ఖతార్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చి clean up, replaced: మరియు → , (69), typos fixed: సాంరాజ్య → సామ్రాజ్య (2), ె → ే (4), , → , (55)
ట్యాగులు: AutoWikiBrowser విశేషణాలున్న పాఠ్యం
పంక్తి 69:
<ref>{{cite web |url=http://www.speech.cs.cmu.edu/cgi-bin/cmudict?stress=-s&in=QATAR |title=CMU Pronouncing Dictionary |publisher=CS|accessdate=28 March 2010}}</ref>
 
{{lang-ar|قطر}} ''{{transl|ar|Qaṭar}}'' {{IPA-ar|ˈqɑtˤɑr|}};ప్రాంతీయంగా : {{IPA-ar|ɡɪtˤɑr|}}),అంటారు.<ref name=EoI>{{cite web|url=http://referenceworks.brillonline.com/entries/encyclopaedia-of-islam-2/katar-SIM_4018 |title=Encyclopaedia of Islam |last=Johnstone |first=T. M. |work=Ķaṭar |year=2008 |publisher=Brill Online |date= |accessdate=22 January 2013}} {{Subscription required|date=January 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.washingtonpost.com/posttv/politics/how-do-you-say-qatar-senate-hearing-has-the-answer/2014/06/12/57b193aa-f240-11e3-8658-4dc6c63456f1_video.html|title=How do you say 'Qatar'? Senate hearing has the answer|publisher=Washington Post|date=12 June 2014|accessdate=12 March 2015}}</ref> అధికారికంగా " స్టేట్ ఆఫ్ ఖతార్ " అంటారు. ({{lang-ar|دولة قطر}} ''{{transl|ar|Dawlat Qaṭar}}''), ఇది ఒక స్వార్వభౌమాధికారం కలిగిన దేశం. అరేబియన్ ద్వీపకల్పం ఈశాన్యభాగంలో కొంతభూభాగంలో విస్తరించి ఉన్న ద్వీపకల్పమే ఖతార్. దేశానికి దక్షిణ సరిహద్దులో [[సౌదీ అరేబియా]] ఉంది. మిగిలిన భూభాగానికి పర్షియన్ గల్ఫ్ (అరేబియన్ గల్ఫ్) ఉంది. ఖతార్ మరియు, [[బహ్రయిన్]] లను అరేబియన్ గల్ఫ్‌లో ఉన్న స్ట్రెయిట్ (జలసంధి) విడదీస్తూ ఉంది. ఖతార్ సముద్ర సరిహద్దులను యునైటెడ్ మరియు, [[ఇరాన్]] దేశాలతో పంచుకుంటూ ఉంది. ఓట్టమన్ పాలన తరువాత 20వ శతాబ్దం ఆరంభం వరకు ఖతార్ " బ్రిటన్ ప్రొటెక్టరేట్‌"లో భాగం అయింది. 1971లో ఖతార్‌కు స్వతంత్రం లభించే వరకు ఖతార్
బ్రిటన్ ప్రొటెక్టరేట్‌లో కొనసాగింది.19వ శతాబ్దం ఆరంభం వరకు ఖతార్ " హౌస్ ఆఫ్ తాని " పాలనలో కొనసాగింది. ఖతార్ రాజ్యాన్ని " జస్సిం బిన్ మొహమ్మద్ అలి తాని " స్థాపించాడు. ఖతార్ రాజుల వారసత్వంలో పాలించబడింది. దీనికి ఎమీర్ నాయకత్వం (షేక్ తమీం బిన్ హమాద్ అల్ తాని) వహించాడు.<ref>http://www.mofa.gov.qa/en/Qatar/Pages/ConstitutionalAuthorities.aspx</ref> ఖతార్ రాజ్యాంగం 98% ప్రజల సహకారంతో కాంస్టిట్యూషనల్ రిఫరెండంను ఆమోదించింది.<ref>http://www.electionguide.org/results.php?ID=341</ref><ref>https://www.princeton.edu/~pcwcr/reports/qatar2003.html</ref>
2013 లో ఖతార్ జనసంఖ్య 1.8 మిలియన్లు. వీరిలో 278,000 ఖతారి పౌరులు మరియు, 1.5 మిలియన్లు బహిస్కృతులు ఉన్నారు.<ref name=pop>{{cite web |url=http://www.bqdoha.com/2013/12/population-qatar|title=Population of Qatar|accessdate=December 2013}}</ref> సౌదీ అరేబియా మరియు, [[ఓమన్]] గల్ఫ్ కోపరేషన్ కౌంసిల్ లో ఖతార్ అత్యంత సంప్రదాయ దేశంగా గుర్తించబడుతుంది.<ref>{{cite web |url=http://ngm.nationalgeographic.com/features/world/asia/qatar/qatar-text/1 |title=Qatar: Revolution From the Top Down |publisher=National Geographic|accessdate=7 March 2014}}</ref><ref>{{cite web |url=http://abcnews.go.com/International/story?id=79539 |title=For Qatari Women, Change Slow in Coming|publisher=ABC News|accessdate=7 March 2014}}</ref> ఖతార్ అధిక ఆదాయం కలిగిన అభివృద్ధి చెందిన దేశం. సహజవాయువు మరియు, ఆయిల్ నిలువలలో ఖతార్ ప్రపంచంలో మూడవ స్థానంలో ఉంది.