నువ్వులు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

→‎నువ్వుల సాగు: కొంత భాష సవరించాను
చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: లొ → లో (2), లో → లో (2), ఖచ్చితమై → కచ్చితమై, పద్దతి → పద్ధత using AWB
పంక్తి 20:
[[దస్త్రం:Sesamum indicum 06.JPG|thumbnail]]
 
నువ్వులు ప్రజాతి సెసమం లోని పుష్పించే మొక్క. అనేక అడవి బంధువులు భారతదేశం లోభారతదేశంలో ఒక చిన్న సంఖ్య. ఇది విస్తృతంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉష్ణమండల ప్రాంతాల్లో సహజసిద్ధంగా గుళిక పెరుగుతాయి అవి తినదగినవి.
 
నువ్వులు విత్తనం 3000 సంవత్సరాల క్రితం పెంపుడు తెలిసిన పురాతన గింజలు పండించే ఒకటి. నువ్వులు అనేక జాతులు అత్యంత ఉండటం అడవి సహారా ఆఫ్రికా స్థానిక ఉంది. నువ్వులు సేద్యం రకం, భారతదేశం లోభారతదేశంలో స్థాపించబడింది. సెసేమ్ కరువు వంటి పరిస్థితులకు అత్యంత సహనంతో ఇతర పంటలు విఫలం కావచ్చు.
 
నువ్వులు ప్రజాతి సెసమం లోని పుష్పించే మొక్క. అనేక అడవి బంధువులు భారతదేశం లో ఒక చిన్న సంఖ్య. ఇది విస్తృతంగా ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఉష్ణమండల ప్రాంతాల్లో సహజసిద్ధంగా గుళిక పెరుగుతాయి అవి తినదగినవి.
 
నువ్వులు విత్తనం 3000 సంవత్సరాల క్రితం పెంపుడు తెలిసిన పురాతన గింజలు పండించే ఒకటి. నువ్వులు అనేక జాతులు అత్యంత ఉండటం అడవి సహారా ఆఫ్రికా స్థానిక ఉంది. నువ్వులు సేద్యం రకం, భారతదేశం లో స్థాపించబడింది. సెసేమ్ కరువు వంటి పరిస్థితులకు అత్యంత సహనంతో ఇతర పంటలు విఫలం కావచ్చు.
 
[[దస్త్రం:Sesamum indicum 04.JPG|thumbnail]]
 
నువ్వులు గింజ అత్యధిక చమురు విషయాలు ఒకటి ఉంది, వగరు రుచిని, అది ప్రపంచ వ్యాప్తంగా వంటకాల్లో ఒక సాధారణ అంశంగా ఉంటుంది. ఇతర కాయలు మరియు ఆహారణంలొఆహారణంలో దీన్ని ఉపయొగిస్తారు. ఇది కొంత మందిలో అలెర్జీ ప్రతిచర్యలు కారణం అవుతుంది.
 
ప్రపంచ నువ్వు గింజలు ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ఎగుమతిదారు భారతదేశం. 2013 లో నువ్వులు విత్తనాలు అతిపెద్ద నిర్మాత మయన్మార్ ఉంది 2013. నువ్వులు విత్తనాలు గురించి 4.8 మిలియన్ మెట్రిక్ టన్నుల సాగుచేసేవారు మరియు జపాన్ అతిపెద్ద దిగుమతిదారుగా ఉంది.
 
నువ్వులు పండు విభాగంలో ఒక గుళిక, సాధారణంగా కౌమార్య, దీర్ఘ చతురస్రాకారంలో ఉంటుంది, మరియు సాధారణంగా ఒక చిన్న, ముక్కోణపు ముక్కుతో గాడి. పండు గుళిక యొక్క పొడవు దాని వెడల్పు 0.5 మధ్య మరియు 2 సెం.మీ. మారుతుంది.
 
నువ్వులు విత్తనాలు చిన్నవి. వీటి పరిమాణం, ఆకృతి, మరియు రంగులు ఇప్పుడు తెలిసిన అనేక వేల రకాలుగ ఉమన్నయి. సాధారణంగా, విత్తనాలు విస్తృత 2  mm మరియు మందపాటి 1  mm దీర్ఘ 3 కు 4 మిమీ. విత్తనాలు వ్యతిరేక చివరిలో కంటే కొద్దిగా అండాకారమైన విత్తనం.
 
