== ఆర్ధిక వ్యవస్థ ==
{{main|Economy of Switzerland}}
{{see also|Banking in Switzerland|Taxation in Switzerland}}
స్విట్జర్లాండ్ది ప్రపంచ ఆర్ధిక వ్యవస్థలన్నిటిలో స్థిరమైన, అధునాత మరియు ముఖ్యంగా అత్యంత పెట్టుబడిదారి ఆర్ధిక వ్యవస్థ. ఇది ఆర్ధిక స్వాతంత్ర్య సూచీ 2008 ప్రకారం [[ఐర్లాండ్]] తరువాత 2వ అత్యధిక యూరోప్ గణ్యతను కలిగి ఉంది, అదే సమయంలో ప్రజా సేవల ద్వారా కూడా ఎక్కువ వ్యాప్తి జరిగింది. ఇక్కడ నామకార్ధ తలసరి ఆదాయం స్థూల దేశీయ ఉత్పత్తి పశ్చిమ యూరోప్ దేశాలు మరియు జపాన్ కన్నా ఎక్కువ, లక్సంబర్గ్, [[నార్వే]], ఖతర్, ఐస్లాండ్ మరియు [[ఐర్లాండ్]] తరువాత ఇది 6వ గణ్యతను పొందింది.
[[File:Zurich-panorama2.jpg|thumb|left|కొన్ని ఉత్తమ జీవిత అవలోకనంలలో 150,000 వ్యాపార సంస్థలు మరియు 1.5 కోట్ల ఉద్యోగులకి మహా నివాసంగా ఉన్న జ్యూరిచ్ ప్రాంతం ఉత్తమ స్థాయిలో ఉంది. [126]]]
[[File:Engadine.jpg|thumb|left|ఎంగాడిన్ లోయ, తక్కువ పారిశ్రామిక పర్వత ప్రాంతాలలో పర్యాటకం ఒక ముఖ్యమైన ఆదాయంగా నిర్వర్తించబడుతుంది. ]]
కొనుగోలు శక్తి తుల్యత సరిదిద్దబడితే GDP తలసరిలో స్విట్జర్లాండ్ 15వ గణ్యతను పొందగలదు.<ref>[https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/rankorder/2004rank.html CIA World Factbook]</ref> ప్రపంచ ఆర్ధిక వేదిక యొక్క ప్రపంచ పోటీదారు నివేదిక ప్రకారం స్విట్జర్లాండ్ ఆర్ధిక వ్యవస్థ ప్రస్తుతం ప్రపంచంలోనే రెండవ అత్యంత పోటీదారు వ్యవస్థ.<ref>[http://www.weforum.org/en/initiatives/gcp/Global%20Competitiveness%20Report/index.htm వరల్డ్ ఎకనమిక్ ఫోరమ్ - గ్లోబల్ కాంపిటీటివ్నెస్ రిపోర్ట్]</ref> గుర్తించదగిన హద్దులలో [[20వ శతాబ్దం|20వ శతాబ్దానికి]] స్విట్జర్లాండ్ [[ఐరోపా|యూరోప్]]<nowiki/>లో అత్యంత ఐశ్వర్యవంతమైన దేశం.<ref name="westeuro">{{cite book | last = Taylor & Francis Group | first = | authorlink = | coauthors = | title = Western Europe | publisher = Routledge |year=2002 | location = | pages = 645–646 | url = | doi = | id = | isbn = 1857431529 }}</ref> 2005 సంవత్సరంలో స్విట్జర్లాండ్ [[సగటు గృహ ఆదాయం|సగటు కుటుంబ ఆదాయం]] 95,000 సి.హె.ఎఫ్.గా అంచనా వేయబడింది కొనుగోలు శక్తి తుల్యతలో ఇది ఇంచుమించుగా 81,000 USDకుయు.ఎస్.డి.కు (Nov.2008కు) సమానం ఇది [[కలిఫోర్నియా]] వంటి ఐశ్వర్యవంతమైన [[U.S.రాష్ట్రం|అమెరికా రాష్ట్రాల]]ను పోలి ఉంది.<ref>[http://en.wikipedia.org/wiki/Median_household_income#International_statistics కుటుంబ సగటు ఆదాయం]</ref>
[[File:Omega Speedmaster Rueckseite-2.jpg|thumb|upright|విలువ ప్రకారం స్విట్జర్లాండ్ గడియారాల ఉత్పత్తిలో సగ భాగానికి బాధ్యత వహిస్తుంది. (అపోల్లో మిషన్ల కోసం NASA చేత ఒమేగా స్పీడ్ మాస్టర్ ఎంపిక చేయబడింది)]]
స్విట్జర్లాండ్ అనేక పెద్ద బహుళజాతి వ్యాపార సంస్థలకు గృహంగా ఉంది.
ఆదాయపరంగా గ్లెన్కోర్, నెస్ట్లే, నోవర్టిస్,హాఫ్మాన్-లా రొచి, ఎ.బి.బి. ఆసి బ్రోన్ బోవేరి మరియు అడేక్కో మొదలైనవి స్విస్ అతి పెద్ద సంస్థలు.<ref>{{cite news|url=http://www.swissinfo.ch/eng/business/detail/Six_Swiss_companies_make_European_Top_100.html?siteSect=161&sid=7174196&cKey=1161172317000|title=Six Swiss companies make European Top 100|date=18 October 2008|publisher=swissinfo.ch|accessdate=22 July 2008}}</ref> ఇంకా గుర్తించదగినవి ఎ.జి. జ్యూరిక్ ఆర్ధిక సేవలు, క్రెడిట్ సూసీ, స్విస్ రే మరియు ది స్వాచ్ గ్రూప్ మొదలైనవి. స్విట్జర్లాండ్ ప్రపంచంలోనే అతి శక్తివంతమైన ఆర్ధిక వ్యవస్థ ఉన్న దేశంగా గణ్యతను పొందింది.<ref name="westeuro" />
రసాయన పరిశ్రమ, ఔషధ పరిశ్రమ , కొలతల పరికరాలు, సంగీత పరికరాలు, రియల్ -ఎస్టేట్, బ్యాంకింగ్ మరియు భీమా, పర్యాటకం మరియు అంతర్జాతీయ సంస్థలు మొదలైనవి స్విట్జర్లాండ్లో ముఖ్యమైన పరిశ్రమలుగా ఉన్నాయి. రసాయనాలు (ఎగుమతి వస్తువులలో 34 శాతం), యంత్రాలు/వైద్యుతాలు (20.9 శాతం), మరియు సున్నిత పరికరాలు/గడియారాలు (16.9 శాతం) మొదలైనవి పెద్ద ఎత్తున ఎగుమతి అయ్యే వస్తువులు.<ref name="yearbook2008" /> ఎగుమతి అయిన వస్తువుల తృతీయం ఎగుమతి అయిన సేవల మొత్తం.
<ref name="yearbook2008" /> ఆస్ట్రేలియాలో ఉన్నట్టుగానే <ref name="yearbook2008" /> విదేశీ జనాభాతో దేశాల జాబితా 2004లో 21.8 శాతంగా ఉంది, 2006 సంవత్సరంలో 27.44 అంతర్జాతీయ డాలర్లగా ఉంది జి.డి.పి.ఒక గంట పనికి ప్రపంచంలో 17వ స్థానంలో ఉంది.
