కుసుమ నూనె: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Bhaskaranaidu (చర్చ | రచనలు) చిదిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
ChaduvariAWB (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: ) → ) (15), ( → ( (6), వున్నాయి. → ఉన్నాయి. (3) using AWB |
||
పంక్తి 1:
'''కుసుమ నూనె (safflower oil) '''
[[File:Illustration Carthamus tinctorius0.jpg|thumb|right|200px|పుష్ప నిర్మాణపటము]]
[[File:Carthamus tinctorius 050709c.JPG|thumb|right|200px|కుసుమ మొక్కలు-పూలతో]]
పంక్తి 5:
[[File:Carthamus tinctorius - Osaka Museum of Natural History - DSC07849.JPG|thumb|right|200px|కుసుమ గింజలు]]
'''[[కుసుమ]]''' మొక్క [[కంపొసిటే]] కుటుంబానికి చెందిన, నూనెగింజల మొక్క, గుల్మం. హిందిలో కుసుంబ లేదా కుసుమ ఆంటారు. మరాటిలో కర్డీ (kardi) ఆంటారు.
[[కంపొసిటే]] కుటుంబాన్నీ '''[[ఆస్టరేసి]]''' అని కూడా అంటారు. మొక్కయొక్క వృక్షశాస్త్ర పేరు కార్థమసస్ ట్రీం కోరియస్ (Carthamus tinctorius) <ref>{{citeweb|url=http://www.healthline.com/natstandardcontent/safflower|title=Healthy Cooking: Safflower Oil|publisher=healthline.com|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref> .
==చరిత్ర==
దక్షిణ ఆసియా కుసుమ మూల జన్మస్ధానం. చరిత్రముందు కాలం (pre historic) లోనే చీనా, ఇండియా, పెర్షియా, ఇజిప్టులలో కుసుమ పంట సాగులో వున్నట్లు తెలుస్తున్నది.మధ్య యుగంనాటికి ఇటలి, ఆతరువాత మిగతా ప్రాంతాలకు వ్యాప్తి చెందినది. 4 వేలనాటి పురాతన ఇజిప్తియన్ సమాధులలో కుసుమపూల అవషేశాలను పురాతత్వ శాస్తవేత్తలు గుర్తించారు. కీ.పూ.1600 సం.నాటి ఇజిప్తిథియన్ 18వ రాజ వంశస్తుని సమాధిలో, మమ్మితోపాటు, విల్లిఆకులతో (willow leaves) వున్న కుసుమపూలు
=కుసుమ మొక్క=
మెత్తటి కాండంతో, ఎక్కువ కొమ్మలు కలిగి గుబురువుండి, కాండం, పత్రాలమీద ముళ్లవంటివి వున్న ఏకవార్షికం. ఎత్తు35-150 సెంటి.మీ. గోళాకారపు పుష్పగుచ్చం కలిగివుండును. ఒకగుచ్చంలో 2-5 పూలు వుండి, 15-20 విత్తనాలు (గింజలు) వుండును. పూలు ఆరెంజి-అరుణవర్ణంలో వుండును.కుసుమ పువ్వులను, కుంకుమ పువ్వుకు (saffron) చౌకరకం ప్రత్యామ్నయంగా వాడెదరు. పూలను ఆహారపధార్దంలో రంగునిచ్చుటకై వాడెదరు, మరియు వస్త్రాలకు అద్దకం చెయ్యురంగులను తయారు చెయ్యుదురు<ref>{{citeweb|url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/516124/safflower|title=Safflower |publisher=britannica.com|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref> . కుసుమమొక్క లేతఆకులు, కొమ్మల లేతచివరలలో విటమిన్ A, ఇరన్, ఫాస్పరన్, మరియు కాల్సియంలు అధిశాతంలో
=కుసుమనూనె=
కుసుమనూనె రంగు, వాసన లేని పారదర్శకంగా వుండునూనె (కొన్ని సందర్భాలలోపాలిపోయిన పసుపు రంగులో వుండును) . కుసుమ నూనెలో ఎకబంధ, ద్విబంధ అసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లాలు (poly unsaturated fatty acids OR PUFA) అధికమొత్తంలో
