వేరుశనగ నూనె: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
ChaduvariAWBNew (చర్చ | రచనలు) చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: అందురు → అంటారు, లిపెదరు → లుపుతారు, వుష్ణోగ్రత → ఉష్ణ using AWB |
|||
పంక్తి 7:
==సాగు<ref>SEAHandBook-2009,By TheSolventExtractors' Association ofIndia</ref>==
వేరుశనగమొక్కను అదిపెరిగే విధానాన్ని బట్టి రెండురకాలుగా వర్గీకరించారు.ఒకటి గుత్తి (bunch) రకము, మరొకటి ప్రాకుడు/వ్యాప్రి (spreading) రకము.ఈమధ్యకాలంలో పైరెండింటి కలయికగా అర్ధవ్యాప్తి (semi spreading) రకంకూడా సాగుచేస్తున్నారు.ఈ పంటకు తెలికపాటి ఇసుకనేలలు (రేగడి, నల్లరేగడి, మరియు నీటిని బాగా ఇంకించుకునే స్వభావమున్న నేలలు అనుకూలం.పంటనేల లోPH విలువ 6.0-6.5 (ఆమ్ల లక్షణం) వుండుట అనుకూలం.ఖరీఫ్ సాగు మే-జూన్ (వానలు ఆలస్యమైనచో ఆగస్టు-సెప్టెంబరు), రబి సిజను [[జనవరి]]నుండి [[మార్చి]]వరకు.ఈపంట మంచు అధికంగావున్నను, వార్షాభావ పరిస్థితులు ఏర్పడినను, పాదుల్లో నీరు ఎక్కువ నిల్వవున్నను తట్టుకోలేదు.వర్షపాతం 500-1200మి.మీ వుండాలి సరాసరి వర్షపాతం 400-500 మి.మీ.వుండలి.వాతావరణంలో
==వేరుశనగకాయ==
కాయ (pod) పైభాగం పెలుసైనపిఛుపదార్థంకలిగివుండిన పొట్టు (shell/hull, pericarp).ఇదికాయలో 21-29% వుండును.బ్రౌన్ రంగులో వుండును.చారలుండును.పొడవు రకమునుబట్టి 15-30మి.మీ.వుండును.కాయలోపలగింజలు1-3 వరకుండును.గింజపై సాధారణంగా ఎర్రటి పలుచనిపొర (skin:testa) వుండును. గింజ గుండ్రం/అండాకారంగా వుండును.గింజలో రెండు బద్దలుండును.బద్దలచివర అంకురభాగం (germ) వుండును.ఇదిగింజలో2.1-3.6%వుండును.గింజపొర/తొక్క 1.9-3.2% వుండును. మెత్తటిగింజ (kernel)68-72% వుందును.ఇందులోనే నూనె, ప్రొటినులు, కార్బొహైడ్రేటులుండును.గింజలో నూనె40-50% వరకుండును.పంట దిగుబడి హెక్టారుకు రకాన్నిబట్టి 1200-1400కే.జి.లు వుండును.కాయను ఎక్కువకాలం నిల్వవుంచాలన్నచో కాయలోని తేమశాతాన్ని 9.0% కన్న తక్కువగా వుండేలా జాగ్రత్త వహించాలి.లేనిచో శిలీంద్రాలు ఆశించే అవకాశమున్నది.
పంక్తి 13:
==వేరుశనగ గింజల నుండి నూనెను తియ్యడం==
వేరుశనగ గింజలనుండి పూర్వకాలంలో [[గానుగ]], రోటరిలద్వారా నూనెను తీసెవారు. ప్రస్తుతము 'ఎక్స్పెల్లరు ' (Expeller) <ref>{{citeweb|url= http://www.oilgae.com/ref/glos/expeller_press.html|title=Expeller Press|publisher=oilgae.com|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref> అనే యంత్రాలద్వారా తీయు చున్నారు.ఎక్స్పెల్లరులో హరిజంటల్ గా బారెల్ వుండును. బారెల్ చుట్టు స్టీల్ బద్దీలు బిగించబడి వుండును. బద్దీలమధ్య చిన్నఖాళివుండును. బారెల్ మధ్యగా మరలున్న (worms) ఒకవర్ము షాప్టు వుండును. నూనె గింజలను ఎక్స్పెల్లర్ యొక్క ఫీడ్ హపరులో వేసితిప్పినప్పుడు, వర్మ్షాప్ట్ మరల ప్రెసరువలన నూనెగింజలు నలగగొట్టబడి, బారెల్ బద్దీలసందుల గుండా నూనె బయటకు వచ్చి, దిగువన వున్న ట్రేలో కలెక్ట్ అగును. నూనెతీయబడిన నూనెగింజలు కేకు రూపములో ఎక్స్పెల్లరు కోన్ ద్వారా బయటకు వచ్చును. ఎక్స్పెల్లరునుండి వచ్చిన నూనెలో కొన్నిమలినాలు వుండును. అందుచే నూనెను ఫిల్టరు ప్రెస్లో ఫిల్టరు చెయ్యుదురు. వేరుశనగ కాయల పొట్టును (shell) తొలగించి, గింజల (Kernel) నుండి నూనెను సంగ్రహించెదరు. వేరుశనగ కాయ యొక్క పైపొట్టును తొలగించు యంత్రమును డికార్డికెటరు (Decorticator)
==నూనె యొక్క లక్షణాలు-భౌతిక ధర్మాలు==
పంక్తి 70:
==నూనె ఉపయోగాలు==
*వంటనూనెగా ఉపయోగిస్తారు.నూనెయొక్క స్మోకు పాయింట్ (smoke point)450<sup>0</sup>F.అందువలన నూనెతో వేపుడులు చెయ్యవచ్చును.<ref>{{citeweb|url=http://www.nutrition-and-you.com/peanut-oil.html|title=Peanut oil nutrition facts|publisher=nutrition-and-you.com|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref>
*వనస్పతి తయారిలో (కేకులనుండి సాల్వెంట్ ఎక్సుట్రాక్షన్ ద్వారా తీసి, రిఫైండ్ చేసిన నూనె) వేరుశనగ నూనెను
*మలబద్ధకం నివారణ మందులలో వాడెదరు<ref name="pea">{{citeweb|url=http://www.webmd.com/vitamins-supplements/ingredientmono-483-peanut%20oil.aspx?activeingredientid=483&activeingredientname=peanut%20oil|title=PEANUT OIL|publisher=webmd.com|date=|accessdate=2015-03-15}}</ref>
*చర్మరక్షణ మరియు పసిపిల్లలకై వాడు పదార్థాలతయారిలో వేరుశనగ నూనెను వాడెదరు<ref name="pea"/>
|