|
[[ఫైలు:Ram Pol.jpg|right|200px|thumb|The [[Kumbhalgarh]] Fort in [[Rajasthan]], [[India]] is one of the longest forts in Asia. The Fort was built by Rana Kumbha in the 15th Century and more than 350 [[Hindu]] and [[Jain]] temples are located within it. For more than 3 centuries, the Fort remained infallible until it was taken over by the combined forces of [[Akbar]], [[Malwa]] and the [[Gujarat Sultanate]].]]
'''కోట''' ([[ఆంగ్లం]]: Fort) అనగా [[రాజు]]లుండే పెద్ద [[కట్టడముకట్టడం]]. రాజులు తమ రాజ్యవ్యవస్థ, పాలనా యంత్రాంగముయంత్రాంగం, పరివారజనులు, ఇతర రాజుల నుండి రక్షణ, దిగిమతుల నిల్వ మొదలగు వాటి నిర్వహణ కొరకు కోటలను నిర్మించేవారు.రాజ్య వ్యవస్థ అధికంగా విలసిల్లింది. భారతదేశంనందే కనుక ప్రపంచంలో ప్రసిద్ధమైన కోటలు అనేకం భారతదేశంనందే ఉన్నాయి.
రాజ్య వ్యవస్థ అధికముగా విలసిల్లినది భారతదేశమునందే కనుక ప్రపంచములో ప్రసిద్ధమైన కోటలు అనేకం భారతదేశమునందే ఉన్నాయి.
== కోటల నిర్మాణమునిర్మాణం ==
పూర్వకాలముపూర్వకాలం అంత భారీ నిర్మాణములునిర్మాణాలు ఎలా నిర్మించారు? అనేది కోటల నిర్మాణములనిర్మాణాల వెనుక గల పెద్ద ప్రశ్న. యంత్రపరికరాలు, ఇనుముఇనుం, సిమెంటు లాంటివి లేని ఆ కాలమునకాలంలో ఇప్పటికీ చెక్కు చెదరని బలమైన, భారీ కోటల నిర్మాణమునిర్మాణం చేసిన అప్పటి మేదావుల తెలివితేటలను అంచనావేయచ్చు. చరిత్రల కథల ఆదారంగాఆధారంగా కోటల నిర్మాణమునునిర్మాణంను గురించి కొంత తెలుసుకొనవచ్చు. మానవశక్తినే ప్రధాన వనరుగా వినియోగించి [[కొండ]]లను పిండిచేసి, రాళ్ళను తరలించేవారు. [[ఏనుగు]]ల సహకారం ప్రతి కోట నిర్మాణమునిర్మాణం వెనుక ఉంటుంది. పెద్ద బండలను ఏతాముఏతాం ద్వారా నీళ్ళు తోడే పద్ధతిన పైకి చేర్చడం చేసేవారు.
