సొమాలియా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
పంక్తి 600:
ప్రఖ్యాతి చెందిన ఆరోగ్యసంరక్షణా సౌకర్యాలలో తూర్పు బర్దరా మదర్సు అండు చిల్డ్రన్సు హాస్పిటలు, అబ్దువాకు ప్రసూతి & చిల్డ్రన్సు హాస్పిటలు, ఎడ్నా ఆదను మెటర్నిటీ హాస్పిటలు, వెస్టు బర్డెరా ప్రసూతి యూనిట్లలో కొన్ని ముఖ్యమైన ఆరోగ్య సంరక్షణా సదుపాయాలు ఉన్నాయి.
===విద్య===
1991 లో పౌర యుద్ధం ప్రారంభించిన తరువాత సోమాలియాలో పాఠశాలలు నడుపేపనిని కమ్యూనిటీ ఎడ్యుకేషను కమిటీలు చేపట్టి స్థానిక పాఠశాలల్లో 94% లో స్థాపించారు.<ref>{{cite web| author =Noel Ihebuzor| title =EC and UNICEF join hands to support education in Somalia| publisher =United Nations Children's Fund (UNICEF)| date = 31 January 2005| url =http://www.reliefweb.int/rw/RWB.NSF/db900SID/VBOL-696HBA?OpenDocument| accessdate = 9 February 2007}}</ref> గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో విద్యాభివృద్ధికి లింగ వివక్ష, విద్యా సదుపాయాల నాణ్యత, పాఠశాల విద్యాప్రణాళిక, విద్యా ప్రమాణాలు, నియంత్రణలు, నిర్వహణ, ప్రణాళికా సామర్థ్యం, ఫైనాన్సింగు వంటి సమస్యలు అడ్డుగోడలుగా ఉన్నాయి. ఈ సమస్యలను పరిష్కరించడానికి, విద్యా విధానాలు అభివృద్ధి చేయబడుతున్నాయి. స్వయంప్రతిపత్తి కలిగిన పుంట్ల్యాండు ప్రాంతంలో రెండింటిలో ప్రపంచ ప్రమాణాలకు అనుగుణంగా జాతీయ విద్యా విధానం, పిల్లల హక్కుల కన్వెన్షను (సి.ఆర్.సి), స్త్రీలపై అన్ని రకాల వివక్ష నిర్మూలన కొరకు కన్వెన్షను(ఉదా.సి.ఇ.డి.ఎ.డబల్యూ).<ref>{{cite web |url=http://education.puntlandgovt.com/education.php |title=Education |accessdate=2015-02-01 |deadurl=bot: unknown |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100929135728/http://education.puntlandgovt.com/education.php |archivedate=29 September 2010 |df=dmy-all }}. Puntland State of Somalia – Ministry of Education</ref> ఇతర విద్యాపరమైన చర్యలు పిల్లల విద్యాసంబంధ ప్రయోజనాలను<ref>{{cite web |url=http://education.puntlandgovt.com/girlseducation.php |title=Girls' education |accessdate=2015-02-01 |deadurl=bot: unknown |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100830060937/http://education.puntlandgovt.com/girlseducation.php |archivedate=30 August 2010 |df=dmy-all }}. Puntland State of Somalia – Ministry of Education</ref> తల్లిదండ్రులకు చేరుకోవడానికి రూపొందించిన ఎర్లీ చైల్డు హుడు డెవలప్మెంటు (ఈసిడి) ప్రోగ్రాం వృద్ధిని ప్రోత్సహించే, ప్రాంతీయ ప్రభుత్వం చట్టం. గృహాలు అలాగే ఇ.సి.డి కేంద్రాలలో 0 నుండి 5 ఏళ్ల పిల్లలకు,<ref>{{cite web |url=http://education.puntlandgovt.com/child.php |title=Children's education |accessdate=2015-02-01 |deadurl=bot: unknown |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100830060916/http://education.puntlandgovt.com/child.php |archivedate=30 August 2010 |df=dmy-all }}. Puntland State of Somalia – Ministry of Education</ref>
