హోండురాస్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: సెప్టెంబర్‌ → సెప్టెంబరు, యంకు → యానికి , టంను → టాన్న using AWB
చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: జనవరి 1, 1942 → 1942 జనవరి 1, 15 సెప్టెంబర్ 1821 → 1821 సెప్టెంబర్ 15 (14), ఆ using AWB
పంక్తి 99:
1502లో [[క్రిస్టోఫర్ కొలంబస్]] అతని నాల్గవ మరియు ఆఖరి సముద్రయానంలో [[న్యూ వరల్డ్]]కు చేస్తున్నప్పుడు, హోండురాస్ సముద్రతీరంలోని బే ఐలాండ్స్ చేరారు.<ref>{{cite web|url=http://honduras.com/history/ |title=Honduras History |publisher=Honduras.com |date= |accessdate=2010-06-27}}</ref> కొలంబస్ గుయ్మోరిటో లగూన్ యెక్క ప్రాంతంలోని ట్రుజిలో పట్టణానికి చేరారు. స్పానిష్ కనుగొన్నతర్వాత, హోండురాస్ స్పెయిన్ యెక్క విస్తారమైన సామ్రాజ్య భాగంగా [[కింగ్‌డమ్ ఆఫ్ గ్యుటెమాల]]లోని న్యూ వరల్డ్ లో ఉంది. ట్రుజిలో మరియు గ్రాసియాలు మొదటి పురపట్టణాలుగా ఉన్నాయి. స్పానిష్ ఆ ప్రాంతాన్ని దాదాపుగా మూడు శతాబ్దాలు పరిపాలించారు.
 
స్పెయిన్ మిగిలిన సెంట్రల్ అమెరికా రాష్ట్రాలతో పాటు హోండురాస్‌కు 151821 సెప్టెంబర్సెప్టెంబరు 1821న15న స్వాతంత్ర్యాన్ని మంజూరు చేసింది. 1822లో యునైటెడ్ సెంట్రల్ అమెరికన్ రాష్టాలు [[ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ ఆఫ్ అమెరికా]]లో చేరటానికి నిర్ణయించుకున్నాయి, ఇది 1838లో పతనమైపోయింది.
దాని ఫలితంగా గణతంత్ర రాజ్యాలు స్వతంత్ర దేశాలు అయ్యాయి.
 
పంక్తి 105:
 
=== 20వ శతాబ్దం ===
[[పర్ల్ హార్బర్]] మీద దాడి తరువాత, హోండురాస్ 81941 డిసెంబర్డిసెంబరు 1941న8న [[అలైడ్ నేషన్స్]]లో చేరింది. ఇరవై-ఐదు ఇతర ప్రభుత్వాలతో కలిసి, హోండురాస్ 1942 జనవరి 1, 1942న1న [[ఐక్యరాజ్యసమితి ప్రకటన]] మీద సంతంకం చేసింది.
1969లో, హోండురాస్ మరియు [[ఎల్ సాల్వడోర్]] చ్సిన పోరాటాన్ని [[ఫుట్‌బాల్ యుద్ధం]]గా పిలిస్తారు.<ref name="FW">{{cite news | first= | last= | coauthors= | title=Wars of the World: Soccer War 1969 | date= | publisher= | url =http://www.onwar.com/aced/data/sierra/soccer1969.htm | work =OnWar.com | pages = | accessdate = 21 August 2007 | language = }}</ref> [[ఒస్వల్డో లోపేజ్ అరెలానో]] తరువాత ఈ రెండు దేశాల మధ్య సరిహద్దు ఉద్రిక్తతలు చోటుచేసుకున్నాయి, హోండురాస్ యెక్క మాజీ రాష్ట్రపతి ఒకరు ఆరోపిస్తూ ఆర్థిక వ్యవస్థ తిరోగమనమే అతిపెద్ద సంఖ్యలో ఎల్ సాల్వడోర్ వలసలకు కారణమని తెలిపారు. అప్పటినుంచి, ఈ రెండు దేశాల మధ్య సంబంధాలు పరుషతరమైనాయి మరియు [[ప్రపంచ కప్]] ఆరంభ స్థాయిలో మూడు-రౌండ్ల తొలగింపు ఆటలో ఎల్ సాల్వడోర్ హోండురాస్తో తలపడినప్పుడు తీవ్రతలు తగ్గాయి. ఉద్రిక్తతలు పెరిగి 141969 జూలై 1969న14న సాల్వడోర్ సైనికులు హోండురాస్ మీద దాడిని ఆరంభించాయి. [[ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ అమెరికన్ స్టేట్స్]] యుద్ధాన్ని ఆపుటకు ఒక సమ్మతిని సంధానం చేసింది, అది 20 జూలై నాటి నుండి అమలులోకి వచ్చి సాల్వడోర్ సైనిక దళాలను ఆగష్టుఆగస్టు ఆరంభంలో తొలగించింది.<ref name="FW"/>
ఈ విభేదానికి ఉన్న కారణాలలో సరిహద్దు వివాదం మరియు చట్టవిరుద్ధంగా అనేక వేలమంది సాల్వడోర్ వాసులు హోండురస్‌లో నివసించటం ఉన్నాయి. వారమంతా జరిగిన ఫుట్-బాల్ యుద్ధంలో, అనేక సాల్వడోరన్ కుటుంబాలను మరియు కార్మికులను వెళ్ళగొట్టారు. ఎల్ సాల్వడోర్ సరిహద్దు సమస్య పరిష్కరానికి కొంతకాలం యుద్ధ విరమణకు ఒప్పుకుంది, కానీ హోండురాస్ తరిమివేసిన శరణార్ధుల కొరకు నష్టపరిహార ఖర్చులను చెల్లించింది.<ref name="FW"/>
 