<ref>{{cite web|url=http://hdr.undp.org/en/statistics/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130112042847/http://hdr.undp.org/en/statistics/|archivedate=12 January 2013 |title=Indices & Data &#124; Human Development Reports |publisher=United Nations Development Programme |date=14 March 2013 |accessdate=27 June 2013}}</ref> ఖతార్ తలసరి జి.డి.పి ప్రపంచంలో ప్రథమ స్థానంలో ఉంది. ఖతార్ అత్యంత మానవాభివృద్ధి కలిగిన దేశంగానూ మరియు, [[అరబ్బీ భాష|అరబ్]] దేశాలలో అత్యంత అభివృద్ధి చెందిన దేశంగా ఐఖ్యరాజ్యసమితి వర్గీకరించింది.<ref>{{Cite web|url = http://dohanews.co/un-ranks-qatar-highest-among-arab-states-human-development/|title = Qatar human development|date = |accessdate = |website = |publisher = |last = |first = }}</ref> అరబ్ ప్రపంచంలో ఖతార్ గుర్తించతగిన శక్తిగా గుర్తించబడుతుంది. అరబ్ [[తిరుగుబాటు]] సమయంలో పలు తిరుగుబాటు బృందాలకు ఖతార్ ఆర్ధిక సహకారం మరియు, మాధ్యమాల గుర్తింపును అందించి మద్దతు ఇచ్చింది.
<ref>{{cite news|last=Dagher |first=Sam |url=http://online.wsj.com/news/articles/SB10001424052970204002304576627000922764650 |title=Tiny Kingdom's Huge Role in Libya Draws Concern |publisher=Online.wsj.com |date=17 October 2011 |accessdate=30 December 2013}}</ref><ref>{{cite web|url=http://politicsandpolicy.org/article/qatar-rise-underdog |title=Qatar: Rise of an Underdog |publisher=Politicsandpolicy.org |date= |accessdate=30 December 2013}}</ref><ref>{{cite web|author=Ian Black in Tripoli |url=http://www.theguardian.com/world/2011/oct/26/qatar-troops-libya-rebels-support |title=Qatar admits sending hundreds of troops to support Libya rebels |publisher=Theguardian.com |date= |accessdate=30 December 2013}}</ref>
చిన్నదేశమైనా ఖతార్ [[ప్రపంచం]]<nowiki/>లో ప్రభావవంతమైన దేశంగా మిడిల్ పవర్‌గా గుర్తించబడుతుంది.<ref>{{cite web |url=http://publicdiplomacymagazine.com/middle-powers-squeezed-out-or-adaptive/|title=Middle Powers: Squeezed out or Adaptive?|publisher=Public Diplomacy Magazine|last=Cooper|first=Andrew F.|accessdate=12 March 2015}}</ref><ref>{{cite web |url=http://www18.georgetown.edu/data/people/mk556/publication-61175.pdf|title=Mediation and Qatari Foreign Policy|last=Kamrava|first=Mehran|accessdate=12 March 2015}}</ref> " ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ. వరల్డ్ కప్ "కు ఖతార్ స్వాగతం ఇచ్చింది. ఈ [[క్రీడలు|క్రీడ]]<nowiki/>లకు ఆతిథ్యం ఇచ్చిన మొదటి అరబ్ దేశంగా గుర్తించబడుతుంది.<ref>{{cite web|author=Paul Rhys in Doha |url=http://www.aljazeera.com/sport/2010/04/2010424184010305993.html |title=Blatter reaches out to Arabia |publisher=Aljazeera.com |date= |accessdate=30 December 2013}}</ref>
పంక్తి 83:
===పూర్వీకత ===
[[File:Dot carvings at Jebel Jassassiyeh.jpg|thumb|[[Jebel Jassassiyeh|జెబెల్ జస్సాస్సియెహ్]], వద్ద డాట్ బొమ్మలు,4000 BC కాలానికి చెందినది]]