ఉపాధ్యాయులను రిమోటు గ్రామీణ ప్రాంతాలలో పని చేయడానికి ప్రోత్సహించడానికి ప్రేరేపిత ప్యాకేజీలను పరిచయం చేస్తాయి.<ref>{{cite web |url=http://education.puntlandgovt.com/nomads.php |title=Education for nomads |accessdate=2015-02-01 |deadurl=bot: unknown |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100830060830/http://education.puntlandgovt.com/nomads.php |archivedate=30 August 2010 |df=dmy-all }}. Puntland State of Somalia – Ministry of Education</ref>
సోమాలియాలో విద్యకు అధికారికంగా విద్యా మంత్రిత్వశాఖ బాధ్యత వహిస్తుంది. దేశం ప్రాధమిక, ద్వితీయ, సాంకేతిక, వృత్తిపరమైన పాఠశాలలను, అలాగే ప్రాథమిక, సాంకేతిక ఉపాధ్యాయ శిక్షణ, నాన్- ఫార్మలు విద్యను పర్యవేక్షిస్తుంది. ప్రభుత్వ బడ్జెట్లో సుమారు 15% నిపుణుల సూచనకు కేటాయించబడింది.<ref>{{cite web |url=http://www.wes.org/ca/wedb/somalia/soedov.htm |title=Somalia – Education Overview |publisher=Wes.org |date=6 May 2004 |accessdate=30 December 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110511075522/http://www.wes.org/ca/wedb/somalia/soedov.htm |archivedate=11 May 2011 |df=dmy-all }}</ref> స్వయంప్రతిపత్తమైన పుంట్ల్యాండు, సొమాలియాండు స్థూల-ప్రాంతాలు వారి స్వంత మంత్రిత్వశాఖలను నిర్వహించాయి.
2006 లో పుంటాల్యాండు ఉచిత ప్రాధమిక పాఠశాలలను ప్రవేశపెట్ట పుట్లాండు ప్రభుత్వం ఉపాధ్యాయులకు వేతనాలను అందించింది. సొమాలీలో ఉచిత ప్రాధమికవిద్యను ముందుగా సొమాలీల్యాండు ప్రవేశపెట్టింది.<ref>{{cite web| title =Puntland (Somalia) to introduce free primary schools| publisher =Afrol News| url =http://www.afrol.com/articles/16083| date = 6 April 2006| accessdate = 9 February 2007}}</ref> 2005-2006 నుండి 2006-2007 వరకు పుంట్ల్యాండులోని పాఠశాలల సంఖ్య గణనీయంగా అధికరించింది. కేవలం ఒక సంవత్సరంలో కేవలం 137 సంస్థల వరకు అధికరించింది. అదే కాలంలో ఈ ప్రాంతంలో ఉన్న తరగతుల సంఖ్య 504 కు అధికరించింది. 762 మంది ఉపాధ్యాయులు వారి సేవలను అందించారు.<ref name="Basic education survey">{{cite web |url=http://education.puntlandgovt.com/BES_presentation2007.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090205150949/http://education.puntlandgovt.com/BES_presentation2007.pdf|archivedate=5 February 2009|title=Mid-year Review Education Program |publisher= Puntland Ministry of Education and UNICEF Somalia |year=2007|format=PDF |accessdate=27 June 2010}}</ref> మొత్తమ్మీద విద్యార్ధుల నమోదు గత ఏడాది కంటే 27% పెరిగింది. చాలా ప్రాంతాలలో బాలికల హాజరు, బాలుర కంటే వెనుక కొంచెం వెనుకబడింది. ఉత్తర ప్రాంతంలో ఉన్న బార్సిలో అత్యధిక తరగతి నమోదును ఉన్నట్లు గమనించారు. అయను ప్రాంతంలో అత్యల్ప నమోదు ఉన్నట్లు గమనించబడింది. పట్టణ, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో తరగతి గదుల పంపిణీ దాదాపు సమానంగా విభజించబడింది. పట్టణ ప్రాంతాల్లో తరగతులకు బోధనలో పాల్గొంటున్న శిక్షకులు, బోధనా సిబ్బంది అధికంగా ఉన్నారు.<ref name="Basic education survey"/>
[[File:Mogauniv1.jpg|thumb|[[Mogadishu University]]'s main campus in Mogadishu.]]
