స్విట్జర్లాండ్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

పంక్తి 293:
]]
 
స్విట్జర్లాండ్ పర్వతాలు దక్షిణ దిశాన మరియు [[ఉత్తర]] దిశాన విస్తరించి ఉంది, స్విట్జర్లాండ్ తన పరిమిత ప్రాంతమైన 41,285 చదరపు కిలోమీటర్‌ల (15,940 చదరపు మైల్) లో వైవిధ్యమైన ప్రకృతి దృశ్యాలు మరియు వాతావరణం కలిగి ఉంది. ఈ దేశపు <ref name="Geo">[http://www.swissworld.org/en/geography/swiss_geography/contrasts/ భూగోళ శాస్త్రం] swissworld.org, Retrived on 2009-06-23</ref> జనాభా 7.6 లక్షలు, [[జన సాంద్రత|జనాభా సాంద్రత]] ప్రతి చదరపు కిలోమీటరుకు (622/sq mi) సుమారు 240 మందిగా ఉంది.<ref name="Geo" /><ref name="Landscape">{{cite web|url=http://www.eda.admin.ch/eda/en/home/reps/ocea/vaus/infoch/chgeog.html|title=Landscape and Living Space |date=2007-07-31|work=Federal Department of Foreign Affairs|publisher=Federal Administration admin.ch|accessdate=2009-06-25}}</ref><ref name="maps">స్విట్జర్లాండ్ యొక్క జూమ్ చేయగల మ్యాప్‌ను [http://www.swissinfo-geo.org/ swissinfo-geo.org] లేదా [http://www.swissgeo.ch/ swissgeo.ch] లో చూడవచ్చు; జూమ్ చేయగల ఉపగ్రహ ఛాయాచిత్రాన్ని [http://map.search.ch/ map.search.ch] లో చూడవచ్చు.</ref> ఏదేమైనా దేశంలో [[పర్వతాలు]] ఎక్కువగా ఉన్న దక్షిణ భాగంలో ఈ సగటు కన్నా తక్కువ జనాభా ఉంది. అదే సమయంలో ఉత్తర భాగం మరియు దక్షిణ చరమ భాగం [[కొండ]] ప్రాంతాలు మరియు కొంత [[అరణ్య]] భాగం మరియు కొంత మాములుగా ఉండటం వలన మరియు అనేక పెద్ద సరస్సులు ఉండటం వలన ఈ ప్రదేశం నివాసయోగ్యంగా ఉంటూ ఎక్కవ జన సాంద్రత కలిగి ఉంది.<ref name="Geo" />
 
{{Multiple image
పంక్తి 307:
}}
 
స్విట్జర్లాండ్ మౌలికంగా మూడు నైసర్గిక స్వరూప ప్రాంతాలను కలిగి ఉంది: అవి దక్షిణంగా [[స్విస్ పర్వతాలు
|స్విస్ పర్వతాలు]], [[స్విస్ పీఠ భూమి]] లేదా మధ్య భాగం మరియు ఉత్తరాన [[జ్యురా పర్వతాలు|జూరా పర్వతాలు]].<ref name="Geo" /> ఈ పర్వతాలు దేశంలో 60 శాతం ప్రాంతాన్ని ఆక్రమించి ఎత్తయిన శిఖరాలుగా దేశపు దక్షిణ మధ్య భాగం వరకు విస్తరించాయి, ఈ పర్వతాలలో [[డ్యూ‌ఫోర్స్‌పిట్జ్]] 4,634 మీటర్లు (15,203 [[30.48 cm|అడుగు]]) అత్యంత ఎత్తయిన [[శిఖరం]]<nowiki/>గా ఉంది,<ref name="Geo" /> ఇంకా జలపాతాలు మరియు [[హిమనీ నది| మంచు ప్రవాహాల]]తోప్రవాహాలతో లెక్క లేనన్ని లోయలు కనుగొనబడ్డాయి. [[రైన్]], [[రైన్ నది|రోన్]], [[ఇన్ నది|ఇన్]], [[ఆరి]], [[టిసినో నది|టిసినో]] మొదలైన పెద్ద నదుల నుంచి వచ్చే నీటి ప్రవాహాలు చివరిగా స్విస్ యొక్క అతి పెద్ద సరస్సులైన [[జెనివా సరస్సు]] (లాక్ లేమాన్), [[జ్యూరిచ్ సరస్సు|జ్యూరిక్ సరస్సు]], [[న్యుచటల్ సరస్సు|న్యూచాటెల్ సరస్సు]] మరియు [[కాన్‌స్టేన్స్ సరస్సు]]‌లలోకిసరస్సులలోకి ప్రవహిస్తాయి.<ref name="Geo" />
 
