వికీపీడియా

భూమి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: కు → కు , ధృవ → ధ్రువ (15), → using AWB
చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: వుంది. → ఉంది. (11), కు → కు , → using AWB
పంక్తి 368:
=== రసాయన కూర్పు ===
{{seealso|Abundance of elements on Earth}}
భూమి యొక్క బరువు 5.98{{e|24}}కే.జిలకి దగ్గరగా ఉంటుంది. అది ఎక్కువగా [[ఇనుము]] {32.1%},ఆక్సిజన్ (30.1%), [[సిలికాన్]](15.1%), [[మగ్నేసియం]] (13.9%),[[సల్ఫర్]] (2.9%), [[నికెల్]](1.8{/4%), {5}కేల్సియం (1.5%),మరియు [[అల్యూమినియం]](1.4%);మిగతా 1.2% ఇతర పదార్థాల నుండి ఏర్పడుతుంది. కోరు ప్రాంతమంతా ముఖ్యంగా ఇనుము(88.8%),ఇంకా కొంచం నికెల్(5.8%),సల్పర్(4.5%),తో కలిసి వుందిఉంది.
మరియు 1% కన్నా తక్కువ ట్రేస్ ఎలిమెంట్స్ ఉన్నాయి.<ref>{{cite journal | author=Morgan, J. W.; Anders, E. | title=Chemical composition of Earth, Venus, and Mercury | journal=Proceedings of the National Academy of Science | year=1980 | volume=71 | issue=12 | pages=6973–6977 | url=http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?artid=350422 | accessdate=2007-02-04 | doi=10.1073/pnas.77.12.6973 | pmid=16592930 }}</ref>
 
పంక్తి 551:
[[పలక విరూపణ సిద్ధాంతం|వాటి యొక్క కదలిక]] మాంటిల్ లోపలి ప్రవాహపు నమూనాలతో కలగలిపి ఉంటుంది.
 
ఈ [[టెక్టోనిక్ ప్లేట్లు]] గ్రహం అంతట సంచరిస్తునప్పుడు మహా సముద్ర ఉపరితలం ప్లేట్ల చివరి భాగంలో కలుస్తూ ఉంటుంది.అదే సమయంలో, మాంటిల్ యొక్క పదార్థములు పైకి ఎగదన్నటంతో మహా సముద్రంలో రిడ్జెస్ యేర్పడును.ఈ రెండు పనులు ఒకే సరి జరగడం వల్ల ఒషనిక్ క్రస్ట్, మాంటిల్ గా మారిపోతుంది.ఈ విధానం మళ్లీ మళ్లీ చేయడం వల్ల చాల వరకు సముద్రపు నేల 100 మిలియన్ సంవత్సరాలు వయసు తక్కువవుతుంది.అన్నిటికన్నా పాత సముద్రపు క్రస్ట్ పడమర పసిఫిక్ సముద్రం వద్ద వుందిఉంది.దీని వయసు 200 మిలియన్ సంవత్సరాలు.<ref>{{cite web | last = Duennebier | first = Fred
| date = 1999-08-12 | url = http://www.soest.hawaii.edu/GG/ASK/plate-tectonics2.html | title = Pacific Plate Motion
| publisher = University of Hawaii | accessdate = 2007-03-14 }}</ref>{[181{1}] పోల్చిచూడటం వల్ల,అత్యంత పాత కాన్టినన్టాల్ క్రస్ట్ 4030 మిలియన్ సంవత్సరాల నాటిది.<ref>{{cite journal|doi=10.1007/s004100050465|title=Priscoan (4.00-4.03 Ga) orthogneisses from northwestern Canada|year=1999|author=Bowring, Samuel A.|journal=Contributions to Mineralogy and Petrology|volume=134|pages=3}}</ref>
పంక్తి 578:
| edition = 2nd Edition
| publisher = PhysicalGeography.net
| accessdate = 2007-03-19 }}</ref> కన్నా ఎక్కువ నీటితో నిండి వుంది,చాల మటుకు ఖండ ప్రదేశములు సముద్ర నీటి మట్టం క్రింద ఉన్నాయి.మునిగి ఉన్న ప్రదేశాలలో పర్వత శ్రేణులు<ref name="ngdc2006" /> మరియు గోళమంతా విస్తరించి ఉన్న సముద్రపు గట్లు ఇంకా సముద్రాలలో ఉన్న అగ్ని పర్వతాలు,కాలువలు,లోయ ప్రవాహములు,సముద్రపు మైదానములు మరియు పాతాళ ప్రదేశములు కూడా ఉన్నాయి. మిగతా 29.2% ఏదైతే నీటితో నిండకుండా పొడిగా వుందో,అది పర్వతాలతో,ఎడారులతో,ప్లేట్యులతో,మాములు నేలతో మటియు ఇతర పదార్థాలతో నిండి వుందిఉంది.
 