ఖతార్ ప్రాంతంలో 50,000 సంవత్సరాల పూర్వం మానవ ఆవాసాలు ప్రారంభం అయ్యాయి.<ref name="cs1"/> రాతి యుగానికి చెందిన సెటిమెంట్లు మరియు, ఉపకరణాలు ఖతార్ ద్వీపకల్పంలో లభించాయి.<ref name="cs1">Toth, Anthony. "Qatar: Historical Background." [http://lcweb2.loc.gov/frd/cs/qatoc.html ''A Country Study: Qatar''] (Helen Chapin Metz, editor). [[Library of Congress]] [[Federal Research Division]] (January 1993). ''This article incorporates text from this source, which is in the [[public domain]]''.</ref> ఉబైడ్ కాలంనాటి (6500-3800)మెసపొటేమియా కళాఖండాలు విసర్జించబడిన సముద్రతీర సెటిమెంట్లలో లభించాయి.<ref name="haya">{{cite book|last1=Khalifa|first1=Haya|last2=Rice|first2=Michael|title=Bahrain Through the Ages: The Archaeology|url=https://books.google.com/books?id=2hmbc9evgB0C|publisher=Routledge|isbn=978-0710301123|year=1986|pages=79, 215}}</ref> ఖతార్ ఈశాన్య సముద్రతీరంలో అల్ దాస సెటిల్మెంటు దేశంలోని ఉబైడ్ సెటిల్మెంట్లలో ప్రధానమైనదిగా భావిస్తున్నారు. ఇది చిన్న సీజనల్ మకాం.<ref name="thaiembassy">{{cite web|url=http://www.qatarembassy.or.th/download/Complete_History_of_Qatar.pdf|title=History of Qatar|website=www.qatarembassy.or.th|publisher=Ministry of Foreign Affairs. Qatar. London: Stacey International, 2000|accessdate=9 January 2015}}</ref><ref>{{cite book|last=Rice|first=Michael|title=Archaeology of the Persian Gulf|url=https://books.google.com/books?id=0maIAgAAQBAJ|publisher=Routledge|isbn=978-0415032681|pages=206, 232–233|year=1994}}</ref>
అల్ ఖోర్ ద్వీపంలో [[బాబిలోనియా]]<nowiki/>కు చెందిన క్రీ.పూ 2వ శతాబ్ధానికి చెందిన వస్తువులు లభించాయి. ఖతార్ వాసులకు మరియు, కస్సైట్ (ప్రస్తుత బహ్రయిన్) వాసులకు మధ్య ఉన్న వ్యాపార సంబంధాలకు సాక్ష్యంగా నిలిచాయి.<ref>{{cite book|last=Magee|first=Peter|title=The Archaeology of Prehistoric Arabia|url=https://books.google.com/books?id=FqlkAwAAQBAJ|publisher=Cambridge Press|year=2014|pages=50, 178|isbn=9780521862318}}</ref> వీటిలో 3 మిలియన్ల సంవత్సరాలకు పూర్వం నాటి పీతల పెంకులు మరియు, కస్సైట్ కుండ పెంకులు ప్రధానమైనవి.<ref name="thaiembassy"/> ఖతార్ షెల్ఫిష్ డై ఉత్పత్తికి ఖ్యాతి చెందింది. [[సముద్రతీరం]]<nowiki/>లో కస్సైట్ పర్పుల్ షెల్ డై సంస్థ ఉంది.<ref name="haya"/><ref>{{cite book|last=Sterman|first=Baruch|title=Rarest Blue: The Remarkable Story Of An Ancient Color Lost To History And Rediscovered|url=https://books.google.com/books?id=XGdBBAAAQBAJ|publisher=Lyons Press|year=2012|pages=21–22|isbn=978-0762782222}}</ref>
క్రీ.శ. 224 స్సనింద్ సామ్రాజ్యం పర్షియన్ గల్ఫ్ ప్రాంతాలతో చేర్చి ఈ ప్రాంతాన్ని స్వాధీనం చేసుకుంది.<ref>{{cite book|last=Cadène|first=Philippe|title=Atlas of the Gulf States|url=https://books.google.com/books?id=fSSzAQAAQBAJ|publisher=BRILL|year=2013|isbn=978-9004245600|page=10}}</ref> Qatar played a role in the commercial activity of the Sasanids, contributing at least two commodities: precious pearls and purple dye.<ref>{{cite web|url=http://www.globalsecurity.org/military/world/gulf/qatar-history.htm|title=Qatar – Early history|publisher=globalsecurity.org|accessdate=17 January 2015}}</ref>
సస్సనిద్ పాలనలో పలువురు తూర్పుతీరంలో ఉన్న మెసపొటేమియా [[క్రైస్తవ మతము|క్రైస్తవు]]<nowiki/>ల ప్రభావంతో క్రైస్తవమతాన్ని ఆచరించారు.<ref name="gillman">{{cite book|last1=Gillman|first1=Ian|last2=Klimkeit|first2=Hans-Joachim|title=Christians in Asia Before 1500|url=https://books.google.com/books?id=UGpr2KsbS94C|publisher=University of Michigan Press|pages=87, 121|year=1999|isbn=978-0472110407}}</ref>
