pyrates&f=false చార్లెస్ జాన్సన్]చే ఇంట్రడక్షన్ అండ్ కామెంట్రి by డేవిడ్ కర్డిన్గ్లి. కాన్వె మారిటైం ముద్రణ (2002).</ref>
== ఆధునిక జీవిత చరిత్ర ==
పద్దెనెనిమిదో శతాబ్దపు చివరిలో ఆంగ్ల జీవిత చరిత్రల యొక్క “స్వర్ణ యుగం” ప్రవేశించింది, ఆ శతాబ్దంలో ఆంగ్ల పదకోశంలోకి “జీవిత చరిత్ర” మరియు “స్వీయ చరిత్ర” వంటి పదాలు ప్రవేశించాయి. ఆ కాలంలోని సాంప్రదాయక రచనలలో సామ్యుయేల్ జాన్సన్యొక్క ''క్రిటికల్ లైవ్స్ ఆఫ్ ది పోయిట్స్'' (1779-81) మరియు జేమ్స్ బోస్‌వెల్ యొక్క రాశిగల ''లైఫ్ ఆఫ్ జాన్సన్'' (1791) ఉన్నాయి. బోస్‌విలియన్ జీవిత చరిత్రని అందుకున్న తీరు పదార్ధాన్ని మరియు కర్తనూ “దాని కొరకు మాట్లాడుట”ని భర్తీ చేయక పోవడాన్ని సంగ్రహపరిచింది. బోస్‌వెల్ సంకలన పరచగా సామ్యూయేల్ జాన్సన్ రచించాడు. జాన్సన్ కర్త యొక్క జీవితం గురించి కాలగత వివరణను అనుసరించలేదు అయితే ఎంపిక చేసుకున్న సంఘటనలను మరియు ప్రస్తావనలను ఉపయోగించుకున్నాడు. జాన్సన్ యదార్ధ సంఘటనలు సత్యాన్ని వెల్లడిస్తాయన్న తలంపుని నిరాకరించాడు. జీవిత చరిత్రకారులు తమ కర్తల “వ్యక్తిగత రహస్యాల”లో వారి వ్యక్తిత్వాలను వెల్లడించగల, తెలిసిన చిన్న యదార్ధ సంఘటనలను, లేదా ప్రస్తావనలను అన్వేషించుకోవాలని జాన్సన్ సూచించాడు. (కేస్పర్, 1999)
కాల్పనిక జీవిత చరిత్రకారులు జాన్సన్ న్యాయాలలో పెక్కింటిని వివాదాస్పదం చేసారు. [[జాన్ జాక్విస్ రూసో|జాన్ జాక్వెయస్ రూసో]]యొక్క ''అపరాధి అంగీకారాలు'' (1781–88) కాల్పనిక దృష్టి మరియు అపరాధ అంగీకార విధానాలను లాభప్రదం చేసుకున్నాడు. దృష్టాంతం మరియు అపరాధ అంగీకారం యొక్క సాంప్రదాయం నూతన ప్రపంచంలోకి ప్యూరిటన్ మరియు క్యాకర్ మెమరిస్టులూ ఇంకా – వార్తా పత్రిక-నడుపు వారి చేత తీసుకు రాబడగా అది ప్రభావపూరితంగా కొనసాగించబడుతోంది. బెంజిమన్ ఫ్రాంక్లెన్యొక్క స్వీయచరిత్ర (1791) అమెరికనుల విజయగాధకు మూలరూపాన్ని ఏర్పరచింది. (స్టోన్, 1982) స్వీయ చరిత్ర జీవిత చరిత్రల రచనలో ఒక ప్రభావ పూరిత రూపంగా నిలిచి పోయింది.