గ్రహాల యొక్క పైభాగంలో,వాటి యొక్క రూపాలలో మార్పులు వస్తాయి, భూగర్భ కాల పరిమితి ప్రకారం టెక్టోనిక్స్ మరియు ఎరోషన్ వల్ల ఇలా జరుగుతుంది.ఉపరితలం మీద [[టెక్టోనిక్ ప్లేట్లు]] కాల క్రమేణా వాతావరణమునకు, ఉష్ణ చక్రాలకు మరియు రసాయన చర్యలకు మార్పులు చెందినది. మంచు ముక్కలు, సముద్రపు ఒడ్డున నేల,నీటిలో మునిగి ఉండు రాతి గట్లు మరియు ఉల్కల తాకిడి <ref>{{cite web
పంక్తి 624:
| publisher=Japan Agency for Marine-Earth Science and Technology (JAMSTEC) | accessdate=2008-06-07}}</ref> మహా సముద్రాల సగటు లోతు 3,800 మీటర్లు. ఇది భూమ్మీద ఉన్న ఖండాల సగటు ఎత్తు కన్నా నలుగు రెట్లు ఎక్కువ.<ref name="sverdrup" />
 
మహా సముద్రం యొక్క బరువు 1.35 మెట్రిక్ టన్ వరకు ఉండచ్చు,అది మొత్తం భూమి యొక్క బరువులో 1/4400 వ వంతు ఉండును.మహా సముద్రముల యొక్క పరిమాణము 1.386 కిమీ<sup>3</sup> ఉంటుంది. భూమిపై ఉన్న పొడి ప్రదేశం అంత పరిచి చూస్తే,నీరు 2.7 కిమీ కన్నా ఎక్కువ వుంటుంది.<ref group="note">భూమి యొక్క సముద్ర మొత్తం సాంద్రత 1.4{{e|9}} కిలో మీటర్లు<sup>3</sup>.భూమి యొక్క మొత్తం వైశాల్యం 5.1{{e|8}} చదరపు కిలో మీటర్లు.కాబట్టి, సగటు లోతు రెండు నిష్పత్తిలో వుంటుంది.లేదా 2.7 కి.మీ ,ఇది మొదటి దగ్గర విలువ.</ref> 97.5% కన్నా ఎక్కువ నీరు ఉప్పగా ఉంది. మిగతా 2.5% నీరు మాత్రమే తాగడానికి వీలుగా ఉంది. 68.7% కన్నా ఎక్కువ తాగే నీరు ప్రస్తుతం ఐస్ రూపంలో వుందిఉంది.<ref>{{cite web | author = Igor A. Shiklomanov ''et al.''
| year = 1999 | url = http://webworld.unesco.org/water/ihp/db/shiklomanov/
| title = World Water Resources and their use Beginning of the 21st century" Prepared in the Framework of IHP UNESCO | publisher = State Hydrological Institute, St. Petersburg
పంక్తి 693:
| title =100&nbsp;km. Altitude Boundary for Astronautics
| publisher =Fédération Aéronautique Internationale
| accessdate = 2007-04-21 }}</ref> మధ్య సరిహద్దు గీతలా వుందిఉంది.
 
థర్మల్ శక్తి వల్ల,భూమి యొక్క వాతావరణంలో వున్న కొన్ని పరిమనువులు వాటి యొక్క శక్తిని పెంచుకుని,గ్రహం యొక్క ఆకర్షణ శక్తి నుంచి బయటికి వెళ్ళడానికి ప్రయత్నిస్తాయి.దీనివల్ల నిమ్మదిగా మరియు స్థిరముగా వాతావరణం విశ్వంలోకి తప్పించుకుని వెళ్లిపోతుంది నిశ్చలములేని హైడ్రోజెన్ కు తక్కువ పరిమాణ బరువుంటుంది,అది మిగతా వాయువుల కన్నా బయట వాతావరణంలోకి తొందరగా వెళ్ళిపోతుంది.<ref>{{cite journal | author=Liu, S. C.; Donahue, T. M.
పంక్తి 876:
| pages=1437–1438
| url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1996LPI....27.1437W
| accessdate=2007-03-31 }}</ref> ఇది ఇంకా ఒక కొలిక్కి రాని విషయము. బుధ గ్రహాన్ని అద్యయనం చేసిన శాస్త్రవేత్తలు చెప్పింది ఏమంటే, భూమి లాగే తిరిగే లక్షణాలు, కక్ష్య కల ఈ గ్రహానికి సంబంధించిన విషయాలు ఇక మీద జరిగే అధ్యయనం లోనే బయటపడాల్సి వుందిఉంది.
 