స్విట్జర్లాండ్కు వ్యక్తిగత భాగస్వామ్య ఆర్ధిక వ్యవస్థ మరియు పశ్చిమ ప్రామాణికాలతో తక్కువ పన్నులు ఉన్నాయి; అభివృద్ధి చెందిన దేశాలలో ఇది అతి చిన్న మొత్తం పన్ను విధానం స్విట్జర్లాండ్ వ్యాపారం కొరకు ఒక అనువైన ప్రదేశం, వ్యాపార సులభ నిర్వహణ సూచికలో 176 దేశాలలో స్విట్జర్లాండ్ 16వ స్థానం పొందింది. 1990లలో స్విట్జర్లాండ్ నిదానమైన వృద్ధిని చవిచూసింది, 2000ల తొలినాళ్ళు ఆర్ధిక సంస్కరణలు మరియు క్రమబద్దీకరణను యూరపియన్ సమాఖ్యతో పాటుగా తీసుకొచ్చాయి.<ref name="economicsurvey2007">[http://web.archive.org/web/20080624200128/http://www.oecd.org/dataoecd/39/8/39539300.pdf పాలసీ బ్రీఫ్: ఎకనమిక్ సర్వే ఆఫ్ స్విట్జర్లాండ్, 2007] (326 [[KiB]]), [[OECD]]</ref><ref>[http://www.oecd.org/dataoecd/29/49/40202407.pdf ఎకనమిక్ పాలసీ రేఫార్మ్స్: గోయింగ్ ఫర్ గ్రోథ్ 2008 - స్విట్జర్లాండ్ దేశ నోట్] (45 [[KiB]])</ref> [[క్రెడిట్ సూసీ]] ప్రకారం కేవలం 37 శాతం నివాసితులు మాత్రమే సొంత ఇంటిని కల్గి ఉన్నారు, ఇది గృహ యాజమాన్యతకు యూరోప్లో ఉన్న అతి తక్కువ గణ్యతలలో ఒకటి. గృహం మరియు ఆహార ధరల స్థాయిలు 2007 [[EU-25]] సూచిక ప్రకారం 171 శాతం మరియు 145 శాతంగా ఉంది, పోల్చి చూసినప్పుడు జర్మనీలో ఇది 113 శాతం మరియు 104 శాతంగా ఉంది.<ref name="yearbook2008" /> వ్యవసాయ రక్షిత విధానం—స్విట్జర్లాండ్ యొక్క స్వేచ్ఛా వర్తక విధానాలకు ఒక అరుదైన మినహాయిమ్పు—ఎక్కువ ఆహార ధరలకు దోహదం చేసింది. ఒ.ఇ.సిడి. ప్రకారం ఉత్పత్తి విపణి స్వేచ్చీకరణం అనే విషయంలో చాలా యూరోపియన్ సమాఖ్య సభ్యుల రాష్ట్రాల యొక్క జాబితా వెనుకబడి ఉన్నాయి,<ref name="economicsurvey2007" /> అయినప్పటికీ దేశీయ [[కొనుగోలు శక్తి]] ప్రపంచంలోనే ఉత్తమంగా ఉంది.<ref>[http://www.locationswitzerland.ch/internet/osec/en/home/invest/factors/infrastructure/live/costs.-RelatedBoxSlot-47301-ItemList-89920-File.File.pdf/C:%5CDokumente%20und%20Einstellungen%5Cfum%5CDesktop%5CInvestieren%5C3%20Erfolgsfaktoren%5C6%20Infrastruktur%20&%20Lebensqualit??t\Domestic%20purchasing%20power%20of%20wages%20E.pdf Domestic purchasing power of wages] (68 [[KiB]])</ref> వ్యవసాయక, ఆర్ధిక మరియు [[వర్తకం|వర్తక]] విషయాలలో యూరోప్ సమాఖ్యకు మరియు స్విట్జర్లాండ్కు మధ్య అడ్డంకులు చాలా తక్కువ, మరియు స్విట్జర్లాండ్కు ప్రపంచ వ్యాప్తంగా స్వేచ్ఛా వర్తక ఒప్పందాలు ఉన్నాయి. స్విట్జర్లాండ్కు [[యూరోప్ స్వేచ్ఛా వర్తక సంఘం|యూరోప్ స్వేఛ్ఛా వర్తక సంఘం]] (EFTA)లో సభ్యత్వం ఉంది.
=== విద్య, వైజ్ఞానిక మరియు సాంకేతిక అంశాలు ===
[[File:Swiss scientists.jpg|thumb|160px|కొంతమంది స్విస్ శాస్త్రవేత్తలు వారి రంగాలలో కీలక పాత్ర పోషించారు: లియోనార్డ్ యోలెర్ (గణితం) లూయీస్ అగాసిజ్ (హిమ శాస్త్రం) ఆల్బర్ట్ ఐన్స్టీన్ (భౌతిక శాస్త్రం) అగస్టి పికార్డ్ (వైమానిక శాస్త్రం)]] ▼
స్విట్జర్లాండ్లో విద్య చాలా వైవిధ్యమైనది ఎందుకంటే [[స్విట్జర్లాండ్ రాజ్యాంగం ]], [[స్విట్జర్లాండ్ప్స్విట్జర్లాండ్ యొక్క ఖండం |ఖండాల]] పాఠశాల వ్యవస్థకు అధికారాన్ని ఇచ్చింది.<ref name="Education">[http://www.swissworld.org/en/education/general_overview/the_swiss_education_system/ స్విస్ విద్యా వ్యవస్థ] swissworld.org, Retrieved on 2009-06-23</ref> స్వకీయ అంతర్జాతీయ పాఠశాలలతో పాటు చాలా ప్రభుత్వ మరియు స్వకీయ [[పాఠశాల ]]<nowiki/>లు ఉన్నాయి. అన్ని ఖండాలలో ప్రాథమిక పాఠశాలలో ప్రవేశానికి కనీస వయస్సు ఆరు సంవత్సరాలుగా ఉంది.<ref name="Education" /> నాలుగు లేదా ఐదు తరగతుల వరకు ఉండే అంశం పాఠశాలలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. సంప్రదాయంగా పాఠశాలలో ప్రథమ విదేశీ భాషగా ఏదో ఒక ఇతర జాతీయ భాష ఉండేది, అయితే ఇటీవలే (2000) కొన్ని ఖండాలలో ఆంగ్ల భాష పరిచయం చేయబడింది.<ref name="Education" /> ప్రాథమిక విద్య చివరిలో (లేదా ఉన్నత పాఠశాల ప్రారంభంలో) విద్యార్థుల సామర్థ్యం ఆధారంగా వివిధ వర్గాలుగా (తరచుగా మూడు వర్గాలుగా) విభజించబడతారు. అత్యంత వేగవంత0గా అభ్యాసం చేయగల [[విద్యార్థులు ]] తదుపరి విద్యలు మరియు [[మాట్యురా|పరిపక్వత ]] కోసం అభివృద్ధి చెందిన శిక్షణా బోధన పొందుతారు.<ref name="Education" /> అదే సమయంలో నెమ్మదిగా గ్రహించే విద్యార్థులు వారి కోసం ప్రత్యేకంగా అవలంబించబడిన విద్యను అభ్యసిస్తారు. ▼