సాధారణంగా అమెరికన్ జీవిత చరిత్ర ఆంగ్ల నమూనాను అనుసరిస్తుంది, కాగా థామస్ కార్లయల్ అభిప్రాయం మేరకు జీవిత చరిత్ర చరిత్రలో ఒక భాగం. కార్లయిల్ గొప్ప వారైన మనుషుల జీవితాలు సమాజాన్ని మరియు దాని వ్యవస్థలని అర్ధం చేసుకోవటానికి అవసరమని ప్రకటించాడు. అమెరికన్ జీవిత చరిత్ర తొలిదశలో చారిత్రక ముద్ర ఒక బలమైన అంశంగా మిగిలిపోగా, అమెరికన్ రచయితలు తమదైన విభిన్న విధానాన్ని చూపారు. జీవిత చరిత్రలో ఏది ఉన్నదో అది దాన్నుండి ప్రతిపాదించబడుతూ, జాతీయ వ్యక్తిత్వాన్ని నిర్వచించే ఈ విధానంలో చదువరి యొక్క స్వతంత్ర వ్యక్తిత్వం రూపుదిద్దుకోవడానికి దోహదపడుతుంది. (కేస్పర్, 1999)
పందొమ్మిదో శతాబ్దం మధ్య నాటికి రూపొందిన సామూహిక జీవిత చరిత్ర మరియు సాహిత్య జీవిత చరిత్రల మధ్య వ్యత్యాసం ఉన్నత సంస్కృతి మరియు మధ్య-తరగతి సంస్కృతి మధ్య అతిక్రమణని ప్రతిబింబించింది. శతాబ్దపు శేష భాగం కొరకు ఈ విభజన సహింపదగినది. ఒక విస్తారమైన పాఠకులకి మరియు క్రొత్త ప్రచురణా సాంకేతికతలకు జీవిత చరిత్రలు పుష్పాంజలులైనాయి. ప్రచురణలో ఈ విప్లవం విస్తారమైన పాఠక ప్రపంచానికి పుస్తకాల లభ్యతనిచ్చింది. శతాబ్దపు తొలి రెండు దశాబ్దాలలో గల అమెరికన్ జీవిత చరిత్రలకు దాదాపు 10 రెట్లు ఎక్కువగా 1840 నుండి 1860 వరకు గల అమెరికన్ జీవిత చరిత్రలున్నాయి. దీనికి తోడు, అందుబాటులో గల కాగితం మీద ప్రచురించిన ప్రఖ్యాత జీవిత చరిత్ర సంపుటాలు తొలిసారిగా ప్రచురించబడినట్టివి. ఇంకా, అమెరికన్ పత్రికలు జీవిత చరిత్ర చిత్రణల శ్రేణులను ప్రచురించటం ప్రారంభించాయి. (కాస్పర్, 1999) అగ్ర సంగ్రహాలు రిపబ్లికన్ నాయకుల నుండి స్వీయ తయారిత స్త్రీపురుషులకు బదిలీ అయ్యాయి.
19వ-శతాబ్దపు చివరిలోని పెక్కు జీవిత చరిత్రలు మూసగా మిగిలి పోయాయి. 19వ శతాబ్దంలో, గుర్తించ తగినంతగా, కొన్ని జీవిత చరిత్రలు వ్రాయబడ్డాయి. తదుపరి శతాబ్దం జీవిత చరిత్రల పునరుజ్జీవనాన్ని దర్శించింది, అది బుకర్ టి. వాషింగ్టన్‌యొక్క ''అప్ ఫ్రమ్ స్లావరీ'' (1901) తో ప్రారంభమై హెన్రీ ఆడమ్స్ యొక్క ''ఎడ్యుకేషన్'' (1907) కాలక్రమంలో వ్రాసిన స్వీయ-నిర్వచిన వైఫల్యంతో కొనసాగించబడింది, అది పూర్వ అధికృత అమెరికన్ విజయ గాధకు మారుగా పరుగు తీస్తుంది. స్త్రీలు మరియు పురుషులిద్దరి చేతా ప్రచురింపబడుతున్న సామాజిక ప్రాధాన్యత గల జీవిత చరిత్రలు లాభదాయకం కావటం ప్రారంభమయ్యింది. (స్టోన్, 1982)
