జర్మనీ: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు
చి AWB వాడి RETF మార్పులు చేసాను, typos fixed: ఫ్రాంస్ → ఫ్రాన్స్, జర్మనీక్ → జర్మానిక్ (2), లో → లో , లను గురించి
పంక్తి 84:
జర్మానీ [[ప్రజలు]] అనేకమంది నివాసం ఉన్న జర్మానియా అనే పేరున్న ఒక ప్రాంతం క్రీస్తుశకం 100 ముందే ఉన్నట్లు గ్రంథస్థం చేయబడింది. 10వ శతాబ్దం ఆరంభం నుండి 1806 వరకు జర్మనీ దేశ భాగాలు ఉనికిలో ఉండి పవిత్ర రోమన్ సామ్రాజ్యం కేంద్రభాగంగా ఏర్పడ్డాయి. 16వ శతాబ్దం సమయంలో ఉత్తర జర్మనీ ప్రొటస్టెంట్ [[సంస్కరణవాదం]] కేంద్రమైంది. ఆధునిక జాతీయ-దేశంగా ఈదేశం 1871లో ఫ్రాంకో-ప్రష్యన్ యుద్ధం మధ్యలో మొదటిసారి సంఘటితమైనది. 1949లో రెండవ ప్రపంచయుద్ధం తర్వాత మిత్రదేశాల సరిహద్దుల వెంట-జర్మనీని [[తూర్పు]] జర్మనీ, పశ్చిమ జర్మనీ అని రెండు దేశాలుగా విభజించారు. జర్మనీ 1990లో తిరిగి సంఘటితమైనది. 1957లో [[పశ్చిమ]] జర్మనీ ఐరోపా సంఘం (ఇసి) స్థాపక సభ్యత్వం కలిగి ఉంది. అది 1993లో [[ఐరోపా సమాఖ్య]]<nowiki/>గా అయ్యింది. ఇది షెన్గన్ ప్రాంతంలో భాగం మరియు ఐరోపా ద్రవ్యం, [[యూరో]]ను, 1999లో అనుసరించింది.
 
జర్మనీ పదహారు రాష్ట్రాల యొక్క సమాఖ్య పార్లమెంటరీ గణతంత్రం. [[బెర్లిన్]] దీని రాజధాని నగరంగానూ అతిపెద్ద నగరంగానూ ఉంది. జర్మనీ [[ఐక్యరాజ్య సమితి]], ఎన్ ఎ టి ఒ, జి8, జి20, ఒ ఇ సి డి, మరియు డబ్ల్యూ టి ఒలో సభ్యత్వం కలిగి ఉంది. నామమాత్ర జి డి పి ద్వారా ప్రపంచపు నాల్గవ అతిపెద్ద ఆర్థిక వ్యవస్థగానూ కొనుగోలు శక్తి గల దేశంగానూ 5వ పెద్ద దేశంగా శక్తివంతంగా ఉంది. వస్తువుల అతిపెద్ద ఎగుమతిదారుగానూ, రెండవ అతిపెద్ద దిగుమతిదారుగా ఉంది. స్థూలంగా చెప్పాలంటే, జర్మనీ [[ప్రపంచం]]<nowiki/>లో రెండవ అతిపెద్ద వార్షిక అభివృద్ధి నిధిని కేటాయించుకునే దేశంగా ఉంది,<ref>[http://www.topnews.in/germany-worlds-second-biggest-aid-donor-after-us-229970 జర్మనీ US తరువాత ప్రపంచంలోని రెండవ పెద్ద దాత] టాప్ న్యూస్, ఇండియా, రిట్రీవ్డ్ 2008-04-10.</ref>
కాగా, దాని సైనిక ఖర్చు ఆరవస్థానంలో ఉంది.<ref>{{cite web|url=http://www.sipri.org/contents/milap/milex/mex_major_spenders.pdf/download|title=The fifteen major spenders in 2006|accessdate=2007-08-23|year=2007|format=PDF|work=Recent trends in military expenditure|publisher=Stockholm International Peace Research Institute}}</ref> ఈదేశం ఉన్నత జీవన ప్రమాణాలను అభివృద్ధి పరచింది. సాంఘిక భద్రత కలిగిన విస్తృతమైన వ్యవస్థను నెలకొల్పింది. ఈదేశం [[ఐరోపా]] దేశాల వ్యవహారాలలో కీలకపాత్ర వహిస్తోంది. ప్రపంచస్థాయిలో సమీపదేశాలతో భాగస్వామ్యాలను నిర్వహిస్తోంది.<ref>[http://web.archive.org/web/20080404235732/http://www.iht.com/articles/2008/04/04/europe/poll.php ఐరోపా నాయకురాలా?][http://web.archive.org/web/20080404235732/http://www.iht.com/articles/2008/04/04/europe/poll.php అన్సర్స్ యాన్ ఓషన్ అపార్ట్] ఇంటర్ నేషనల్ హెరాల్డ్ ట్రిబ్యూన్. ఏప్రిల్ 5, 2008 తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref> జర్మనీ అనేక రంగాలలో శాస్త్ర, సాంకేతిక నాయకత్వ కలిగిన దేశంగా గుర్తించబడుతోంది.<ref>[http://www.innovations-report.de/html/berichte/informationstechnologie/bericht-109339.html నమ్మదగిన సాంకేతికతతో ఆత్మవిశ్వాసంతో భవిష్యత్లోనికి] www.innovations-report.de. మే 17, 2008 తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref>
 
పంక్తి 93:
=== జర్మనీ జాతులు ===
[[దస్త్రం:Germanic tribes (750BC-1AD).png|thumbnail|ఎడమ|క్రీపు750 నుండి– క్రీశ 1 వరకు జర్మానిక్ తెగల విస్తరణ]]
నార్డిక్ కాంస్య యుగం లేదా మరింత దగ్గరి సమీపకాలం నుండి జర్మన్ జాతులు స్థానికంగా ఉనికిలో ఉన్నాయని భావిస్తున్నారు.సరిగా చెప్పాలంటే రోమన్లకు ముందున్న ఇనపయుగంలో జరిగినట్లుగా భావించబడుతుంది. క్రీస్తుపూర్వం 1వ [[శతాబ్దం]] దక్షిణ స్కాండినేవియా, ఉత్తర జర్మనీ నుండి ఈ తెగలు దక్షిణ, [[తూర్పు]], పశ్చిమాలకు <nowiki/>లో విస్తరించడం ప్రారంభించింది. గాల్ సెల్ట్ యిక్ తెగలతో పాటు తూర్పు ఐరోపా లోని ఇరానియన్, బాల్టిక్, మరియు స్లావిక తెగలతో సంబంధాలు నెలకొల్పుకున్నాయి. రోమన్ సామ్రాజ్యంతో వారి సంబంధాల గురించి లిఖిత సమాచారం, శబ్ద ఉత్పత్తి పరిశోధన, పురాతత్వ పరిశీలనలను మినహాయించి జర్మనీ చరిత్ర గురించి తెలిసింది చాలా తక్కువ.<ref name="Claster">జిల్ N. క్లస్టర్: ''మిడీవల్ ఎక్స్పీరియన్స్: 300–1400'' . [[న్యూయార్క్ యూనివర్సిటీ ప్రెస్]] 1982, పేజి. 35. ఐఎస్ బిఎన్ 9057024071</ref>
 
ఆగస్టస్ పాలనలో, రోమన్ సైన్యాధ్యక్షుడు పబ్లియస్ క్వింకిటిలస్ వరుస్ జర్మనీయాపై (రైన్ నుండి ఉరల్ పర్వతాల వరకు ఉన్న భూభాగాన్ని నిర్వచించడానికి రోమన్లు వాడిన పదం) దండయాత్ర ప్రారంభించాడు. ఈ కాలంలోనే జర్మానిక్ తెగలు వారి తెగ గుర్తింపును కొనసాగిస్తూనే రోమన్ వ్యూహాలు, యుద్ధతంత్రాలతో పరిచయం పెంచుకున్నారు. క్రీస్తుశకం 9లో వరుస్ నాయకత్వం లోని మూడు రోమన్ దళాలు చెరుస్కాన్ నాయకుడైన అర్మినియాస్‌చే ట్యుతోబర్గ్ గొరిల్లా యుద్ధంలో ఓడించబడ్డాయి. రైన్ నుండి డాన్యూబ్ వరకు ఆధునిక జర్మనీ ఆవిధంగా రోమన్ సామ్రాజ్యానికి వెలుపల ఉండిపోయింది. క్రీస్తుశకం 100నాటికి, టసితుస్' ''జర్మనియా'' కాలంలో, జర్మనీక్జర్మానిక్ తెగలు ఆధునిక జర్మనీలోని అధిక భాగమైన రైన్, డాన్యూబ్ నదుల లిమ్స్ జర్మనీకాస్) వెంట స్థిరపడ్డాయి. 3వ శతాబ్దం అనేక పశ్చిమ జర్మనీ తెగలు ఉద్భవించడాన్ని చూసింది.వీరిలో అలమాన్ని, ఫ్రాంకులు, [[చత్తి]], సాక్సన్స్, ఫ్రిసియన్స్, సికామ్బ్రి, టురిన్గీ తెగలకు చెందిన ప్రజలు ఉన్నారు. 260 ప్రాంతంలో జర్మనీక్జర్మానిక్ ప్రజలు లైమ్స్, డాన్యూబ్ సరిహద్దులను దాటి రోమన్-నియంత్రిత భాగాలలోకి చొరబడ్డారు.<ref name="Cambridge ancient history">ది[[కేంబ్రిడ్జ్ ఎన్షియంట్ హిస్టరీ]], వాల్యూం 12, పేజి. 442. ఐఎస్ బిఎన్ 9057024071</ref>
 