 
 
'''సాగు'''
 
నువ్వులు కారణంగా దాని విస్తృతమైన వెరు వ్యవస్థ చాలా కరువు తట్టుకుంటాయి . అంకురోత్పత్తి ప్రారంభ వృద్ధి కోసం తగినంత తేమ అవసరం. పంట కరువు , అలాగే అదనపు నీటి ఉనికిని నిలిచి ఉంతుంది. దిగుబడి గాని పరిస్థితులు గణనీయంగా తక్కువ. నాటడం పుష్పించే ప్రభావం దిగుబడి ముందు తేమ స్థాయిలు.
 
నువ్వులు ఎక్కువ వాణిజ్య సాగు నీటి అసహనంతో ఉంటాయి. చివరి దెసలొదెసలో వర్షపాతం పెరుగుదల కంపిస్తుంది అధిక పంట పొడిగిస్తుంది. గాలి కూడా పంట సమయంలో బ్రద్దలై కారణమవుతుంది.
 
పుష్పించే దీక్షా కాంతి పరివర్తనకాలం నువ్వులు సున్నితంగా ఉంటుంది. కాంతి పరివర్తనకాలం ప్రభావాలు నువ్వుల గింజ చమురు కలిగి ఉంతుంది కాంతి పరివర్తనకాలం చమురు పెరుగుతుంది . గింజ చమురు కంటెంట్ దాని పొషకాలు విలోమానుపాతంలో ఉంటుంది.
 
నువ్వు ఒక చిన్న విత్తనం నుండి, ఇది చిన్న విత్తనం గింజ చుట్టూ వాయు కదలికను చేస్తుంది ఎందుకంటే పంట తర్వాత దీనిని పొడిగా ఉంచాలి. అందువలన, విత్తనాలు సాధ్యమైనంత పొడి వంటి గానీ లెద 6 % తేమ లేదా తక్కువ వద్ద నిల్వ చేయాలి. సీడ్ చాలా తేమ ఉంటే, అది త్వరగా అప్ వేడి తీస్కుంటుంది. ఇది పులిసిపోయినట్టు తయారవుతుంది.
Line 52 ⟶ 48:
== సంవిధానం ==
 
పండించిన తర్వాత, విత్తనాలు సాధారణంగా శుభ్రం చేసి ఉంటాయి . కొన్ని దేశాల్లో , వారు ఖచ్చితమైనకచ్చితమైన రంగు నిర్ధారించడానికి బయటకు తిరస్కరిస్తుంది ఒక ఎలక్ట్రానిక్ రంగు సార్టింగ్ యంత్రం నుండి పంపించడం జరుగుతుంది . స్థిరమైన రూపాన్ని నువ్వు గింజలు వినియోగదారులు ద్వారా మంచి నాణ్యత ఉంటుంది . పరిపక్వత విత్తనాలు తొలగించబడ్డాయి చమురు ఉత్పత్తి కోసం ఉపయోగిస్తారు
 
== ఉపయోగాలు ==
Line 61 ⟶ 57:
*నువ్వులలోని మెగ్నీషియం క్యాన్సర్ వ్యతిరేక లక్షణాలు కలిగి ఉంటుంది.
*నువ్వులలో ఉండే జింక్ ఎముకలను ఆరోగ్యంగా ఉంచుతుంది.
*నువ్వులు ఒమేగా -3 , ఒమేగా -6 మరియు ఒమేగా -9 ఆమ్లాలని కలిగి ఉండి జుట్టు పెరుగుదలకు సహాయపడతాయి.
 