{{Multiple image
పంక్తి 322:
}}
 
[[వాలాయిస్|వల్లిస్‌]]లోవాలాయిస్‌లో [[మాట్టర్‌హార్న్]] (4,478 m) పర్వతం మరియు [[ఇటలీ]] సరిహద్దుగా ఉన్న [[పెన్నీ ఆల్ప్స్|పెన్నీ పర్వతాలు]] అతి ప్రఖ్యాతమైనవి. ఆయా ప్రాంతాలలో ఎక్కవ ఎత్తు కలిగిన [[డ్యూ‌ఫోర్స్‌పిట్జ్]] (4,634 mమీ), [[డోమ్ ( మిస్చాబెల్)|డోమ్]] (4,545 mమీ) మరియు [[విస్‌హార్న్]] (4,506 mమీ) వంటి పర్వతాలు ఉన్నాయి. అత్యంత హిమవంతమైన [[లుటర్‌బృనెన్]] లోయ పైన ఉండే [[బెర్నేసే ఆల్ప్స్|బెర్నీస్ పర్వతాలు]] 72 [[జలపాతాలు]] ఉన్నాయి, ఈ ప్రాంతంలో [[జంగ్‌ఫ్రా]] (4,158 m) మరియు [[ఈగర్]] లాంటి చిత్రీకరణకు అర్హమైన అనేక లోయలున్నాయి. ఆగ్నేయంలో పొడవైన [[ఎంగాడిన్|ఎ‌న్‌గాడిన్]] లోయ, [[గ్రాయుబన్డెన్|గ్రాబండెన్]] ఖండ ప్రాంతంలో ఆవరించి ఉన్న [[St. మోర్టిజ్|సెయింట్ మార్టిజ్]] బాగా ఖ్యాతి గాంచాయి; పొరుగున ఉన్న అత్యంత ఎత్తైన [[బెర్నినా ఆల్ప్స్|బెర్నినా పర్వతాలను]]‌నుపర్వతాలనును [[పిజ్ బెర్నినా]] (4,049 ఎమ్) అంటారు.<ref name="geography">{{cite book | last = Herbermann | first = Charles George | authorlink = | coauthors = | title = The Catholic Encyclopedia | publisher = Encyclopedia Press |year=1913 | location = | pages = 358 | url = | doi = | id = | isbn = }}</ref>
 
<ref name="geography">{{cite book | last = Herbermann | first = Charles George | authorlink = | coauthors = | title = The Catholic Encyclopedia | publisher = Encyclopedia Press |year=1913 | location = | pages = 358 | url = | doi = | id = | isbn = }}</ref>
 
దేశం మొత్తం భూభాగంలో 30 శాతం ఉన్న ఉత్తర భాగమే జన సమృద్ధి గల ప్రాంతం, దీనిని మధ్య భూభాగం అంటారు.
 
ఇది బృహత్తరంగా తెరచుకుని మరియు పర్వత ప్రకృతి దృశ్యాలు కలిగి కొంత భాగం అరణ్యంతో, కొంత భాగం పచ్చిక పొలాలతో, సాధారణంగా మెటా మేసే పశువులతో లేదా కూరగాయలు మరియు పండ్ల తోటలతో ఉంటుంది, కానీ కొండ ప్రాంతంగానే ఉంది. పెద్ద సరస్సులతో పాటు స్విస్ దేశం యొక్క అతి పెద్ద నగరాలు ఈ ప్రాంతంలోనే ఉన్నాయి <ref name="geography" /> స్విట్జర్లాండ్ యొక్క పశ్చిమ ప్రాంతంలో అతి పెద్ద సరస్సుగా పిలువబడే. జెనివా సరస్సు ఉంది (ఇది లాక్ లేమాన్‌గా ఫ్రెంచ్‌లో పిలువ బడుతుంది)
[[జెనివా సరస్సు]] ఉంది (ఇది లాక్ లేమాన్‌గా ఫ్రెంచ్‌లో పిలువ బడుతుంది)
 
జెనివా సరస్సుకు [[రైన్ నది|రోన్ నది]] ముఖ్యమైన ఉపనదిగా ఉంది.
 
