|
ఐరిషు భాష అనేక శతాబ్దాల నుండి లిఖిత గ్రంథాల విస్తారమైన ఖజానాను కలిగి ఉంది. పురాతన ఐరిషు సాహిత్యం 6 వ - 10 వ శతాబ్దం వరకు, 10 వ శతాబ్దం నుండి 13 వ శతాబ్దం వరకు, ప్రారంభ ఆధునిక ఐరిషు 17 వ శతాబ్దం వరకు, ఆధునిక ఐరిషు అని విభజించబడింది. ఇది లాటిన్, పాత నోర్సు, ఫ్రెంచి, ఆంగ్ల భాషల ప్రభావాలను అధిగమిస్తూ చాలా కాలం ఐర్లాండు ప్రబలమైన భాషగా ఆధిఖ్యత కలిగి ఉంది. ఇది బ్రిటీషు పాలనలో క్షీణించినప్పటికీ 19 వ శతాబ్దం ఆరంభం వరకు అధికభాగం మౌఖిక భాషగా మిగిలిపోయింది. అప్పటి నుండి ఐరిషు ఒక మైనారిటీ భాషగా ఉంది.
The20 [[Gaelicవ Revival]]శతాబ్ధం ofఆరంభంలో theజీలిక్ earlyరివైవల్ twentiethదీర్ఘకాలిక centuryప్రభావాన్ని hasకలిగి had a long-term influenceఉంది. Thereరిపబ్లిక్ isనార్తర్న్ nowఐర్లాండులో anప్రత్యేకంగా extensiveడబ్లిన్, networkబెల్ఫాస్టులో ofపట్టణప్రాంత urbanఐరిషు Irish speakersమాట్లాడేవారి (Gaeilgeoiríగెయిల్లెయోరి)నెట్ inవర్కు bothఉంది. theవారికి Republicతమ andసొంత [[Northernపాఠశాలలు Ireland]],(గేల్‌స్కోలు especiallyఅని in Dublin and [[Belfast]]. They represent an expanding demographicపిలుస్తారు), withవారి theirస్వంత ownసోషల్ schoolsమీడియాలతో (calledవిస్తరిస్తున్న [[Gaelscoil|''Gaelscoileanna'']])జనాభా and their own social mediaఉన్నారు. Itమంచి hasఉద్యోగ beenఅవకాశాలు, arguedఉన్నత thatసాంఘిక theyహోదాతో tendఇంగ్లీషు toమాట్లాడేవారి beకంటే moreబాగా highly educated than monolingual English speakers, with better employment prospects andవిద్యావంతులై higherఉంటారని socialఏకగ్రీవంగా statusవాదించబడింది.<ref>{{cite web |title=Language and Occupational Status: Linguistic Elitism in the Irish Labour Market |journal=The Economic and Social Review |volume=40 |date=2009 |pages=435–460 |url= https://ideas.repec.org/a/eso/journl/v40y2009i4p435-460.html |via=Ideas.epec.org |publisher=Research Papers in Economics (RePEc) |access-date=31 March 2015}}</ref><ref name="cso.ie">{{cite web |url=http://www.cso.ie/en/media/csoie/census/documents/census2011profile9/Profile,9,What,we,know,Press,Statement.pdf |title=Press Statement: Census 2011 Results |work=CSO.ie |publisher=Central Statistics Office |date=22 November 2012 |location=Dublin |archive-url=https://web.archive.org/web/20160328211550/http://www.cso.ie/en/media/csoie/census/documents/census2011profile9/Profile,9,What,we,know,Press,Statement.pdf |archive-date=28 March 2016 |dead-url=yes |access-date=6 October 2017 |df=dmy-all }}</ref> Recentపట్టణ researchఐరిషు suggestsతన thatస్వంత urbanఉచ్ఛారణ, Irishవ్యాకరణంతో isఅభివృద్ధి developingచెందిందని inఇటీవలి a direction of its own, both in pronunciation andపరిశోధన grammarసూచిస్తుంది.<ref name="irishtimes.com">{{cite news |first==Brian |last=Ó Broin |title=Schism fears for Gaeilgeoirí |url= http://www.irishtimes.com/newspaper/weekend/2010/0116/1224262447899.html |work=[[Irish Times]] |access-date=31 March 2015}}</ref> Irishఐరిషు isప్రధానంగా alsoఆంగ్ల taughtభాషా inపాఠశాలలలో mainstreamతప్పనిసరి English-speakingవిషయంగా schoolsబోధించబడుతోంది. as a compulsory subject, but has been criticised forకానీ itsఅసమర్థభాషగా ineffectivenessవిమర్శించబడింది.<ref>{{cite news |url= http://universitytimes.ie/?p=1707 |title=Head-to-Head: The Irish Language Debate |work=UniversityTimes.ie |date=21 February 2011 |access-date=31 March 2015}}</ref>
Traditional rural Irish-speaking areas, known collectively as the [[Gaeltacht]], are in linguistic decline. The main Gaeltacht areas are in the west, south-west and north-west. They are to be found in Donegal, Mayo, Galway and Kerry with smaller Gaeltacht areas near [[Dungarvan]] in Waterford, [[Navan]], in Meath.<ref>{{cite web |title=Where are Ireland's Gaeltacht areas? |work=FAQ |publisher=[[Údarás na Gaeltachta]] |date=2015 |url= http://www.udaras.ie/en/faoin-laithrean-seo/ceisteanna-coitianta |access-date=9 September 2015}}</ref>
గాల్టాచ్టుగా పిలవబడే సాంప్రదాయిక గ్రామీణ ఐరిష్-మాట్లాడే ప్రాంతాలు భాషాపరంగా క్షీణతలో ఉన్నాయి. ప్రధాన గేల్టాచ్ట్ ప్రాంతాలు పశ్చిమ, నైరుతి, వాయువ్యంలో ఉన్నాయి. వాటిని డోనగల్, మాయో, గాల్వే, కెర్రీ, మీథ్ లోని వాటర్ఫోర్డ్, నవాన్లోని దుంగార్వాన్ సమీపంలోని చిన్న గేల్టాచ్ట్ ప్రాంతాలుగా గుర్తించవచ్చు.<ref>{{cite web |title=Where are Ireland's Gaeltacht areas? |work=FAQ |publisher=[[Údarás na Gaeltachta]] |date=2015 |url= http://www.udaras.ie/en/faoin-laithrean-seo/ceisteanna-coitianta |access-date=9 September 2015}}</ref>
[[Hiberno-English|English in Ireland]] was first introduced during the [[Norman invasion of Ireland|Norman invasion]]. It was spoken by a few peasants and merchants brought over from England, and was largely replaced by Irish before the [[Tudor conquest of Ireland]]. It was introduced as the official language with the Tudor and Cromwellian conquests. The Ulster plantations gave it a permanent foothold in Ulster, and it remained the official and upper-class language elsewhere, the Irish-speaking chieftains and nobility having been deposed. Language shift during the 19th century replaced Irish with English as the first language for a vast majority of the population.<ref>{{Cite book |last=Spolsky |first=Bernard |title=Language policy |publisher=Cambridge University Press |date=2004 |page=191 |isbn=9780521011754}}</ref>
|
