ఉత్తరాఖండ్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

'''ఉత్తరాఖండ్''' ([[హిందీ]]:उत्तराखण्ड) ఉత్తర భారతదేశంలోని ఒక రాష్ట్రము. ఇది 2006 వరకు '''ఉత్తరాంచల్''' గా పిలవబడింది. ఉత్తరాఖండ్ 2000 సంవత్సరము నవంబరు 9న భారతదేశంలో[[భారత దేశము|భారతదేశం]]<nowiki/>లో 27వ రాష్ట్రంగా ఏర్పడింది. ఇది అంతకు ముందు [[ఉత్తరప్రదేశ్]] రాష్ట్రంలో ఒక భాగము. 1990నుండి కొద్దికాలం శాంతియుతంగా సాగిన ప్రత్యేకరాష్ట్ర ఉద్యమం విజయవంతమై ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రం ఆవిర్భవించింది. [[ఉత్తరప్రదేశ్]], [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]]లు ఉత్తరాఖండ్ రాష్ట్రానికి హద్దులు. ఉత్తరాన [[చైనా]] ([[టిబెట్]]), [[నేపాల్]] దేశాలతో సరిహద్దులున్నాయి. రాష్ట్రం యొక్క తాత్కాలిక రాజధాని [[డెహ్రాడూన్]]. ఇదే ఈ రాష్ట్రంలో అతి పెద్ద నగరం. హైకోర్టు మాత్రం [[నైనిటాల్]]లో ఉంది. రాష్ట్రానికి నట్టనడుమున ఉన్న [[గైర్సాయిన్]] అనే చిన్న గ్రామాన్ని ముందుముందు రాజధానిగా తీర్చిదిద్దాలనే ప్రతిపాదన ఉంది.

ఉత్తరాఖండ్‌లో పశ్చిమప్రాంతాన్ని [[ఘఢ్వాల్]] అనీ, తూర్పు ప్రాంతాన్ని [[కుమావూ]] అనీ అంటారు. ఉత్తరాఖండ్ ఎంతో అందమైన రాష్ట్రం. ఉత్తర ప్రాంతం హిమాలయ పర్వత సానువుల్లో హిమవాహినులతోనూ, దక్షిణ ప్రాంతం దట్టమైన అడవులతోనూ[[అడవి|అడవుల]]<nowiki/>తోనూ కనుల పండువుగా ఉంటుంది. ఎన్నో ప్రత్యేకమైన జీవజాలాలు (భరల్, మంచుపులి వంటివి), వృక్ష సంపత్తి ఈ ప్రాంతానికి పరిమితం. భారతదేశానికి జీవనాడులైన [[గంగా నది|గంగా]], [[యమున|యమునా]] నదులు ఉత్తరాఖండ్‌లోని హిమవాహినులలో పుడుతున్నాయి. తరువాత అవి ఎన్నో ఏరులు, సరసులు, హిమపాతాలతో కలసి మహానదులై మైదానంలో ప్రవేశిస్తున్నాయి.

ఇంకా వివాదాస్పదమైన [[తెహ్రీ]] [[ఆనకట్ట]] నిర్మాణం ఈ రాష్ట్రంలో భాగీరధీ-భిలంగనా నదిపై 1953లో ప్రారంభమైంది.

స్థానిక ప్రజలు తమను తాము "ఘర్వాలీలు", "కుమావొనీలు" అని చెప్పుకుంటారు. కుమావొనీలలో కొంతమంది "పహాడీ" అని చెప్పుకొంటారు. ఎక్కువమంది హిందూ మతస్థులు. ఇంకా గడచిన శతాబ్దంలో వలస వచ్చిన నేపాలీ సంతతి వారున్నారు. జధ్, మర్చా, సౌకా తెగలవారు [[భారత్]]-[[టిబెట్]] సరిహద్దులలో నివసిస్తున్నారు. వీరందరినీ కలిపి "భోటియా"లంటారు. తెరాయి పర్వతప్రాంతాలలో "తారు", "భుక్షా" తెగలవారున్నారు. దక్షిణ తెరాయి ప్రాంతంలో "గుజ్జర్"లనే సంచార పశుపాలకజాతులవారు న్నారు.

* 1500-2600 మీటర్ల ఎత్తున: వెడల్పు ఆకుల చెట్లున్న [[అడవులు]]