[[దస్త్రం:Exterior Fuerte de Omoa Honduras.jpg|thumb|ఫోర్టలేజా డే సాన్ ఫెర్నాండో డే ఓమో అనే కోటను స్పానిష్ చేత నిర్మించబడింది, హోండురాస్ తీరాన్ని ఆంగ్ల సముద్ర దొంగల నుండి కాపాడటానికి నిర్మించారు.]]
[[హరికేన్ ఫిఫీ]] 18 మరియు 191974 సెప్టెంబర్,సెప్టెంబరు 1974న19న హోండురాస్ యెక్క ఉత్తర తీరాన్ని తాకినప్పుడు తీవ్రనష్టాన్ని కలిగంచింది.
మెల్గర్ కాస్ట్రో (1975–78) మరియు పాజ్ గార్సియా (1978–82) హోండురాస్ యెక్క ప్రస్తుత భౌతిక అవస్థాపన మరియు టెలీకమ్యూనికేషన్స్ వ్యవస్థ అధిక భాగాన్ని నిర్మించాయి.<ref name="DOS-Honduras"/>
 
1979లో, ఈ దేశం తిరిగి పౌరుల పాలనలోకి వచ్చింది. ఒక రాజ్యాంగ పరిషత్తుని ఏప్రిల్ 1980న ప్రముఖంగా ఎన్నుకోబడింది మరియు సాధారణ ఎన్నికలు నవంబర్నవంబరు 1981న జరిగాయి. నూతన రాజ్యాంగాన్ని 1982లో ఆమోదించారు మరియు [[రాబర్టో సుజో]] యెక్క [[PLH]] ప్రభుత్వం అధికారాన్ని పొందింది. రాబర్టో సుజో దేశంయెక్క ఆర్థిక మాంద్యాన్ని ఎదుర్కొనటానికి ఆర్థిక మరియు సాంఘిక అభివృద్ధి యెక్క సమున్నతమైన కార్యక్రమాన్ని నిర్వహించే వాదనతో ఎన్నికలను గెలిచారు. రాష్ట్రపతి రాబర్టో సుజో సమున్నతమైన సాంఘిక మరియు ఆర్థిక అభివృద్ధి పథకాలను ఆరంభించారు, దీనికి అమెరికా అభివృద్ధి సహాయం సహకరించింది. హోండురాస్ ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద [[పీస్ కార్‌ప్స్]] మిషన్ కు అతిధేయ దేశంగా ఉంది, మరియు ప్రభుత్వేతర మరియు అంతర్జాతీయ స్వచ్ఛంద సంస్థలు అనేకం అయ్యాయి.<ref name="DOS-Honduras">{{cite web|url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/1922.htm|title=Background Note: Honduras|publisher=United States Department of State}}</ref>
 