సాంరాజ్యాలు మారాయి పలు సెటిల్మెంట్లు ఏర్పడ్డాయి.<ref>{{cite book|last=Commins|first=David|title=The Gulf States: A Modern History|url=https://books.google.com/books?id=T56CBAAAQBAJ|publisher=I. B. Tauris|page=16|year=2012|isbn=978-1848852785}}</ref><ref>Habibur Rahman, p. 33</ref> క్రైవశకం చివరి దశలో ఖతార్ చేర్చిన ప్రాంతాన్ని " బెత్ క్వత్రయే " (సిరియా;క్వతరీలరాంతం) అని పిలిచేవారు.<ref>{{cite web|url=http://www.aub.edu.lb/communications/media/Documents/May_2011/grant-syriac-EN.pdf|title=AUB academics awarded $850,000 grant for project on the Syriac writers of Qatar in the 7th century AD|publisher=American University of Beirut|date=31 May 2011|accessdate=12 May 2015}}</ref>
ఖతార్ ప్రాంతం ఒకప్పుడు [[బహ్రయిన్]], తారౌట్ ద్వీపం, అల్- ఖాఫ్ మరియు, అల్- హసా ప్రాంతాలతో చేరిన ప్రాంతంగా ఉండేది.<ref>{{cite book|last1=Kozah|first1=Mario|last2=Abu-Husayn|first2=Abdulrahim|last3=Al-Murikhi|first3=Saif Shaheen|title=The Syriac Writers of Qatar in the Seventh Century|publisher=Gorgias Press LLC|year=2014|page=24|isbn=978-1463203559}}</ref> 628లో ముహమ్మద్ తూర్పు అరేబియా పాలకుడైన " ముంజిర్ ఇబ్న్ సవ అల్ తమిమి " వద్దకు ఒక ముస్లిం దూతను పంపి తాను తన వారు [[ముస్లిం]] మతం స్వీకరించామని తెలియజేసాడు. ముంజిర్ అందుకు అంగీకరించాడు. తరువాత అరబ్ తీరంలోని ప్రజలు ముస్లిం మతావలంబకులుగా మారరు.<ref>{{cite web|url=http://www.maritimeheritage.org/ports/bahrain.html|title=Bahrain|publisher=maritimeheritage.org|accessdate=17 January 2015}}</ref>
ఇలాం మతాన్ని స్వీకరించిన తరువాత అరబ్బులు పర్షియాను స్వాధీనం చేసుకోవడానికి ప్రయత్నించారు. ఫలితంగా సస్సనిద్ సామ్రాజ్యం పతనం అయింది.<ref name="fromherz">{{cite book |last= Fromherz|first= Allen|date= 13 April 2012|title= Qatar: A Modern History|publisher= Georgetown University Press|pages= 44, 60, 98|isbn= 978-1-58901-910-2|accessdate= 7 December 2014}}</ref>
 
===ఆరంభకాలం మరియు, ఇస్లామిక్ కాలం (661–1783)===
[[File:Abbasids850.png|thumb|[[Abbasid Caliphate]] at its greatest extent, c. 850.]]
ఖతార్ ఉమయ్యద్ కాలిఫతెకాలిఫతే కాలంలో ఖతార్ గుర్రాలు మరియు, [[ఒంటెలు]] ఉత్పత్తి కేంద్రంగా ఉండేది.<ref name="rahman">{{cite book|last=Rahman|first=Habibur|title=The Emergence Of Qatar|publisher=Routledge|year=2006|page=34|isbn=978-0710312136}}</ref>
8వ శతాబ్ధానికి ఖతార్ పర్షియన్ గల్ఫ్‌లో వ్యూహాత్మకమైన వాణిజ్యకేంద్రంగా మరియు, ముత్యాల వ్యాపారానికి కేంద్రంగా ఖతార్ అభివృద్ధి చెందింది.<ref>{{cite book|title=A political chronology of the Middle East|url=https://books.google.com/books?id=eCSOT0_JAnwC|publisher=Routledge / Europa Publications|year=2001|page=192|isbn=978-1857431155}}</ref><ref name="kogan">{{cite book|last=Page|first=Kogan|title=Middle East Review 2003–04: The Economic and Business Report|url=https://books.google.com/books?id=78ACLNgHdf4C|publisher=Kogan Page Ltd|page=169|year=2004|isbn=978-0749440664}}</ref> అబ్బాసిద్ కాలిఫతెకాలిఫతే పాలనలో ఖతార్ ముత్యాల పరిశ్రమల కారణంగా గణనీయంగా అభివృద్ధి చెందింది.<ref name="rahman"/>
