ప్రబంధము: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Nrgullapalli (చర్చ | రచనలు) చి →చరిత్ర |
ChaduvariAWB (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: ఉన్నది. → ఉంది. (2), నందలి → లోని , నుండీ → నుండి , మహ → మహా using AWB |
||
పంక్తి 1:
తెలుగు కవిత్వంలో 15వ శతాబ్ది నాటికి అభివృద్ధి చెందిన ప్రక్రియా భేదం ప్రబంధం. ప్రకృష్టమైన పదబంధమున్న [[కావ్యం]] '''ప్రబంధము'''.
== చరిత్ర ==
ప్రబంధమంటే కావ్యమనే అర్థంలో [[తిక్కన]] తాను రచించిన 15 పర్వాలను ప్రబంధమండలి అన్నాడు. [[ఎర్రన]]కు 'ప్రబంధ పరమేశ్వరుడు' అనే బిరుదు
పెద్దన రాసిన [[మనుచరిత్ర]] బహుళ ఆదరణ సంపాదించి ప్రక్రియగా ప్రబంధానికి రాజాదరణ సాధించిపెట్టింది. వచ్చిన వసుచరిత్ర [[మనుచరిత్ర]]<nowiki/>కు మించిన [[కవిత్వం]] కలిగిన కావ్యమనే పేరు సంపాదించింది. [[తెనాలి రామకృష్ణుడు]] రాసిన పాండురంగ
==లక్షణాలు==
ప్రబంధ లక్షణాలను పలువురు విమర్శకులు ఇలా వివరించారు.
* [[పింగళి లక్ష్మీకాంతం]]: ప్రబంధమునకు ఏక నాయకాశ్రయత్వము, దానితోపాటు వస్త్వైక్యము ప్రధాన ధర్మములు. ప్రబంధము అష్టాదశ వర్ణనాత్మకమై యుండవలెను. అందు శృంగారము ప్రధాన రసము. ఆవశ్యకతను బట్టి తక్కిన రసములు గౌణములు కావచ్చును. ఆలంకారిక శైలి ప్రబంధమునకు జీవము. ప్రబంధము భాషాంతరీకరణము కాకూడదు. స్వతంత్ర రచనయై యుండవలెను. పదునారవ శతాబ్ది ఆది
* కాకర్ల వెంకట రామ నరసింహము: కథైక్యమును [[అష్టాదశ వర్ణనలు|అష్టాదశ]] వర్ణనలును గలిగి శృంగార రస ప్రధానమై, అర్థాతిశాయియైన శబ్దమును గ్రహించి యాలంకారిక సాంకేతికములకు విధేయమై, ఆనాటి విస్తృతిగల యితివృత్తముతో, భాషాంతరీకరణముగాక, స్వతంత్రరచనయేయైన తెలుగు కావ్యము ప్రబంధము. అయితే పైని వివరించిన లక్షణములు కొన్ని ప్రబంధములందు గానరాకున్నను నాయా యుగధర్మ ప్రాధాన్యము బట్టియు, రచనా ధోరణి బట్టియు నవియు బ్రబంధనామముననే వ్యవహరింపబడుచున్నవి.<ref>కాకర్ల వేంకట రామ నరసింహము, ఆంధ్ర ప్రబంధములు : అవతరణ వికాసములు, పుట iv.</ref>
* [[దివాకర్ల వేంకటావధాని]]: ధీరోదాత్త నాయకములును, [[శృంగారం|శృంగార]] రస ప్రధానములును, పంచమాశ్వాస పరిమితములును ఐన కావ్యములు ఆలంకారిక శైలిలో వ్రాయబడినవి- వీటికే ప్రబంధములని పేరు.<ref>[[దివాకర్ల వేంకటావధాని]], 'ఆంధ్రవాజ్మయ చరిత్రము-II' ''సంగ్రహాంధ్రవిజ్ఞానకోశము'', సంపు-I, పుట 576</ref>
పంక్తి 21:
==ఉదాహరణలు==
#[[మనుచరిత్ర]]
#
#[[ఆముక్త మాల్యద]]
#[[నాలాయిర దివ్య ప్రబంధము]]-తమిళము
| |||