కోట సంకుస్థాపనశంకుస్థాపన / పునాది వేసెప్పుడు ఒక సాదువు వచ్చి పునదిలోపునాదిలో తాబేలు వస్థుంది. అది వచ్చేవరకు తవ్వమని చెప్పారు, సుమారు 90 అడుగులు తవ్వకతవ్వాక తాబేలు దొరికింది. ఆ తరువతతరువాత కొట పనులు ప్రారంభించారు.(ఇది మా పెద్దలు చెప్పారుచెప్పే మాట)
== చారిత్రిక ప్రాధాన్యత ==
దేశసంరక్షణకు, శత్రువులను ప్రతిఘటించి యుద్ధం చేయడానికి కోటలను నిర్మించుకున్నా ,ఇప్పటి స్థితిగతుల్లో కోటల ప్రయోజనం నశించింది. 20వ శతాబ్ది క్రితం నాటి చరిత్రను అవగాహన చేసుకునేందకు కోటలు చాలా ఉపకరిస్తాయి. అయితే కోటలను సంరక్షించేందుకు పురావస్తు శాఖ చట్టాల ప్రకారం ప్రయత్నాలు చేయకముందు బ్రిటీష్ కాలంలో చాలా ప్రాసాదాలు, కోటలు రూపుమాసిపోయాయి. మదురై తిరుమలనాయకుని నగరు, తంజావూరులో నాయకరాజుల ప్రాసాదాలు, పెనగొండలోనిపెనుగొండలోని కృష్ణదేవరాయల గగన్ మహల్, చెన్నై ఆర్కాటునవాబు కలశమహల్ వంటివి బ్రిటీష్ పరిపాలన కాలంలో దెబ్బతినిపోయాయి. దీనివల్ల విజయనగర రాయలు, దక్షిణాంధ్ర నాయకులు, ఆర్కాటు నవాబులు వారి ప్రత్యేక మందిరాల్లో వ్యవహరించే తీరు, వారు అనుభవించే విలాసాలు, రాజకీయాంతర్గత వ్యవహారాలలో మాట్లాడేందుకు మాట్లాడేందుకు ఏర్పడిన మందిరాల గురించి తెలియకుండా పోతుంది<ref name="నేలటూరి వెంకటరమణయ్య">{{cite book|last1=వెంకటరమణయ్య|first1=నేలటూరు|title=చారిత్రిక వ్యాసములు|date=1948|publisher=వేదము వేంకటరాయశాస్త్రి అండ్ సన్స్|location=మద్రాస్|edition=1|url=https://archive.org/details/in.ernet.dli.2015.372430|accessdate=9 December 2014}}</ref>.
== ప్రసిద్ధ కోటలు ==
{{wiktionary|కోట}}
* [[గోల్కొండ]] కోట
=== ఆంధ్రప్రదేశ్ కోటలు ===
* [[ఓరుగల్లు]] కోట
* [[గ్వాలియర్]] కోట
* [[నరసరావుపేట కోట]]
* [[ఎర్రకోట]], [[న్యూఢిల్లీ]] ▼* [[ఆగ్రావిజయనగరం|విజయనగరం కోట]]
* [[కొండారెడ్డి బురుజు]] , [[కర్నూలు |(కర్నూలు)]] ▼* [[ఝాన్సీ]] కోట
*[[బొబ్బిలి|బొబ్బిలి కోట]]
* [[భువనగిరి]] కోట
▲* [[కొండారెడ్డి బురుజు]], [[కర్నూలు]]
* [[విజయనగరం]]గుత్తి|గుత్తి కోట]]
* [[చల్లపల్లి ]]|చల్లపల్లి కోట ]]▼* [[బొబ్బిలి]] కోట
=== తెలంగాణ కోటలు ===
* [[గుత్తి]] కోట
*[[గోల్కొండ|గోల్కొండ కోట]]
* [[వెల్లూరు]] కోట
* [[ఖమ్మంఓరుగల్లు|ఓరుగల్లు కోట]]
*[[గ్వాలియర్|గ్వాలియర్ కోట]]
* [[భటిండా కోట]], [[భటిండా]] ▼▲* [[ఎర్రకోట]] , ([[ క్రొత్త ఢిల్లీ|న్యూఢిల్లీ]] )
*[[ఆగ్రా కోట]]
*[[ఝాన్సీ|ఝాన్సీ కోట]]
*[[భువనగిరి|భువనగిరి కోట]]
▲* కొత్తకోట , (మహబూబ్ నగర్ జిల్లా)
*[[వెల్లూరు|వెల్లూరు కోట]]
*[[ఖమ్మం కోట]]
▲* [[భటిండా కోట]] , ([[భటిండా]] )
== మూలాలు ==
{{మూలాలజాబితా}}
== వెలుపలి లంకెలు ==
[[వర్గం:కట్టడాలు]]
[[వర్గం:రాజ్య వ్యవస్థ]]
| 