బాస్రా నుండి [[చైనా]] మరియు, భారతదేశాలకు పయనించే నౌకలు ఖతార్‌లో కొంతకాలం విశ్రాంతి కొరకు నిలిపి ఉంచబడేవి. చైనీయుల పింగాణి పశ్చిమ ఆఫ్రికా నాణ్యాలు మరియు, [[థాయిలాండ్]] కళాఖండాలు ఖతార్‌లో కనుగొనబడ్డాయి.<ref name="fromherz"/> 9వ శతాబ్ధానికి చెందిన పురాతత్వ పరిశోధకులు ఖతార్ వాసులు నాణ్యమైన గృహాలు మరియు, ప్రభుత్వ భవనాలు నిర్మించుకుని సంపన్నంగా జీవించారని అభిప్రాయపడుతున్నారు. ఈ కాలంలోనే రాతితో నిర్మించిన 100 భవనాలు, రెండు మసీదులు మరియు, అబ్బసిద్ కలిఫతెకలిఫతే కోట (ముర్వాద్) నిర్మించబడ్డాయి.<ref>{{cite book|title=Qatar, 2012 (The Report: Qatar)|url=https://books.google.com/books?id=1JsAZouLOVQC|publisher=Oxford Business Group|year=2012|page=233|isbn=978-1907065682}}</ref><ref>{{cite book|last1=Casey|first1=Paula|last2=Vine|first2=Peter|title=The heritage of Qatar|publisher=Immel Publishing|year=1992|pages=184–185}}</ref> అయినప్పటికీ [[ఇరాక్]]లో కలిఫతెకలిఫతే సంపద పతనం కావడం ఖతార్ మీద కూడా ప్రభావం చూపింది.
<ref>{{cite book|last=Russell|first=Malcolm|title=The Middle East and South Asia 2014|url=https://books.google.com/books?id=v6RjBAAAQBAJ|publisher=Rowman & Littlefield Publishers|page=151|year=2014|isbn=978-1475812350}}</ref> ముస్లిం పరిశోధకుడు యాక్వత్ అల్- హమావి వ్రాసిన [[పుస్తకం]]<nowiki/>లో కువైత్ ప్రస్తావన ఉంది. అందులో వారి వులెన్ దుస్తులు మరియు, ఈటెలు తయారీలో నైపుణ్యం వర్ణించబడిది.<ref>{{cite web|url=http://www.qatarembassy.net/page/history|title=History|publisher=qatarembassy.net|accessdate=18 January 2015}}</ref>
1253లో తూర్పు అరేబియాలో ఉస్ఫ్యురిడ్స్ ఆధీనంలో ఉండేది. 1320లో ఒర్ముస్ రాకుమారుడు ఖతార్ ప్రాంతాన్ని స్వాధీనం చేసుకున్నాడు.<ref>{{cite book|last=Larsen|first=Curtis|title=Life and Land Use on the Bahrain Islands: The Geoarchaeology of an Ancient Society (Prehistoric Archeology and Ecology series)|url=https://books.google.com/books?id=Q65mRSPPU6UC|publisher=University of Chicago Press|year=1984|isbn=978-0226469065|page=54}}</ref>
ఖతార్ రాజ్యానికి ముత్యాలు ప్రధాన ఆదాయంగా ఉండేది.<ref name="mohamed">{{cite book|last=Althani|first=Mohamed|title=Jassim the Leader: Founder of Qatar|url=https://books.google.com/books?id=X_J9kiBRdIgC|publisher=Profile Books|year=2013|page=16|isbn=978-1781250709}}</ref>
పంక్తి 104:
===బహ్రయిన్ పాలన (1783–1868)===
[[File:Eastarabiamap1794.jpg|thumb|1794 లో ఈస్ట్ అరేబియా పటం.]]
1776 లో ఉతుబ్ జాతికి చెందిన అల్ ఖలిఫా [[కువైట్]] నుండి కువైత్‌లోని జుబరాహ్‌కు వలస వెళ్ళాడు.<ref name="frauke">{{cite book|last=Heard-Bey|first=Frauke|title=From Tribe to State. The Transformation of Political Structure in Five States of the GCC|url=https://books.google.com/books?id=mIqNAwAAQBAJ|page=39|isbn=978-88-8311-602-5|year=2008}}</ref><ref>'Gazetteer of the Persian Gulf. Vol I. Historical. Part IA & IB. J G Lorimer. 1915' [1000] (1155/1782), p. 1001</ref> వారు ప్రవేశించే సమయానికి [[ద్వీపకల్పం]] మీద బాని ఖలిద్ అధికారం బలహీనంగా ఉంది.<ref>{{cite book|last=Crystal|first=Jill|title=Oil and Politics in the Gulf: Rulers and Merchants in Kuwait and Qatar|url=https://books.google.com/books?id=D8di8GN_hKsC|publisher=Cambridge University Press|year=1995|page=27|isbn=978-0521466356}}</ref> 1783 లో క్వతార్ - ఆధారంగా బని ఉతాబ్ మరియు, సహాయక అరబ్ గిరిజనులు దండేత్తి పర్షియన్ల నుండి [[బహ్రయిన్]] మీద దండెత్తి స్వాధీనం చేసుకున్నారు. తరువాత అల్ ఖలిఫా అధికారం బహ్రయిన్ నుండి ఖతార్ వరకు విస్తరించింది.<ref name="frauke"/>
 
[[File:Qatar, Zubarah (10), ruined city.JPG|thumb|A partially restored section of the ruined town of [[Zubarah]].]]