=== పవిత్ర రోమన్ సామ్రాజ్యం(962–1806) ===
పంక్తి 105:
ఓట్టోనియన్ చక్రవర్తుల పాలనలో (919–1024), లోర్రిన్, సాక్సోనీ, ఫ్రాన్కానియా, స్వాబియా, తురింగియా, [[బవేరియా]] ప్రభువులు బలోపేతమయ్యారు. జర్మన్ రాజు 962లో ఈప్రాంతాలకు పవిత్ర రోమన్ [[చక్రవర్తి]]<nowiki/>గా పట్టాభిషిక్తుడయ్యాడు. చక్రవర్తులు ప్రతిష్ఠాపన వివాదం వలన అధికారాన్ని కోల్పోయినప్పటికీ సాలియన్ చక్రవర్తుల పాలనలో (1024–1125) పవిత్ర రోమన్ సామ్రాజ్యం ఉత్తర [[ఇటలీ]] బుర్గుండి లను విలీనం చేసుకుంది. హోహెన్ స్టేఫెన్ చక్రవర్తుల పాలనలో (1138–1254), జర్మన్ రాజులు వారి ప్రభావాన్ని మరింత దక్షిణం, తూర్పులకు స్లావ్స్ నివాస భూభాగాలకు విస్తరించారు. జర్మన్ స్థావరాలను ఈ ప్రాంతాలలో మరింత తూర్పుకు ''(ఓస్త్సిఎద్లూంగ్'' విస్తరించారు. హన్సేయటిక్ సంధిలో భాగంగా ఉత్తర జర్మన్ పట్టణాలు అభివృద్ధి చెందాయి. 1315 నాటి గొప్ప కరువుతో ప్రారంభించి ఆ తరువాత 1348-50 నాటి బ్లాక్ డెత్ లతో, జర్మనీ జనాభా త్వరగా తగ్గిపోయింది.<ref>[http://www.vlib.us/medieval/lectures/black_death.html ది గ్రేట్ ఫమిన్ (1315–1317) అండ్ ది బ్లాక్ డెత్ (1346–1351)]. లిన్ హారీ నెల్సన్. '''ది యూనివర్సిటీ అఫ్ కన్సాస్'''.</ref>
 
1356 నాటి గోల్డెన్ బుల్ రాజశాసనం సామ్రాజ్యం అంతమయ్యేవరకు అవసరమైన ఆధార రాజ్యాంగాన్ని అందచేసింది. ఇది శక్తివంతమైన ఏడు రాజ్యాలు, ఆర్చ్ బిషప్ పాలిత ప్రాంతాల ప్కు రాజు-ఎన్నిక, చక్రవర్తి ఎన్నికలనుఎన్నికల గురించి క్రోడీకరించింది. 15వ శతాబ్దం ప్రారంభం నుండి [[ఆస్ట్రియా]] హాబ్సబర్గ్ వంశం నుండే ప్రత్యేకంగా దాదాపు అందరు చక్రవర్తులూ ఎన్నుకోబడ్డారు.
 
1517లో [[మార్టిన్ లూథర్]] అనే సన్యాసి తన 95 వ్యాసాలను ప్రచురించారు. ఇవి రోమన్ కాధలిక్ చర్చి ఆచారాలను వ్యతిరేకించి, ప్రోటెస్టన్ట్ సంస్కరణలను ప్రారంభించాయి. 1530 తరువాత అనేక జర్మన్ రాష్ట్రాలకు ప్రత్యేక లూథరన్ చర్చి అధికార మతం అయ్యింది. మతవిభేదాలు జర్మనీ భూములను <nowiki/>ను నాశనం చేసి ముప్ఫై సంవత్సరాల యుద్ధానికి (1618–1648) దారితీసాయి.<ref>[http://mars.wnec.edu/~grempel/courses/wc2/lectures/30yearswar.html ది థర్టీ-యియర్స్-వార్], గెర్హార్డ్ రేమ్పెల్, వెస్ట్రన్ [[న్యూ ఇంగ్లాండ్ కాలేజ్]].</ref> యుద్ధంలో జర్మన్ రాష్ట్రాల జనాభా దాదాపు 30% వరకు తగ్గిపోయింది.<ref>[http://users.erols.com/mwhite28/warstat0.htm#30YrW ది థర్టీ యియర్స్ వార్ (1618–48)], అలన్ మక్ ఫర్లేన్, ది సవేజ్ వార్స్ అఫ్ పీస్: ఇంగ్లాండ్, జపాన్ మరియు మల్తుసియన్ ట్రాప్ (2003)</ref> వెస్ట్ఫాలియా శాంతి (1648) (ఒప్పందం) జర్మనీ రాష్ట్రాల మధ్య మత యుద్ధతంత్రాన్ని ముగించింది. కానీ సామ్రాజ్యం ''వాస్తవంగా'' అనేక స్వతంత్ర రాజ్య భాగాలుగా విడిపోయింది. 1740 నుండి ఆస్ట్రియన్ హాబ్స్బర్గ్ [[రాచరికం]], ప్రష్యా రాజ్యాల మధ్య ద్వంద్వత్వం జర్మన్ చరిత్రను శాసించింది. 1806లో, ''సామ్రాజ్యం'' నేపోలియనిక్ యుద్ధాల ఫలితంగా అంతరించిపోయింది.<ref name="concise h">ఫుల్ బ్రూక్, మేరీ: ''ఎ కన్సైజ్ హిస్టరీ అఫ్ జర్మనీ'' , కేంబ్రిడ్జ్ యూనివర్సిటీ ప్రెస్ 1991, పేజి. 97. ఐఎస్ బిఎన్ 9057024071</ref>
 
=== పునరుద్ధరణ మరియు విప్లవం(1814–1871) ===
నెపోలియన్ బోనపర్టే ఓటమి తరువాత 1814లో వియన్నా సమావేశం 39 సార్వభౌమ రాజ్యాలతో కూడిన జర్మన్ సమాఖ్య (డచేర్ బండ్)ను స్థాపించింది. పునరుద్ధరణ రాజకీయాలలో అనంగీకారం చూపుతూ ఐక్యతా మరియు స్వాతంత్ర్యాన్ని కోరుతూ, పాక్షికంగా స్వేచ్ఛా పోరాటాలకు దారితీసింది. అయితే ఇవి ఆస్ట్రియన్ రాజ్యాంగవేత్త '''మెటర్నిచ్''' నూతన అణచివేత విధానాలతో అనుసరించబడ్డాయి. ''జోల్వేరేయిన్'' పన్ను నిర్ణయసమాఖ్య జర్మన్ రాజ్యాల మధ్య ఆర్థిక ఐక్యతను మరింత పెంచింది. ఈకాలంలో జర్మన్లు [[ఫ్రెంచ్ విప్లవం]] ఆదర్శాలచే ప్రభావితమయ్యారు,.ప్రత్యేకించి యువ మేధావులలో జాతీయవాదం శక్తివంతంగా అవతరించింది. మొదటిసారి [[నలుపు]], [[ఎరుపు]], [[బంగారు]] రంగులు ఉద్యమానికి ప్రాతినిధ్య రంగులుగా ఎన్నుకోబడ్డాయి, తరువాత ఇవే [[జాతీయ]] రంగులు అయ్యాయి.<ref>మార్టిన్, నార్మన్. [http://www.fotw.net/flags/de1848.html జర్మన్ కన్ఫెడరేషన్ 1815–1866 (జర్మనీ)] ఫ్లాగ్స్ అఫ్ ది వరల్డ్. అక్టోబర్ 5, 2007 తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref>
 