ఆరంభ 1980లలో, సంయుక్త రాష్ట్రాలు ఒక స్థిరంగా సైనికదళాలను [[నికారగువా]]న్ ప్రభుత్వానికి వ్యతిరేకంగా పోరాడుతున్న [[కాంట్ర]] గొరిల్లాలకు మద్ధతుగా హోండురాస్ లో ఉంచింది మరియు హోండురాస్ లో వాయుసేవలను ఇంకా ఆధునిక ఓడరేవును అభివృద్ధి చేసింది. పొరుగు దేశాలలో జరిగిన రక్తసిక్తమైన పౌర యుద్ధాల నుంచి ఇది తప్పించుకున్నప్పటికీ, హోండురాస్ సైనికదళం అనేక ముఖ్యమైన కిడ్నాపులు మరియు బాంబుదాడులు<ref>{{cite web|url=http://www.novelguide.com/a/discover/exgi_0001_0001_0/exgi_0001_0001_0_00044.html|title=Cinchoneros Popular Liberation Movement}}</ref> మరియు సిన్చోనెరోస్ పాపులర్ లిబరేషన్ మూవ్మెంట్ వంటి [[మార్క్సిట్-లెనినిస్ట్]] సైనికులు ఇంకా సైనికులు కాని అనేక మందికి వ్యతిరేకంగా సంపూర్ణ ప్రచారాన్ని చేసారు. ఈ కార్యక్రమంలో ప్రభుత్వ-మద్ధతు ఉన్న విభాగాల చేత జరిగిన అధిక న్యాయసంబంధమైన మరణాల యెక్క CIA-సహకార ప్రచారం ఉంది, ఇందులో ముఖ్యంగా [[బటాలియన్ 316]] ఉంది.<ref>[http://www.baltimoresun.com/news/local/bal-negroponte3a,0,3966794.story??track=sto-relcon "అ సర్వైవర్ టెల్స్ హర్ స్టొరీ"] ''baltimoresun.com'' , 15 జూన్ 1995. 8 జనవరి 2007న తిరిగి పొందబడింది.</ref>
పంక్తి 133:
1986లో, ఐదుగురు లిబరల్ సభ్యులు మరియు నలుగురు నేషనలిస్ట్స్ సభ్యులు రాష్ట్రపతి పదవి కొరకు పోటీ చేశారు. ఏ ఒక్కరూ స్పష్టమైన ఆధిపత్యాన్ని పొందలేక పోవడంతో, అతి ప్రముఖంగా పిలవబడే "ఫార్ములా B"ను తయారుచేశారు మరియు అజ్కోన డెల్ హొయో రాష్ట్రపతి అయ్యారు. 1990లో, కాల్లెజాస్ ఎన్నికలను "ల్లెగో ఎల్ మొమెంటో డెల్ కాంబియో" అనే నినాదంతో గెలిచారు(ఆంగ్లం: "మార్పు చేయవలసిన సమయం వచ్చింది"), ఇది ఎల్ సాల్వడోర్ యెక్క "ARENAs" రాజకీయ ప్రచారంతో సామీప్యం కలిగి ఉందని భారీగా విమర్శించారు.{{Citation needed|date=July 2009}} ఒకసారి కార్యాలయంలో, కాల్లెజాస్ రోమేరో పరపతి న్యాయవిరుద్ధమైన ఖ్యాతిని గడించింది, మరియు అనేక అపనిందలకు మరియు ఆరోపణలకు అంశంగా అయ్యారు.{{Citation needed|date=July 2009}} ఫ్లోరెస్ ఫకుస్సే యెక్క శాసన సమయంలో [[హరికేన్ హిచ్]] దేశాన్ని తాకింది మరియు దశాబ్దాల యెక్క ఆర్థిక వృద్ధి వారంకన్నా తక్కువ సమయంలో నాశనమైనది.{{Citation needed|date=July 2009}}
 
ప్రభుత్వ మంత్రివర్గాలు బడ్జట్ ప్రతిబంధకాల వల్ల వారి శాసనాలను అమలు చేయటంలో తరచుగా అసమర్థులు అవుతారు.{{Citation needed|date=July 2009}} [[రొడాల్ఫో పాస్టర్ ఫాస్కెల్లే]]తో చేసిన ఒక ముఖాముఖిలో, క్రీడల మరియు సాంస్కృతిక మంత్రి మరియు ముగ్గురు 'సూపర్ మంత్రులలో' ఒకరు ప్రజా సేవలకు సంబంధించిన మంత్రిత్వశాఖలను సమానపరుచుటలో బాధ్యత కలిగి ఉన్నారని (భద్రత మరియు ఆర్థిక స్థితి మిగిలిన రెండుగా ఉన్నాయి), చెప్పినదానిని హోండురాస్ దిస్ వీక్లో 312006 జూలై 2006న31న ప్రచురించబడింది, ఇంకనూ దాని గురించి తెలుపుతూ శాఖ యెక్క 94% ధనాన్ని అవినీతి మీద మరియు కేవలం 6% శాసనం క్రింద ఉన్న కార్యకలాపాలకు మరియు సంస్థలకు మద్ధతు ఇవ్వడానికి ఉపయోగిస్తారు. ఆ మంత్రివర్గంలోని వేతనాలు అతిపెద్ద మొత్తంలో బడ్జట్ ఖర్చుగా గుర్తించబడింది.
 
