నూనె: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
ChaduvariAWB (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: ను → ను (3), గా → గా (4), వాతవరణ → వాతావరణ, → (6), , → ,, , → , (25), ( → using AWB |
|||
పంక్తి 1:
[[దస్త్రం:Motor oil refill with funnel.JPG|thumb|right|Synthetic [[motor oil]] being poured|కృత్రిమ [[మోటారు నూనె]]
'''నూనె''' లేదా''' తైలం''' ([[ఆంగ్లం]]: '''Oil''') ఒక విధమైన గది ఉష్ణోగ్రత వద్ద, సాధారణ
== రకాలు ==
పంక్తి 9:
== శిలాజ సంబంధిత నూనెలు ==
ముడి [[పెట్రోలియం]] నుండి మొదట తక్కువ మరుగు ఉష్ణోగ్రత (boiling piont) కలిగిన [[
== సేంద్రియ (ఆర్గానిక్) నూనెలు ==
పంక్తి 18:
* 1. క్షీరద జంతువుల [[పాలు|పాల]] నుండి ఉత్పతిచేయు కొవ్వులు (ఆవు, గేదె, మేక వంటి క్షీరదాలు).
* 2. జంతువుల దేహభాగాలు, మాంసం నుండి వేరుచేయు కొవ్వులు (లార్డ్, టాలో వంటివి. బీఫ్ నుండి తయారుచేయు కొవ్వును టాలో అని, పంది మాంసం నుండి ఉత్పత్తి చేయు కొవ్వును లార్డ్ అందురు). జలచరాలైన చేపల తల, లీవరుల నుండి ఉత్పత్తి చేయు కొవ్వులు (cod liver oil, fish oil వంటివి). జంతుకొవ్వులు కొవ్వు ఆమ్లాలను ట్రైగ్లిసెరైడులుగా కలిగి ఉంటాయి. లార్డ్, టాలో వంటి జంతు కొవ్వులలో సంతృప్త కొవ్వుఆమ్లాలు ఎక్కువగా ఉంటాయి. జలచర జంతు కొవ్వులలో ఒమేగా 3-, -6 కొవ్వు ఆమ్లాలు ఉన్నాయి.
=== వృక్ష నూనెలు ===
'''వృక్షనూనెలు''' : వృక్ష నూనెలు రెండు రకాలు.
1. మొక్కల/చెట్ల పళ్లగుజ్జు, విత్తనాల నుండి ఉత్పన్నమగు నూనెలు/కొవ్వులు. వీటినే''' శాకతైలములు/నూనెలు''' (vegetable oils) అందురు. ఇందులో ఎక్కువ నూనెలు ఆహారయోగ్యమైనవి (edible oils). ఇవి[[సంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లం|
* పళ్ళగుజ్జు నుండి తీయునూనెలు: [[ఆలివ్ నూనె]], మరియు [[పామాయిల్]] వంటివి.
* మొక్కల విత్తనముల నుండి తీయు నూనెలు: [[వేరుశెనగ]], [[నువ్వులు]], [[ఆవాలు]], [[
2. మొక్కల/చెట్ల [[ఆకులు]], [[
▲* మొక్కల విత్తనముల నుండి తీయు నూనెలు: [[వేరుశెనగ]], [[నువ్వులు]], [[ఆవాలు]], [[పొద్దుతిరుగుడు నూనె|పొద్దుతిరుగుడు నూనె]], [[కుసుమ]], [[పత్తిగింజల నూనె]] వంటివి.
▲* చెట్ల గింజల నుండి తీయు నూనెలు: [[వేప]],[[ కానుగ]], [[ఇప్ప]], [[మామిడి]],[[సాల్సీడ్ నూనె]] లు.
▲2. మొక్కల/చెట్ల [[ఆకులు]],[[ పూలు]], పూలమొగ్గలు, బెరడు, కాండం, దుంపవేర్లు (rhizomes), పళ్లతొక్కలు (peels or skins) మరియు వేళ్ళ నుండి ఉత్పత్తి చేయు నూనెలు. ఈ నూనెలను'''[[ఆవశ్యక నూనె]] లు''' (essential oils) అందురు. ఆవశ్యక నూనెలు మరియు అవశ్యక కొవ్వు ఆమ్లాలు (essential fatty acids) రెండు వేరు, వేరు రకాలు. ఆవశ్యకనూనెలు హైడ్రొకార్బను గొలుసు చివరలో ఆరోమాటిక్బెంజిన్ రింగులను కలిగి ఉండును. ఆవశ్యకనూనెలను పరిమళ, సుగంధ నూనెలుగా, నొప్పుల నివారణ నూనెలు గా వినియోగిస్తారు.
* పూల నుండి తీయునూనెలు: [[గులాబీ]], [[మల్లె| మల్లెలు]], జాజి వంటివి.
Line 42 ⟶ 39:
* పళ్లతొక్కలు: [[నిమ్మ]], [[బత్తాయి]], [[ద్రాక్ష]]
* వేళ్లు: వెలెరియన్ (valerian)
* [[వంట నూనెలు]] (Cooking oils) : ఇవి [[నూనె గింజలు|నూనె గింజల]] నుండి తయారుచేస్తారు.
== ఉపయోగాలు ==
=== ఆహారం ===
వివిధ రకాల [[వంట నూనెలు]] [[ఆహారం]]
=== జుత్తు ===
నూనెల్ని [[జుట్టు]]
=== చల్లదనం ===
మినరల్/ఖనిజ నూనెలను కొన్ని విద్యుత్ పరికరాలలోని వేడిని తగ్గించడానికి వాడతారు. ముఖ్యంగా[[
=== ఇంధనం ===
నూనెలు మండినప్పుడు వేడిని విడుదల చేస్తాయి. అందుకోసం చాలా రకాల మినరల్ నూనెల్ని (పెట్రొల్, డిజెల్, కిరోసిన్, ఫర్నెస్ఆయిల్వంటివి) [[ఇంధనం]]
=== ఘర్షణ తగ్గించడం ===
మోటారు యంత్రాలలోని [[ఘర్షణ]]
=== విద్యుత్ ఉత్పాదన ===
నూనెలను మండిచి, వెలువడిన ఉష్ణం ద్వారా నీటిని
=== చిత్రలేఖనం ===
|