1788 లో వహ్హాబి రాజ్యానికి రాకుమారుడు " అబ్ద్ అల్ - అజిజ్ " పాలకునిగా నియమించిన తరువాత ఆయన తన రాజ్యాన్ని తూర్పు దిశగా విస్తరించే ప్రయత్నం చేస్తూ పర్షియన్ గల్ఫ్ మరియు, ఖతార్ వైపు పయనించాడు. 1795 లో బని ఖలిద్‌ను ఓడించాడు. పశ్చిమ భూభాగంలో ఈజిప్షియన్లు మరియు, ఓట్టమన్లు దాడి చేసారు. బహ్రయిన్ లోని అల్ ఖలీఫా మరియు, ఓమన్ తూర్పు భూభాగం మీద దాడి చేసారు.<ref>{{cite book|last=Casey|first=Michael S.|title=The History of Kuwait (The Greenwood Histories of the Modern Nations)|url=https://books.google.com/books?id=AwweY4yYSMIC|publisher=Greenwood|pages=37–38|year=2007|isbn=978-0313340734}}</ref><ref name="qdl1">{{cite web|url=http://www.qdl.qa/en/archive/81055/vdc_100023575945.0x0000c7|title='Gazetteer of the Persian Gulf. Vol I. Historical. Part IA & IB. J G Lorimer. 1915' [843] (998/1782)|publisher=qdl.qa|accessdate=13 January 2014}}</ref> 1811లో ఈజిప్షియన్లు ముందుకుచొచ్చుకుని పోయారు. బహ్రయిన్‌లో వహ్హామీ అమీర్ సైన్యాలను తగ్గించాడు.[[మస్కట్]]కు చెందిన సైయిద్ బిన్ సుల్తాన్ ఇది అవకాశంగా తీసుకుని తూర్పుతీరం లోని వహ్హాబీ మీద దండయాత్ర చేసి జుబారహ్ [[కోట]]<nowiki/>కు నిప్పంటించాడు. తరువాత అల్ ఖలీఫా శక్తివంతంగా అధికారం స్వీకరించాడు.<ref name="qdl1"/> ఈస్టిండియా కంపెనీకి చెందిన నౌకను దీపిడీ చేసినందుకు దండనగా 1821 లో దోహా మీద బాంబు దాడి జరిగింది. దాడిలో [[పట్టణం]] ధ్వంసం చేయబడి వందలాది నివాసితులను పట్టణం నుండి తరిమివేయబడ్డారు. నివాసితులకు బాబుదాడి గురించిన కారణాలు తెలియలేదు. ఫలితంగా క్వతారీ తిరుగుబాటుదారులు [[స్వతంత్రం]] కోరుతూ అల్ ఖలీఫా మీద దాడి చేసారు. {{citation needed|date=February 2015}}
1825 లో షేక్ మొహమ్మద్ బిన్ తాని " హౌస్ ఆఫ్ తాని " స్థాపించాడు.<ref>{{cite web|url=http://www.teachmideast.org/geography/qatar |title=Qatar |publisher=Teachmideast.org |date= |accessdate=27 June 2013}}</ref> ఖతార్ సామంతరాజ్యం అయినప్పటికీ వారికి అల్ ఖలీఫా అంటే క్రోధం మాత్రం కొనసాగింది.
1867 లో అల్ ఖలీఫా అబూదాబీ పాలకునితో చేరి ఖతార్ తిరుగుబాటుదారులను అణిచివేయడానికి అల్ వక్రాహ్‌కు బృహత్తర నావికా దళాన్ని పంపారు. ఇది ఖతార్- బహ్రయిన్ యుద్ధం (1867-1868) గా మారింది. యుద్ధంలో బహ్రయిన్ మరియు, అబు దాబీ దోహాను ఓడించి దోపిడీ చేసింది.<ref name="Fromhertz2012">{{cite book |title = Katar'da Osmanlilar 1871–1916 |last1= Kursun|first1= Zekeriya|publisher=Turk Tarih Kurumu|year= 2004}}</ref> 1820 బహ్రయిన్ - ఆంగ్లో ఒప్పందాన్ని బహ్రయిన్ తిరుగుబాటుదారులు వ్యతిరేకిస్తూ హింసాత్మకచర్యలు చేపట్టారు. తిరుగుబాటుచర్యలకు ప్రేరేపితుడైన [[బ్రిటిష్]] రాజప్రతినిధి " లూయిస్ పెల్లీ " 1868లో సెటిల్మెంటుకు ఆదేశించాడు. ఆయన నియమిచిన మిషన్ బహ్రయిన్ మరియు, ఖతార్‌లలో శాంతి ఒప్పందం జరగడానికి ప్రయత్నించింది.