భూమి నుంచి చూస్తే, చంద్రుడు చాల దగ్గరగా మరియు సూర్యుడు ప్రకాశించి నట్లు ప్రకాశిస్తూ కనిపిస్తాడు.ఈ రెండిటి యొక్క కోణము సైజ్ మరియు ఘన కోణము ఒకేలా ఉంటుంది. ఎందుకంటే, సూర్యుని యొక్క మధ్య రేఖ చంద్రుడి కన్నా 400 రెట్లు ఎక్కువ.<ref name="angular"/> దీనివల్ల సంపూర్ణ మరియు అర్థ గ్రహణాలు భూమిపై ఏర్పడతాయి.
పంక్తి 990:
పటములను అధ్యయనం చేయడం, తయారు చేయడాన్ని కార్టోగ్రఫీ అందురు. భూమిని గురించి చెప్పటానికి కార్టోగ్రఫీ, జియోగ్రఫీని చారిత్రకంగా వాడతారు. అధ్యయనం (అనగా ప్రదేశాలను దూరాలను నిర్దేశించుట) మరియు నౌకాయానము (అనగా స్థితిని దిశను నిర్దేశించుట) అనునవి కార్టోగ్రఫీ, జియోగ్రఫీతో పాటుగా అభివృద్ధి చెందాయి. దీని వలన చాల వరకు విషయాలను లెక్కగట్ట గలిగారు.
 
భూమిపై సుమారు 6,740,000,000 జనాభా నవంబరు 2008 నాటికి వుందిఉంది. శాస్త్రవేత్తలు అంచనా ప్రకారం ప్రపంచ మొత్తం జనాభా 2013 నాటికి ఏడు బిల్లిఒన్లకు చేరుతుంది,మరియు 2050 నాటికి 9.2 బిల్లిఒన్లకు చేరుతుంది.జనాభా పెరుగుదల ఎక్కువగా అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలోనే వుంటుంది.మనుషుల జనాభా సాంద్రత ప్రపంచ మంతా వుంటుంది,కానీ ఎక్కువ మంది మాత్రం ఆసియాలో నివసిస్తారు.2020 నాటికి,60% ప్రపంచ జనాభా మాములు ప్రదేశాలలో కన్నా అభివృద్ధి చెందిన ప్రదేశాలలోనే నివసిస్తారని అంచనా.
 
అధ్యయనాల ప్రకారం కేవలం 1/8 ప్రదేశం మాత్రమే మనుషులు నివసించడానికి వీలుగా వుందిఉంది.మిగతా ప్రదేశం అంత సముద్రంతో నిండి వుందిఉంది. మరియు మిగతా సగం ఎడారులతో (14%),<ref>{{cite journal
| author=Peel, M. C.; Finlayson, B. L.; McMahon, T. A.
| title=Updated world map of the Köppen-Geiger climate classification
పంక్తి 1,006:
| publisher = Secretariat of the Convention on Biological Diversity
| accessdate = 2007-03-29
}}</ref>,ఇంకొన్ని పాత కట్టడాలతో నిండి వుందిఉంది.దక్షిణ దిక్కులో ప్రపంచం మొత్తానికి స్థిరముగా వున్నది [[Ellesmere Island|ఎల్లెస్మెరె దీవిలో]] వున్నా [[Alert, Nunavut|అలెర్ట్]]. అది [[Nunavut|నునావుట్]],కెనడాలో<ref>{{cite web
| author = Staff
| date = 2006-08-15
పంక్తి 1,013:
| publisher = Information Management Group
| accessdate = 2007-03-31
}}</ref> (82°28′N)వుంది.ఉత్తరాన [[Amundsen-Scott South Pole Station|అమున్దేన్-స్కాట్ ఉతర ధ్రువ స్టేషను]],ఇది అంటార్కిటికాలో ఇంచుమించు ఉత్తర ధ్రువంలో వుందిఉంది. (90°S)
 
[[దస్త్రం:Earthlights dmsp.jpg|400px|కుడి|thumbnail|The Earth at night, a composite of DMSP/OLS ground illumination data on a simulated night-time image of the world. This image is not photographic and many features are brighter than they would appear to a direct observer.]]
"https://te.wikipedia.org/wiki/భూమి" నుండి వెలికితీశారు