రాష్ట్రపతి మదురో యెక్క పాలన టెలికమ్యూనికేషన్స్ రంగాన్ని "ప్రైవేటీకరణ" చేసింది, హాన్డురాన్ జనాభాకు ఈ సేవల యెక్క వేగవంతమైన విస్తరణను వృద్ధి చేయటానికి ఈ అడుగు తీసుకుంది. నవంబర్నవంబరు 2005 నాటికి, దాదాపు 10 ప్రైవేటు-రంగ టెలికమ్యూనికేషన్స్ సంస్థలు హాన్డురాన్ మార్కెట్లో ఉన్నాయి, ఇందులో రెండు మొబైల్ సంస్థలు కూడా ఉన్నాయి. 2007 మధ్యనాటికి, టెలి-కమ్యూనికేషన్స్ సమస్య అప్పుడు ఉన్న ప్రభుత్వాన్ని దెబ్బతీయటం కొనసాగించింది .<ref>[http://www.laprensa.hn/ediciones/2007/08/11/que_nadie_se_atreva_a_intentar_romper_el_orden_constitucional కె నాడీ సే అట్రేవ అ ఇంటన్టార్ రోమ్పెర్ ఎల్ ఆర్డెన్ కన్స్టిట్యుసినల్]{{dead link|date=June 2010}}</ref>
దేశం యెక్క ప్రధాన వార్తాపత్రికలలో [[లా ప్రెంస]], [[ఎల్ హెరాల్డో]], [[లా ట్రిబ్యూనా]] మరియు [[డియారియో టీమ్పో]] ఉన్నాయి. అధికారిక వార్తాపత్రిక లా గసెటా.
 
రాష్ట్రపతి మరియు సాధారణ ఎన్నికలు 272005 నవంబర్నవంబరు 2005న27న జరిగాయి. [[లిబరల్ పార్టీ ఆఫ్ హోండురాస్]] యెక్క [[మాన్యుల్ జెలయా]] (పార్టిడో లిబరల్ డే హోండురాస్: PLH) విజయం సాధించారు, [[నేషనల్ పార్టీ ఆఫ్ హోండురాస్]] యెక్క [[పోర్ఫిరియో పేపే లోబో]] (పార్టిడో నాసియోనల్ డే హోండురాస్: PNH) రెండవ స్థానంలో నిలిచారు. PNH ఎన్నికల ఫలితాలను సవాలు చేసింది, మరియు లోబో సోసా 7 డిసెంబర్డిసెంబరు వరకు దీనికి ఒప్పుకోలేదు. డిసెంబర్డిసెంబరు అంతానికి, ప్రభుత్వం పూర్తి బాలట్ లెక్కింపును విడుదల చేసింది, దీనిలో అధికారిక విజయాన్ని జెలయాకు ఇవ్వబడింది. జెలయా హోండురాస్ యెక్క నూతన రాష్ట్రపతిగా 272006 జనవరి 2006న27న పదవీస్వీకారం చేశారు.
 
జెలయా ఒక బద్ధుని-కాని [[జాతీయ సేకరణ]]ను హాన్డురాన్ ప్రజలను అడుగుతూ ఆలోచన లేకుండా జాతి విపత్తుకు దోహదం అయ్యారు: "మీరు ఒప్పుకుంటారా, నవంబర్ 2009 సాధారణ ఎన్నికలలో నాల్గవ బాలట్ జాతీయ రాజ్యాంగ
పంక్తి 148:
[[దస్త్రం:Pro-Micheletti demonstrators.jpg|thumb|upright|మిచెలెట్టికి మద్ధతిస్తున్న ప్రదర్శకులు]]
[[దస్త్రం:Roberto micheletti 01.jpg|thumb|రాబర్టో మిచెలెట్టి]]
[[2009 హోండురాన్ రాజ్యాంగ విపత్తు]]<ref name="ASCOATimeline">{{cite web|url=http://www.as-coa.org/article.php?id=2008&nav=res&subid=61|title=Timeline: The Honduran Crisis |publisher=AS/COA Online|accessdate=22 January 2010|date=12 November 2009}}</ref> ఎడతెరిపి లేకుండా కొనసాగుతున్న [[రాజ్యాంగ విపత్తు]]. రాష్ట్రపతి [[మాన్యుల్ జెలయా]] 28 జూన్ న ఒక "బంధనం-కాని ప్రజాభిప్రాయ సేకరణ"ను రాబోయే నవంబర్నవంబరు ఎన్నికలలో నాల్గవ బాలట్ బాక్స్ కొరకు ప్రజల కోరిక మీద చేపట్టారు, ఇందులో నూతనంగా ఎంపిక కాబడిన రాష్ట్రపతి కాలపరిమితిలో రాజ్యాంగ అసెంబ్లీని హాన్డారన్ ప్రజలు ఏర్పరచుకోవాలని అనుకుంటున్నారా అని అడగబడింది.<ref>http://media.sfexaminer.com/documents/2009-002965HNRPT.pdf</ref> సుప్రీం కోర్టు దిగువ స్థాయి కోర్టులో తీర్పును ఇస్తూ ముందుగా వచ్చిన సేకరణ కూడా ఇదే విషయం మీద ఆధారపడి రాజ్యాంగ విరుద్ధంగా ఉందని దానిని నిషేధించింది. సుప్రీంకోర్టు అంతిమ ప్రజాసేకరణ మీద ఎట్లాంటి నిర్ణయాన్ని తీసుకోలేదు, బదులుగా జెలయా ఏ విధంగా నైనా ఏదైనా విషయం మీద ఎన్నిక చేయటానికి ప్రయత్నిస్తే, అది చట్టవిరుద్ధం అవుతుందని చట్టపరమైన దావాను చేసింది{{Citation needed|date=January 2010}}.
 