మనస్తత్వం మరియు సామాజిక శాస్త్రాలపై పట్టు పెరిగింది మరియు అది కొత్త శతాబ్దపు జీవిత చరిత్రల మీద తనదైన ముద్రని వేసింది. (స్టోన్, 1982) “గొప్ప మానవుడు” యొక్క మరణపు చారిత్రక సిద్ధాంతం వెల్లడౌతున్న మేధోస్థితిని సూచిస్తోంది. డార్విన్ సిద్ధాంతాల ద్వారా మానవ ప్రవర్తనని వివరించ వచ్చు. పర్యావరణ ఫలితంగా “సామాజిక” జీవిత చరిత్రలు తమ కర్తల యొక్క చేతనలని పొందుతున్నాయి మరియు వ్యక్తిగతంగా దిగువ ప్రదర్శనకు పాల్పడుతున్నాయి. మనస్తత్వం విశ్లేషణ యొక్క అభివృద్ధి జీవిత చరిత్ర కర్తల యొక్క మరింత చొచ్చుకుపోయిన మరియు సంగ్రహాత్మకమైన అవగాహనకి దారి తీసింది, మరియు జీవిత చరిత్రకారులు బాల్యకౌమార దశల గురించి మరింత వివరణనిచ్చేటట్లుగా ప్రేరణనిచ్చింది. ఒక వ్యక్తి తన స్వంత కథని చెప్పుకోవటం ఒక రకమైన చికిత్స అయినందున జీవిత చరిత్రలు ఒక సంస్కృతిగా అభివృద్ధి చెందటంతో స్పష్టంగా, జీవిత చరిత్రలను అమెరికనులు రచించే మరియు చదివే తీరును మనస్తత్వ తలపులు మార్చి వేస్తున్నాయి. (కాస్పర్, 1999)
జాతీయ నాయకుల యొక్క పరిపాటియైన సిద్ధాంతాలు మరియు విజయాల వర్ణనలు వ్యక్తిత్వం యొక్క మనస్తత్వ విస్పోటనలతో కూడిన ఆలోచనా నిమగ్నతలో అంతర్ధానమై పోయాయి. జీవిత చరిత్రల క్రొత్త పాఠశాల, ప్రతిరూపాలు, శాస్త్రీయ విశ్లేషణలు మరియు కల్పనాత్మక జీవిత చరిత్రకారులకు ప్రత్యేక స్థానం కల్పిస్తోంది. ఈ అలజడి లిట్టొన్ స్ట్రాచె, గామలియల్ బ్రాడ్‌ఫోర్డ్, ఆండ్రె మౌరిస్ మరియు ఎమిల్ లుడ్‌విగ్లతో పాటు ఇతరులని కలుపుకుంటోంది. గతంలో సామ్యూయేల్ జాన్సన్ ఆనందించినట్టి సారూప్య ప్రభావాన్ని స్ట్రాచె యొక్క జీవిత చరిత్రలు కలిగి ఉన్నాయి. 1920, 30లలో జీవిత చరిత్రను రాసే రచయితలు, స్ట్రాచీకున్న ప్రజాదరణను ఉపయోగించుకునే ఉద్దేశంతో, అతని శైలిని అనుకరించారు. "తప్పుడు అభిప్రాయాలను కలిగించే జీవిత చరిత్రలు." రాసే స్ట్రాచీ విధానాన్ని అనుసరించిన వారిలో వారిలో రాబర్ట్ గ్రేవ్స్ I, (''క్లాడియస్'' 1934)లు, కూడా ఉన్నారు. ఈ శతాబ్దపు తొలి దశకాలలో, సాహిత్య జీవిత చరిత్రలో ఒక ధోరణిగా ఉన్న "సుప్రసిద్ధుల రాసలీలా ప్రదర్శనం," ప్రజామోదం పొందిన జీవిత చరిత్రలో కూడా వచ్చి చేరింది. ఈ రచనలు పాఠకులలో నైతికత, దేశభక్తి కన్నా, ఆసక్తిని బాగా రేకెత్తిస్తాయి.
[[మొదటి ప్రపంచ యుద్ధం|మొదటి ప్రపంచ యుద్ధ]] కాలం నాటికి ముతకగా, దళసరి అట్టలతో ఉన్న పుస్తకాల పునర్ముద్రణ బాగా వ్యాప్తిలోకి వచ్చింది. 1920ల కాలం నాటి దశకాలు, జీవిత చరిత్రల "వెల్లువ"కు సాక్ష్యంగా నిలిచాయి. 1929లో, అమెరికాలో దాదాపు 700 జీవిత చరిత్రలు ప్రచురితమయ్యాయి. అమెరికన్ జీవిత చరిత్రలకు సంబంధించిన మొట్టమొదటి నిఘంటువును కూడా ప్రచురించారు. తరువాతి దశాబ్దంలో ఆర్థిక సంక్షోభం ఒక పక్క కొనసాగుతూ ఉన్నప్పటికీ, అసంఖ్యాకంగా జీవిత చరిత్రలు ప్రచురితమవుతూ వచ్చాయి. ప్రజా గ్రంథాలయాల ద్వారా, ఖర్చు తక్కువగా వుండే విధానాల ద్వారా ఇవి పాఠకులకు అందుబాటులోకి వచ్చాయి.