 
===ఓట్టమన్ పాలన (1871–1915)===
[[File:Qatar in Stielers Handatlas 1891 59.JPG|thumb|Qatar in an 1891 [[Adolf Stieler]] map]]
[[File:Olddoha2-771x410.jpg|thumb|left|Old city of Doha, January 1904.]]
ఓట్టమన్ గవర్నర్ " విలాయత్ ఆఫ్ బాగ్దాద్ " మిదాత్ పాషా రాజకీయ మరియు, సైనిక వత్తిడి కారణంగా అల్ తాని [[గిరిజనులు]] ఈ ప్రాంతాన్ని 1871 లో ఓట్టమన్‌కు అప్పగించారు.
<ref name="Rogan1199">{{cite journal |last1 = Rogan|first1 = Eugene|date = November 1999|title = Review of The Ottoman Gulf: The Creation of Kuwait, Saudi Arabia and Qatar by Frederick F. Anscombe; The Blood-Red Arab Flag: An Investigation into Qasimi Piracy, 1797–1820 by Charles E. Davies; The Politics of Regional Trade in Iraq, Arabia and the Gulf, 1745–1900 by Hala Fattah | journal = British Journal of Middle Eastern Studies |volume = 26 |issue = 2|pages = 339–342|jstor = 195948 |doi = 10.1080/13530199908705688 |last2 = Murphey |first2 = Rhoads |last3 = Masalha |first3 = Nur |last4 = Durac |first4 = Vincent |last5 = Hinnebusch |first5 = Raymond}}</ref> ఓట్టమన్ ప్రభుత్వం సంస్కరణావాది తంజిమత్‌ను [[పన్ను]]<nowiki/>వసూలు మరియు, భూమి క్రయవిక్రయాల నమోదు కొరకు నియమించి ఈ ప్రాంతాన్ని పూర్తిగా [[సామ్రాజ్యం]]<nowiki/>లో విలీనం చేసుకుంది.<ref name=Rogan1199/> ప్రాంతీయ ప్రజల అసమ్మతి మధ్య అల్ తాని ఓట్టమన్ ప్రభుత్వానికి మద్దతు ఇచ్చాడు. అయినప్పటికి ఖతార్- ఓట్టమన్ మధ్య సంబంధాలు 1882 లో స్తంభించాయి. అల్ తాని అబుదాబి మీద దాడి చేసిన సమయంలో ఓట్టమన్ ప్రభుత్వం సహాయం అందించడానికి నిరాకరించిన కారణంగా ఇరు దేశాల మధ్య సంబంధాలు మరింతగా బాధించబడ్డాయి. 1888 లో మొహమ్మద్ బిన్ అబ్దుల్ వహాబ్ ఖతార్ కయ్మకంగా అల్ తాని నియమించిన సమయంలో ఓట్టమన్ ప్రజలు మద్దతు ఇచ్చారు.<ref>Habibur Rahman, pgs.143–144</ref> చివరికి అల్ తాని ఓట్టమన్ మీద తిరుగుబాటు చేసాడు. 1892లో ఆయన కయ్మకం పదవికి రాజీనామా చేసి పన్ను చెల్లింపు నిలిపివేసాడు.<ref>Habibur Rahman, pgs.150–151</ref> 1893 ఫిబ్రవరిలో పన్ను వసూలుకు మరియు, జస్సిన్ బిన్ మొహమ్మద్‌ను సంస్కరణలకు అనుకూలంగా మార్చడానికి ఖతార్‌కు మెహ్మద్ హఫిజ్ పాషా చేరుకున్నాడు. మరణం మరియు, [[జైలు]]<nowiki/>జీవితం ఎదుర్కోవాలన్న భయంతో జస్సిం అల్ వజ్బాహ్‌కు (దోహాకు 10కి.మీ దూరంలో ఉంది) పలువురు గిరిజనప్రజలతో వెళ్ళాడు. మెహమ్మద్ తన బృందాలను బిడిపించి ఓట్టమన్ ప్రభుత్వానికి విశ్వాసంగా ఉండమని జస్సిన్‌ను నిర్బంధించాడు. జస్సిన్ ఆ ప్రతిపాదనను నిరాకరించాడు. మార్చిలో మెహ్మద్ జస్సింస్ సోదరుని మరియు, 13 మంది ప్రముఖ ఖతార్ నాయకులను ఖైదుచేసాడు.
