విక్రం సారాభాయ్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: లో → లో (3), కు → కు , అణు శక్తి → అణుశక్తి, → , , → , using AWB
పంక్తి 10:
|nationality = [[ఫైలు:Flag of India.svg|20px]] [[భారతీయుడు]]
|field = [[భౌతిక శాస్త్రము]]
|work_institution = [[ఇస్రో]]</br /> భౌతిక శాస్త్ర పరిశోధనశాల
|alma_mater = [[గుజరాత్ కాలేజి]]</br />సెయింట్ జాన్ కళాశాల కేంబ్రిడ్జి, కేంబ్రిడ్జి విశ్వవిద్యాలయం
|doctoral_advisor = [[చంద్రశేఖర్ వెంకటరామన్|సి.వి.రామన్]]
|doctoral_students =
పంక్తి 20:
}}
 
'''విక్రం అంబాలాల్ సారాభాయి''' ([[ఆగస్టు 12]], [[1919]] – [[డిసెంబరు 30]], [[1971]]) భారతదేశపు [[భౌతిక శాస్త్రవేత్త]]. భారత అంతరిక్ష పరిశోధనా వ్యవస్థ కువ్యవస్థకు ఆద్యుడు.
 
== బాల్యము ==
విక్రం సారాభాయ్ [[గుజరాత్]] రాష్ట్రంలోని [[అహ్మదాబాదు]]లో జన్మించాడు. వారి కుటుంబం ధనవంతులైన వ్యాపారస్తుల కుటుంబం. ఆయన తండ్రి అంబాలాల్ సారాభాయ్ అక్కడ పేరు పొందిన పారిశ్రామికవేత్త. ఆయనకు అక్కడ ఎన్నో మిల్లులు ఉండేవి. అంబాలాల్ , సరళా దేవి దంపతులకు కలిగిన ఎనిమిది మంది సంతానంలో విక్రం సారాభాయ్ ఒకడు.
 
తన ఎనిమిది మంది పిల్లలను చదివించడానికి విక్రం సారాభాయి తల్లి మాంటిస్సోరీ తరహాలో ఒక ప్రైవేటు పాఠశాలను ఏర్పాటు చేసింది. వీరి కుటుంబం స్వాతంత్ర్యోద్యమంలో క్రియాశీలకంగా పాల్గొంటూ ఉండటం మూలాన వారింటికి [[మహాత్మాగాంధీ]], [[మోతీలాల్ నెహ్రూ]], [[రవీంద్రనాథ్ ఠాగూర్]], మరియు [[జవహర్‌లాల్ నెహ్రూ]] మొదలైన ఎంతో మంది ప్రముఖులు తరచూ వస్తూ ఉండేవారు. వీరు విక్రం సారాభాయ్ వ్యక్తిత్వాన్ని ఎంతగానో ప్రభావితం చేశారు.
పంక్తి 31:
==ఇంగ్లాండులో విద్య==
ఆ సమయంలో రెండవ ప్రపంచయుద్ధం ప్రారంభం కావటంతో భారతదేశానికి తిరిగివచ్చిన విక్రమ్ సారాభాయ్... బెంగళూరులోని ఇండియన్ ఇనిస్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్‌లో సర్ సీ.వీ.రామన్ పర్యవేక్షణలో కాస్మిక్ కిరణాలపై పరిశోధన మొదలుపెట్టారు. తదనంతరం రెండో ప్రపంచ యుద్ధం ముగిసిన తరువాత 1945వ సంవత్సరంలో తిరిగీ కేంబ్రిడ్జి యూనివర్సిటీకి వెళ్లి పీహెచ్‌డీ పట్టాను సాధించుకుని 1947లో తిరిగి భారత్ చేరుకున్నారు.
అహ్మదాబాదులోని గుజరాత్ కళాశాల నుంచి మెట్రిక్ పాసయ్యాడు. తరువాతి చదువుల కోసం [[ఇంగ్లండు]]లోని కేంబ్రిడ్జి విశ్వవిద్యాలయానికి వెళ్ళాడు. [[1940]]లో అక్కడ నుంచి నాచురల్ సైన్సెస్ లో ట్రిపోస్ లో ఉత్తీర్ణుడయ్యాడు. [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం]] అప్పటికే ప్రారంభం అవడంతో భారతదేశానికి తిరిగి వచ్చి [[బెంగుళూరు]] లోని [[ఇండియన్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ ఆఫ్ సైన్స్]] లో [[సి.వి. రామన్]] పర్యవేక్షణలో [[కాస్మిక్ కిరణాలు|కాస్మిక్ కిరణాల]]పైన పరిశోధన మొదలుపెట్టాడు. రెండవ ప్రపంచయుద్ధం ముగిసిన తర్వాత [[1945]] లో తిరిగి కేంబ్రిడ్జి వెళ్ళి పీహెచ్‌డీ పట్టా [[1947]]లో సాధించుకుని వచ్చాడు.
 