స్త్రీవాద క్రియాశీలతకు సంబంధించిన రెండవ దశలో స్త్రీల జీవిత చరిత్రల, స్వీయ చరిత్రల స్వభావంలో మార్పు రావడం ప్రారంభమైనట్లుగా దివంగత స్త్రీ వాద పరిశోధకురాలు, కరోలిన్ హీబ్రన్ గమనించింది. నాన్సీ మిల్‍ఫోర్డ్ 1970లో రాసిన జీవిత చరిత్ర ''జెల్డా'' , "స్త్రీల జీవితచరిత్రలో కొత్త దశను ఆవిష్కరించిందని ఆమె చెప్పింది. ఎందుకంటే "1970ల నాటికి జెల్డా ఫిట్జెరాల్డ్‌ను, నాశనం చేయనందున మనం దానిని చదవగలిగాము. కానీ ఫిట్జెరాల్డ్‌ ఆమెకా స్థితి కలిగించాడు. అతడు ఆమె రచనా విధానాన్ని చౌర్యం చేసాడు". హెల్‍బర్న్, 1973వ సంవత్సరాన్ని స్త్రీల స్వీయ చరిత్రలకు సంబంధించి ముఖ్యమైన మలుపుగా పేర్కొన్నాడు. మే సాట్రాన్ రాసిన ''జర్నల్ ఆఫ్ ఎ సాలిట్యూడ్'' ప్రచురణతో ఇది సాధ్యమైంది. "బాధలో కూడా సౌందర్యా"న్ని వెతికేదిగానూ, "ఆవేశాన్ని ఆధ్యాత్మిక అంగీకారం"గా మార్చేదిగానూ కాకుండా, అప్పటి వరకూ స్త్రీలకు బయటకు వెల్లడించేందుకు ఏదైతే నిషిద్ధంగా ఉన్నదో, ఆ బాధను, ఆవేశాన్ని"యధాతధంగా వెల్లడిస్తూ, తమ జీవితాలకు తామే నిర్ణేతలము, అధికారులమూ కావాలనే కాంక్షతో", ఒక స్త్రీ తన జీవిత కథను చెప్పుకున్న మొదటి సందర్భమది.<ref>హీల్బ్రున్, కరోలిన్ G. ''రైటింగ్ ఎ ఉమెన్స్ లైఫ్ '' . (న్యూయార్క్: W. W. నార్టన్, 1988), 12, 13.</ref>
== మల్టీమీడియా రూపాలు ==
20వ శతాబ్దపు చివరిలో, 21 శతాబ్దపు తొలి సంవత్సరాలలో సంభవించిన సాంకేతికాభివృద్ధి వలన, జీవిత చరిత్రకు సంబంధించిన ప్రచార మాధ్యమ రూపాలు, ఇతరసాహిత్య రూపాల కన్నా విస్తృతాదరణను పొందాయి. కేబుల్, [[ఉపగ్రహము|ఉపగ్రహ]], టెలివిజన్ వ్యవస్థల వంటి వాటి వలన ఎ&ఇ, ది బయోగ్రఫీ చానల్, ది హిస్టరీ చానల్, హిస్టరీ ఇంటర్నేషనల్‍ వంటివి రూపొందాయి, వీటి వలన జీవిత చరిత్రలకు ప్రజాదరణ శిఖర స్థాయికి చేరింది. నిర్మాతలు జీవిత చరిత్రల ఆధారంగా డాక్యుమెంటరీ సినిమాలు మాత్రమే కాకుండా, [[హాలీవుడ్]] ప్రసిద్ధులైన వ్యక్తుల జీవితాల ఆధారంగా అనేక కమర్షియల్ సినిమాలను కూడా తీసింది. వాడకందార్లు తమ స్వీయ జీవిత చరిత్రను కూర్చుకోవడానికి, ఫోటోల సహాయంతో దానిని ఇతరులతో పంచుకోవడానికి నూతన వెబ్ 2.0 అనువర్తనలైన ''Annoknips.com'' వంటివి వీలు కలిగిస్తున్నాయి.
ఇప్పుడు కొత్తగా, సిడీ-రామ్ మరియు ఆన్‌లైన్ జీవిత చరిత్రలు వస్తున్నాయి. ఇవి పుస్తకాలు, సినిమాల మాదిరిగా ఒక వరుస క్రమంలో కథను చెప్పవు. దానికి బదులుగా, ఒక వ్యక్తికి సంబంధించి భద్రపరచబడిన, వీడియో దృశ్యాలు, ఫొటోలు, వాచక రూపంలో ఉన్న భాగాలు వంటి వివిధ రూపాలలో, విడివిడి అంశాలతో కూడి ఉంటాయి. ప్రచార మాధ్యమ పరిశోధకుడయిన లెవ్ మెనోవిచ్, వీటిలోని సంబంధిత సమాచారం సోదాహరణంగా ఉండి, వాడకందార్లు ఆ సమాచారాన్ని అనేక విధాలుగా ఉపయోగించుకునేందుకు వీలుగా ఉంటుందని అన్నాడు (మెనోవిచ్ 220).