{{main|Education in Switzerland|Science and technology in Switzerland}}
[[File:Swiss scientists.jpg|thumb|160px|
[[File:ETHZ.JPG|thumb|left|ETH జ్యూరిచ్ యొక్క "జెన్ట్రమ్" ప్రాంగణం, స్విట్జర్లాండ్లో అత్యంత ప్రతిష్ఠాత్మక [150] ▼
▲కొంతమంది స్విస్ శాస్త్రవేత్తలు వారి రంగాలలో కీలక పాత్ర పోషించారు: లియోనార్డ్ యోలెర్ (గణితం) లూయీస్ అగాసిజ్ (హిమ శాస్త్రం) ఆల్బర్ట్ ఐన్స్టీన్ (భౌతిక శాస్త్రం) అగస్టి పికార్డ్ (వైమానిక శాస్త్రం)]]
విశ్వ విద్యాలయం, అక్కడ ఆల్బర్ట్ ఐన్స్టీన్ విద్యాబ్యాసం చేసాడు.]] ▼
[[స్విట్జర్లాండ్ విశ్వవిద్యాలయాల జాబితా|స్విట్జర్లాండ్లో 12 విశ్వవిధ్యాలయాలు ]] ఉన్నాయి ,. వాటిలో పది ఖండాల స్థాయిలో ఉంటూ సాధారణంగా సాంకేతిక రహిత పాఠ్యాంశాలు నేర్పబడతాయి. [[బాసెల్ విశ్వ విద్యాలయం | (స్విట్జర్లాండ్లో ప్రథమ విశ్వవిద్యాలయం ]]) [[బాసెల్|బేసెల్]]లోబేసెల్లో 1460వ సంవత్సరంలో (వైద్య అధ్యాపకులచే) ప్రారంభించబడింది, మరియు స్విట్జర్లాండ్లో రసాయన మరియు వైద్య పరిశోధనలు సంప్రదాయంగా ఉన్నాయి. ▼
25,000 విద్యార్థులతో [[జ్యూరిచ్ విశ్వ విద్యాలయం|జ్యూరిక్ విశ్వవిద్యాలయం ]] స్విట్జర్లాండ్లో అతి పెద్ద విశ్వవిద్యాలయంగా ఉంది. [[జ్యూరిచ్|జ్యూరిక్]]లోజ్యూరిక్లో [[ETHZ ]] (1855 సంవత్సరంలో ప్రారంబించబడిన) మరియు లాసాన్లో [[EPFL]]ఇ.పి.ఎఫ్.ఎల్. (1969 సంవత్సరంలో ప్రారంభించబడి లాసాన్ విశ్వవిద్యాలయంతో మునుపు ఒక కూటమి సంస్ఠగా ఉండేది) రెండు సంస్థలు కూడా సంయుక్త ప్రభుత్వంతో ప్రాయోజితం చేయబడుతున్నాయి, ఈ రెండిటికి కూడా అంతర్జాతీయంగా బ్రహ్మాండమైన ప్రతిష్ఠ ఉంది. 2008లో [[ప్రపంచ విశ్వవిద్యాలయాల యొక్క విద్వత్ శ్రేణీకరణం ▼
▲స్విట్జర్లాండ్లో విద్య చాలా వైవిధ్యమైనది ఎందుకంటే [[స్విట్జర్లాండ్ రాజ్యాంగం]] [[స్విట్జర్లాండ్ యొక్క ఖండం|ఖండాల]] పాఠశాల వ్యవస్థకు అధికారాన్ని ఇచ్చింది.<ref name="Education">[http://www.swissworld.org/en/education/general_overview/the_swiss_education_system/ స్విస్ విద్యా వ్యవస్థ] swissworld.org, Retrieved on 2009-06-23</ref> స్వకీయ అంతర్జాతీయ పాఠశాలలతో పాటు చాలా ప్రభుత్వ మరియు స్వకీయ [[పాఠశాల]]<nowiki/>లు ఉన్నాయి. అన్ని ఖండాలలో ప్రాథమిక పాఠశాలలో ప్రవేశానికి కనీస వయస్సు ఆరు సంవత్సరాలుగా ఉంది.<ref name="Education" /> నాలుగు లేదా ఐదు తరగతుల వరకు ఉండే అంశం పాఠశాలలపై ఆధారపడి ఉంటుంది. సంప్రదాయంగా పాఠశాలలో ప్రథమ విదేశీ భాషగా ఏదో ఒక ఇతర జాతీయ భాష ఉండేది, అయితే ఇటీవలే (2000) కొన్ని ఖండాలలో ఆంగ్ల భాష పరిచయం చేయబడింది.<ref name="Education" /> ప్రాథమిక విద్య చివరిలో (లేదా ఉన్నత పాఠశాల ప్రారంభంలో) విద్యార్థుల సామర్థ్యం ఆధారంగా వివిధ వర్గాలుగా (తరచుగా మూడు వర్గాలుగా) విభజించబడతారు. అత్యంత వేగవంత0గా అభ్యాసం చేయగల [[విద్యార్థులు]] తదుపరి విద్యలు మరియు [[మాట్యురా|పరిపక్వత]] కోసం అభివృద్ధి చెందిన శిక్షణా బోధన పొందుతారు.<ref name="Education" /> అదే సమయంలో నెమ్మదిగా గ్రహించే విద్యార్థులు వారి కోసం ప్రత్యేకంగా అవలంబించబడిన విద్యను అభ్యసిస్తారు.
|ప్రపంచ విశ్వవిద్యాలయాల యొక్క షాంగై విద్యా విషయక గణ్యత]]చేచే ETH జ్యూరిచ్ ''ప్రకృతి శాస్త్రం మరియు గణిత'' రంగాలలో 15గా గణ్యత పొందింది, మరియు ''వైజ్ఞానిక/సాంకేతిక శాస్త్రాలలో మరియు కంప్యూటర్ శాస్త్రాల''లో లాసాన్లో EPFL 18గా గణ్యత పొందింది. ▼
ఇంకా అనేక [[అనువర్తిత శాస్త్రాల యొక్క విశ్వవిద్యాలయాలు |అనువర్తిత శాస్త్రాల విశ్వవిద్యాలయాలు]] కూడా ఉన్నాయి. తృతీయ విద్యని అభ్యసిస్తున్న విదేశి విద్యార్థుల సంఖ్యలో ఆస్ట్రేలియా తరువాత స్విట్జర్లాండ్ది రెండవ అత్యధిక గణ్యత.<ref>[http://www.ecs.org/html/offsite.asp?document=http%3A%2F%2Fwww%2Eoecd%2Eorg%2Fdataoecd%2F20%2F25%2F35345692%2Epdf ఎడ్యుకేషన్ అట్ ఎ గ్లాన్స్ 2005] బై ది [[OECD ]]: తృతీయ విద్యాభ్యాసంలో విదేశీ విద్యార్థుల శాతం</ref> ▼
[[File:ETHZ.JPG|thumb|left|
▲ETH జ్యూరిచ్ యొక్క "జెన్ట్రమ్" ప్రాంగణం, స్విట్జర్లాండ్లో అత్యంత ప్రతిష్ఠాత్మక [150]
▲ విశ్వ విద్యాలయం, అక్కడ ఆల్బర్ట్ ఐన్స్టీన్ విద్యాబ్యాసం చేసాడు.]]