[[ఫ్రాన్స్]]లో విజయవంతంగా గణతంత్రాన్ని స్థాపించిన తరువాత ఐరోపాలో విప్లవ పోరాటాల శ్రేణి స్ఫూర్తితో మేధావులు, సామాన్య ప్రజలు 1848లో జర్మన్ రాష్ట్రాల విప్లవాలను ప్రారంభించారు. ప్రారంభంలో రాజులు విప్లవకారుల స్వేచ్ఛాయుత కోరికలకు తలొగ్గారు. ప్రష్యా ఫ్రెడరిక్ విలియం 4వ రాజుకు అధికారం లేని [[చక్రవర్తి]] బిరుదును ఇవ్వచూపారు. అయితే అతను సింహాసనాన్ని, ప్రతిపాదిత రాజ్యాంగాన్ని తిరస్కరించడం విప్లవాననికి తాత్కాలిక అవరోధం కలగడానికి దారితీసింది. ప్రష్యా రాజు మొదటి విలియం మరింత స్వేచ్ఛాయుత [[పార్లమెంట్]]కు మధ్య విభేదం వలన 1862 సైనిక సంస్కరణలు ఉద్భవించాయి. రాజు ఓట్టోవాన్ బిస్మార్కును నూతనంగా ప్రష్యా ప్రధాన మంత్రిగా నియమించారు. 1864లో బిస్మార్క్ విజయవంతంగా డెన్మార్కుపై [[యుద్ధం]] ప్రకటించాడు. 1886 ఆస్ట్రో-ప్రష్యన్ యుద్ధంలో ప్రష్యా విజయం మిగిలిన జర్మన్ రాజ్యాల వ్యవహారాల నుండి ఇంతకు పూర్వం ముఖ్య రాజ్యంగా ఉన్న [[ఆస్ట్రియా]]ను మినహాయించి ఉత్తర జర్మన్ సమాఖ్య (నోర్డ్ డచేర్ బండ్) ఏర్పాటు చేయడానికి అతనికి వీలు కల్పించింది.
పంక్తి 119:
ప్రష్యా రాజ్యం అతి పెద్ద భాగంగా జర్మనీ సామ్రాజ్యం రూపొందినపుడు 1871లో ''జర్మనీ''గా పిలువబడే ఆధునిక జాతీయ-రాజ్యంగా ఏకీకృతమైంది.ఫ్రాంకో-ప్రష్యన్ యుద్ధంలో ఫ్రాన్స్ ఓడిన తరువాత 1871 జనవరి 18న వెర్సైల్సులో జర్మనీ సామ్రాజ్యం అధికారికంగా ప్రకటించబడింది. [[బెర్లిన్]] రాజధానిగా ప్రష్యాకు చెందిన హోహెన్జోల్లెర్ను వంశం నూతన సామ్రాజ్యాన్ని పరిపాలించింది. [[ఆస్ట్రియా]] తప్ప జర్మనీ మిగిలిన చెల్లా చెదురైన భాగాలన్నిటినీ విలీనం చేసుకుని ఈ సామ్రాజ్యం ఏర్పడింది (''క్లెండ్యూట్స్ఛ్‌లాండ్'', లేదా "చిన్న జర్మనీ"). 1884 లో ప్రారంభించి జర్మనీ ఐరోపా వెలుపల అనేక వలసలను స్థాపించడం ప్రారంభించింది.
జర్మనీ ఏకీకరణ తరువాతి కాలంలో [[చక్రవర్తి]] '''మొదటి విలియం ''' విధానం జర్మనీ స్థానాన్ని మిత్రదేశాల సహాయంతో ఒక గొప్ప జాతిగా పదిలపరచింది. రాజకీయమార్గాల ద్వారా యుద్ధాన్ని నివారించి [[ఫ్రాన్స్]]ను ఒంటరిని చేసింది. అయితే '''రెండవ విలియం ''' పాలనలో జర్మనీ ఇతర [[ఐరోపా]] దేశాలవలె ఒక సామ్రాజ్యవాద విధానాన్ని అనుసరించడం పొరుగుదేశాలతో సంఘర్షణకు దారితీసింది. ఇంతకు పూర్వం ఉన్న కలయికలను జర్మనీ తిరిగి పునరిద్ధరించలేదు. కొత్త కలయికలు ఈ దేశాన్ని వదలివేసాయి. ప్రత్యేకించి ఫ్రాన్స్ ఎంటే, [[ఆస్ట్రియా]]-[[హంగరీ]]<nowiki/>తో ఒప్పందాలు మినహాయించి జర్మనీ మరింత ఒంటరిదయ్యింది.
 
[[దస్త్రం:Map-DR-Prussia.svg|ఎడమ|thumbnail|సామ్రాజ్యవాద జర్మనీ (1871–1918), నీలం న్టే కర్డియాలే పై సంతకం చేయడం ద్వారా యునైటెడ్ కింగ్డంతో నూతన సంబంధాలను నెలకొల్పుకుంది మరియు రష్యన్ సామ్రాజ్యంతో సంబంధాలను పదిలపరచుకుంది. రంగులో ఉన్నది శక్తివంతమైన ప్రష్యా రాజ్య]]
పంక్తి 130:
జర్మనీ [[విప్లవం]] ప్రారంభంలో జర్మనీలో [[రాచరికం]] అంతమై ఒక గణతంత్రంగా ప్రకటించబడింది. అయితే అధికారం కొరకు పోరాటం కొనసాగింది. తీవ్రవాద-వామపక్షాలు బవేరియాలో అధికారాన్ని లోబరచుకున్నాయి. కానీ జర్మనీ మొత్తాన్ని నియంత్రణలోకి తెచ్చుకోలేకపోయాయి. ఆగష్టు 1919లో వీమర్ గణతంత్రం ఆచారం ప్రకారం స్థాపించబడిన తరువాత విప్లవం ముగిసింది. 1919 ఆగష్టు 11న అధ్యక్షుడు ఫ్రెడరిక్ ఎబర్ట్ సంతకం చేసిన తరువాత వీమర్ రాజ్యాంగం అమలులోకి వచ్చింది.
గొప్ప మాంద్యత వలన ఇబ్బంది '''వేర్సైల్లెస్ ఒప్పందం''' చే విధించబడిన క్రూరమైన శాంతి నియమాలు, అస్థిర ప్రభుత్వాలు ఎక్కువకాలం కొనసాగడం వలన జర్మనీ ప్రజలు ప్రజాస్వామ్యంలో రాజకీయ వ్యవస్థ పార్లమెంటరీ "పార్టీల స్థాపన" లో గుర్తింపును కోల్పోయారు. ఇది బాగా విస్తరించియున్న సాంప్రదాయ-వాదు (రాచరిక, ''వోల్కిస్చ్'', మరియు నాజి) లచే మరింత ముమ్మరం చేయబడింది. ప్రభుత్వాన్ని పడగొట్టాలన్న కొందరి ప్రయత్నాలకు మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో జర్మనీ ఓటమి ఒక కారణంగా ఉంది.
వీమర్ ప్రభుత్వంలోని ఉన్నత సైనికాధికారులు వేర్సైల్లెస్ ఒప్పందంపై [[సంతకం]] చేయడం ద్వారా జర్మనీ జాతిని మోసగించిందని ఆరోపించారు. స్పర్టసిస్ట్ లీగ్ వంటి తీవ్రవాద వామ-పక్ష కమ్యూనిస్టులు "పెట్టుబడిదారు పాలన"ను అంతమొందించి మేలు చేకూర్చే ఒక విప్లవం కోరుకున్నారు.
 
