జింకు ఆక్సైడ్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
ChaduvariAWBNew (చర్చ | రచనలు) చి →ప్రత్యక్ష ప్రక్రియ: AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: కారన → కారణ using AWB |
Eniisi Lisika (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
||
పంక్తి 77:
}}
}}
జింకు ఆక్సైడ్ అనునది ZnO ఫార్ములా కలిగిన [[అకర్బన సమ్మేళనాలు జాబితా|అకర్బన సమ్మేళనం]]. ఇది తెల్లని చూర్ణం. ఇది నీటిలో కరుగుతుంది. దీనిని [[రబ్బరు|రబ్బర్లు]], [[ప్లాస్టిక్|ప్లాస్టిక్లు]], [[సిరామిక్|సిరామిక్స్]], [[గాజు]], [[సిమెంటు]], కందెనలు<ref name="wear" />, [[రంగు|రంగులు]], ఆయింట్మెంట్లు, [[జిగురు|జిగుర్లు]], పిగ్మెంట్లు, ఆహారపదార్థాలు, బ్యాటరీలు, ఫెర్రైట్లు, అగ్ని నిరోధకాలు, [[ప్రథమ చికిత్స]] టేపులు మరియు ఇతర రసాయన ఉత్పత్తులలో వాడుతారు. ఇది ప్రకృతిలో "జింకైట్" అనే ఖనిజం ద్వారా లభ్యమవుతుంది. దీని నుండి జింకు ఆక్సైడును కృత్రిమంగా ఉత్పత్తి చేస్తారు.<ref name="Ullmann">Marcel De Liedekerke, "2.3. Zinc Oxide (Zinc White): Pigments, Inorganic, 1" in Ullmann's Encyclopdia of Industrial Chemistry, 2006, Wiley-VCH, Weinheim. {{DOI|10.1002/14356007.a20_243.pub2}}</ref> ZnO అనునది II-IV [[అర్ధవాహకం|అర్థవాహక]] వర్గంలో శక్తి అంతరం ఎక్కువగా ఉన్న అర్థవాహకం. దీనిలో ఆక్సిజన్ ఖాళీలు ఉండడం వలన లేదా జింకు మధ్యంతరాలు ఉండడం వలన n-రకం అర్థవాహకాలను తయారుచేయుటకు "[[మాదీకరణము|మాదీకరణం]]" (''doping'') చేస్తారు.<ref name="ozgur">{{cite journal|doi=10.1063/1.1992666|title=A comprehensive review of ZnO materials and devices|year=2005|author=Özgür, Ü.|journal=Journal of Applied Physics|volume=98|page=041301|last2=Alivov|first2=Ya. I.|last3=Liu|first3=C.|last4=Teke|first4=A.|last5=Reshchikov|first5=M. A.|last6=Doğan|first6=S.|last7=Avrutin|first7=V.|last8=Cho|first8=S.-J.|last9=Morkoç|first9=H.|issue=4|bibcode=2005JAP....98d1301O}}</ref> ఈ అర్థవాహకాలు అనేక అనుకూల ధర్మాలను కలిగి ఉండి మంచి కాంతి [[పారదర్శక పదార్థాలు|పారదర్శక పదార్థం]]<nowiki/>గా, ఎలక్ట్రాన్ ప్రవాహిగా, ఎక్కువ శక్తి అంతరం కలిగిన పదార్థంగా మరియు గది [[ఉష్ణోగ్రత]] వద్ద గట్టి పదార్థంగా ఉంటుంది. ఈ ధర్మాలు అభివృద్ధి చెందుతున్న కొన్ని అనువర్తనాలకు ఉపయోగపడతాయి. అవి ద్రవ స్పటికాలలో పారదర్శక ఎలక్ట్రోడులుగా, విద్యుత్ పొదుపులోనూ, ఉష్ణ నిరోధక కిటికీలలోనూ మరియు ఎలక్ట్రానిక్స్ లో పలుచని ఫిలిం [[ట్రాన్సిస్టర్|ట్రాన్సిస్టరు]]<nowiki/>లుగానూ, [[Led|కాంతి ఉద్గారక డయోడు]] (LED) లలో ఉపయోగపడతాయి.
== రసాయన ధర్మములు ==
పంక్తి 177:
=== ఆహార సంకలితాలు ===
ఆహార తృణ ధాన్యాలతో పాటు కొన్ని ఆహార ఉత్పత్తులలోజింకు యొక్క ప్రధాన వనరుగా జింకు ఆక్సైడును కలుపుతారు.<ref>[https://web.archive.org/web/20090228200301/http://www.quakeroats.com/products/oat-cereals/life-cereal/regular.aspx Quaker cereals content]. quakeroats.com</ref> ఇది అత్యావశ్యకమైన పోషకపదార్థం
2008 చిలీయన్ పోర్క్ వివాదంలో పోర్క్ ఎగుమతి చేసినపుడు జింకు ఆక్సైడ్ ను డైఆక్సిన్ కాలుష్యంతో పాటు కలిపారు. ఈ కాలుష్యం పందుల ఆహారంలో ఉపయోగించే డయాక్సిన్ కాలుష్యంలో జింకు ఆక్సైడ్ కలిపి ఉన్నట్లు కనుగొన్నారు.<ref>{{cite journal|last=Kim|first=Meekyung|display-authors=etal|title=Formation of polychlorinated dibenzo-'' p''-dioxins/dibenzofurans (PCDD/Fs) from a refinery process for zinc oxide used in feed additives: A source of dioxin contamination in Chilean pork|journal=Chemosphere|date=8 January 2011|volume=82|issue=9|pages=1225–1229|doi=10.1016/j.chemosphere.2010.12.040|pmid=21216436|bibcode=2011Chmsp..82.1225K}}</ref>
|