▲[[స్విట్జర్లాండ్ విశ్వవిద్యాలయాల జాబితా|స్విట్జర్లాండ్లో 12 విశ్వవిధ్యాలయాలు]] ఉన్నాయి, వాటిలో పది ఖండాల స్థాయిలో ఉంటూ సాధారణంగా సాంకేతిక రహిత పాఠ్యాంశాలు నేర్పబడతాయి. [[బాసెల్ విశ్వ విద్యాలయం|స్విట్జర్లాండ్లో ప్రథమ విశ్వవిద్యాలయం]] [[బాసెల్|బేసెల్]]లో 1460వ సంవత్సరంలో (వైద్య అధ్యాపకులచే) ప్రారంభించబడింది, మరియు స్విట్జర్లాండ్లో రసాయన మరియు వైద్య పరిశోధనలు సంప్రదాయంగా ఉన్నాయి.
| చాలా నోబెల్ బహుమతి స్విట్జర్లాండ్ శాస్త్రవేత్తలకు ఇవ్వబడ్డాయి, ఉదాహరణకి, బెర్న్లో పనిచేస్తున్నప్పుడు ఆల్బర్ట్ ఐన్స్టీన్ భౌతిక శాస్త్రంలో తాను అభివృద్ధి చేసిన ""సాపేక్షత్వ సిద్ధాంతం " కు నోబెల్ బహుమతిని పొందాడు. ఇటివలి కాలంలో వ్లాదిమీర్ ప్రీలాగ్ ]], [[హైన్రిచ్ రోహ్రేర్ ]], [[రిచర్డ్ ఆర్ .ఎర్నస్ట్ |రిచర్డ్ ఎర్నస్ట్]], [[ఎడ్మాండ్ హెచ్. ఫిస్చేర్|ఎడ్మండ్ ఫిస్చెర్ ]], [[రోల్ఫ్ జిన్కేర్నగెల్ ]], [[కర్ట్ వూత్రిచ్ ]] మొదలైనవారు వివిధ శాస్త్రాలకు గాను నోబెల్ బహుమతులు పొందారు.మొత్తంగా 113 మంది నోబెల్ విజేతలు స్విట్జర్లాండ్లో ఉన్నారు,<ref>వైజ్ఞానికం కాని విభాగాలలో నోబెల్ బహుమతి చేరిక ▼
▲ 25,000 విద్యార్థులతో [[జ్యూరిచ్ విశ్వ విద్యాలయం|జ్యూరిక్ విశ్వవిద్యాలయం]] స్విట్జర్లాండ్లో అతి పెద్ద విశ్వవిద్యాలయంగా ఉంది. [[జ్యూరిచ్|జ్యూరిక్]]లో [[ETHZ]] (1855 సంవత్సరంలో ప్రారంబించబడిన) మరియు లాసాన్లో [[EPFL]] (1969 సంవత్సరంలో ప్రారంభించబడి లాసాన్ విశ్వవిద్యాలయంతో మునుపు ఒక కూటమి సంస్ఠగా ఉండేది) రెండు సంస్థలు కూడా సంయుక్త ప్రభుత్వంతో ప్రాయోజితం చేయబడుతున్నాయి, ఈ రెండిటికి కూడా అంతర్జాతీయంగా బ్రహ్మాండమైన ప్రతిష్ఠ ఉంది. 2008లో [[ప్రపంచ విశ్వవిద్యాలయాల యొక్క విద్వత్ శ్రేణీకరణం
▲|ప్రపంచ విశ్వవిద్యాలయాల యొక్క షాంగై విద్యా విషయక గణ్యత]]చే ETH జ్యూరిచ్ ''ప్రకృతి శాస్త్రం మరియు గణిత'' రంగాలలో 15గా గణ్యత పొందింది, మరియు ''వైజ్ఞానిక/సాంకేతిక శాస్త్రాలలో మరియు కంప్యూటర్ శాస్త్రాల''లో లాసాన్లో EPFL 18గా గణ్యత పొందింది.
▲ఇంకా అనేక [[అనువర్తిత శాస్త్రాల యొక్క విశ్వవిద్యాలయాలు|అనువర్తిత శాస్త్రాల విశ్వవిద్యాలయాలు]] కూడా ఉన్నాయి. తృతీయ విద్యని అభ్యసిస్తున్న విదేశి విద్యార్థుల సంఖ్యలో ఆస్ట్రేలియా తరువాత స్విట్జర్లాండ్ది రెండవ అత్యధిక గణ్యత.<ref>[http://www.ecs.org/html/offsite.asp?document=http%3A%2F%2Fwww%2Eoecd%2Eorg%2Fdataoecd%2F20%2F25%2F35345692%2Epdf ఎడ్యుకేషన్ అట్ ఎ గ్లాన్స్ 2005] బై ది [[OECD]]: తృతీయ విద్యాభ్యాసంలో విదేశీ విద్యార్థుల శాతం</ref>
చాలా [[నోబెల్ బహుమతి|నేబెల్ బహుమతు]]లు స్విట్జర్లాండ్ శాస్త్రవేత్తలకు ఇవ్వబడ్డాయి, ఉదాహరణకి, బెర్న్లో పనిచేస్తున్నప్పుడు [[ఆల్బర్ట్ ఐన్స్టీన్]] భౌతిక శాస్త్రంలో తాను అభివృద్ధి చేసిన [[ప్రత్యేక సాపేక్షత|సాపేక్షత్వ సిద్ధాంతం]]కు నోబెల్ బహుమతిని పొందాడు. ఇటివలి కాలంలో [[వ్లాదిమీర్ ప్రీలాగ్
▲|వ్లాదిమీర్ ప్రీలాగ్]], [[హైన్రిచ్ రోహ్రేర్]], [[రిచర్డ్ ఆర్ .ఎర్నస్ట్|రిచర్డ్ ఎర్నస్ట్]], [[ఎడ్మాండ్ హెచ్. ఫిస్చేర్|ఎడ్మండ్ ఫిస్చెర్]], [[రోల్ఫ్ జిన్కేర్నగెల్]], [[కర్ట్ వూత్రిచ్]] మొదలైనవారు వివిధ శాస్త్రాలకు గాను నోబెల్ బహుమతులు పొందారు.మొత్తంగా 113 మంది నోబెల్ విజేతలు స్విట్జర్లాండ్లో ఉన్నారు,<ref>వైజ్ఞానికం కాని విభాగాలలో నోబెల్ బహుమతి చేరిక
</ref> మరియు [[నోబెల్ శాంతి బహుమతి]] 9 సార్లు స్విట్జర్లాండ్లో ఉండే సంస్థలకు వచ్చాయి.<ref name="urlMueller Science - Spezialitaeten: Schweizer Nobelpreisträger">{{cite web |url=http://www.muellerscience.com/SPEZIALITAETEN/Schweiz/SchweizerNobelpreistraeger.htm |title=Mueller Science - Spezialitaeten: Schweizer Nobelpreisträger |format= |work= |accessdate=31 July 2008}}</ref>
[[File:LHC, CERN.jpg|thumb|LHC సొరంగం, ప్రపంచంలో అతిపెద్ద ప్రయోగశాలలో, జెనివా]]
]]
ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద [[ప్రయోగశాల]] [[CERN]] [[జెనివా]]లోజెనివాలో ఉంది,<ref>[http://www.swissworld.org/en/switzerland/resources/story_switzerland/cern_the_largest_laboratory_in_the_world/ CERN -ప్రపంచంలో అతి పెద్ద ప్రయోగశాల www.swissworld.org]</ref> ఇది [[కణ భౌతిక శాస్త్రం]]లోశాస్త్రంలో ప్రయోగాలకు అంకితం చేయబడింది. మరొక ముఖ్యమైన పరిశోధన కేంద్రం [[పాల్ స్చెర్రెర్ సంస్థ]]. గుర్తించదగిన సృజనలు [[లైసేర్జిక్ ఆమ్లం డైయితైల్మైడ్|లైసెర్జిక్ ఆమ్లం డైయితైల్మైడ్]] (LSD),
[[స్కానింగ్ టన్నలింగ్ మైక్రోస్కోప్]] (నోబెల్ బహుమతి) లేదా చాలా ప్రఖ్యాతి చెందిన [[వెల్క్రో]]లలోవెల్క్రోలలో జరిగాయి. కొన్ని సాంకేతిక శాస్త్రాలు [[నూతన ప్రపంచాలు| నూతన ప్రపంచాల]] యొక్క అన్వేషణకు అవకాశం ఇచ్చాయి, అవి [[అగస్టి పికార్డ్|ఆగస్టు పికార్డ్]] యొక్క పీడనత్వరిత బుడగలు మరియు [[జాక్విస్ పికార్డ్]]నుపికార్డ్ను ప్రపంచ మహా సముద్రాల అట్టడుగు ప్రాంతాన్ని చేరడానికి ఉపకరించిన [[బ్యాతిస్కేప్|బ్యాతిస్స్కేఫ్]] మొదలైనవి.