జెలయా 2006లో ఆమోదం పొందిన లా ఆఫ్ సిటిజన్ పార్టిసిపేషన్ మీద అతని నిర్ణయాన్ని తీసుకొని ఆ సేకరణతో ముందుకు వెళ్ళటానికి నిశ్చయించుకున్నారు. జెలయా చట్టవిరుద్ధంగా మిలిటరీ కమాండ్ యెక్క ప్రధాన అధికారి జనరల్ రోమియో వాస్క్వజ్ వెలాస్క్వెజ్‌ని ఎన్నిక జరపలేదని తొలగించారు, కానీ సుప్రీం కోర్టు అతని స్థానాన్ని కలిగి ఉండాలని ఆదేశించింది. సుప్రీంకోర్టు తరువాత మిలిటరీని జెలయా చేసిన ప్రకటన కొరకు నిర్భంధించాలని ఆదేశించింది. [[సైనికదళం]] జెలయాను అతని ఇంటిలో 282009 జూన్ 200928 తెల్లవారు జామున ఖైదు చేసింది, అదే రోజున నిర్ణయించిన ప్రకారం ఎన్నిక జరగవలసి ఉంది;<ref name="SMH-2009-06-29-first">{{cite web|url=http://news.smh.com.au/breaking-news-world/troops-oust-honduran-president-in-feared-coup-20090628-d1cf.html|title=Troops oust Honduran president in feared coup|first=Ana Fernandez|date=29 June 2009|publisher=Sydney Morning Herald|accessdate=29 June 2009}}</ref>
 
జెలయాను [[సాన్ జోస్, కోస్టా రికా]]కు తీసుకువెళ్ళేముందు [[తెగుసిగల్పా]]<ref name="BBC-28">{{cite news|publisher=BBC News|url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/8123126.stm|title=Honduran leader forced into exile|date=28 June 2009|accessdate=28 June 2009}}</ref> విమానకేంద్రంలో ఉంచారు.<ref name="CNN">{{cite news|publisher=CNN|url=http://edition.cnn.com/2009/WORLD/americas/06/28/honduras.president.arrested/index.html|title=Honduras president detained, sent to Costa Rica, official says|date=28 June 2009|accessdate=28 June 2009}}</ref> జెలయా అనేక సందర్భాలలో దేశంలోకి పునఃప్రవేశించాలని ప్రయత్నించారు. రాజ్యాంగం ప్రకారం, ఏ హాన్డురాన్ పౌరుడినైనా బహిష్కృతి చేయడమనేది చట్టవిరుద్ధం.<ref>హోండురాన్ రాజ్యాంగం యెక్క ఆర్టికల్ 102 http://www.హోండురాస్.com/honduras-constitution-english.html</ref> హాన్డురాన్ కాంగ్రెస్ యెక్క మాజీ అధ్యక్షుడు మరియు జెలయా పార్టీలోని సభ్యుడు అయిన [[రాబర్టో మిచెలెట్టీ]] నేషనల్ కాంగ్రెస్ చేత ఆదివారం 28 జూన్‌న <ref name="WP-2009-06-28">{{cite web|url=http://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2009/06/28/AR2009062801569.html|title=Honduran military ousts president ahead of vote|first=WILL WEISSERT and FREDDY CUEVAS|date=28 June 2009|publisher=The Washington Post|accessdate=28 June 2009}}</ref> 272010 జనవరి 2010కి27కి ముగిసే కాలానికి రాష్ట్రపతిగా ప్రమాణ స్వీకారం చేశారు.<ref name="SMH-2009-06-29">{{cite web|url=http://news.smh.com.au/breaking-news-world/congress-names-new-interim-honduran-president-20090629-d1fb.html|title=Congress names new interim Honduran president|date=29 June 2009|publisher=The Sydney Morning Herald|accessdate=28 June 2009}}</ref>
 
