అసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చిదిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
పంక్తి 191:
==బహుబంధ అసంతృప్తకొవ్వు ఆమ్లాలు(poly un saturated fatty acids)==
 
ఒకటి కన్న ఎక్కువగా ద్విబంధాలున్న కొవ్వు ఆమ్లాలను బహుబంధ అసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లాలు (poly unsaturated fatty acids)లని అందురు. బహుబంధ అసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లాలు నూనెలలో విసృతంగానే లబిస్తాయి. ఎక్కువగా 18కార్బనులున్న బహుబంధ కొవ్వు ఆమ్లాలున్నాయి. వీటిలో రెండు ద్విబంధాలున్న లినొలిక్(Linoleic) ఆమ్లం,మరియు మూడుద్విబంధాలున్న లినొలెనిక్(Linolenic)ఆమ్లం లు ముఖ్యమైనవి.యివి రెండు కూడా సిస్ అమరిక ఉన్న కొవ్వు ఆమ్లాలు.20-22 కార్బనులను కలిగి,4-5 ద్విబంధాలున్న కొవ్వు ఆమ్లాలు సముద్రజలజీవుల నూనెలలో లభ్యం. 18కన్న తక్కువ కార్బనులను కలిగిన బహుబంధ కొవ్వు ఆమ్లాలు శాకనూనెలలో(vetable oils)అంతగా కన్పించవు.
 
'''బహుబంధాలున్నకొన్ని అసంతృప్త కొవ్వుఆమ్లాల పట్టిక'''
పంక్తి 222:
'''CH<sub>3</sub>(CH<sub>2</sub>)<sub>6</sub>CH=CH(CH<sub>2</sub>)<sub>7</sub>COOH'''
 
18 కార్బనులను కలిగివుండి, రెండు ద్విబంధములున్న అసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లం.ద్విబంధాలలో, ఒకటి-9వకార్బనువద్ద,రెండోవది-12వ కార్బను వద్ద వుండును.దీని శాస్త్రీయనామము: సిస్,సిస్,-9,12 అక్టాడెకనొయిక్‌ఆసిడ్అక్టాడెకనొయిక్‌ ఆసిడ్(cis,cis9-12 octadecadeinoicacid).18 కార్బనునులు కలిగివున్న సంతృప్తకొవ్వు ఆమ్లం స్టియరిక్‌ ఆమ్లం కన్న లినొలిక్‌ ఆమ్లం లో 4 హైడ్రొజను పరమాణువులు తక్కువగా వుండును.సాధారణ గది ఉష్ణోగ్రతవద్ద పారదర్శకంగా వుండును.రెండు ద్విబంధాలుకూడాద్విబంధాలు కూడా "సిస్"అమరికలో వుండును.<ref>http://www.news-medical.net/health/Linoleic-Acid-What-is-Linoleic-Acid.aspx</ref>
'''అమ్లం యొక్క గుణగణాలపట్టిక '''<ref>http://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/sigma/l1376?lang=en&region=IN</ref>
{|class="wikitable"
పంక్తి 242:
|ద్రవీభవన ఉష్ణోగ్ర్త||-5<sup>0</sup>C
|}
లినొలిక్‌ ఆమ్లం ను ఒమెగా-6 కొవ్వు ఆమ్లం అనికూడా అందురు.కొవ్వు ఆమ్లం హైడ్రోకార్బను గొలుసులోని చివరి మిధైల్(CH3) గ్రూప్‌లోని కార్బనును ఒమెగా()కార్బను అందురు.ఒమెగా కార్బను నుండి 6వ కార్బనువద్ద మొదటిద్విబంధం వున్నందువలన దీనిని ఒమెగా-6 కొవ్వు ఆమ్లం అనికూడా అందురు. లినొలిక్‌ఆసిడ్ అవశ్యకకొవ్వు ఆమ్లాలలో(essential fatty acid)ఒకటి<ref> http://www.chm.bris.ac.uk/motm/linoleic/linh.htm</ref> .లిన్‌సీడ్(linseed)ఆయిల్ లో ఈఆమ్లంను మొదటగా గుర్తించడం వలన ఈకొవ్వు ఆమ్లంకు లినొలిక్‌ ఆమ్లం అనేపేరు వచ్చినది.లినొలిక్‌ ఆమ్లం కుసుమ (safflower) నూనెలో 75%,ద్రాక్షవిత్తననూనెలో 73%,గసగసాల(poppy seed)నూనెలో 70%,పొద్దుతిరుగుడు(sun flower) నూనెలో68%, గోగు(hemp) నూనెలో 60%,మొక్కజొన్ననూనెలో 59%,పత్తిగింజల నూనెలో 55% వరకు లినొలిక్ ఆమ్లం కలదు.మరియు సోయాబీన్ నూనెలో 51%,వాల్నట్(walnut)నూనెలో 50%, నువ్వులనూనెలో 45%,తవుడునూనెలో 35% , వేరుశనగనూనెలో 32%,మరియు పామాయిల్, లార్డ్, ఒలివ్ ఆయిల్‍లలో 10% వరకు లినొలిక్ ఆమ్లం వున్నది <ref>http://www.mstrust.org.uk/atoz/linoleic_acid.jsp</ref> .
 