స్విట్జర్లాండ్ అంతరిక్ష సంస్ఠ, [[స్విస్ అంతరిక్ష కార్యాలయం]] వివిధ అంతరిక్ష సాంకేతికాలు మరియు కార్యక్రమాలలో పాత్రవహిస్తుంది. ఇంకా ఇది 1975లో [[యురోపెయన్ స్పేస్ ఏజెన్సీ|యూరోప్ అంతరిక్ష సంస్థ]] యొక్క 10 వ్యవస్థాపకులలో ఒకటిగా ఉంది మరియు ESA వ్యయ ఆదాయాల ప్రణాళికకు 7వ అతి పెద్ద దాత. స్వకీయ రంగంలో అనేక సంస్థలు అంతరిక్ష పరిశ్రమలో పాత్ర వహిస్తున్నాయి,. అవి అంతరిక్ష విమాన నిర్మాణాలను సిద్దంచేసే [[ఒయెర్లికాన్ అంతరిక్షం]] <ref>[http://www.oerlikon.com/ecomaXL/index.php?site=SPACE_EN_company_overview సంస్థ పర్యావలోకనం www.oerlikon.com]</ref> లేదా మాక్సన్ మోటార్స్<ref>[http://www.maxonmotor.ch/ch/en/media_releases_5619.html మాధ్యమ విడుదలలు maxonmotor.ch]</ref>.
=== స్విట్జర్లాండ్ మరియు యూరోపియన్ సమాఖ్య ===
{{main|Switzerland and the European Union}}
డిసెంబరు 1992 సంవత్సరంలో [[యూరోప్ ఆర్ధిక ప్రాంతం|యూరోప్ ఆర్ధిక ప్రాంతం]]లో స్విట్జర్లాండ్ తన సభ్యత్వానికి వ్యతిరేకంగా ఓటు పొందింది, ఆ తరువాత ద్విపార్శ ఒప్పందాలను నిర్వహించడం ద్వారా యూరోప్ దేశాలు మరియు యూరోపియన్ సమాఖ్యతో (EU) తన సంబంధాలను అభివృద్ధి చేసుకుంది. మార్చి 2001వ సంవత్సరంలో స్విస్ ప్రజలు EUతో కలిసే రాయబారాలు ప్రారంభించడాన్ని తమ పాపులర్ [[ఓటు|ఓటు]]<nowiki/>లో తిరస్కరించారు<ref>{{cite web
| title = The contexts of Swiss opposition to Europe
| accessdate = 13 June 2008|archiveurl=http://web.archive.org/web/20080624200130/http://www.sussex.ac.uk/sei/documents/wp64.pdf|archivedate=24 June 2008}}</ref>, ఇటివలి సంవత్సరాలలో తమ అంతర్జాతీయ పోటీతత్వాన్ని హెచ్చించే ప్రయత్నంలో EUతో అనేక దారులలో అనువర్తనం కోసం స్విస్ పెద్ద ఎత్తున ఆర్ధిక ఆచరణలను అమలులోకి తీసుకువచ్చింది.
ఆర్ధిక రంగం ఈ మధ్య కాలంలోనే సంవత్సరానికి 3 శాతం వృద్ధిలోకి వచ్చింది. [[యూరోపియన్ సమాఖ్య యొక్క భవిష్యత్తు విస్తారం#స్విట్జర్లాండ్|మొత్తం EU సభ్యత్వం]] అనేది స్విస్ ప్రభుత్వం యొక్క దీర్ఘ కాలిక లక్ష్యాలలో ఒకటిగా ఉంది, కాని దీని మీద ఆలోచించదగినంత వ్యతిరేక ప్రజాభిప్రాయం కూడా ఉంటూ అది పరిరక్షక [[స్విస్ ప్రజా పార్టీ|SVP]] పార్టీచే ఆదరించబడుతుంది. ఫ్రెంచ్ మాట్లాడే పశ్చిమ ప్రాంతాలు మరియు దేశంలో ఇతర పట్టణ ప్రాంతాలు
ప్రో-EUకు ఎక్కువ మొగ్గు చూపుతున్నాయి, ఏదేమైనా ఇది జనాభా యొక్క నిర్దిష్ట భాగస్వామ్యానికి చాలా దూరంగా ఉంది.<ref>{{cite web
|url=http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/17/03/blank/key/2001/01.Document.22675.pdf
|accessdate=15 June 2008}}</ref>
[[విదేశీ వ్యవహారాల సంయుక్త విభాగం
|విదేశి వ్యవహారాల కార్యాలయం]] మరియు [[ఆర్ధిక సంయుక్త విభాగం సంయుక్త విభాగం|ఆర్ధిక వ్యవహారాల కార్యాలయం]] ఆధ్వర్యంలో ప్రభుత్వం ఒక సమన్వయ కార్యాలయాన్ని నిర్మించింది. మిగతా యూరోప్ దేశాల నుంచి స్విట్జర్లాండ్ యొక్క ఏకాంత దుష్పరిణామాలను తగ్గించడానికి మరియు తదుపరి వర్తక ఒప్పందాలను స్వేచ్ఛాయుతం చేయడానికి బెర్న్ మరియు బ్రస్సెల్ ఏడు ద్విపార్ష్య ఒప్పందాలపై సంతకాలు చేశాయి. ఈ ఒప్పందాలు 1999వ సంవత్సరంలో సంతకాలు చేయబడి 2001వ సంవత్సరం నుంచి అమలులోకి వచ్చాయి. ఈ ప్రథమ శ్రేణి ద్విపార్ష్య ఒప్పందాలలో వ్యక్తుల స్వేచ్ఛా సంచార విషయం కూడా ఉంది. 2004వ సంవత్సరంలో రెండవ శ్రేణిలో తొమ్మిది అంశాలపై సంతకాలు చేసి ఆమోదించబడ్డాయి. రెండవ శ్రేణిలో [[శెంగెన్ ఒప్పందం|షెంగెన్ ఒప్పందం]] మరియు [[డబ్లిన్ సమావేశం|డబ్లిన్ సమావేశాలు]] ఉన్నాయి. ▼
▲|విదేశి వ్యవహారాల కార్యాలయం ]] మరియు [[ఆర్ధిక సంయుక్త విభాగం సంయుక్త విభాగం|ఆర్ధిక వ్యవహారాల కార్యాలయం ]] ఆధ్వర్యంలో ప్రభుత్వం ఒక సమన్వయ కార్యాలయాన్ని నిర్మించింది. మిగతా యూరోప్ దేశాల నుంచి స్విట్జర్లాండ్ యొక్క ఏకాంత దుష్పరిణామాలను తగ్గించడానికి మరియు తదుపరి వర్తక ఒప్పందాలను స్వేచ్ఛాయుతం చేయడానికి బెర్న్ మరియు బ్రస్సెల్ ఏడు ద్విపార్ష్య ఒప్పందాలపై సంతకాలు చేశాయి. ఈ ఒప్పందాలు 1999వ సంవత్సరంలో సంతకాలు చేయబడి 2001వ సంవత్సరం నుంచి అమలులోకి వచ్చాయి. ఈ ప్రథమ శ్రేణి ద్విపార్ష్య ఒప్పందాలలో వ్యక్తుల స్వేచ్ఛా సంచార విషయం కూడా ఉంది. 2004వ సంవత్సరంలో రెండవ శ్రేణిలో తొమ్మిది అంశాలపై సంతకాలు చేసి ఆమోదించబడ్డాయి. రెండవ శ్రేణిలో [[శెంగెన్ ఒప్పందం|షెంగెన్ ఒప్పందం ]] మరియు [[డబ్లిన్ సమావేశం|డబ్లిన్ సమావేశాలు ]] ఉన్నాయి.