సోమాలియాలో ఉన్నత విద్య ఇప్పుడు ఎక్కువగా ప్రైవేటుయాజమాన్యంలో ఉంది. కఠినమైన పర్యావరణం ఉన్నప్పటికీ దేశంలోని అనేక విశ్వవిద్యాలయాలు (మొగడిషు విశ్వవిద్యాలయంతో సహా) ఆఫ్రికాలోని 100 ఉత్తమ విశ్వవిద్యాలయాల జాబితాలో ఉన్నాయి.<ref name="Somtroap"/> దక్షిణాన ఉన్నత విద్యను అందించే ఇతర విశ్వవిద్యాలయాలలో బెనాడిరు విశ్వవిద్యాలయం, సోమాలియా నేషనలు యూనివర్శిటీ, కిస్మయో యూనివర్శిటీ, యూనివర్శిటీ ఆఫ్ గెడో ఉన్నాయి. పుంట్లాండులో ఉన్నత విద్యను పుంట్లాండు స్టేటు యూనివర్సిటీ, తూర్పు ఆఫ్రికా విశ్వవిద్యాలయం అందించింది. సొమాలీల్యాండులో ఉన్నత విద్యను అమౌడు విశ్వవిద్యాలయం, హర్జిసా విశ్వవిద్యాలయం, సోమాలిలాండు యూనివర్శిటీ ఆఫ్ టెక్నాలజీ, బురావో విశ్వవిద్యాలయం అందించాయి.
క్వరానికు పాఠశాలలు (డగ్జి ఖురాను లేదా మాల్'అమాద్ ఖురాను అని కూడా పిలుస్తారు) సోమాలియాలోని సాంప్రదాయిక మత బోధన ప్రాథమిక వ్యవస్థగానే ఉన్నాయి. వారు పిల్లలకు ఇస్లామికు విద్యను అందిస్తారు. తద్వారా దేశంలో స్పష్టమైన మతపరమైన, సామాజిక పాత్ర కనిపిస్తుంది. ప్రాధమిక మత, నైతిక బోధనను అందించే అత్యంత స్థిరమైన స్థానిక, విద్యా వ్యవస్థగా పిలువబడే ఈ విధానం కమ్యూనిటీ మద్దతుపై ఆధారపడి ఉంటుంది. స్థానికంగా తయారు చేయబడిన, విస్తృతంగా అందుబాటులో ఉన్న బోధనా సామగ్రిని ఉపయోగించడం. ఇతర విద్యా ఉప రంగాలల విద్యార్ధులకు అత్యధిక సంఖ్యలో విద్యార్ధులకు బోధించే కురానికు వ్యవస్థ, తరచూ పట్టణ ప్రాంతాలకంటే సంచార సోమాలీయులకు మాత్రమే అందుబాటులో ఉంటుంది. 1993 లోని ఒక అధ్యయనంలో ఇతర విషయాలతో పాటు ఖుర్ఆన్ పాఠశాలల్లో 40% మంది స్త్రీలు ఉన్నారు. మత బోధనలో లోపాలను పరిష్కరించడానికి, దాని స్వంత భాగంలో సోమాలి ప్రభుత్వం కూడా తరువాత ఎండోన్మెంటు, ఇస్లామిక్ వ్యవహారాల మంత్రిత్వ శాఖను స్థాపించింది. దీని కింద ఖురాన్యుయి విద్య ఇప్పుడు నియంత్రించబడింది.<ref>{{cite web |url=http://www.pitt.edu/~ginie/somalia/pdf/koran.pdf |title=Koranic School Project|format=PDF |accessdate=27 June 2010}}</ref>
===విద్య===
| |||