చాకలి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

[[ఆంధ్ర ప్రదేశ్ వెనుకబడిన కులాల జాబితా]] లోని (A) ఏ గ్రూపు [[కులం]]. బట్టలు ఉతికి ఇస్త్రీ చేసే వృత్తి . బి.సి. ఏ గ్రూపు కులస్తులు. [[రజకులు]] అని కూడా పిలుస్తారు.. వీరు ముందురోజు గ్రామాల్లో బట్టలు తెచ్చి, మరుసటి రోజు తెల్లవారు జామున చాకిరేవుకు వెళ్తారు. ఇంటిల్లపాది చెరువులు కాలువలలో బట్టలు ఉతికి సాయంత్రం ఇంటికి చేరుతారు. కొంతమంది తల్లిదండ్రులు తమ వెంట పిల్లలను తీసుకురావడంతో వారు నిరక్షరాస్యులుగా తయారవుతున్నారు. బట్టలు ఉతకటానికి కావలసిన చాకలికారం, బట్టలసోడా, సబ్బుల ధర పెరగడంతో కొనుగోలు చేయకపోతున్నట్టు వారు ఆవేదన వ్యక్తం చేస్తున్నారు. వర్షాకాలం వస్తే రజకవృత్తి అతికష్టంగా ఉంటోందని, వేసవికాలమైతే నీటికి ఇబ్బందులు తప్పేటట్టు లేవని వీరు అంటున్నారు. శ్రమకు తగ్గ కూలి గిట్టుబాటు కావడంలేదని, చాకి రేవు (దోబీఘాట్‌) లను నిర్మించి, ఇస్త్రీ పెట్టెలు, ఇత్తడి పాత్రలు, వాషింగ్‌ మెటీరియల్‌ తక్కువ ధరకే మంజూరు చేయాలని కోరుతున్నారు. ప్రస్తుతం వీరిలో చాలామంది ప్రభుత్వము కల్పిస్తున్న అవకాశాలను సద్వినియోగం చేసుకొని తమ పిల్లలను విద్యావంతులుగా చేస్తున్నారు. దీనికి తోడు బట్టలు ఉతికే యంత్రాల రాకతో వీరు ఈ వృత్తిని వదిలి, వేరే వృత్తులలో స్థిరపడుతున్నారు. పట్టణాలలో బట్టలు ఉతకడం పెద్ద పరిశ్రమగా ఉంది. రైల్వేలు, ఆసుపత్రులు, పెద్ద హోటళ్లు మొదలగు వాటికి సంబంధించి బట్టలు ఉతికే పని భారీగానే ఉంటున్నది. కాని ఆ పనిని వేరే కులాల వారు చేజిక్కించుకొని, యంత్రాలతో, చాకలి కూలీలతో చేయించు కుంటున్నారు. చాకలి కులస్తులకు అంత ఆర్ధికఆర్థిక పరిస్థితి లేనందున అటు వంటి పనులు వీరికి దక్కడం లేదు. కనీసం డ్రై క్లీనింగు దుకాణాలను కూడా వీరు దక్కించుకోలేక పోతున్నారు.

పెళ్లిల్లలో చాకలి చేయాల్సిన సాంప్రదాయ పనులు చాల వుంటాయి. [[దీవిటి పట్టడం]], [[''చాకలి సాంగెం'']] అనె ఒక కార్యక్రమం వుండేది. అది లేక పోతె చాల లోటు. పంతులు గారు కూడా కొన్ని సందర్బాలలోసందర్భాలలో చాకలి ఎక్కడ అని పిలుస్తుంటాడు. పెళ్ళి సందర్భంగా చాకలికి ప్రత్యేకించి డబ్బులు ఇవ్వరు. కాని అక్కడ [[తలంబ్రాలు]] పోసిన బియ్యం చాకలికే చెందుతాయి. అలాగే [[మంగళ స్నానం]] తర్వాత విడిచిన బట్టలు కూడా చాకలికె చెందు తాయి. జాతరలు, గ్రామ దేవతల పూజలందు చాకలే పూజారి. సమాజంలో ముఖ్యమైన పాత్ర వహించిన ఈ చాకలి వృత్తి ప్రస్తుతం పూర్తిగా కనుమరుగైనది. అప్పట్లో వంకల్లో వాగుల్లో ఎక్కడ పడితె అక్కడ నీళ్లు లభించేవి. వారి పని సులువయ్యేది. రాను రాను నీటి లబ్యత తక్కువయ్యె కొద్ది నీటి కొరకు పొలాలలోని బావుల వద్దకు పరుగులు తీసి, అవికూడ అడుగంటగా, రైతులు వరి పండించడం మానేయగా.. వారికి రావలసిన [[మేర]] సరిగా రాక, ఇలా ఎన్నో అడ్డంకులు ఎదుర్కొని క్రమంగా ఆ వ్వవస్థ కనుమరుగైనది. చాల తక్కువగా వుండే చాకలి కులం సామాజిక మార్పులతో చెల్లా చెదురై అంతరించి పోయింది. తరతరాలుగా బట్టలుతికిన చాకిరేవులలో [[చాకి బండలు]] నునుపు దేలి చాకలి వృత్తికి సాక్షిభూతంగా నేటికి అక్కడక్కడా పడి ఉన్నాయి. పల్లె ప్రజలు ఎవరి బట్టలు వారె వుతుక్కుంటూ కాలం వెళ్ల దీస్తున్నారు. కాక పోతె బట్టల మురికి అతి సులభంబా వదల గొట్ట డానికి అనాడు లేని [[డిటర్జెంటు]]లు, [[పౌడర్లూ,]] [[సబ్బులు,]] [[బట్టలు ఉతికే యంత్రాలు]] ఇప్పుడొచ్చాయి. పైగా మురికి అంతగా అంటని, అంటినా సులభంగా వదిలిపోయే [[టెర్లిన్,]] [[టెరికాట్,]] [[పోలిస్టర్]] వంటి బట్టలు ఎక్కువైనాయి. దాంతో గృహస్తుల బాధ కొంత వరకు తీరింది. చాకలి లేని లోటు కొంత వరకు తీరింది. చాకలి వృత్తి కేవలం మురికి బట్టలను వుతకడం మాత్రమే కాదు.... అతనికి అనేక సామాజిక పనులు కూడా వుండేవి. అన్ని ప్రాంతాలలోను చాకలి వృత్తి ఇంచు మించు కనుమరుగైనది. ఎవరి బట్టలను ఎక్కువగా వారే వుతుక్కుంటున్నారు. మరి.... ఇతర సామాజిక కార్యక్రమాల సంగతి...... అవి ఏవంటే..... ముట్టు బట్టలను ఉతకడం, ఆడపిల్లలు సమర్థాడినప్పుడు స్నానం చేయించడము, పురుడు పోసినప్పుడు స్నానం చేయించడము, చావు వంటి అశుభ కార్యాలకు దీవితి పట్టడం, పెళ్ళి వంటి శుభ కార్యాలకు దీవిటి పట్టడం, ఇలాంటి కార్యక్రమాలు ఏనాడో కనుమరుగైనవి. పాత సాంప్రదాయాలను మరువలేని వారు ఆ యా సమయానికి ఒక చాకలి కులస్తుని అద్దెకు పిలిపించి[[తూ తూ మంత్రం]]గా ఆకార్యక్రమం జరిగిందని పిస్తున్నారు. దీన్ని బట్టి చాకలి ఆ రోజుల్లో ఎంతటి [[పరపతి]] ఉండేదో ఊహించు కోవచ్చు. అది ఆనాటి చాకలి ప్రాముఖ్యత.