తరువాత అంశాల సహకార0 కోసం చర్చలు కొనసాగాయి. స్విట్జర్లాండ్ 2006వ సంవత్సరంలో పేద [[తూర్పు యూరోప్]] దేశాలలో సహాయక పెట్టుపడులుగా వంద కోట్ల ఫ్రాంక్లను పెట్టడం ద్వారా EUతో సహకార మరియు పురోగమ ఒప్పందాలను చేసుకుంది. రోమానియా మరియు [[బల్గేరియా]] దేశాలకు సహాయంగా 300 లక్షల ఫ్రాంక్లను ఇచ్చేందుకు అనుమతి పొందాలంటే ఒక తదుపరి అభిప్రాయ సేకరణ అవసరం. స్విస్ EU క్రింద ఉంటూ ఒక్కోసారి బ్యాంకింగ్ రహస్యత తగ్గింపు కోసం మరియు EUతో తుల్యత సాధించడానికి, పన్ను గణ్యతల పెంపు కోసం అంతర్జాతీయ ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటుంది. సిద్ధపరచే చర్చలు నాలుగు నూతన అంశాల కోసం తెరువబడి ఉన్నాయి, అవి విద్యుత్తు విపణిని తెరచి పెట్టుట, యూరోప్ GNSS పథకం [[గెలీలియో స్థితి వ్యవస్థ ▼
|గెలీలియో]], వ్యాధుల నిరోధం కోసం యూరోప్ కేంద్రంతో సహకారం మరియు ఆహార ఉత్పత్తుల కోసం మూలాల యోగ్యతలను గుర్తించడం మొదలైనవి ఉన్నాయి.
▲ తరువాత అంశాల సహకార0 కోసం చర్చలు కొనసాగాయి. స్విట్జర్లాండ్ 2006వ సంవత్సరంలో పేద [[తూర్పు యూరోప్ ]] దేశాలలో సహాయక పెట్టుపడులుగా వంద కోట్ల ఫ్రాంక్లను పెట్టడం ద్వారా EUతో సహకార మరియు పురోగమ ఒప్పందాలను చేసుకుంది. రోమానియా మరియు [[బల్గేరియా]] దేశాలకు సహాయంగా 300 లక్షల ఫ్రాంక్లను ఇచ్చేందుకు అనుమతి పొందాలంటే ఒక తదుపరి అభిప్రాయ సేకరణ అవసరం. స్విస్ EU క్రింద ఉంటూ ఒక్కోసారి బ్యాంకింగ్ రహస్యత తగ్గింపు కోసం మరియు EUతో తుల్యత సాధించడానికి, పన్ను గణ్యతల పెంపు కోసం అంతర్జాతీయ ఒత్తిడిని ఎదుర్కొంటుంది. సిద్ధపరచే చర్చలు నాలుగు నూతన అంశాల కోసం తెరువబడి ఉన్నాయి, అవి విద్యుత్తు విపణిని తెరచి పెట్టుట, యూరోప్ GNSS పథకం [[గెలీలియో స్థితివ్యాధుల వ్యవస్థనిరోధం కోసం యూరోప్ కేంద్రంతో సహకారం మరియు ఆహార ఉత్పత్తుల కోసం మూలాల యోగ్యతలను గుర్తించడం మొదలైనవి ఉన్నాయి.
బ్రస్సెల్స్లో నవంబరు 2008, 27న అంతర్గత మరియు యూరోపియన్ సమాఖ్య యొక్క న్యాయ శాఖ మంత్రులు డిసెంబరు 2008 12వ తేది నుంచి స్చెంగెన్ [[పాస్పోర్ట్]] రహిత మండలానికి స్విట్జర్లాండ్ను కలుపుకోవటాన్ని ప్రకటించారు. [[సరిహద్దు తనిఖీ ప్రాంతాలు]] భూభాగాలు కేవలం సరుకుల కదలికల కోసమే ఉన్నాయి తప్ప వ్యక్తులపై అదుపు కోసం కాదు, అయినప్పటికీ 2009 మార్చి 29 సంవత్సరం వరకు షెంగెన్ పౌరులు అయితే గనుక [[అధికారిక పౌరసత్వ పత్రాలు|పాస్పోర్ట్లు]] తనిఖి చేసి అనుమతించేవారు. ▼
▲ బ్రస్సెల్స్లో నవంబరు 2008, 27న అంతర్గత మరియు యూరోపియన్ సమాఖ్య యొక్క న్యాయ శాఖ మంత్రులు డిసెంబరు 2008 12వ తేది నుంచి స్చెంగెన్ [[పాస్పోర్ట్ ]] రహిత మండలానికి స్విట్జర్లాండ్ను కలుపుకోవటాన్ని ప్రకటించారు. [[సరిహద్దు తనిఖీ ప్రాంతాలు ]] భూభాగాలు కేవలం సరుకుల కదలికల కోసమే ఉన్నాయి తప్ప వ్యక్తులపై అదుపు కోసం కాదు, అయినప్పటికీ 2009 మార్చి 29 సంవత్సరం వరకు షెంగెన్ పౌరులు అయితే గనుక [[అధికారిక పౌరసత్వ పత్రాలు |పాస్పోర్ట్లు]] తనిఖి చేసి అనుమతించేవారు.
=== ఉపనిర్మాణం మరియు పర్యావరణం === ▼
[[File:KKG-SW-Flight.jpg|thumb|
▲=== ఉపనిర్మాణం మరియు పర్యావరణం ===
[[File:KKG-SW-Flight.jpg|thumb|స్విట్జర్లాండ్లో నడుస్తున్న నాలుగింటిలో గోస్జేన్ అణు శక్తి కర్మాగారం ఒకటి.]]
{{See also|Energy in Switzerland|Transport in Switzerland|Waste management in Switzerland}}
స్విట్జర్లాండ్లో ఉత్పత్తి అయ్యే [[విద్యుత్తు]] 56 శాతం [[జల విద్యుత్ శక్తి|జల విద్యుత్తు]] మరియు 39 శాతం [[అణు శక్తి|అణుశక్తి]] నుంచి ఉత్పత్తి అవుతుంది, 5 శాతం [[విద్యుత్తు]] సాంకేతిక శక్తి వనరుల నుంచి జనిస్తుంది, దీని ఫలితంగా ఇంచుమించు CO<sub>2</sub> రహిత విద్యుత్తు నెట్వర్క్ ఉంటుంది.