పంక్తి 138:
1933 ఫిబ్రవరి 27న '''రీచ్ స్టాగ్''' కాలిపోయింది. దాని తరువాత ఒక అత్యవసర [[శాసనం]] తయారు చేయబడింది. కొన్ని ప్రాథమిక హక్కులు వెంటనే రద్దుచేయబడ్డాయి. ఎనేబ్లింగ్ చట్టం [[హిట్లర్]]-నాయకత్వంలోని ప్రభుత్వానికి పూర్తి శాసన అధికారాన్ని ఇచ్చింది. కేవలం సోషల్ డెమోక్రాటిక్ పార్టీ అఫ్ జర్మనీ మాత్రమే ఈ పరిణామానికి వ్యతిరేకంగా ఓటు వేసింది. అయితే ఈ అగ్నికి కారణమైన వారుగా భావింపబడ్డ [[కమ్యూనిస్ట్ పార్టీ]] '''రీచ్ స్టాగ్ ఫైర్ డిక్రీ'''కి వారి వ్యతిరేకతను చూపలేకపోయారు.<ref>{{cite html/nazi/innenpolitik/ermaechtigungsgesetz/index.html|title=Das Ermächtigungsgesetz 1933|accessdate=2008-09-12|author=Deutsches Historisches Museum|authorlink=Deutsches Historisches Museum|publisher=Deutsches Historisches Museum|language=German|quote=An der Abstimmung nicht teilnehmen konnten die 81 Abgeordneten der Kommunistischen Partei Deutschlands (KPD). Ihre Mandate waren auf Basis der Reichstagsbrandverordnung bereits am 8. März 1933 annulliert worden. }} <br /> రోడ్రిక్ స్టకెల్బర్గ్, ''హిట్లర్'స్ జర్మనీ: ఆరిజిన్స్, ఇంటర్ప్రటేషన్స్, లెగసీస్'' . రూట్ లెడ్జ్ 1999, పేజి. 103. ఐఎస్ బిఎన్ 9057024071 <br />స్చేచ్క్, రాఫ్ఫెల్. [http://www.colby.edu/personal/r/rmscheck/GermanyE1.html ఎస్టాబ్లిషింగ్ ఎ డిక్టేటర్షిప్: ది స్టేబిలైజేషన్ నాజి పవర్] కల్బీ కాలేజ్. తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref> అనేక ఎత్తులు శాసనాల ద్వారా ఒక కేంద్రీకృత సంపూర్ణరాజ్యం స్థాపించబడి జర్మనీని ఏక-పార్టీ రాజ్యంగా మార్చింది. సైనిక పునరాయుధీకరణపై దృష్టి కేంద్రీకరించి పరిశ్రమలు తిరిగి ప్రాణం పోసుకున్నాయి.<ref>{{cite web|url=http://www.dhm.de/lemo/html/nazi/wirtschaft/index.html|title=Industrie und Wirtschaft|accessdate=2008-09-12|author=Deutsches Historisches Museum|last=|first=|authorlink=Deutsches Historisches web|url=http://www.dhm.de/lemo/Museum|coauthors=|date=|year=|month=|work=|publisher=Deutsches Historisches Museum|language=German|quote=Der Vierjahresplan sollte ab 1936 die wirtschaftliche Kriegsfähigkeit Deutschlands herbeiführen. . . .Bereits im Februar 1933 erklärte Hitler, dass alle öffentlichen Maßnahmen zur Arbeitsbeschaffung zugleich der "Wehrhaftmachung" zu dienen hätten und den Interessen des Staates untergeordnet seien. . . .}}</ref> 1936లో గ్రేటర్ జర్మనీని స్థాపించే అనేక విస్తరణలో మొదటి భాగంగా రైన్ ల్యాండ్‌పై నియంత్రణను తిరిగి సాధించింది.
 
1939లో జాతీయవాదం, సైనికవాదం, భూభాగ వివాదాల వలన పెరుగుతున్న వత్తిడులు [[సోవియట్ యూనియన్]] నుండి సహాయం లభిస్తుందన్న ఒక ఒప్పందం జర్మన్లను [[పోలాండ్]] పై బ్లిట్జ్ క్రీగ్ (మెరుపు దాడి) ప్రారంభించడానికి నడిపించాయి.పశ్చిమం నుండి జర్మనీ, తూర్పు నుండి సోవియెట్ యూనియన్ రెండూ ఆ దేశం మీద దాడిచేసి దానిని విభజించుకున్నాయి. ఈ సంఘటన తరువాత [[బ్రిటన్]], [[ఫ్రాన్సు]] జర్మనీకి వ్యతిరేకంగా యుద్ధ ప్రకటనలను ఇచ్చాయి ( కానీ [[సోవియట్ యూనియన్]]కి వ్యతిరేకంగా కాదు). ఇది [[ఐరోపా]]<nowiki/>లో రెండవ ప్రపంచ యుద్ధ ప్రారంభ సూచనగా ఉంది. యుద్ధం సాగుతున్న కొద్దీ జర్మనీ దాని మిత్రదేశాలు ఐరోపాలో అత్యధిక భాగంపై ప్రత్యక్షంగానో లేక పరోక్షంగానో ఆధిపత్యం సంపాదించాయి.
[[దస్త్రం:Potsdamer Platz 1945.jpg|thumbnail|ఎడమ|రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత శిథిలాలలో బెర్లిన్, పోత్స్దమేర్ ప్లత్జ్ 1945.]]
 
పంక్తి 152:
1949 మే 23న [[ఫ్రాన్స్]], యునైటెడ్ కింగ్డం, [[యునైటెడ్ స్టేట్స్]] ల నియంత్రణలో ఉన్న పశ్చిమ ప్రాంతాలు సమైక్యమై ''ఫెడరల్ రిపబ్లిక్ అఫ్ జర్మనీ'' (''బుండెస్ రిపబ్లిక్ డచ్ల్యాండ్'' )గా ఏర్పడింది. 1949 అక్టోబరు 7న సోవియట్ ప్రాంతం ''జర్మన్ డెమోక్రాటిక్ రిపబ్లిక్'' (''డచేడెమోక్రటిస్చే రిపబ్లిక్'', లేదా డిడిఆర్)గా ఏర్పడింది. ఇవి ప్రధానంగా జర్మనీకి వెలుపల నుండి వ్యావహారికంగా "పశ్చిమ జర్మనీ", "తూర్పు జర్మనీ"లుగా పిలువబడతాయి(పశ్చిమ జర్మనీలో, తూర్పు జర్మనీ జి.డి.ఆర్ తూర్పు ప్రాంతంగా సూచించబడ్డాయి. జి.డి.ఆర్. GDRను తరచూ మధ్య జర్మనీగా సూచిస్తారు). బెర్లిన్ రెండు భాగాలను "పశ్చిమ బెర్లిన్", " తూర్పు బెర్లిన్ " అని వ్యవహరిస్తారు. తూర్పు జర్మనీ తన రాజధానిగా తూర్పు బెర్లిన్‌ను ఎంపిక చేసుకోగా, పశ్చిమ జర్మనీ బాన్‌ను ఎంపిక చేసుకుంది. అయితే రెండు-రాజ్యాల పరిష్కారం ఏదో ఒక నాటికి అధిగమించవలసిన కేవలం ఒక కృత్రిమమైన ''యధాతధ స్థితి'' అనే తన వైఖరికి సమర్ధనగా పశ్చిమ జర్మనీ బాన్‌ను తాత్కాలికంగా తన రాజధానిగా ప్రకటించింది.<ref name="provisional">{{cite book | last = Wise | first = Michael Z. | title = Capital dilemma: Germany's search for a new architecture of democracy| year = 1998| publisher = Princeton Architectural Press, 1998 | isbn =9781568981345 | page = 23 | chapter = Bonn, Capital of Self-Effacement}}</ref>
 
పశ్చిమ జర్మనీ " సామ్యవాద ఆర్థిక వ్యవస్థ "తో యునైటెడ్ స్టేట్స్, యు కె, ఫ్రాన్సు లను మిత్రదేశాలుగా కలిగిన సమాఖ్య పార్లమెంటరీ గణతంత్రాన్ని ఏర్పరచుకుంది. 1950ల ప్రారంభం నుండి ఈ దేశం సుదీర్ఘ ఆర్థికప్రగతిని పొందగలిగింది. పశ్చిమ జర్మనీ 1955లో నేటోలో చేరింది. 1957 లోని యూరోపియన్ ఎకనామిక్ కమ్యూనిటీ వ్యవస్థాపక సభ్యదేశంగా ఉంది.
 
[[దస్త్రం:West and East Germans at the Brandenburg Gate in 1989.jpg|thumbnail|ఎడమ|1989లో ప్రారంభించబడిన వెంటనే బెర్లిన్ గోడ ముందరి బ్రడెన్బర్గ్ గేట్.]]
పంక్తి 177:
 
=== రాష్ట్ర విభజన ===
జర్మనీ 16 రాష్ట్రాలను కలిగిఉంది (''బండేస్లాన్డర్'' ), అవి తిరిగి 439 [[జిల్లా]]లుగా (''క్రీసే'' ), నగరాలుగా (''క్రెయిస్ఫ్రెక్రెయిస్ఫ్రే స్తాద్తే'' ) ఉపవిభజన చేయబడ్డాయి.
 
{| style="background:transparent" cellspacing="2px"
పంక్తి 337:
[[దస్త్రం:Rometreaty.jpg|thumb|ఎడమ|జర్మనీ, 1993లో యురోపియన్ సమాఖ్యగా మారిన 1957నాటి EEC యొక్క వ్యవస్థాపక సభ్యురాలు. EU రాజకీయ సహకారానికి అది తన పొరుగు దేశాలతో దగ్గరి సంబంధాలను ఏర్పరచుకొంది.]]
 