ఆరంభంలో, ప్రపంచంలోని ఏ ఒక్క దేశమూ ఈ నూతన ప్రభుత్వాన్ని న్యాయమైనదిగా గుర్తించలేదు; UN సభ్యులందరూ జెలయా తొలగింపును ఆకస్మిక విద్రోహంగా ఖండించారు. కొంతమంది U.S. కాంగ్రెస్ [[రిపబ్లికన్ పార్టీ]] సభ్యులు నూతన ప్రభుత్వానికి మద్ధతును బహిరంగంగా ప్రకటించింది.<ref>{{cite web|author=By Rep. Dana Rohrabacher (R-Calif.) |url=http://thehill.com/blogs/congress-blog/foreign-policy/58291-support-democracy-in-honduras-rep-dana-rohrabacher |title=Support democracy in Honduras (Rep. Dana Rohrabacher) - The Hill's Congress Blog |publisher=Thehill.com |date=2009-09-11 |accessdate=2010-06-27}}</ref><ref>{{cite web|url=http://mikepence.house.gov/index.php?option=com_content&task=view&id=3695&Itemid=71 |title=Pence Condemns Obama Administration’S Policies In Honduras |publisher=Mikepence.house.gov |date=2009-11-29 |accessdate=2010-06-27}}</ref> 212009 సెప్టెంబర్సెప్టెంబరు 2009న21న, జెలయా తిగిరి హోండురాస్ వచ్చారు మరియు బ్రజిలియన్ రాయబారి కార్యాలయంలో ప్రవేశించారు. జెలయా యెక్క మద్ధతుదారులు రాయబారి కార్యాలయం చుట్టూ నిరసనను వ్యక్తం చేయగా ప్రభుత్వం రాయబారి కార్యాలయానికి వెళ్ళే అవసరమయ్యే సేవలను భంగపరిచి, పరిస్థితులను నియంత్రణలో ఉంచడానికి కర్ఫ్యూని అమలుచేసింది.
 
ఆ తరువాత రోజు, డిక్రీ PCM-M-016-2009లో, ఐదు [[రాజ్యాంగ హక్కుల]]ను తొలగించింది: వ్యక్తిగత స్వేచ్ఛ (ఆర్టికల్ 69), [[భావవ్యక్తీకరణ స్వేచ్ఛ]] (ఆర్టికల్ 72), [[ఉద్యమ స్వేచ్ఛ]] (ఆర్టికల్ 81), [[హబియస్ కార్పస్]] (ఆర్టికల్ 84) మరియు [[సంబంధ స్వేచ్ఛ]] మరియు అసెంబ్లీ ఉన్నాయి.<ref name="elpais_PCMM016_what">{{cite news | first=Pablo | last=Ordaz | pages= | language =Spanish| title=Micheletti ordena el cierre de los medios de comunicación afines a Zelaya | date=28 September 2009 | publisher=[[El País]] | url=http://www.elpais.com/articulo/internacional/Micheletti/ordena/cierre/medios/comunicacion/afines/Zelaya/elpepuint/20090928elpepuint_2/Tes |accessdate=19 October 2009 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5keAXJ5C6 |archivedate=19 October 2009 |deadurl=no}}</ref><ref name="narco_PCMM016_details">{{cite web| last =Giordano| first =Al| authorlink =Al Giordano| coauthors =| title =Honduras Coup Leader Micheletti Decrees 45-Day Suspension of Constitution| work =| publisher =[[Narco News]]| date =27 September 2009 | url =http://narcosphere.narconews.com/thefield/3465/honduras-coup-leader-micheletti-decrees-45-day-suspension-constitution |format =| doi =| accessdate =19 October 2009 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5keCJUMOB |archivedate=19 October 2009 |deadurl=no}}</ref> ఇది ఒక లెఫ్టిస్ట్ రేడియోను మరియు టెలివిజన్‌ను మూసివేయించింది.<ref name="oas_PCMM016">{{cite web| last =| first =| authorlink =| coauthors =| title =The Office of the Special Rapporteur for Freedom of Expression condemns the suspension of guarantees in Honduras and the violations of the right to freedom of expression| work =| publisher =[[Organization of American States]]| date =29 September 2009| url =http://www.oas.org/OASpage/press_releases/press_release.asp?sCodigo=IACHR71/09 |format =| doi =| accessdate =19 October 2009 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5keAWZI7N |archivedate=19 October 2009 |deadurl=no}}</ref> మానవహక్కులను నిషేధించే డిక్రీని అధికారికంగా 192009 అక్టోబర్అక్టోబరు 2009న19న లా గసేటాలో రద్దుచేశారు.<ref name="reuters_PCMM016_rescinded">{{cite news | first=Mica | last=Rosenberg |coauthors =Gustavo Palencia| pages= | language =| title=Honduras de facto leader lifts ban on media, protests | date=19 October 2009 | publisher=Reuters | url=http://ca.reuters.com/article/topNews/idCATRE59I43L20091019?sp=true |accessdate=19 October 2009 |archiveurl=http://www.webcitation.org/5keB4J3xG |archivedate=19 October 2009 |deadurl=no}}</ref>
 