2003 మే 18 వ సంవత్సరంలో రెండు [[అణు-వ్యతిరేక]] ఉపక్రమణాలు ఆపి వేయబడ్డాయి; ''మారటోరియం ప్లస్'' అనేది నూతన [[అణు శక్తి కర్మాగారాలు మరియు భవనాల (41.6 శాతం ఆమోదం మరియు 58.4 శాతం వ్యతిరేకం) యొక్క నిషేధం లక్ష్యంగా ఉండేది <ref>{{cite web |url=http://www.admin.ch/ch/d/pore/va/20030518/det502.html |title=Vote No. 502 – Summary |date=18 May 2003 |language=German}}</ref> మరియు అణురహిత విద్యుత్తు (33.7 శాతం ఆమోదం మరియు 66.3 శాతం వ్యతిరేకం).
|అణు శక్తి కర్మాగారాలు]] మరియు భవనాల (41.6 శాతం ఆమోదం మరియు 58.4 శాతం వ్యతిరేకం) యొక్క నిషేధం లక్ష్యంగా ఉండేది <ref>{{cite web |url=http://www.admin.ch/ch/d/pore/va/20030518/det502.html |title=Vote No. 502 – Summary |date=18 May 2003 |language=German}}</ref> మరియు అణురహిత విద్యుత్తు (33.7 శాతం ఆమోదం మరియు 66.3 శాతం వ్యతిరేకం).
<ref>{{cite web |url=http://www.admin.ch/ch/d/pore/va/20030518/det501.html |title=Vote No. 501 – Summary |date=18 May 2003 |language=German}}</ref> నూతన అణు శక్తి కర్మాగారాల నిర్మాణం మీద ఉన్న పూర్వపు పది-సంవత్సరాల అధికారిక కాలయాపన [[ఉపక్రమం|పౌరుల ఉపక్రమణ]]కుఉపక్రమణకు దారి తీసి 1990 సంవత్సరంలో ఓటు ప్రక్రియకు దారి తీసింది, అది 54.5 శాతం సమ్మతికి ప్రతిగా 45.5 శాతం అసమ్మతి ఓట్లతో ఆమోదం పొందింది. ప్రస్తుతం ఒక నూతన అణు కర్మాగార నిర్మాణం [[బెర్న్ ఖండం]]లోఖండంలో ప్రణాళిక చేయబడింది. శక్తి కోసం స్విస్ సమాఖ్య కార్యాలయం (SFOE) శక్తి పంపిణికి సంబంధించిన అన్ని ప్రశ్నలకి బాధ్యత వహించడమే కాక పర్యావరణం యొక్కసామాఖ్య [[పర్యావరణ సంయుక్త విభాగంకార్యాలయం, రావాణరవాణా, శక్తి మరియు సమాచారాలుసమాచారాలకు (DETEC) వినియోగమయ్యే శక్తికి కూడా బాధ్యత వహిస్తుంది. 2050వ సంవత్సరానికి దేశం వినియోగిస్తున్న శక్తిలో సగం కన్నా ఎక్కువను కోత చేయడానికి 2000-వ్యాట్ సమాజం ఉపక్రమాన్ని ఈ ఏజెన్సీ మద్దతు ఇస్తుంది.<ref>{{cite web |url=http://www.bfe.admin.ch/forschungnetze/01223/index.html?lang=en |title=Federal government energy research|date=16 January 2008}}</ref>
|సామాఖ్య కార్యాలయం, రవాణా, శక్తి మరియు సమాచారాల]]కు (DETEC) వినియోగమయ్యే శక్తికి కూడా బాధ్యత వహిస్తుంది. 2050వ సంవత్సరానికి దేశం వినియోగిస్తున్న శక్తిలో సగం కన్నా ఎక్కువను కోత చేయడానికి [[2000-వ్యాట్ సమాజం|2000-వాట్ సంఘ]] ఉపక్రమాన్ని ఈ ఏజెన్సీ మద్దతు ఇస్తుంది.<ref>{{cite web |url=http://www.bfe.admin.ch/forschungnetze/01223/index.html?lang=en |title=Federal government energy research|date=16 January 2008}}</ref>
[[File:Lötschberg Tunnel.jpg|thumb|left|పాత లోస్చ్బెర్గ్ రైల్వే మార్గం క్రింద నూతన లోస్చ్బెర్గ్ ఆధారిత సొరంగం యొక్క ప్రవేశం ప్రపంచంలోనే మూడవ అతి పొడవైన సొరంగం.పర్వతాలను దాటు మహా ప్రణాళికలలో పూర్తి అయిన ప్రధమ సొరంగ మార్గం.]]
పర్వతాలను దాటు మహా ప్రణాళికలలో పూర్తి అయిన ప్రధమ సొరంగ మార్గం.
స్విస్ స్వకీయ-ప్రభుత్వ నిర్వహణ [[రహదారులు|రహదారుల ]] నెట్వర్క్ [[రహదారి పన్ను]]లుపన్నులు మరియు వాహన పన్నుల ద్వారా నిధులను సమకూర్చుకుంటుంది. స్విస్ ఆటోబాన్/ఆటోరూట్ వ్యవస్థలు [[విగ్నేట్టే (రహదారి పన్ను) |విగ్నెట్ట్]] (పన్ను స్టిక్కర్) కొనుగోలు ఆవశ్యకతను కలిగి ఉన్నాయి—ప్రయాణీకుల మరియు సరకు [[రవాణా సరుకు|రవాణా]] వాహనాలకు రహదారుల వినియోగానికి ఒక సంవత్సరానికి 40 [[స్విస్ ఫ్రాంక్]]లుఫ్రాంక్లు. స్విస్ ఆటోబాన్/ఆటోరూట్ నెట్వర్క్ 1,638 కిమీ (2000 సంవత్సరానికి) పొడవు, 41,290 కిమీ² విస్తీర్ణం ఉంది మరియు ప్రపంచంలో ఉన్న అతి పెద్ద [[యంత్రమార్గం|మోటార్వే ]] గమ్యాలలో ఇది ఒకటి. [[జ్యూరిక్ విమానాశ్రయం ]] స్విట్జర్లాండ్కు అతి పెద్ద అంతర్జాతీయ విమాన ప్రవేశద్వారంగా ఉంది, ఇది 2007లో 20.7 లక్షల ప్రయాణికులకు సేవలందించింది. రెండవ అతి పెద్ద [[జెనీవాజెనివా కాయిన్ట్రిన్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం 10.8 లక్షల ప్రయాణికులకు సేవలందించగా మూడవ అతి పెద్ద [[యూరో విమానాశ్రయ బేసెల్- మల్హౌస్-ఫ్రీబర్గ్|యూరో విమానాశ్రయం బేసెల్-మల్హౌస్ ఫ్రిబర్గ్]] 4.3 లక్షల ప్రయాణికులకు సేవలందించింది, రెండు విమానాశ్రయాలు ఫ్రాన్స్ భాగస్వామ్యంతో ఉన్నాయి.▼
]]
▲ స్విస్ స్వకీయ-ప్రభుత్వ నిర్వహణ [[రహదారులు|రహదారుల]] నెట్వర్క్ [[రహదారి పన్ను]]లు మరియు వాహన పన్నుల ద్వారా నిధులను సమకూర్చుకుంటుంది. స్విస్ ఆటోబాన్/ఆటోరూట్ వ్యవస్థలు [[విగ్నేట్టే (రహదారి పన్ను)|విగ్నెట్ట్]] (పన్ను స్టిక్కర్) కొనుగోలు ఆవశ్యకతను కలిగి ఉన్నాయి—ప్రయాణీకుల మరియు సరకు [[రవాణా సరుకు|రవాణా]] వాహనాలకు రహదారుల వినియోగానికి ఒక సంవత్సరానికి 40 [[స్విస్ ఫ్రాంక్]]లు. స్విస్ ఆటోబాన్/ఆటోరూట్ నెట్వర్క్ 1,638 కిమీ (2000 సంవత్సరానికి) పొడవు, 41,290 కిమీ² విస్తీర్ణం ఉంది మరియు ప్రపంచంలో ఉన్న అతి పెద్ద [[యంత్రమార్గం|మోటార్వే]] గమ్యాలలో ఇది ఒకటి. [[జ్యూరిక్ విమానాశ్రయం]] స్విట్జర్లాండ్కు అతి పెద్ద అంతర్జాతీయ విమాన ప్రవేశద్వారంగా ఉంది, ఇది 2007లో 20.7 లక్షల ప్రయాణికులకు సేవలందించింది. రెండవ అతి పెద్ద [[జెనీవా కాయిన్ట్రిన్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం
|జెనివా కాయిన్ట్రిన్ అంతర్జాతీయ విమానాశ్రయం]] 10.8 లక్షల ప్రయాణికులకు సేవలందించగా మూడవ అతి పెద్ద [[యూరో విమానాశ్రయ బేసెల్- మల్హౌస్-ఫ్రీబర్గ్|యూరో విమానాశ్రయం బేసెల్-మల్హౌస్ ఫ్రిబర్గ్]] 4.3 లక్షల ప్రయాణికులకు సేవలందించింది, రెండు విమానాశ్రయాలు ఫ్రాన్స్ భాగస్వామ్యంతో ఉన్నాయి.