tinctorius L.) Varieties Sown in Spring and Winter|publisher=nobel.gen.tr|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref>
'''ఒలిక్ ఆమ్లం అధికంగా ఉన్న కుసుమ నూనెలో వున్న ఇతర కొవ్వు ఆమ్లాలు, వాటిశాతం'''<ref>{{citeweb|url=http://www.essentialoils.co.za/safflower-analysis.htm|title=Fatty acids found in safflower oil|publisher=essentialoils.co.za|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref>
పంక్తి 55:
|[[అయోడిన్ విలువ|అయోడిన్ విలువ]]||135-148
|-
|[[నూనె లోని అన్ సపొనిఫియబుల్ మాటరు|
|-
|[[వక్రీభవన గుణకం|వక్రీభవన సూచిక]]n20/D||1.476
పంక్తి 66:
కుసుమ నూనెను [[వంట నూనె]]గా ఎక్కువగా వినియోగిస్తారు. ఆ తరువాత సాలడులు, '''మార్గరినుల''' తయారిలో వాడెదరు. ఆలాగే సౌందర్య కారకాలలో వినియోగిస్తారు. కుసుమ పూలను చైనాలో వనమూలిక ఒషదుల తయారిలో వాడుచున్నారు. కుసుమ పూలను హెర్బల్ టీ పౌడరులో వాడెదరు. హెర్బల్ [[టీ]] పేరుతో ఎండబెట్ట్టిన కుసుమపూల పొడిని, NARI (Nimbkar Agricultural Research institute, phalton, Maharastra) కొన్ని సంవత్సరాలుగా ట్రైల్-మార్కెటింగా విడుదల చేస్తున్నారు.
'''మార్గరిన్ (margarine) ''': మార్గరిను అనేది వెన్న (Butter) కు ప్రత్యామ్నాయంగా తయారుచేసినది. దీనినే టేబుల్ బట్టరు అని కూడా అంటారు. మార్గరినులో 80% వరకు వనస్పతి (hydrogenated fat) , 12-15% నీరు (తేమగా) , మిగిలినది రిపైండ్నూనె. రిపైండ్నూనె ఒకటి, లేదా అంతకు ఎక్కువగాని వుండును. మార్గరిన్ను బేకరి ఉత్పత్తులలో, కేకులో తయారిలో వుపయోగిస్తారు.ఇందులో సింథటికి విటమినులు A మరియు D లను కలిపెదరు<ref>{{citeweb|url=http://www.yourdictionary.com/margarine|title=margarine|publisher=yourdictionary.com|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref>.▼
'''మార్గరినుకుండవలసిన భౌతిక, రసాయనిక లక్షణాల పట్టిక'''▼
▲'''మార్గరిన్ (margarine)''': మార్గరిను అనేది వెన్న (Butter)కు ప్రత్యామ్నాయంగా తయారుచేసినది. దీనినే టేబుల్ బట్టరు అని కూడా అంటారు. మార్గరినులో 80% వరకు వనస్పతి (hydrogenated fat), 12-15% నీరు(తేమగా), మిగిలినది రిపైండ్నూనె. రిపైండ్నూనె ఒకటి, లేదా అంతకు ఎక్కువగాని వుండును. మార్గరిన్ను బేకరి ఉత్పత్తులలో, కేకులో తయారిలో వుపయోగిస్తారు.ఇందులో సింథటికి విటమినులు A మరియు D లను కలిపెదరు<ref>{{citeweb|url=http://www.yourdictionary.com/margarine|title=margarine|publisher=yourdictionary.com|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref>.
▲'''మార్గరినుకుండవలసిన భౌతిక,రసాయనిక లక్షణాల పట్టిక'''
{| class="wikitable"
Line 77 ⟶ 76:
|ద్రవీభవన ఉష్ణొగ్రత||37-41<sup>0</sup>C
|-
|వక్రిభవన విలువ (బుట్రొమీటరురిడింగ్) ||40.0కు తగ్గకుండ
|-
|అన్సపొనిఫియబుల్పదార్థం||1.5%మించకుండ
|-
|ఫ్రీఫ్యాటీఆమ్లం% (ఒలిక్అసిడ్గా) ||1.5% మించరాదు
|-
|బౌడిన్టెస్ట్||2.5 రెడ్యూనిట్లకు తగ్గరాదు
Line 90 ⟶ 89:
{{మూలాలజాబితా}}
{{నూనెలు}}
[[వర్గం:వంట నూనెలు]]
|