ప్రచ్ఛన్న యుద్ధసమయంలో ఇనుప తెర ద్వారా జర్మనీ విభజన జారణంగా జర్మనీ తూర్పు-పశ్చిమాల ఉద్రిక్తతల చిహ్నంగానూ ఐరోపా రాజకీయ యుద్ధభూమిగానూ మార్చింది. ఏదేమైనా విల్లీ బ్రండ్ట్ ఒస్త్పోలితిక్ 1970ల ''డిటిన్టె''లో కీలక పాత్ర పోషించింది.<ref>హారిసన్, హోప్. {{PDFlink|[http://www.ghi-dc.org/files/publications/bu_supp/supp1/supp-01_005.pdf ''The Berlin Wall, Ostpolitik and Détente]|91.1&nbsp;KB}} జర్మన్ హిస్టారికల్ ఇన్స్టిట్యూట్, వాషింగ్టన్, DC, బులెటిన్ సప్లిమెంట్ 1, 2004, ''American détente and German ostpolitik, 1969–1972".''</ref> 1999లో యుగోస్లావియాకి విరుద్ధంగా నేటో యుద్ధానికి సంబంధించిన విషయాలలో పూర్తి పాత్ర పోషించడం, రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం తరువాత మొదటిసారి జర్మనీ దళాలను దాడికి పంపడం ద్వారా చాన్సలర్ " గెర్హార్డ్ స్క్రోడర్ " ప్రభుత్వం జర్మనీ విదేశీ విధానానికి కొత్త నిర్వచనం ఇచ్చింది.<ref>[http://www.dw-world.de/dw/article/0,2144,1741310,00.html జర్మనీస్ న్యూ ఫేస్ అబ్రాడ్] [[డచే వెల్లే]]. (అక్టోబర్ 14, 2003). తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref>
 
జర్మనీ [[యునైటెడ్ స్టేట్స్]] ప్రభుత్వాలు సన్నిహిత రాజకీయ మిత్రదేశాలుగా ఉన్నాయి.<ref>[http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/3997.htm బ్యాక్ గ్రౌండ్ నోట్: జర్మనీ] యు.ఎస్. డిపార్టుమెంటు అఫ్ స్టేట్. జూలై 6, 2007 తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref> 1948 నాటి మార్షల్ ప్రణాళిక రెండవ ప్రపంచ యుద్ధానంతరం పునర్నిర్మాణ ప్రక్రియా కాలంలో యు.ఎస్ సమర్ధ (జెసిఎస్ 1067) (జర్మనీ కొరకు పారిశ్రామిక ప్రణాళికలు), భ్రాతృత్వభావన యుద్ధ బాలలు), బలమైన సాంస్కృతిక సంబంధాలు ఈ రెండు దేశాల మధ్య బలమైన బంధాన్ని ఏర్పరిచాయి. అయితే ఇరాక్ యుద్ధానికి స్క్రోడర్ మౌఖిక వ్యతిరేకత అట్లాన్టిసిజం ముగింపును సూచించి జర్మనీ అమెరికన్ సంబంధాలను మరింత దగ్గర చేసింది.<ref>[http://www.economist.com/world/europe/displaystory.cfm?story_id=7141311 ''రెడీ ఫర్ ఎ బుష్ హగ్?'' ], ది ఎకనామిస్ట్, జూలై 6, 2006. తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref> ఈరెండు దేశాలూ ఆర్థికంగా ఒకదానిపై ఒకటి ఆధారపడి ఉంటాయి: 8.8% జర్మన్ ఎగుమతులు యు.ఎస్.-కు ఉద్దేశించినవే. 6.6% జర్మన్ దిగుమతులు యు.ఎస్. నుండి ఉత్పత్తి అయినవి.<ref name="econ_factsheet_may2006">{{PDFlink|[http://germany.usembassy.gov/germany/img/assets/9336/econ_factsheet_may2006.pdf U.S.-German Economic Relations Factsheet]|32.8&nbsp;KB}} U.S. ఎంబసీ ఇన్ బెర్లిన్. మే 2006. తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref> మరోవిధంగా చెప్పాలంటే 8.8% యు.ఎస్. ఎగుమతులు జర్మనీకి ఉద్దేశించినవే. యు.ఎస్. దిగుమతులలో 9.8% జర్మనీ నుండి దిగుమతి చేసుకోబడుతున్నాయి.<ref name="econ_factsheet_may2006"/> సమీప సంబంధాలకి మరికొన్ని గుర్తులుగా యు.ఎస్.లో అతిపెద్ద సమూహంగా జర్మన్-అమెరికన్ల స్థితి కొనసాగడాన్ని<ref>[http://www.census.gov/Press-Release/www/releases/archives/census_2000/001870.html జర్మన్ స్టిల్ మోస్ట్ ఫ్రీక్వేన్త్లీ రిపోర్టేడ్ యాన్సెస్ట్రీ] యు.ఎస్. సెన్సస్ బ్యూరో జూన్ 30, 2004. తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref>, యు.ఎస్. వెలుపల అతిపెద్ద యు.ఎస్. మిలిటరీ సమూహంగా రంస్టిన్ ఎయిర్ బేస్ (కైసేర్స్లుతెర్న్ సమీపంలో) ఉండడాన్ని పేర్కొనవచ్చు.<ref>[http://benefits.military.com/misc/installations/Base_Content.jsp?id=1675 కైసేర్స్లుటేర్న్, జర్మనీ ఓవర్వ్యూ ] U.S. మిలిటరీ. తిరిగి పొందబడింది 2006-04-26.</ref>
పంక్తి 370:
{{As of|2007}} వలసవచ్చిన [[చరిత్ర]]<nowiki/>తో ఉన్న ప్రజల అతిపెద్ద జాతీయ సమూహం టర్కీ నుండి వచ్చింది (2.5 మిల్లియన్లు), [[ఇటలీ]] (761,000) మరియు [[పోలాండ్]] (638,000) దీనిని అనుసరించాయి.<ref>{{cite web| url = http://www.destatis.de/jetspeed/portal/cms/Sites/destatis/Internet/DE/Content/Statistiken/Bevoelkerung/MigrationIntegration/Migrationshintergrund/Tabellen/Content100/MigrationshintergrundStaatsangehoerigkeit,templateId=renderPrint.psml| title = Bevölkerung nach Migrationshintergrund| accessdate = 2009-12-07| publisher = German Federal Statistical Office| language = German}}</ref>
 
ఐక్యరాజ్యసమితి జనాభా నిధి జర్మనీను ప్రపంచవ్యాప్త అంతర్జాతీయ వలసలు అధికసంఖ్యలో జరిగిన దేశాల జాబితాలో జర్మనీ మూడవ స్థానంలో ఉంది. దాదాపు 5% (మొత్తం 191 మిల్లియన్లు) వలసలలో 10 మిల్లియన్లు (జర్మనీ జనాభాలో 12%) ఉంది.<ref>[http://www.unfpa.org/publications/detail.cfm?ID=294&amp;filterListType= స్టేట్ ఆఫ్ వరల్డ్ పాపులేషన్ 2006] యునైటెడ్ నేషన్స్ పాపులేషన్ ఫండ్. 2006. 2007-01-01 తిరిగి పొందబడినది.</ref> ఆశ్రయం, వలసల కారణంగా జర్మనీలో ముందుగా ఉన్న పరిమితంలేని చట్టాలకు వలసవచ్చినవారు ఆశ్రయంకోరే జర్మన్ [[సాంస్కృతిక పునరుజ్జీవనం|సాంస్కృతిక]] సంప్రదాయాన్ని అడిగే వారి సంఖ్య (ఎక్కువగా పూర్వ సోవియెట్ సమాఖ్య నుండి వచ్చారు) 2001 నాటినుంచీ క్రమంగా తగ్గిపోతోంది.
 
పూర్తిగా లేదా గుర్తించదగేంత [[జర్మన్]] వంశస్థులను అతిపెద్ద సంఖ్యలో [[సంయుక్త రాష్ట్రాలు]] (50 మిల్లియన్లు), [[బ్రెజిల్]] (5 మిల్లియన్లు), [[కెనడా]] (3 మిల్లియన్లు) ప్రజలు ఉన్నారు. దాదాపు 3 మిల్లియన్ల "అసిడ్లెర్"— సాంప్రదాయ జర్మన్లు, ముఖ్యంగా తూర్పు ఐరోపా, పూర్వ [[సోవియట్ యూనియన్]] నుండి వచ్చిన ప్రజలు 1987 నుండి తిరిగి జర్మనీలో స్థిరపడినారు.
పంక్తి 406:
ఆదాయాన్ని పరిగణనలోకి తీసుకొని స్టాక్ మార్కెట్ జాబితాలో చేర్చబడిన [[ప్రపంచము]]<nowiki/>లోని 500 అతిపెద్ద సంస్థలలో 37 సంస్థలు జర్మనీలో కేంద్ర కార్యాలయాన్ని కలిగి ఉన్నాయి. 2007లో పది అతిపెద్ద కంపెనీలలో డైమ్లేర్, వోక్స్ వాగెన్, అల్లియంజ్ (అత్యంత లాభదాయకమైన సంస్థ), సీమెన్స్, డ్యూయిష్ బాంక్ (2వ పెద్ద లాభదాయక సంస్థ), ఇ.ఆన్, డ్యూయిష్ పోస్ట్, డ్యూయిష్ టెలికొమ్, మెట్రో, బిఎ.ఎస్‌ఎఫ్ ఉన్నాయి.<ref>[http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2007/countries/Germany.html గ్లోబల్ 500 జర్మనీ], సిఎన్‌ఎన్ మనీ, తిరిగి పొందబడింది 26 నవంబర్ 2007.</ref> అతి పెద్ద యజమానులలో డ్యూయిష్ పోస్ట్, రాబర్ట్ బాష్ జిఎమ్‌బిహెచ్, మరియు ఎడేక ఉన్నాయి.<ref>[http://money.cnn.com/magazines/fortune/global500/2007/performers/companies/biggest_employers/index.html గ్లోబల్ 500 బిగ్గెస్ట్ ఎమ్ప్లాయెర్స్], CNN మనీ,26 నవంబర్ 2007 గ్రహింపబడినది.</ref> ప్రసిద్ధిచెందిన ప్రపంచ బ్రాండు సంస్థలైన మెర్సిడెస్ బెంజ్, ఎస్‌ఎపి, బిఎమ్‌డబ్ల్యూ, [[అడిడాస్]], [[ఆడి]], పోర్షే, వోక్స్ వాగెన్, నివియ ఉన్నాయి.<ref>[http://web.archive.org/web/20080106165521/http://bwnt.businessweek.com/brand/2006/ The 100 Top Brands 2006], బిజినెస్ వీక్, 26 నవంబర్ 2007న గ్రహింపబడినది.</ref>
 