స్విట్జర్లాండ్లో రైలు నెట్వర్క్ 5,063 కిమీగా ఉంటూ సంవత్సరానికి 350 లక్షల ప్రయాణీకులను చేరవేస్తుంది.<ref>[http://www.bfs.admin.ch/bfs/portal/de/index/themen/11/05/blank/key/verkehrsleistungen/mengen.html Verkehrsleistungen – Daten, Indikatoren admin.ch (జర్మన్)]</ref> 2007లో ప్రతి స్విస్ పౌరుడు సరాసరిగా 2,103 కిమీ రైలు ప్రయాణాన్ని చేశాడు, ఇది వారిని చురుకైన రైలు వినియోగదారులుగా చేసింది.<ref>[http://www.bav.admin.ch/dokumentation/publikationen/00475/01623/01624/index.html?lang=de Schienenverkehr] admin.ch (జర్మన్)</ref> ఈ నెట్వర్క్ ముఖ్యంగా [[SBB-CFF-FFS|సమాఖ్య రైల్వేల]]చే పాలించబడుతుంది, కాని గ్రాబండెన్లో ఉన్న 366 కిమీ నారో గేజ్ రైల్వే మరియు కొన్ని ప్రపంచ అనువంశిక మార్గాలు రెయిటియన్ రైల్వేలు ]చే నిర్వహించబడుతున్నాయి.<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/1276/ అల్బులా/బెర్నినా భూదృశ్యాలలో ర్హేటియన్ రైల్వే] unesco.org</ref> పర్వత ప్రాంతాలలో [ఇరుకైన[నిర్మాణం]]<nowiki/>లో మార్గంఉన్న నూతన రైల్వే ఆధారిత సొరంగాలు ఉత్తర మరియు దక్షిణ ప్రాంతాల మధ్య ప్రయాణ సమయాన్ని తగ్గిస్తాయి.
|నారో గేజ్ రైల్వే]] మరియు కొన్ని ప్రపంచ అనువంశిక మార్గాలు [[రెయిటియన్ రైల్వేలు|రెయ్షియన్ రైల్వేల]]చే నిర్వహించబడుతున్నాయి.<ref>[http://whc.unesco.org/en/list/1276/ అల్బులా/బెర్నినా భూదృశ్యాలలో ర్హేటియన్ రైల్వే] unesco.org</ref> పర్వత ప్రాంతాలలో [[నిర్మాణం]]<nowiki/>లో ఉన్న నూతన రైల్వే ఆధారిత సొరంగాలు ఉత్తర మరియు దక్షిణ ప్రాంతాల మధ్య [[ప్రయాణం|ప్రయాణ]] సమయాన్ని తగ్గిస్తాయి.
స్విట్జర్లాండ్ పునర్వినియోగీకరణం మరియు పరిశుభ్రత నిబంధనల పట్ల బాగా చురుకుగా ఉంది, మరియు ఈ దేశం పునర్వినియోగీకరణ ప్రక్రియ చేసే దేశాలలో ఉన్నత స్థానంలో ఉంటూ 66 శాతం నుంచి 96 శాతం వరకు పునర్వినియోగీకరణ పదార్థాలను పునర్వినియోగీకరణం చేసింది.<ref>[http://www.swissrecycling.ch/deutsch/wregel.htm స్విస్ పునర్వినియోగీకరణ]</ref> స్విట్జర్లాండ్ యొక్క అనేక ప్రాంతాలలో గృహ సంబంధిత వ్యర్ధాలను విడిచిపెట్టుటకు రుసుము ఉంటుంది. వ్యర్ధాలు (ప్రమాదకరైనవి, బ్యాటరీలు తప్ప) రుసుము చెల్లించినట్టు తెలిపే అంటింపు ఉన్న సంచులు లేదా కొనుగోలు సమయంలోనే రుసుము చెల్లించబడి వ్యర్ధాలు కోసమే ప్రత్యేకంగా తయారు చేయబడిన సంచులలో మాత్రమే సేకరించబడతాయి.<ref>[http://www.stadtreinigung-bs.ch/page.php?lang=0&sel=114 Stadtreinigung Basel-Stadt]—ధరల పట్టిక సంచులు మరియు స్టికర్లు.</ref> పునర్వినియోగీకరణం అనేది ఒక ఉచిత ప్రక్రియ కావడం వల్ల దానికి ఈ రుసుము ఒక ఆర్ధిక ప్రోత్సాహకంగా ఉంటుంది,<ref>{{cite web |publisher=[[BBC]] |url=http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/4620041.stm |title=Recycling around the world |date=25 June 2005 |accessdate=24 April 2006}}</ref> స్విస్ వైద్య మరియు రక్షణ శాఖ సిబ్బంది తరచుగా ఈ వ్యర్ధాల సంచులను తనిఖీ చేసి ఎవరైనా విడిచిపెట్టుటకు రుసుము చెల్లించకుండా ఉన్నారా లేదా కాలం చెల్లిపోయిన పాత చెల్లింపు చీటీలను సంచులకు అతికించారా అని చూస్తారు. విసర్జించు రుసుము చెల్లించని వారికి అపరాధ రుసుము [[స్విస్ ఫ్రాంక్|CHF]] 200–500 వరకు ఉంటుంది.<ref>[http://web.archive.org/web/20091124201644/http://www.stadtreinigung-bs.ch/data/0d1b64Sauberbuch2004.pdf Richtig Entsorgen (ఖండం బాసెల్-Stadt)] (1.6 [[MiB]])—Wilde Deponien sind verboten... Für die Beseitigung widerrechtlich deponierter Abfälle wird zudem eine Umtriebsgebühr von Fr. 200.– oder eine Busse erhoben (పేజి 90)</ref>
== సమగ్ర జనాభా గణన ==
|