== శాఖలు మరియు పురపాలకసంఘాలు ==
పంక్తి 209:
హోండురాస్ [[ప్రపంచ బ్యాంకు]] చేత [[భారీగా ఋణగ్రస్తత ఉన్న పేద దేశాలలో]] ఒకటిగా ప్రకటించింది, మరియు [[అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి]] దీనిని 2005లో [[ఋణ మాఫీ]]కి అర్హురాలిగా చేసింది.
 
ఎలక్ట్రిసిటీ సేవలు (ENEE) మరియు ల్యాండ్-లైన్ టెలిఫోన్ సేవలు (HONDUTEL) h-flo లు ప్రభుత్వ ఏజన్సీలచే నిర్వహించబడుతున్నాయి, తీవ్ర ఆర్థిక సమస్యలు ఉండటంవలన WENEE భారీ ఆర్థిక సహాయాలను పొందుతోంది. అయినప్పటికీ HONDUTEL గుత్తాధిపత్యాన్ని కలిగిలేదు, టెలికమ్యూనికేషన్ రంగం ప్రైవేటు-రంగ సంస్థలను 252005 డిసెంబర్డిసెంబరు 2005న25న ఆరంభించింది; [[CAFTA]] యెక్క ఆరంభాన్ని ఆమోదించే పూర్వం ఇది చేయవలసి ఉంది. [[పెట్రోల్]] మీద ధరలను నియంత్రించారు, మరియు నిత్యావసర వస్తువుల కొరకు ఇతర తాత్కాలిక ధర నియంత్రణలను స్వల్పకాలాల కొరకు [[చట్టసభచే]] తరచుగా ఆమోదించబడినాయి.
 
బంగారం, వెండి, సీసం మరియు జింకులను విదేశీ సంస్థల గనుల యజమానులచే ఉత్పత్తి చేయబడతాయి.<ref>డాన్ ఒవాన్సియా: సెంట్రల్ అమెరికాలో గనుల త్రవ్వకం http://magazine.mining.com/Issues/0901/MiningCentralAmerica.pdf</ref>
పంక్తి 215:
U.S. డాలర్‌కు విరుద్ధంగా అనేక సంవత్సరాలు [[లెంపిరా]] తిరోగమించి ఒక డాలర్‌కు 19 లెంపిరాలుగా నిలకడగా ఉంది. జూన్ 2008లో సంయుక్త రాష్ట్రాల డాలర్లు మరియు హాన్డురాన్ లెంపిరాల మధ్య మారక రేటు 1 నుండి 18.85 ఉంది.
 
2005లో హోండురాస్ [[CAFTA]] మీద సంతకం చేసింది (సంయుక్త రాష్ట్రాలతో స్వేచ్ఛావ్యాపార ఒప్పందం). డిసెంబర్డిసెంబరు 2005లో, హోండురాస్ యెక్క ప్రధాన ఓడరేవు [[ప్యుర్టో కోర్టెస్]]‌ను U.S. [[కంటైనర్ సెక్యూరిటీ ఇనీషియేటివ్]]‌లో జతచేశారు.<ref>[http://www.cbp.gov/xp/cgov/border_security/international_activities/csi/ports_in_csi.xml CSI - CBP.govలో ఓడరేవులు]</ref>
 
