హైడ్రోజన్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
చి clean up, replaced: పదార్ధం → పదార్థం using AWB |
ChaduvariAWB (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: లొ → లో, లో → లో (2), ను → ను (4), తో → తో , → (4), , → , , ( → ( using AWB |
||
పంక్తి 1:
{{విస్తరణ}}
{{Infobox hydrogen}}
'''ఉదజని''' ([[ఆంగ్లం]]: '''Hydrogen'''), ఒక [[రసాయన మూలకం]]. దీనిని
[[హెన్రీ కావెండిష్]] అనే శాస్త్రవేత్త [[1766]]
== ఉపయోగాలు ==
=== పారిశ్రామిక రసాయనాల సంశ్లేషణ ===
* హేబర్ పద్ధతిలో [[అమ్మోనియా]] సంశ్లేషణ : 450-500 C ఉష్ణోగ్రత, 200 A పీడనం వద్ద ఇనప చూర్ణం [[ఉత్ప్రేరకం]] సమక్షంలో నైట్రోజన్ వాయువు, ఉదజని వాయువుతో సంయోగం చెంది అమ్మోనియా తయారవుతుంది.
* ఉదజని వాయువును క్లోరిన్ వాయువుతో ఆమ్ల నిరోధక గదుల్లో మండించి, క్రియాజన్యం [[HCl]]
* 300 C ఉష్ణోగ్రత, 200 A పీడనం వద్ద [[ZnO]], [[CrO3]] ఉత్ప్రేరకంపై వాటర్ గ్లాస్ ను
=== పారిశ్రామిక ఇంధనంగా ===
* ఆక్సీ ఉదజని బ్లో టార్చ్ లో
* [[బొగ్గు]]ను నిర్వాత స్వేదనం (Destructive distillation) చేస్తే వెలువడే క్రియాజన్యాలను నీటిలోకి పంపి తారువంటి పదార్ధాలను చల్లబరిచి ద్రవీకరించిన తరువాత వచ్చే వాయు పదార్థం '[[కోల్ గాస్]]'. దీనిలో ఉదజని (45-55 %), మీథేన్ (25-35 %), కార్బన్ మోనాక్సైడ్ (4-11 %) ఉంటాయి. ఇది ఒక ముఖ్యమైన పారిశ్రామిక ఇంధనం దీని [[కెలోరిఫిక్]] విలువ 21,000 కి.జౌ./మీ<sup>3</sup>.
* [[ఉదజని]], [[కార్బన్ మోనాక్సైడ్]] లేదా [[మీథేన్]] వంటి ఇంధనాలను దహనం చేయడాం ద్వారా వచ్చే శక్తిని సరళరీతిలో విద్యుచ్ఛక్తిగా మార్చే విధుత్ ఘటాలను "ఇందన ఘటాలు" అంటారు. ఈ ఘటాన్ని అపోలో అంతరిక్ష కార్యక్రమంలో విద్యుత్ సరఫరాకు ఉపయోగించారు.
===నూనెల హైడ్రోజనీకరణంలో===
అసంతృప్త నూనెలను సంతృప్త క్రొవ్వులుగా మార్చే ప్రక్రియలో హైడ్రోజన్ వాయువును ఉపయోగిస్తారు. అసంతృప్త నూనెలకు హైడ్రోజన్ వాయువు పంపిస్తూ నికెల్ [[ఉత్ప్రేరకం]] సమక్షంలో వేడిచేసినపుడు సంతృప్త క్రొవ్వులు ( డాల్డా, వనస్పతి మొదలగునవి) తయారుచేస్తారు.
దీని కొరకు 241 మెగా పాస్కల్స్ పీడనాన్ని మరియు 300 డిగ్రీల సెల్సియస్ వరకు ఉష్ణాన్ని ఉపయోగిస్తారు.
|