====[[లినోలినిక్ ఆమ్లం]](Linolenic acid) ====
<big>CH<sub>3</sub>(CH=CHCH<sub>2</sub>)3(CH<sub>2</sub>)<sub>7</sub>COOH</big>
యిది 18 కార్బనులను కలిగివుండి,3ద్విబంధాలు కలిగివున్న అసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లమే లినోలినిక్‌ ఆమ్లం.. దీన్ని అల్పా-లినొలెనిక్‌ఆసిడ్‌అనికూడాలినొలెనిక్‌ ఆసిడ్‌ అనికూడా అంటారు. దీని శాస్త్రీయనామము-సిస్, సిస్.సిస్-9,12,15' అక్టా డెక ట్రైనొయిక్‌ఆసిడ్ట్రైనొయిక్‌ ఆసిడ్((cis,cis,cis,-9,12,15 octa deca trienoic acid). మానవుని ఆహారంలో తప్పనిసరిగా వుండవలసిన కొవ్వుఆమ్లంగాకొవ్వు ఆమ్లంగా భావిస్తారు<ref>http://www.thefreedictionary.com/linolenic+acid</ref> .
</br>
'''భౌతిక ధర్మాలపట్టిక'''<ref>http://www.sigmaaldrich.com/catalog/product/sigma/l2376?lang=en&region=IN</ref>
పంక్తి 265:
|భద్రపరచవలసిన ఉష్ణోగ్రత||-200<sup>0</sup>C
|}
ఈకొవ్వు ఆమ్లం ఆవాల నూనెలో వున్నప్పటికి, కొద్ది నూనెలలో మాత్రమే అధిక ప్రమాణములో కన్పించును. అవిసెనూనె(linseed)లో 45-50%,పెరిల్ల నూనె(perilla))లో65%వరకు వుండును.జంతు కొవ్వు నిల్వలలో(animal fat depot)1.0% వరకు వుండును.అయితే గుర్రం కొవ్వులో 15% వరకు ఈకొవ్వు ఆమ్లం కలదు. చియా(chia)లో 65%,కివి ఫ్రూట్‌సీడ్‌(kiwi fruit seed)నూనెలో 62%,రేప్‌సీడ్‌(rape seed)లో10%,సోయాలో 8%వరకు ఈకొవ్వు ఆమ్లం వున్నది.లినోలినిక్‌ ఆమ్లంను 3-ఒమేగా కొవ్వు ఆమ్లం అంటారు.ఈకొవ్వు ఆమ్లం మానవ ఆహరములో తప్పని సరిగా వుండవలసిన 'ఆవశ్యక(essential)కొవ్వు ఆమ్లం.మానవ దేహ జీర్ణవ్యవస్తకు బహుబంధాలున్న అసంతృప్త కొవ్వు ఆమ్లాలను, ముఖ్యంగా ఒమేగా3-కొవ్వు ఆమ్లాలను ఉత్పత్తి చేసుకునే సమర్దత లేదు.
 
====[[ఆల్ఫా- ఈలయ స్టియరిక్ ఆమ్లం |&alpha;-ఈలయ స్టియరిక్‌ ఆమ్లం]](&alpha;-eleastearic acid)====
 
ఈకొవ్వు ఆమ్లం18 కార్బనులను కలిగివుండి,లినొలెనిక్‌ ఆమ్లంవలె 3 ద్విబంధాలను కలిగివున్నది.అయితే ఈ ద్విబంధాలు 9,11,13 కార్బనుల వద్ద కంజుగెటెడ్‍గా కలిగి వున్నది. దీని శాస్త్రీయనామము 9,11,13-అక్టాడెక ట్రైనొయిక్‌ఆసిడ్(9,11,13-octa decatrienoic acid)ఇది లినొలెనిక్‌ ఆమ్లం యొక్క కంజుగెటెడ్‌ బంధాలున్న ఐసోమర్‌ కొవ్వుఆమ్లం.సాధారణంగా బహుద్విబంధాలున్నకొవ్వు ఆమ్లాలలో ద్విబంధాలమధ్య 3 కార్బనులు వుండును. అలా కాకుండగా 3 కార్బనులకన్న తక్కువగా వున్నచో వాటిని కంజుగెటెడ్‌ఆసిడ్లుకంజుగెటెడ్‌ ఆసిడ్లు అందురు.ఈకొవ్వు ఆమ్లం టంగ్(tung)<ref>http://www.merriam-webster.com/dictionary/eleostearic%20acid</ref> లేదా ఛైనావుడ్‌ ఆయిల్‌లో 85% వరకు వున్నది.యుపొర్బెసియె, కుకుర్బిటెసియే కుటుంబ మొక్కల నూనెలో ఈకొవ్వు ఆమ్లం యొక్క వునికిని గుర్తించారు. కంజుగెటెడ్‌బంధాలు కలిగివున్న కారణం వలన ఈకొవ్వు ఆమ్లం త్వరగా పాలిమరైజెసన్(polymerization)చెందును.
*అణుభారం:278.43<ref>http://www.chemicalbook.com/ChemicalProductProperty_EN_CB5141104.htm</ref>
*ద్రవీభవన ఉష్ణోగ్రత:-49<sup>0</sup>C