==పరిశోధన==
 
1957లో రష్యా మొట్టమొదటి శాటిలైట్ అయిన స్పుత్నిక్‌ను ప్రయోగించినపుడు... భారత భవిష్యత్ అవసరాలకు శాటిలైట్ల అవసరం గురించి ఎంతో విషయ సేకరణ చేయటమేగాకుండా, ఆ శాటిలైట్ యొక్క ఆవశ్యకతను అప్పటి ప్రధానమంత్రి అయిన జవహర్‌లాల్ నెహ్రూకు వివరించి, ఆయనను ఒప్పించారు సారాభాయ్. ఆ తరువాత 1962లో భారత అణు శక్తిఅణుశక్తి వ్యవస్థ పితామహుడయిన హోమీ బాబా పర్యవేక్షణలో ఇండియన్ నేషనల్ కమిటీ ఫర్ స్పేస్ రీసెర్చ్ (ఐఎన్‌సీఓఎస్‌పీఏఆర్) సెంటర్‌ను ఆయన ఏర్పాటు చేశారు. తదనంతరం ఆయన ఆదర్శాలకు అనుగుణంగా ఇస్రో ఎన్నో విజయాలను సాధించి భారతదేశ ఖ్యాతిని ఇనుమడింపచేసింది.
 
"భారత అంతరిక్ష రంగ పితామహుడు"గా కీర్తి గడించిన సారాభాయ్ సేవలకు గుర్తింపుగా భారత ప్రభుత్వం ఆయనను 1962లో శాంతి స్వరూప్ భట్నగర్ అవార్డుతో, 1966లో పద్మ భూషణ్ అవార్డుతో సత్కరించింది. జాతీయ స్థాయిలోను, అంతర్జాతీయంగానూ అర్థవంతమైన పాత్ర పోషించగలగాలంటే, ఆధునిక శాస్త్ర విజ్ఞానాన్ని మానవ సమాజ సమస్యల పరిష్కారానికి ఉపయోగించుకోవడంలో మనం ఎవరికీ తీసిపోకుండా ఉండాలని” చెప్పి, ఆ దిశగా కృషి చేసిన సారాభాయ్ 1971, డిసెంబరు 31వ తేదీన పరమపదించారు.
పంక్తి 44:
 
== కుటుంబం ==
విక్రమ్ సారాభాయ్ కుటుంబం విషయానికి వస్తే...ఇతని భార్య [[మృణాలిని సారాభాయ్]]. ఆమె మంచి సాంప్రదాయ నర్తకి. అప్పట్లో వీరి పెళ్ళి చెన్నై లోచెన్నైలో జరిగింది. అయితే వీరి పెళ్ళికి విక్రం సారాభాయ్ తరపు బంధువులు అందరూ క్విట్ ఇండియా ఉద్యమంలో బిజీగా ఉండటంతో ఎవరూ హాజరుకాలేకపోయారు. వీరి కుమార్తె [[మల్లికా సారాభాయ్]].ఈమె కూడా మంచి నర్తకి. కొడుకు కార్తికేయ. అప్పట్లో వీరి పెళ్ళి చెన్నైలో జరిగింది. ఇతని కుమారుని పేరు పేరు కార్తికేయ.
 
== బయటి లింకులు ==
* [http://www.freeindia.org/biographies/greatscientists/vikramasarabhai/ Great Scientists at freeindia.org గొప్ప శాస్త్రవేత్తలు, ఫ్రీ ఇండియా.ఆర్గ్ వెబ్సైటు నందు]
* [http://www.hindu.com/thehindu/seta/2003/04/03/stories/2003040300100300.htm Hindu Newspaper ది హిందూ దినపత్రిక]
* [[https://sites.google.com/site/seshagirirao2006/home/vikram-sarabai-astronomer]]
<!--అంతర్వికీ లింకులు-->
 
[[వర్గం:సుప్రసిద్ధ భారతీయులు]]
[[వర్గం:పద్మవిభూషణ పురస్కార గ్రహీతలు]]
Line 58 ⟶ 60:
[[వర్గం:భౌతిక శాస్త్రవేత్తలు]]
[[వర్గం:భారతీయ అంతరిక్ష కార్యక్రమాలు]]
 
 
<!--అంతర్వికీ లింకులు-->
"https://te.wikipedia.org/wiki/విక్రం_సారాభాయ్" నుండి వెలికితీశారు