72006 డిసెంబర్డిసెంబరు 2006న7న, U.S. డిపార్ట్మెంట్స్ ఆఫ్ హోంల్యాండ్ సెక్యూరిటీ ([[DHS]]) మరియు ఎనర్జీ ([[DOE]]) సెక్యూర్ ఫ్రైట్ ఇనీషియేటివ్ యెక్క మొదటి దశలను ప్రకటించింది, విదేశాలకు తీసుకువెళ్ళే న్యూక్లియర్ మరియు రేడియోలాజికల్ వస్తువుల కంటైనర్లను పరీక్షించే U.S. సమాఖ్య ప్రభుత్వ సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడం ద్వారా ప్రస్తుతం ఉన్న ఓడరేవు భద్రత మీద అపూర్వమైన ప్రయత్నాన్ని నెలకొల్పడం మరియు దేశంలోపలికి రాబడుతున్న కంటైనర్ల యెక్క ఆపదను సరిగ్గా అంచనా వేయడానికి చేయబడింది సెక్యూర్ ఫ్రైట్ యెక్క మొదటి దశ ప్రస్తుతం ఉన్న సాంకేతికత మరియు ఆరు విదేశీ ఓడరేవులకు నిర్దారించిన న్యూక్లియర్ పరిశోధన ఉపకరణాల యెక్క కలయికతో సమాయుత్తపరచబడి ఉంటుంది: [[పాకిస్తాన్]] లోని [[కాసిం ఓడరేవు]]; హోండురాస్‌లోని [[పుయెర్టో కార్టెస్]]; బ్రిటన్ లోని [[సౌత్అంప్టన్]]; [[ఒమన్]] లోని సలాలః; [[సింగపూర్ ఓడరేవు]]; మరియు కొరియాలోని బుసన్ ఓడరేవు వద్దనున్న గమ్మాన్ టెర్మినల్. 2007 ఆరంభం నాటినుండి, ఈ ఓడరేవుల నుండి వెళ్ళే కంటైనర్లు రేడియేషన్ మరియు సమాచారాన్ని ఇచ్చే విపత్కర అంశాల కొరకు సంయుక్త రాష్ట్రాలకు వెళ్ళేముందు పరీక్షించబడుతున్నాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.dhs.gov/xnews/releases/pr_1165520867989.shtm |title=DHS: DHS and DOE Launch Secure Freight Initiative |publisher=Dhs.gov |date=2006-12-07 |accessdate=2010-06-27}}</ref>
 
== జనాభా గణాంకాలు ==
పంక్తి 310:
దేశ బిరుదులను 1825లో స్థాపించారు. ఇది సమాన భుజములు గల ఒక త్రికోణం, అడుగున రెండు దుర్గాల మధ్య ఒక అగ్ని పర్వతం ఉంటుంది, దాని మీద ఒక ఇంద్రధనస్సు మరియు సూర్యుడు ప్రకాశిస్తూ ఉంటుంది. త్రికోణం పెట్టబడిన ప్రదేశం రెండు సముద్రాలచే స్నానం చేయబడటాన్ని సూచిస్తుంది. దీని చుట్టూ దీర్ఘ వృత్తాకారంలో బంగారు రంగు అక్షరాలతో ఇలా వ్రాయబడి ఉంటుంది: "రిపబ్లిక్ ఆఫ్ హోండురాస్, ఫ్రీ, సావరిన్ అండ్ ఇండిపెండెంట్".
 
హోండురాస్ జాతీయ గీతం రాష్ట్రపతి [[మాన్యువెల్ బోనిల్లా]] ఆధ్వర్యంలో 1904లో నిర్వహించబడిన పోటీ ఫలితంగా ఏర్పడింది. చివరికి, కవి [[అగస్టో C. కోఎల్లో]] దేశ గీతాన్ని వ్రాయటాన్ని జర్మన్ స్వరకర్త కార్లస్ హార్ట్ లింగ్ సంగీతం వ్రాసి పాల్గొనటంతో ముగించారు. ఈ గీతాన్ని అధికారికంగా 151915 నవంబర్నవంబరు 1915న15న, ఆల్బర్టో మెంబ్రేనో సమయంలో దీనిని అమలుపరచారు. ఈ గీతాన్ని ఒక బృందం మరియు ఏడుగురు స్ట్రూన్డురన్లు స్వరపరచారు.
 
జాతీయ పుష్పం ప్రముఖమైన ఆర్చిడ్, ''[[రైనోకొలేలియా]] డిగ్బ్యాన'' (గతంలో దీనిని ''బ్రస్సావోల డిగ్బ్యాన'' అని పిలిచేవారు), గులాబీ స్థానంలో ఇది 1969 నాటి నుంచి వచ్చింది. జాతీయ పుష్ప మార్పిడి జనరల్ [[ఒస్వల్డో లోపేజ్ అరెలనో]] పరిపాలనలో జరిగింది, ఉత్తరువులో తెలుపబడినట్లు ''బ్రస్సావోల డిగ్బయానా'' "అనేది హోండురాస్ యొక్క ఒక దేశీయ మొక్క; ఈ పువ్వుకు అసాధారణమైన అందం, తేజం మరియు వైవిధ్య లక్షణాలు ఉన్నాయి",అని భావించబడింది.
"https://te.wikipedia.org/wiki/హోండురాస్" నుండి వెలికితీశారు