వికీపీడియా

పతంజలి: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
పంక్తి 18:
 
==== స్ఫోటా ====
పతంజలి స్పోటా ప్రారంభ భావనను కూడా నిర్వచించాడు. దీనిని భార్తృహరి వంటి తరువాత సంస్కృత భాషా శాస్త్రవేత్తలు గణనీయంగా వివరిస్తారు. పతంజలిలో ఒక స్పొటా (స్ఫుట నుండి, స్పర్టు / పేలుడు నుండి) ప్రసంగం మార్పులేని నాణ్యత కలిగిన వచనం. ధ్వనించే మూలకం (ధ్వని, వినగల భాగం) దీర్ఘంగానూ, హస్వంగానూ ఉంటుంది. కానీ వ్యక్తిగత శబ్ధీకరణ తేడాల వల్ల స్ఫోటా ప్రభావితం కాదు. అందువల్ల శబ్ధం (వర్నా) కె.పి. (ఆa వంటి ఒకే అక్షరం) అనే సంగ్రహణ, వాస్తవ ఉచ్చారణలో ఉత్పత్తి చేయబడిన వైవిధ్యాలకు భిన్నంగా ఉంటుంది.<ref name=watw>{{cite book
Patanjali also defines an early notion of [[sphota]], which would be elaborated considerably by later Sanskrit linguists like [[Bhartrihari]]. In Patanjali, a ''sphoTa'' (from ''sphuT'', spurt/burst) is the invariant quality of speech. The noisy element (''dhvani'', audible part) can be long or short, but the sphoTa remains unaffected by individual speaker differences. Thus, a single letter or 'sound' (''varNa'') such as ''k'', ''p'' or ''a'' is an abstraction, distinct from variants produced in actual enunciation.<ref name=watw>{{cite book
| title = Bimal Krishna Matilal | author = The word and the world: India's contribution to the study of language | publisher = Oxford | year = 1990
| isbn = 978-0-19-562515-8 }}</ref> ఈ భావన ఆధునిక ఫోనికు భావనతో ముడిపడి ఉంది. ఇది అర్థపరంగా విభిన్న శబ్దాలను నిర్వచించే కనీస వ్యత్యాసం. అందువల్ల ఫోన్‌మే అనేది శబ్దాల శ్రేణికి సంగ్రహణ. ఏదేమైనా, తరువాతి రచనలలో, ముఖ్యంగా భర్తృహరి (క్రీ.పూ 6 వ శతాబ్దం) లో స్పోటా భావన మరింత మానసిక స్థితిగా మారుతుంది.
| isbn = 978-0-19-562515-8 }}</ref> This concept has been linked to the modern notion of [[phoneme]], the minimum distinction that defines semantically distinct sounds. Thus a phoneme is an abstraction for a range of sounds. However, in later writings, especially in Bhartrihari (6th century CE), the notion of ''sphoTa'' changes to become more of a mental state, preceding the actual utterance, akin to the [[Lemma (psycholinguistics)|lemma]].
 
 
Patañjali's writings also elaborate some principles of [[morphology (linguistics)|morphology]] (''prakriyā''). In the context of elaborating on Pāṇini's aphorisms, he also discusses [[Kātyāyana]]'s commentary, which are also aphoristic and ''sūtra''-like; in the later tradition, these were transmitted as embedded in Patañjali's discussion. In general, he defends many positions of Pāṇini which were interpreted somewhat differently in Katyayana.
పతంజలి రచనలు పదనిర్మాణ శాస్త్రం (ప్రాక్రియా) కొన్ని సూత్రాలను కూడా వివరించాయి. పణిని సూక్ష్మరూపంలో వివరించే సందర్భంలో ఆయన కాత్యాయన వ్యాఖ్యానాన్ని కూడా చర్చిస్తాడు. వీటిలో నిత్యసత్యాల సూత్ర-లాంటివి; తరువాతి సంప్రదాయంలో ఇవి పతంజలి చర్చలో పొందుపరచబడినవిగా ప్రచారం చేయబడ్డాయి. సాధారణంగా ఆయన అనేక పణిని స్థితులను సమర్థిస్తాడు. వీటిని కాత్యాయనంలో కొంత భిన్నంగా వివరించారు.
 
====వ్యాకరణ లక్ష్యంతో భౌతికశాస్త్రం ====
"https://te.wikipedia.org/wiki/పతంజలి" నుండి వెలికితీశారు