మొహెంజో-దారో: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
చి వర్గం:సింధు లోయ నాగరికత చేర్చబడింది (హాట్‌కేట్ ఉపయోగించి) |
+మూలాలు |
||
పంక్తి 1:
'''మొహంజో-దారో''' (సింధీ:موئن جو دڙو ఉర్దూ: موئن جو دڑو), అనగా '''చనిపోయినవారి గుట్ట''' ప్రస్తుత [[పాకిస్థాన్]] లోని [[సింధ్]] ప్రాంతానికి చెందిన చారిత్రకంగా, నాగరికతపరంగా అత్యంత ప్రాముఖ్యత గల ప్రాంతం. క్రీ.పూ 2500 లో నిర్మించబడిన ఈ నగరం [[సింధు లోయ నాగరికత]] లో అత్యధిక స్థిరత్వం పొందిన, పురాతన ఈజిప్టు, [[మెసొపొటేమియా నాగరికత]], మినోవా మరియు నార్టే చీకో నాగరికతలకు సమకాలీనమైనది. క్రీ.పూ 19వ శతాబ్దంలో సింధు నాగరికత అంతరించిపోయినపుడు, ఈ నగరం పరిత్యజించబడినది. 1920వ సంవత్సరం వరకూ ఇది గుర్తించబడలేదు. అప్పటి నుండి ఈ ప్రాంతంలో చాలా పరిశోధనాత్మక త్రవ్వకాలు జరుపబడ్డాయి. 1980 లో దీనిని యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ నగరంగా గుర్తించారు.<ref name="mohenjodaro.net">{{cite web|url=http://www.mohenjodaro.net/mohenjodaroessay.html|title=Mohenjo-Daro: An Ancient Indus Valley Metropolis}}</ref> ఈ స్థలం రాపిడి ఒరిపిడుల కారణంగాను, సరైన సంరక్షణ లేకపోవడానా శిథిలమౌతూ ఉంది.<ref name="BBCLostMaybe">[http://www.bbc.co.uk/news/magazine-18491900 "Mohenjo Daro: Could this ancient city be lost forever?"]. BBC. 27 June 2012. Retrieved 27 October 2012.</ref>▼
▲'''మొహంజో-దారో''' (సింధీ:موئن جو دڙو ఉర్దూ: موئن جو دڑو), అనగా '''చనిపోయినవారి గుట్ట''' ప్రస్తుత [[పాకిస్థాన్]] లోని [[సింధ్]] ప్రాంతానికి చెందిన చారిత్రకంగా, నాగరికతపరంగా అత్యంత ప్రాముఖ్యత గల ప్రాంతం. క్రీ.పూ 2500 లో నిర్మించబడిన ఈ నగరం [[సింధు లోయ నాగరికత]] లో అత్యధిక స్థిరత్వం పొందిన, పురాతన ఈజిప్టు, [[మెసొపొటేమియా నాగరికత]], మినోవా మరియు నార్టే చీకో నాగరికతలకు సమకాలీనమైనది. క్రీ.పూ 19వ శతాబ్దంలో సింధు నాగరికత అంతరించిపోయినపుడు, ఈ నగరం పరిత్యజించబడినది. 1920వ సంవత్సరం వరకూ ఇది గుర్తించబడలేదు. అప్పటి నుండి ఈ ప్రాంతంలో చాలా పరిశోధనాత్మక త్రవ్వకాలు జరుపబడ్డాయి. 1980 లో దీనిని యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ నగరంగా గుర్తించారు.
== ప్రదేశం ==
[[సింధు నది]]కి పడమర దిశగా సింధ్ కు చెందిన [[లర్కానా జిల్లా]] లో మొహంజో-దారో కలదు. ఇది సింధు నదికి, ఘగ్గర్-హక్రా నదికి మధ్యలో ఉన్నది. లర్కానా నుండి 28 కిలోమీటర్ల దూరంలో ఇది కలదు.<ref>{{cite web|url=http://science.nationalgeographic.com/science/archaeology/mohenjo-daro/|title=Lost City of Mohenjo Daro|accessdate=8 April 2012|publisher=''[[National Geographic (magazine)|National Geographic]]''|last=Roach|first=John}}</ref> నగరం చుట్టూ సింధు నది నుండి వచ్చే వరదనుండి రక్షించటానికి కోటగోడ కట్టబడినది. మొహంజో-దారో నాగరికతను బలహీనపరచిన చివరి వరద ఉధృతి కారణంగా ఈ కోటగోడ దెబ్బ తిన్నది. ఇప్పటికీ సింధు నది దీనికి [[తూర్పు]] దిశగా ప్రవహిస్తున్ననూ, [[పశ్చిమ]]దిశలో ఉన్న ఘగ్గర్-హక్రా నది మాత్రం ఎండిపోయినది.<ref>{{cite web|url=http://www.dnaindia.com/india/interview_sarasvati-tracing-the-death-of-a-river_1395200|title=Sarasvati: Tracing the death of a river|date=12 June 2010|accessdate=9 June 2012|publisher=DNA Pakistan}}</ref>
== చారిత్రక నేపథ్యం ==
మొహంజో-దారో క్రీ.పూ. 26వ శతాబ్దంలో నిర్మించబడినది.<ref name="Ancientindia.co.uk2">[http://www.ancientindia.co.uk/indus/explore/his03.html Ancientindia.co.uk.] Retrieved 2012-05-02.</ref> క్రీ.పూ. 3000 నుండి అభివృద్ధి చెందుతూ వచ్చిన ప్రాచీన సింధు లోయ నాగరికత (హరప్పా నాగరికత)లో నిర్మించబడిన అతిపెద్ద నగరాలలో ఇది కూడా ఒకటి.<ref>{{cite book|title=World History: Patterns of Interaction|last=Beck|first=Roger B.|author2=Linda Black|author3=Larry S. Krieger|author4=Phillip C. Naylor|author5=Dahia Ibo Shabaka|publisher=McDougal Littell|year=1999|isbn=0-395-87274-X|location=Evanston, IL}}</ref>
ఉచ్ఛదశలో ఉన్నపుడు ప్రస్తుత పశ్చిమాన [[పాకిస్థాన్]] నుండి ఇరాన్ సరిహద్దుల వరకు , ఉత్తరాన [[అఫ్ఘానిస్థాన్]] నుండి [[ఉత్తర భారతదేశము]] నుండి దక్షిణాన గుజరాత్ వరకు, విస్తరించి హరప్పా, మొహంజో-దారో, లోథల్, [[కలిబంగాన్|కాలిబంగన్]], ఢోలవీర మరియు రాఖీఘరీ లు ప్రధాన పట్టణాలుగా విలసిల్లినది. అయితే వీటన్నింటిలో అత్యంత ప్రాముఖ్యత సంతరించుకొన్నది మాత్రం మొహంజో-దారోనే. ఇక్కడి నిర్మాణంలో శాస్త్రీయత, ఆవాస ప్రణాళికలు అత్యంత అభివృద్ధి చెందినవి కావటమే ఇందుకు మూలం. సింధు లోయ నాగరికత అంతరించగనే మొహంజో-దారో కళావిహీనం అయినది. == ఇవి కూడా చూడండి ==
| |||