==నువ్వుల సాగు==
Line 67 ⟶ 63:
[[File:"A Gingelly cake".jpg|thumb]]
ఖరీప్‌ మరియు రబీ రెండు సీజనులలో నువ్వుల [[పంట]]ను సాగు చేస్తారు. ఖరీప్‌లో ఎక్కువగా సాగు చేస్తారు. ఖరీఫ్ లో సాగు చేసిన పంట దిగుబడి అక్టోబరులో, రబీలో సాగు చేసిన జనవరిలో దిగుబడి వస్తుంది. ఎక్కువ వర్షాధార పంటగా సాగు చేస్తారు. ఖరీఫ్ సీజను అయితే జూన్-జూలైలో, రబీ అయితే అక్టోబరు, నవంబరులో విత్తడం మొదలు పెడతారు. పంటసాగుకు 25-27 డిగ్రీల ఉష్ణోగ్రత అనుకూలం. క్షారలక్షణాలున్న తేలికపాటి ఇసుక నేలలు వ్యవసాయ భూములలో ఈ పంట బాగా దిగుబడి యిచ్చును. నువ్వుల మొక్క తల్లి వేరు కలిగియుండి 2-5 అడుగుల ఎత్తు పెరుగుతుంది. కొమ్మలు ఉంటాయి. కొన్ని ప్రాంతాలలో నువ్వుల పంటను జొన్నలు, వేరుశనగ, ప్రత్తి వంటి పంటలతో కలిపి మిశ్రమ పంటగా సాగు చేస్తారు.
విత్తటానికి నెల రోజుల ముందే 20-25 టన్నుల కాంపొస్ట్‌ ఎరువు, సేంద్రియ ఎరువును/హెక్టరుకు పొలమంతట కలిసే కలియ దున్నుతారు. కనీసం 50 మి.మీ వాన పడిన తరువాత విత్తడం మొదలు పెడతారు. సాలుకు, సాలుకు (వరుస) మధ్య దూరం 45 సెం.మీ. సాలులోని మొక్కల మధ్య దూరం 15 సెం.మీ వచ్చెలా నువ్వులను విత్తవలెను. నేల లోపల 2-3 సెం.మీ. లోతులో వుండేలా విత్తాలి. పంటకు పంటకాలం మొత్తం మీద 30 కీ.జిల నత్రజని, 60 కే.జి.ల భాస్వరం, 20 కే.జి.ల పోటాసియం రసాయనిక ఎరువులను వాడాలి. పొటాషియం, భాస్వరంలను ఒకేసారి విత్త్నాలు విత్తితకు ముందు చల్లాలి. నత్రజనిని మాత్రం మూడు దఫాలుగా, మొదటి మూడో వంతు విత్తనం విత్తేటప్పుడు, రెండో దఫా విత్తిన 30రోజులకు, మూడో దఫా, విత్తిన 40 రోజులకు వేయాలి. పంటకాలంలో పైరుకు నీరు పెట్టాలి. పైరుకు నీరు మొదటిసారి విత్తిన 20-30 రోజులకు, రెండో సారి పైరుపూతకు వచ్చే సమయానికి (45-50రోజులు), తరువాత కాయకాచే సమయంలో (65-70) పెట్టాలి. ఆకులు, కాయలు పసుపు రంగుకు రాగానే కోతచెయ్యలి. కాయ పూర్తిగా ఎండు వరకు వదలి వేసిన , కాయ పగిలి నువ్వులు రాలి పోతాయి. ఒకకాయలో 60-100 నువ్వులు వుండును. అందువలన కాయ ప్సుపు రంగుకు వచ్చి కొద్ది పచ్చిగా వున్నప్పుడె కోతచేసి, కంకులను చినచిన్న కట్టలులుగా కట్టి, కాయలున్న భాగంపైకి ఉండేలా, శుభ్రంగా వున్న కళ్లంలో ఆరబెడతారు. ఆరిన కాయలున్న కట్తలు చేతులతో, కళ్లంనేల మీదకాని, లేదా వస్త్రాని పరచి దాని మీదకొట్టి, నువ్వులను నూర్చెదరు. మిగతా పంటలతో పొల్చిన నువ్వుల దిగుబడి తక్కువగా ఉంటుంది. తతిమా నూనె గింజల దిగుబడి 1.0-2.0 టన్నులు/హెక్టరుకు వుండగా నువ్వులు 0.35-.04 టన్నులు మాత్రమే వచ్చును. నూనెను తీసిన నువ్వుల పిండిని పశువుదాణాగా, కోళ్లమేతలో వాడెదరు.నువ్వులనుండి ఎక్స్‌పెల్లరు అనే యంత్రాలద్వారా తీస్తారు. ఎక్స్‌పెల్లరునుండి వచ్చు తెలగపిండిలో 6-8% వరకు నూనె మిగిలి ఉంటుంది. ఆయిల్‌ కేకు నుండి సాల్వెంట్‌ ఎక్స్‌ట్రాక్షన్‌ పద్దతిలోపద్ధతిలో సంగ్రహిస్తారు. సాల్వెంట్‌ఎక్స్‌ట్రాక్షన్ వలన అయిల్‌కేకు లోని మొత్తం నూనెను తీయడం జరుగుతుంది.
 
==ఉత్పత్తి==
"https://te.wikipedia.org/wiki/నువ్వులు" నుండి వెలికితీశారు