|స్విస్ వాతావరణం]] సాధారణంగా[[ సమ శీతోష్ణ వాతావరణం|మితం]]గావాతావరణంగా ఉంటుంది,<ref name="Climate">[http://www.about.ch/geography/climate/index.html క్లైమేట్ ఇన్ స్విట్జర్లాండ్] about.ch, Retrived on 2009-06-23</ref> కాని పర్వత ఉపరితలం మీద ఉండే హిమవంతమైన పరిస్థితులకు మరియు స్విట్జర్లాండ్ యొక్క దక్షిణ ప్రాంతంలో ఉండే [[మధ్యధరా వాతావరణం]] మధ్య చాలా ఎక్కువ తేడా ఉంటుంది. వేసవి కాలాలు వెచ్చగా ఉంటూ నియమిత కాలక్రమంలో వర్షం పడి తేమగా ఉంటాయి, ఈ కాలాలు పచ్చిక పొలాలకు మరియు పశువుల [[మేత]]<nowiki/>కు అనువుగా ఉంటాయి. పర్వత ప్రాంతాలలో శీతాకాలాలు సూర్యరశ్మితో మరియు [[మంచు]]తోమంచుతో ఉంటాయి, అదేసమయంలో దిగువ ప్రాంతాలు ఎక్కువ మేఘాలతో మరియు పొగమంచుతో ఉంటాయి. [[పర్వత ప్రాంత పొడి గాలి|ఫొన్]]‌గాగాలిగా సంబోధించే వాతావరణ సంబంధ దృగ్విషయం,<ref name="Climate" /> సంవత్సరంలో అన్ని కాలాలలో మరియు శీతాకాలంలో సైతం ఉంటుంది, మధ్యధరా ప్రాంతపు వెచ్చని గాలి ఇటలీ నుంచి పర్వతాలను దాటుతుంది. [[వాలాయిస్|వల్లిస్]] యొక్క దక్షిణ లోయలు పొడి పరిస్థితులతో గోచరిస్తాయి,<ref name="Climate" /> విలువైన
స్విస్ [[వాతావరణం
[[కుంకుమ పుష్పం]] ఇక్కడ కోతకు వస్తుంది మరియు సారా తయారు చేసే ద్రాక్ష ఇక్కడ పెరుగుతుంది, శీతాకాలంలో విస్తారమైన మంచు ఉన్నప్పటికీ గ్రా‌బండెన్ వాతావరణం<ref name="Climate" /> పొడిగా మారి కొద్దిగా చల్లగా ఉంటుంది, సూర్యరశ్మి ఎక్కువగా ఉన్నప్పటికీ పెద్ద వర్షాలు సకాలంలో కురియటంతో అతి తడి పరిస్థితులు ఎగువ పర్వతాలలో మరియు [[టిసినో]] ఖండం‌లో గోచరిస్తాయి.<ref name="Climate" /> స్విట్జర్లాండ్ యొక్క పశ్చిమ ప్రాంతం కన్నా తూర్పు ప్రాంతం ఎక్కువ శీతలంగా ఉంటుంది, అదే సమయంలో పర్వతాల పైన, సంవత్సరంలో ఎప్పుడైనా సరే శీతలస్థితులు అనుభవంలోకి వస్తాయి. ప్రాంతీయ పరిస్థితులు మరియు ఋతువుల చిన్న వ్యత్యాసలతో సంవత్సరమంతా ఇక్కడ అవపాతనం వ్యాపిస్తుంటుంది [[శరదృతువు]] అత్యంత పొడిగా ఉంటుంది, అయితే స్విట్జర్లాండ్ వాతావరణ భూమికలు ఒక [[సంవత్సరం]] నుంచి మరొక సంవత్సరానికి చాలా వ్యత్యాసం ఉండి అంచనా వేయటం చాలా కష్టంగా ఉంటుంది.