జర్మనీ మరింత సన్నిహిత ఐరోపా ఆర్థిక, రాజకీయ సమైక్యతకు చిహ్నంగా ఉంది. ఐరోపా సమాఖ్య (ఇయు) సభ్యదేశాల మధ్య ఒప్పందాలు ఐరోపా సమాఖ్య సమైఖ్యసమైక్య విపణి శాసనంపై ఆధారపడి దాని వాణిజ్య విధానాలు అధికరిస్తోది. జర్మనీ సాధారణ ఐరోపా ద్రవ్యమైన [[యూరో]]ని ఉపయోగిస్తుంది. దీని ద్రవ్య విధానం ఫ్రాంక్ఫర్ట్ లోని యూరోపియన్ కేంద్ర బాంకుచే తయారుచేయబడుతుంది. 1999కి ముందు అధికారిక ద్రవ్యం డ్యుయిష్ మార్కు ఉండేది. 1999 జనవరి 1 నుండి ఇది యూరోతో ఒక యూరో 1.95583 [[జర్మన్]] మార్కులుగా గణించబడి మార్పు చేయబడింది. నిజమైన [[యూరో]] నాణెములు, బాంకు నోట్లు 2002 జనవరి 1 నుండి అమలులోకి వచ్చాయి. 1990లో జర్మనీ పునరేకీకరణ తరువాత కూడా జీవన ప్రమాణం, సాంవత్సరిక ఆదాయం ప్రముఖంగా పూర్వపు పశ్చిమ జర్మనీ రాష్ట్రాలలో ఎక్కువగా ఉన్నాయి.<ref name="FR">బెర్గ్, ఎస్., వింటర్, ఎస్., వాస్సేర్మన్న్, ఏ.[http://www.spiegel.de/international/spiegel/0,1518,373639,00.html ది ప్రైస్ అఫ్ ఏ ఫైల్డ్ రియునిఫికేషణ్] స్పెగెల్ ఆన్లైన్ ఇంటర్నేషనల్. 5 సెప్టెంబర్ 2005. 28 నవంబర్ 2006న గ్రహింపబడినది.</ref> తూర్పు జర్మనీ ఆధునికీకరణ ఒక దీర్ఘకాల ప్రక్రియగా 2019 వరకూ కొనసాగుతుంది. ప్రతి సంవత్సరం పశ్చిమం నుండి తూర్పుకు $80 బిలియన్ల మార్పిడులు ఉంటాయి. 2005 నుండి నిరుద్యోగిత రేటు స్థిరంగా తగ్గి జూన్ 2008 నాటికి 15-సంవత్సరాల అత్యల్పస్థాయి 7.5%కి చేరుకుంది.<ref>{{de icon}} [http://web.archive.org/20081220113203/www.tagesschau.de/wirtschaft/arbeitslosenzahlen10.html Zahl der Arbeitslosen sinkt weiter] Tagesschau, 1 జూలై 2008.</ref> ఈ శాతం పూర్వపు పశ్చిమ జర్మనీలో 6.2% నుండి పూర్వపు తూర్పు జర్మనీలో 12.7% వరకూ ఉంది.
ప్రపంచ, ఐరోపా తరుగుదల చక్రాన్ని అనుసరించి 2008 రెండవ, మూడవ త్రైమాసికాలలో జర్మనీ నామమాత్ర జి.డి.పి దేశాన్ని సాంకేతికంగా తిరోగమన దశలో పెట్టింది.<ref>{{cite news| url= http://www.guardian.co.uk/world/2008/nov/14/oecd-recession-germany-inflation-deflation | title= Germany officially in recession as OECD expects US to lead recovery|publisher=The Guardian |date=14 November 2008}}</ref> జనవరి 2009లో జర్మనీ ప్రభుత్వం కృంగిపోతున్న అనేక రంగాల [[రక్షణ]]<nowiki/>కు, తద్వారా నిరుద్యోగితా రేటు తరుగుదలకు ఏంజెలా మెర్కెల్ నేతృత్వంలో €50 బిలియన్ల ($70 బిలియన్ల) ఆర్థిక పునరుద్ధరణ ప్రణాళికను ఆమోదించింది.<ref>{{cite news| url= http://www.france24.com/en/20090106-germany-agrees-new-50-billion-euro-stimulus-plan| title= Germany agrees on 50-billion-euro stimulus plan|publisher = France 24| date=06 January 2009|archiveurl=http://web.archive.org/web/20101204023836/http://www.france24.com/en/20090106-germany-agrees-new-50-billion-euro-stimulus-plan|archivedate=4 December 2010}}</ref>
 
పంక్తి 429:
[[దస్త్రం:Cleanroom1.jpg|thumbnail|ఎడమ|స్టట్గార్ట్ లో సూక్ష్మ ఎలక్ట్రానిక్ తయారీకి విశాలమైన శుభ్రమైన గదుల సముదాయం]]
 
అనేకమంది ప్రఖ్యాతిగాంచిన గణితశాస్త్రవేత్తలు జర్మనీలో జన్మించారు, వీరిలో కార్ల్ ఫ్రెడరిక్ గస్స్, డేవిడ్ హిల్బెర్ట్, బెర్నహార్డ్ రీమాన్, గాట్ఫ్రైడ్ లేబ్నిజ్, కార్ల్ వేర్స్ట్రాస్, హెర్మన్ వెల్ ఉన్నారు. జర్మనీ, ఐరోపాలో కదిలే మాదిరి ముద్రణను కనుగొన్న జోహాన్స్ గూటెన్బర్గ్; జీగర్ లెక్కింపు సృష్టికర్త హన్స్ జీగర్, మొట్ట మొదటి స్వయం చలిత డిజిటల్ కంప్యూటర్ను నిర్మించిన కొనార్డ్ జూస్ వంటి అనేకమంది ప్రసిద్ధిగాంచిన ఆవిష్కర్తలు, ఇంజనీర్ లకు నిలయంగా ఉంది.<ref>హోర్స్ట్, జూస్. [http://www.epemag.com/zuse/ ది లైఫ్ అండ్ వర్క్ ఆఫ్ కొన్రాడ్ జూస్] ఎవిరిడే ప్రాక్టికల్ ఎలక్ట్రోనిక్స్(EPE) ఆన్లైన్. 2007-01-02 గ్రహింపబడినది.</ref> కౌంట్ ఫెర్డినాండ్ వాన్ జెప్పెలిన్, ఓట్టో లిలిఎన్తాల్, గొట్లిఎబ్ దైమ్లేర్, రుడోల్ఫ్ డీజిల్, హుగో జూన్కేర్స్, కార్ల్ బెంజ్ వంటి జర్మన్ ఆవిష్కర్తలు, ఇంజనీర్లు, పారిశ్రామిక వేత్తలు ఆధునిక స్వయంచాలిత [[వాయువు]] రవాణా సాంకేతికత రూపొందడంలో సహాయపడ్డారు.<ref>[http://encarta.msn.com/encyclopedia_761576902_5/Automobile.html ఆటోమొబైల్.] మైక్రోసాఫ్ట్ ఎన్కార్టా ఆన్లైన్ ఎన్సైక్లోపెడియా 2006. 2007-01-02న గ్రహింపబడినది. 2009-10-31 తిరిగి పొందబడినది.</ref><ref>[http://www.centennialofflight.gov/essay/Lighter_than_air/zeppelin/LTA8.htm ది జెప్పెలిన్] U.S. సేన్టేన్నియాల్ ఆఫ్ ఫ్లైట్ కమిషన్. 2007-01-02న గ్రహించబడినది.</ref>
 
