నటరాజ రామకృష్ణ: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Pranayraj1985 (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
ChaduvariAWB (చర్చ | రచనలు) AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: లో → లో , లు → లు (2), → (17), , → , (6) using AWB |
||
పంక్తి 35:
| weight =
}}
'''డాక్టర్ నటరాజ రామకృష్ణ''' ([[మార్చి 31]], [[1933]] - [[జూన్ 7]], [[2011]] ) [[ఆంధ్రనాట్యము]], [[పేరిణి శివతాండవము]], [[నవజనార్దనం]] వంటి ప్రాచీన నాట్యరీతుల్ని తిరిగి వెలుగులోకి తెచ్చిన నాట్యాచార్యుడు. ఆజన్మ [[బ్రహ్మచారి]] . ఈయన ఆంధ్రప్రదేశ్ కు చెందిన వాడు. ఆంధ్రనాట్యము ఒక పురాతన ''లాస్య'' నర్తనం. పదవ శతాబ్దంలోని కాకతీయ సామ్రాజ్య కాలంలో, మగవారు నాట్యం చేసే ''పేరిణి శివతాండవం'' ఉండేది. ప్రబంధ నాట్య సాంప్రదాయానికి సంబంధించిన ''నవజనార్దనం'' గత 400 ఏళ్ళుగా తూర్పు గోదావరి జిల్లా, [[పిఠాపురం]] లోని ''కుంతీమాధవ మందిరం'' లో ప్రదర్శింపబడుతోంది. [[జూన్ 7]], [[2011]] వ తేదీన హైదరాబాదులోని నిమ్స్ ఆసుపత్రి లో చికిత్స పొందుతూ ఈయన మరణించాడు.
==గురువులు, నాట్య ప్రస్థానం==
ఇండోనేషియాలోని బాలి ద్వీపంలో [[మార్చి 31]], [[1933]] న జన్మించిన నటరాజ రామకృష్ణకు చిన్ననాటినుంచే నాట్యం పట్ల ఆసక్తి కలిగింది. ఎన్నో విపత్కర పరిస్థితులను ఎదుర్కొని కళాసాధన చేశాడు. కుటుంబాన్నీ, సంపదల్నీ వదిలి నాట్యంకోసం జీవితాన్ని అంకితం చేశాడు. ఆయన తనలోని కళాతృష్ణాన్వేషణలో ఎందరో గురువులను కలుసుకొని, వారి నుండి ఎన్నో నాట్యరీతుల్ని నేర్చుకున్నాడు. వారిలో [[మీనాక్షి సుందరం పిళ్ళై]], [[వేదాంతం లక్ష్మీనారాయణ శాస్త్రి]], ''శ్రీమతి నాయుడుపేట రాజమ్మ'', మరియు ''పెండెల సత్యభామ''
[[ఆంధ్రప్రదేశ్ నాటక అకాడమీ]]
==అవార్డులు, పురస్కారాలు==
1. నటరాజ
2. భారత కళాప్రపూర్ణ
3. భారతకళా సవ్యసాచి
4. [[కళాప్రపూర్ణ]]
5. కళాసరస్వతి
6. దక్షిణ భారతపు ఉత్తమ నాట్యాచార్యుడు : 1984 లో ''కేంద్ర సంగీత నాటక అకాడమీ'' ద్వారా.
7. ఉత్తమ పరిశోధకుడు
8. ఆస్థాన నాట్యాచార్యుడు
9. ఆస్థాన నాట్యాచార్యుడు
10. అరుదైన పురస్కారం
11. [[శ్రీ రాజా లక్ష్మీ పురస్కారం]]
12. రాజీవ్‌గాంధీ ఫౌండేషన్ అవార్డ్ : 1995 లో 13. [[పద్మశ్రీ]] :
▲14. కళాసాగర్ అవార్డ్ : 1999 లో.
▲15. విశిష్ట పురస్కారం : [[పొట్టి శ్రీరాములు తెలుగు విశ్వవిద్యాలయం]], ఆంధ్రప్రదేశ్ 2000
==విశేషాలు==
*నటరాజ రామకృష్ణ [[ఆంధ్రనాట్యం]] మరియు [[పేరిణీ]] నృత్యాల పురోగతికై, లక్షా ఏభై వేల రూపాయలతో ''నటరాజ రామకృష్ణ ఆంధ్రనాట్యం'' సంస్థను నెలకొల్పాడు. దీని ద్వారా వర్ధమాన కళాకారులకు, వృద్ధ కళాకారులకు ధన సహాయం, పింఛను అందజేస్తారు. నటరాజ రామకృష్ణ లేకపోతే ఆంధ్రనాట్యం, పేరిణీ [[శివతాండవము]] ఏనాడో మరుగున పడిపోయేవి. ఆ మధ్య ఆయన శిథిలమవుతున్న హైదరాబాదులోని ''[[తారామతి]] మందిరము'' మరియు ''[[ప్రేమావతి]] మందిరము'' లను బాగు చేయించాడు. ఒకప్పుడు తారామతి మరియు ప్రేమావతులు [[గోల్కొండ]] నవాబు, [[కుతుబ్ షాహి]] ఆస్థాన నర్తకీమణులు.
*అనేకమంది [[దేవదాసి]] నృత్య కళాకారిణులను సంఘటితం చేసి వారి సాంప్రదాయ నృత్యరీతులను అధ్యయనం చేశాడు. [[మీనాక్షి సుందరం పిళ్ళై]]
==పుస్తకాలు==
#ఆంధ్ర నాట్యం
== మూలాలు ==
* [http://www.dli.gov.in/cgi-bin/metainfo.cgi?&title1=Andhra%20Natyam-Parishodana&author1=V.V.Deva%20Sastry&subject1=ANDHRA%20RAGHUVAMSAMU-PART-1&year=1879%20&language1=telugu&pages=107&barcode=2020120004300&author2=&identifier1=&publisher1=V..V.KRISHNAMA%20SESTY%20AND%20SONS&contributor1=CCL&vendor1=NONE&scanningcentre1=ccl,%20hyderabad&slocation1=NONE&sourcelib1=SRI%20VEMANANDHRA%20BHASHA%20NILAYAM&scannerno1=&digitalrepublisher1=PAR%20INFORMATICS%20HYDERABAD&digitalpublicationdate1=0000-00-00&numberedpages1=&unnumberedpages1=&rights1=OUT_OF_COPYRIGHT©rightowner1=enter%20name%20of%20the%20copyright%20owner©rightexpirydate1=&format1=BOOK%20&url=/data/upload/0004/303 ఆంధ్రనాట్యం గ్రంథప్రతి]
Line 90 ⟶ 86:
* [http://web.archive.org/20021110143647/in.geocities.com/sirisha_andhranatyam/nrk.html] డాక్టర్ నటరాజ రామకృష్ణ గురించి.
* [http://en.wikipedia.org/wiki/Nataraja_Ramakrishna ఆంగ్ల వికీ లో వ్యాసం]
[[వర్గం:సుప్రసిద్ధ ఆంధ్రులు]]
[[వర్గం:ఆంధ్ర నాట్య కళాకారులు]]
| |||