== పుస్తక అవార్డులు ==
ప్రతి సంవత్సరమూ, పలుదేశాలు తమ రచయితలకు జీవిత చరిత్ర రాసినందుకు నిర్దిష్ట బహుమతిని ప్రతిపాదిస్తున్నాయి. వాటి వివరాలు:
*డ్రెయినీ-టేలర్ జీవిత చరిత్ర బహుమతి – కెనడా
*నేషనల్ బయోగ్రఫీ అవార్డ్ – ఆస్ట్రేలియా
*జీవిత చరిత్ర లేదా స్వీయ చరిత్ర కోసం పులిట్జర్ ప్రైజ్ – యునైటెడ్ స్టేట్స్
*ఉత్తమ జీవిత చరిత్రకు వైట్‌బ్రీడ్ ప్రైజ్ – యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్
*స్వీయ చరిత్రకు గాను J. R. అకెర్లీ ప్రైజ్ – యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్
*Prix Goncourt de la Biographie – ఫ్రాన్స్
== వీటిని కూడా చూడండి ==
* [[స్వీయ చరిత్ర]]
* జీవన చరిత్ర సంభందమైన మూల్యాంకనం ఇస్లాం సంప్రదాయ శాస్త్రంలో ఒక క్రమశిక్షణ
* [13] (బుక్)
* జాతీయ జీవిత చరిత్రల కోసం నిఘంటువు (DNB, [[యునైటెడ్ కింగ్‌డమ్|బ్రిటిష్]] చరిత్ర నుండి ముఖ్యమైన గణాంకాలు)
* [[కుటుంబ చరిత్ర]]
* చారిత్రాత్మక పత్రం
* జీవిత చరిత్రల జాబితా
* రాజకీయ వృత్తి పరమైన జీవిత చరిత్రల జాబితా
* ప్రజల జాబితా
* NNDB (ప్రముఖుల పేర్ల డేటాబేస్)
* [[వ్యక్తులు]]
* అనధికార జీవితచరిత్ర
* ''ఏవరి వారు ''
== గమనికలు ==
{{Reflist}}
== సూచనలు ==
* కాస్పర్, స్కాట్ట్ E. ''కన్స్ట్రక్షన్ అమెరికన్ లైవ్స్: బియోగ్రఫీ అండ్ కల్చర్ ఇన్ నైన్టీన్త్ సెంచురీ అమెరికా.'' చాపెల్ హిల్: యునివర్సిటీ అఫ్ నార్త్ కారోలిన విశ్వవిద్యాలయ ముద్రణ, 1999.
* హీల్బ్రున్, కరోలిన్ G. ''రైటింగ్ ఎ ఉమెన్స్ లైఫ్.'' న్యూ యార్క్: W.W. నార్టన్, 1988.
* లీ, Hermione . ''బియోగ్రఫి: ఏ వెరి షార్ట్ ఇంట్రడక్షన్'' , ఆక్ష్ఫోర్డ్ విశ్వవిద్యాలయ ముద్రణ, 2009. ISBN 978-0-19-953354-1
* మనోవిచ్, లెవ్. ''ది లాంగ్వేజ్ అఫ్ న్యూ మీడియా.'' కేంబ్రిడ్జ్, MA: MIT ప్రెస్, 1996.
* స్టోన్, ఆల్బర్ట్ E. ''ఆటో బియోగ్రాఫికల్ ఒకేషన్స్ అండ్ ఒరిజినల్ యాక్ట్స్.'' ఫిలడెల్ఫియా: పెన్సిల్వేనియా విశ్వవిద్యాలయ ప్రచురణాలయము, 1951.
== మరింత చదవడానికి ==
*అమెస్, నోయెల్. ''దీస్ వండ్రఫుల్ పీపుల్: ఇంటిమేట్ మొమెంట్స ఇన్ దైర్ లైవ్స్'' , 1947.
== బాహ్య లింకులు ==
{{DEFAULTSORT:Biography}}
[[వర్గం:జీవితం]]
[[వర్గం:సాహిత్యం]]
| 