జర్మనీలోని ముఖ్యమైన పరిశోధనా సంస్థలలో మాక్స్ ప్లాంక్ సొసైటీ, హేల్మ్ హొల్ట్జ్-గేమేఇన్స్చఫ్ట్, ఫ్రున్హోఫెర్ సొసైటీ ఉన్నాయి. అవి [[విశ్వవిద్యాలయం]] వ్యవస్థకు స్వతంత్రంగా లేదా బాహ్యంగా అనుసంధానింపబడి శాస్త్ర ప్రక్రియకు చెప్పుకోదగినంతగా తోడ్పడుతున్నాయి. ప్రతి సంవత్సరం పదిమంది శాస్త్రవేత్తలకు, విద్యావేత్తలకు గౌరవ ప్రథమైన గాట్ఫ్రైడ్ విల్హేల్మ్ లేబ్నిజ్ [[బహుమతి (ప్రైజ్)]] ప్రదానం చేయబడుతుంది. ప్రతి బహుమానానికీ €2.5 మిలియన్ల గరిష్ఠ మొత్తంతో ఇది ప్రపంచంలో అత్యధిక నిధి కలిగిన పరిశోధనా బహుమానాలలో ఒకటిగా ఉంది.<ref>[http://www.dfg.de/en/research_funding/scientific_prizes/gw_leibniz_prize.html గొట్ట్ఫ్రెడ్ విల్హేల్మ్ లైబ్నిజ్ ప్రైజ్], DFG, మార్చ్12, 2007</ref>
పంక్తి 438:
[[దస్త్రం:Heidelberg Universitätsbibliothek 2003.jpg|thumbnail|ఎడమ| హీడెల్బెర్గ్ విశ్వవిద్యాలయం 1386లో స్థాపించబడింది.]]
 
1960ల నాటినుంచీ ''గేసంట్స్చులె''లో (విశాలమైన పాఠశాల) మాధ్యమిక విద్యను సంఘటితం చేయటానికి ఒక సంస్కరణ ఉద్యమ ప్రయత్నం జరిగింది. అయినప్పటికీ వర్గీకరణ స్థాయి దాటిరాకపోక గేసంట్స్చులెగేసంట్స్చులే కేవలం నాల్గవ రకం మాధ్యమిక పాఠశాల అయ్యింది. దాదాపు 2000 నుంచి వెస్ట్ జర్మన్ లాన్డెర్ వారి పాఠశాల విధానాన్ని రెండు లేదా మూడు స్థాయిలలో సులభతరం చేశారు. ఉద్దేశాలు: 1990లలో తూర్పు జర్మనీ ఉదాహరణలో పునఃవిలీనం తరువాత రెండు-స్థాయిల పాఠశాల విధానం స్థాపింపబడింది. 2001లో " ప్రోగ్రాం ఫర్ ఇంటర్నేషనల్ స్టూడెంట్ అసెస్మెంట్ (పీఇఎస్‌ఎ)" మొదటిసారిగా ప్రచురించారు. ఇది గతంలో ఉన్న పాఠశాల విధానం వర్గీకరణ, సాంఘిక ఎంపికల గురించి ఒక దేశవ్యాప్త చర్చ జరగడానికి ప్రేరణ కలిగించింది. ఇది ప్రధానంగా వలసవచ్చిన కుటుంబాల విద్యార్థుల కొరకు ఏర్పరచబడింది. నగర లోపల ఉన్న హుప్‌ట్సుచ్‌లెన్ చాలా నిరుపయోగకరంగా ఉన్నాయని భావించబడ్డాయి. ముఖ్యనగరాల వెలుపల జనాభా తగ్గిపోతోంది. అందు వలన మూడు-లేదా నాలుగు స్థాయిల పాఠశాల విధానం కొనసాగించటం అసాధ్యంగా ఉంది.
 
శిక్షణ ''దులే ఆస్బిల్డుంగ్'' ("డ్యువల్ ఎడ్యుకేషన్") అని పిలవబడే ఒక ప్రత్యేకమైన విధానంలోని వృత్తివిద్యా శిక్షణ విద్యార్థులు ఒక సంస్థలో అలానే రాష్ట్రంచే నడపడుతున్న వృత్తివిద్యా పాఠశాలలో నేర్చుకొనటానికి అనుమతిస్తుంది.
పంక్తి 451:
[[దస్త్రం:Franz Marc 003.jpg|thumbnail|upright|ఎడమ|బ్లూస్ ఫెర్డ్ I, 1911 ఫ్రాంజ్ మార్క్ (1880–1916)]]
 
జర్మనీలో సాంస్కృతిక సంస్థలకు సమాఖ్య రాష్ట్రాలు బాధ్యతను తీసుకుంటాయి. 16 రాష్ట్రాలలో రాయితీ ఇవ్వబడిన ప్రదర్శనాశాలలు 240, వందలకొద్దీ [[సంగీతము]] వాద్యగోష్టులు, వేలకొద్దీ వస్తు ప్రదర్శనశాలలు, 25,000 కంటే అధికంగా గ్రంథాలయాలు ఉన్నాయి. ప్రస్తుతం మిలియన్ల మంది ఈ సాంస్కృతిక సౌలభ్యాలను ఆస్వాదిస్తున్నారు: సంవత్సరానికి 91 మిలియన్ల కన్నా ఎక్కువమంది జర్మనీ వస్తుప్రదర్శనశాలను సందర్శిస్తున్నారు. సంవత్సరంలో 20 మిలియన్ల మంది ప్రదర్శనశాలలకు సంగీత నాటకాలకు వెళతారు. అయితే 3.6 మిలియన్ల మంది గొప్ప సంగీత వాద్యగోష్ఠిని ఆలకిస్తారు.
 
జర్మనీ వారిలో ప్రపంచంలోని ప్రఖ్యాతి చెందిన శాస్త్రీయ సంగీత రూపకర్తలు ఉన్నారు. వీరిలో [[లుడ్విగ్ వాన్ బీథోవెన్]], జోహన్ సెబాస్టియన్ బాచ్, జోహనెస్ బ్రహ్మస్, రిచర్డ్ వాగ్నేర్ ఉన్నారు. 2006 నాటికి ప్రపంచంలో జర్మనీ అతిపెద్ద ఐదవ సంగీత మార్కెటుగా ఉంది. పాప్, రాక్ సంగీతం క్రాఫ్ట్వెర్క్, స్కార్పియన్స్ ఇంకా రామ్సీటన్ వంటి కళాకారులు సంగీతమార్కెట్టును ప్రభావితం చేస్తున్నారు.
 
అనేకమంది జర్మనీ చిత్రలేఖకులు వారి వైవిధ్య కళా శైలులతో అంతర్జాతీయ గౌరవాన్ని సంపాదించారు. హన్స్ హోల్బ్‌యిన్ ది యంగర్, మత్తియాస్ గ్రునేవాల్డ్, అల్బ్రెచ్ట్ డురెర్ అనేవారు పునరుజ్జీవనం ముఖ్య కళాకారులుగా ఉన్నారు. కళా ఉద్యమంలో కాస్పర్ డేవిడ్ ఫ్రైడ్రిచ్, అధివాస్తవవాదం మాక్స్ ఎర్నస్ట్ ముఖ్యంగా ఉన్నారు. జర్మనీ నుంచి వచ్చిన శిల్పశాస్త్ర సంబంధ సహకారాలలో కారోలిన్గియన్, ఓట్టోనియన్ శైలులు ఉన్నాయి. ఇవి రోమనెస్‌క్యూకు ముందుగా సూచించిన వాటిలో ముఖ్యమైనవి. ఈ ప్రాంతం తర్వాత అసాధారణమైన శైలుల స్థానంగా మారింది. వీటిలో గోతిక్, రినైజాన్స్, బరోక్ ఉన్నాయి. జర్మనీకి చెందిన లుడ్విగ్ మీస్ వాన్ డేర్ రోహే, 20వ శతాబ్దం రెండవ భాగంలో ప్రపంచప్రఖ్యాత శిల్పులలో ఒకరుగా పేరుగాంచారు. అద్దపు ముఖతలంతో అనేక అంతస్తులుకల ఎత్తైన భవంతుల ఆలోచన ఇతనిదే.<ref>2006 ఏ డిక్షనరీ అఫ్ ఆర్కిటెక్చర్ అండ్ ల్యాండ్స్కేప్ ఆర్కిటెక్చర్ (పేపర్ బ్యాక్), రెండవ ముద్రణ(ఇంగ్లీష్ లో), ఆక్స్ఫర్డ్ యూనివర్సిటీ ప్రెస్, 880. ఐఎస్ బిఎన్ 9057024071</ref>
 