|వాతావరణం]] సాధారణంగా[[సమ శీతోష్ణ వాతావరణం|మితం]]గా ఉంటుంది,<ref name="Climate">[http://www.about.ch/geography/climate/index.html క్లైమేట్ ఇన్ స్విట్జర్లాండ్] about.ch, Retrived on 2009-06-23</ref> కాని పర్వత ఉపరితలం మీద ఉండే హిమవంతమైన పరిస్థితులకు మరియు స్విట్జర్లాండ్ యొక్క దక్షిణ ప్రాంతంలో ఉండే [[మధ్యధరా వాతావరణం]] మధ్య చాలా ఎక్కువ తేడా ఉంటుంది. వేసవి కాలాలు వెచ్చగా ఉంటూ నియమిత కాలక్రమంలో వర్షం పడి తేమగా ఉంటాయి, ఈ కాలాలు పచ్చిక పొలాలకు మరియు పశువుల [[మేత]]<nowiki/>కు అనువుగా ఉంటాయి. పర్వత ప్రాంతాలలో శీతాకాలాలు సూర్యరశ్మితో మరియు [[మంచు]]తో ఉంటాయి, అదేసమయంలో దిగువ ప్రాంతాలు ఎక్కువ మేఘాలతో మరియు పొగమంచుతో ఉంటాయి. [[పర్వత ప్రాంత పొడి గాలి|ఫొన్]]‌గా సంబోధించే వాతావరణ సంబంధ దృగ్విషయం,<ref name="Climate" /> సంవత్సరంలో అన్ని కాలాలలో మరియు శీతాకాలంలో సైతం ఉంటుంది, మధ్యధరా ప్రాంతపు వెచ్చని గాలి ఇటలీ నుంచి పర్వతాలను దాటుతుంది. [[వాలాయిస్|వల్లిస్]] యొక్క దక్షిణ లోయలు పొడి పరిస్థితులతో గోచరిస్తాయి,<ref name="Climate" /> విలువైన
[[కుంకుమ పుష్పం]] ఇక్కడ కోతకు వస్తుంది మరియు సారా తయారు చేసే ద్రాక్ష ఇక్కడ పెరుగుతుంది, శీతాకాలంలో విస్తారమైన మంచు ఉన్నప్పటికీ గ్రా‌బండెన్ వాతావరణం<ref name="Climate" /> పొడిగా మారి కొద్దిగా చల్లగా ఉంటుంది, సూర్యరశ్మి ఎక్కువగా ఉన్నప్పటికీ పెద్ద వర్షాలు సకాలంలో కురియటంతో అతి తడి పరిస్థితులు ఎగువ పర్వతాలలో మరియు [[టిసినో]] ఖండం‌లో గోచరిస్తాయి.<ref name="Climate" /> స్విట్జర్లాండ్ యొక్క పశ్చిమ ప్రాంతం కన్నా తూర్పు ప్రాంతం ఎక్కువ శీతలంగా ఉంటుంది, అదే సమయంలో పర్వతాల పైన, సంవత్సరంలో ఎప్పుడైనా సరే శీతలస్థితులు అనుభవంలోకి వస్తాయి. ప్రాంతీయ పరిస్థితులు మరియు ఋతువుల చిన్న వ్యత్యాసలతో సంవత్సరమంతా ఇక్కడ అవపాతనం వ్యాపిస్తుంటుంది [[శరదృతువు]] అత్యంత పొడిగా ఉంటుంది, అయితే స్విట్జర్లాండ్ వాతావరణ భూమికలు ఒక [[సంవత్సరం]] నుంచి మరొక సంవత్సరానికి చాలా వ్యత్యాసం ఉండి అంచనా వేయటం చాలా కష్టంగా ఉంటుంది.
 
ప్రత్యేకంగా స్విట్జర్లాండ్ యొక్క జీవవాసం బలహీనమైనది, ఎందుకంటే చాలా బలహీన లోయలు ఎత్తైన పర్వతాలతో విభజించబడి తరచుగా అనుపమాన జీవవాసాన్ని తయారు చేస్తున్నాయి. ఎత్తైన ప్రాంతాలలో అధిక స్థాయిలో మొక్కలు లేకపోవడంతో పర్వత ప్రాంతాలు బలహీనంగా ఉన్నాయి, కొన్ని సార్లు పర్యాటకుల తాకిడి వల్ల మరియు పశువుల మేత వలన కొంత ఒత్తిడి ఎదుర్కొంటాయి. స్విట్జర్లాండ్ యొక్క పర్వత ప్రాంతాలలో పశువుల మందల మేత తగ్గడం వలన కొద్ది కాలంగా పెద్ద ఎత్తున [[వృక్షసంపద|వృక్ష]] సంపద పెరిగిపోతోంది. {{convert|1000|ft|m|abbr=on}}
 
== ఆర్ధిక వ్యవస్థ ==
"https://te.wikipedia.org/wiki/స్విట్జర్లాండ్" నుండి వెలికితీశారు