జర్మన్ సాహిత్యం మధ్య యుగంనాటి కన్నా ముందుగానే గుర్తించబడింది. వాల్తెర్ వోన్ డేర్ వోగెల్ వేడ్, వోల్ఫ్రం వోన్ ఎస్చెన్బచ్ వంటి రచయితుల రచనలు కూనసాగాయి. వివిధ జర్మనీ రచయితలు, కవులు గొప్ప ప్రఖ్యాతినిగాంచారు. వీరిలో '''జోహన్ వోల్ఫాగ్యాంగ్గ్ వోన్ గోఎతే''', ఫ్రైడ్రిచ్ షిల్లెర్ ఉన్నారు. బ్రదర్స్ గ్రిమ్మ్ చే ముద్రించబడిన జానపద కథల సేకరణలు జర్మన్ జానపద విజ్ఞానంగా అంతర్జాతీయ స్థాయిలో జనాదరణ పొందాయి. 20వ శతాబ్దంలోని ప్రభావవంతమైన రచయితులలో థామస్ మన్, బెర్తోల్ద్ బ్రెచ్ట్, హెర్మన్ హెస్సే, హేఇన్రిచ్ బోల్, గుంటర్ గ్రాస్స్ ఉన్నారు.<ref name="nobel">{{cite web|url=http://nobelprize.org/nobel_prizes/literature/articles/espmark/index.html|title=The Nobel Prize in Literature|publisher=Nobelprize.org|date=1999-12-03|author=Kjell Espmark|accessdate=2006-08-14}}</ref>
పంక్తి 462:
[[దస్త్రం:Immanuel Kant (painted portrait).jpg|thumbnail|upright|ఇమ్మాన్యుయేల్ కాంట్ (1724–1804), తత్వవేత్త.]]
 
జర్మనీ తత్వశాస్త్రం మీద ప్రభావం చారిత్రాత్మకంగా విలక్షణమైనది. మధ్య యుగంనుంచీ ఘనత చెందిన తత్వవేత్తలు పాశ్చాత్య తత్వశాస్త్రానికి ఆకృతిని ఇవ్వడానికి సహకరించారు. గోట్‌ఫ్రైడ్ డ్ లీబ్నిజ్ [[హేతువాదం]]కు సహకారం అందించాడు. శాస్త్రీయ జర్మన్ ఆదర్శవాదాన్ని ఇమ్మాన్యుయెల్ కంట్, జార్జ్ విల్హెల్మ్ ఫ్రైడ్రిచ్ హెగెల్, ఫ్రైడ్రిచ్ విల్హెల్మ్ జోసెఫ్ షెల్లింగ్, జోహాన్న్ గోట్లీబ్ ఫిచ్టే స్థాపించారు. [[కార్ల్ మార్క్స్]] ఫ్రైడ్రిచ్ ఏంజిల్స్ కమ్యునిస్ట్ సిద్దాంత నియామావళి చేయబడింది. ఆర్థూర్ స్కోపెన్హయేర్ తత్వవాద నిరాశావాదం రూపకల్పన చేశాడు. ఫ్రైడ్రిచ్ నిట్జ్‌స్కెనిట్జ్‌స్కే ద్రుగ్గోచారవాదం అభివృద్ధి చేశాడు. మానవ ఉనికి కొరకు మార్టిన్ హీడ్ ఎగ్గెర్ కృషి చేసాడు. జుర్గెన్ హబెర్మాస్ సాంఘిక సిద్దాంతాలు అసాధారణమైన ప్రభావాన్ని చూపాయి.
 
=== ప్రసారసాధనాలు ===
పంక్తి 516:
 
వలసప్రజలు అధికంగా ఉన్న దేశంగా జర్మనీ అనేక అంతర్జాతీయ వంటలను తన వంటకాలలో, ప్రతిదినం భుజించే అలవాట్లలో పొందుపరచుకుంది. ఇటాలియన్ వంటలు [[పిజ్జా]], [[పాస్టా]] వంటివి. టర్కిష్, [[అరబ్]] వంటలు డోనేర్ కబాబ్, ఫలాఫెల్ వంటివి ముఖ్యంగా పెద్ద నగరాలలో బాగా గుర్తింపుపొందాయి. అంతర్జాతీయ [[బర్గర్]] సమాహారాలు, అలానే చైనీయుల, [[గ్రీకు]] భోజనశాలలు విస్తారంగా ఉన్నాయి. భారతీయ, థాయ్, జపనీస్, ఇతర ఆసియా వంటకాలు ఇటీవలి దశాబ్దాలలో బహుళ జనాదరణ పొందాయి.
జర్మనీలోని ఉన్నత ప్రమాణాలుగల తొమ్మిది హోటళ్ళలో ఒకటైన మిచెలిన్ గైడ్ కు మూడు నక్షత్రాలను బహుకరించారు. ఇది అత్యుత్తమమైన ఆదరణతో ఇంకా 15 రెండు నక్షత్రాలను స్వీకరించాయి. ప్రపంచంలో అధికంగా అలంకరించబడిన ఆహారశాలలుగా జర్మనీ హోటళ్ళు రెండవ స్థానంలో ఉన్నాయి.ప్రధమప్రథమ స్థానంలో ఫ్రాంస్ఫ్రాన్స్ ఉంది.<ref>[http://in.reuters.com/article/lifestyleMolt/idINL1447732320071114 జర్మన్ వంటలు ఇటలీని అధిగమించాయి, సారాయిలలో స్పెయిన్ ప్రత్యేకత], రాయిటర్స్ ఇండియా,నవంబర్ 26,2007న గ్రహించబడినది.</ref>
 
జర్మనీలోని చాలా ప్రాంతాలలో [[సారాయి]] ప్రజాదరణ పొందినప్పటికీ, జాతీయ మద్యపానీయంగా [[బీర్]] ఉంది. ఒక వ్యక్తి వాడే బీర్ వాడకం తగ్గుతున్నప్పటికీ ఇది సంవత్సరానికి 116 లీటర్లుగా ఉండి-ప్రపంచంలో అత్యధిక స్థానంలో ఉంది. బీర్ రకాలలో ఆల్ట్, బోక్, డన్కెల్, కోల్ష్, లాగెర్, మాల్జ్ బీర్, పిల్స్, మరియు విజెన్బీర్ ఉన్నాయి. సర్వేచేయబడిన 18 పశ్చిమ దేశాలలో సాధారణంగా తలసరి శీతల పానీయాల వినియోగంలో జర్మనీ 14వ స్థానంలో ఉంది, అయితే పళ్ళరసాల వినియోగంలో మూడవ స్థానంలో ఉంది. కర్బనయుత లోహజలం (కార్బోనేటేడ్ మినరల్ వాటర్), ''స్కోర్లె'' (పళ్ళ రసంతో దీని మిశ్రమం) జర్మనీలో అధిక జనాదరణ పొందాయి.
పంక్తి 530:
20వ శతాబ్దపు ఆఖరి దశాబ్దకాలంలో వలసదారుల మీద జర్మనీ తన వైఖరిని చాలా వరకూ మార్చుకుంది. 10% జనాభా జర్మనీలో పుట్టిన వారు కానప్పటికీ, పంతొమ్మిదవ శతాబ్దం మధ్యవరకూ విదేశీయులకు జర్మనీ వలసకు అనువైన దేశంకాదని విస్తారమైన అభిప్రాయం ఉండేది. ''గస్టార్ బీటర్'' (నీలి-కాలర్ అతిథి-పనివారు)గా పిలువబడే వారి ప్రవేశం ఆగిపోయిన తరువాత, శరణార్ధులకు ఈఅభిప్రాయంలో మినహాయింపు ఇవ్వబడింది. ప్రస్తుతం ప్రభుత్వం, జర్మనీ సమాజం వలసవచ్చేవారి అర్హత ఆధారంగా వలసలను నియంత్రించాలనే అభిప్రాయాన్ని అంగీకరించాయి.
 
అంతర్జాతీయ ప్రయాణాలకు 2008లో €67 బిల్లియన్లు వ్యయం చేసారు. ప్రయాణాల కోసం ధనం అధికంగా వ్యయం చేసిన ప్రంపంచ దేశాలలో జర్మనీ ప్రధమప్రథమ స్థానంలో ఉంది. అత్యధికంగా ప్రయాణంచేసిన విదేశీ స్థలాలలో [[స్పెయిన్]], [[ఇటలీ]], [[ఆస్ట్రియా]] ఉన్నాయి.<ref>[http://economictimes.indiatimes.com/ET-Cetera/Germans-spend-most-on-foreign-trips-Industry-group/articleshow/4250332.cms జర్మన్లు విదేశీ యాత్రలపై అధికంగా వెచ్చిస్తారు: పారిశ్రామిక వర్గాలు] ది ఎకనామిక్ టైమ్స్, రిట్రీవ్డ్ 2009-03-15.</ref>
 
== ఇవి కూడా చూడండి ==
"https://te.wikipedia.org/wiki/జర్మనీ" నుండి వెలికితీశారు