10,000 టర్కిష్ ఇరల్లిరాలు జరిమానాగా తీసుకునే షరతుతో మెహ్మద్ ఖైదీలను విడుదల చేసాడు. తరువాత మెహ్మద్ యూసఫ్ ఎఫ్ఫెంది [[నాయకత్వం]]<nowiki/>లో 200 బృందాలను జస్సిన్ కోట మీద దాడికి పంపాడు. అది " అల్ వజ్బాహ్ యుద్ధం " నికి దారితీసింది.<ref name="fromherz"/> ఎఫ్ఫెండెస్ బృందాలు అల్ వజాబాహ్ మీద దాడి చేసి షెబక కోటను స్వాధీనం చేసుకున్నాయి. జస్సిన్ సైవ్యాలు ప్రతిఘటించి ఓట్టమన్ సైన్యాలను వెనుకకు తరిమాయి. అల్ బిడ్డా కోటను విడిపించిన తరువాత జస్సిన్ కోలం చేరుకుని కోటను స్వాధీనం చేసుకున్నాడు. ఓట్టమన్ ఓటమిని అంగీకరించి జస్సిన్‌తో ఒప్పందం చేసుకుని మెహ్మద్ అశ్వికదళాలను సురక్షితంగా వెనుకకు మళ్ళించింది.<ref>Habibur Rahman, p. 152</ref>
ఖతార్ ఓట్టమన్ నుండి పూర్తి స్వాతంత్ర్యం పొందలేదు. ఫలితంగా ఖతార్ - ఓట్టమన్ మధ్య కుదిరిన ఒప్పందం తరువాత ఓట్టమన్ సామ్రాజ్యంలో ఖతార్ స్వయంప్రతిపత్తి అధికారం పొందింది.<ref>{{cite web|url=http://www.qatarvisitor.com/index.php?cID=439&pID=1701 |title=Battle of Al Wajbah |publisher=Qatar Visitor |date=2 June 2007 |accessdate=22 January 2013}}</ref>
పంక్తి 121:
===బ్రిటిష్ పాలన (1916–1971)===
[[File:Al Zubarah (6989829695).jpg|thumb|left|[[Zubarah Fort]] built in 1938.]]
మొదటి ప్రపంచ యుద్ధంలో వివిధ సంకీర్ణాలతో పాల్గొన్న యుద్ధాలలో అపజయాన్ని ఎదుకొని ఓట్టమన్ సామ్రాజ్యం బలహీనపడింది. ఓట్టమన్ సాంరాజ్యానికిసామ్రాజ్యానికి వ్యతిరేకంగా అరబ్ తిరుగుబాటులో ఖతార్ భాగస్వామ్యం వహించింది. తిరుగుబాటు [[విజయవంతం]] అయింది. దేశంలో ఓట్టమన్ పాలన మరింత బలహీనపడింది. యునైటెడ్ కిండం మరియు, ఓట్టమన్ షేక్ అబ్దుల్లా బిన్ జస్సిం అల్ తాని అధికారానికి గుర్తింపు ఇచ్చాయి. అలాగే ఆయన వారసులకు ఖతార్ ద్వీపకల్ప పాలనాధికారం ఇవ్వబడింది. ఓట్టమన్ ఖతార్ మీద అధికారం వెనుకకు తీసుకుంది.మొదటి ప్రపంచయుద్ధం ఆరంభం అయిన తరువాత 1915 అబ్దుల్లా బ్రిటన్ దోహా విడిచివెళ్ళాడానికి వత్తిడి చేసాడు.
<ref name=diwan>{{cite web|title=Amiri Diwan – Shaikh Abdullah Bin Jassim Al Thani |url=http://www.diwan.gov.qa/english/Qatar/AbdullahBinQassim.htm |publisher=Diwan.gov.qa |accessdate=28 October 2012 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20120210053313/http://www.diwan.gov.qa/english/qatar/AbdullahBinQassim.htm |archivedate=10 February 2012 }}</ref>
ఓట్టమన్ సామ్రాజ్యం విభజించబడిన కారణంగా ఖతార్ 1916 నవంబరు 3న బ్రిటిష్ ప్రొటెక్టరేట్‌లో భాగం చేయబడింది. అదే రోజు బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం షేక్ అబ్దుల్లా బిన్ జస్సిం అల్ తానితో ఖతార్‌ను ట్రూషియల్ స్టేట్స్‌తో చేర్చడానికి ఒప్పదం మీద సంతకం చేసింది. బ్రిటన్ సముద్రం నుండి ఎదురైయ్యే దాడుల నుండి ఖతార్‌కు రక్షణ కల్పిస్థానని మాట ఇచ్చిన కారణంగా అబ్దుల్లా మరే ఇతర దేశాలతో ఒప్పందానికి అంగీకరించలేదు.<ref name="diwan"/> 1935 మే 5న అబ్దుల్లా బ్రిటిష్ ప్రభుత్వంతో మరొక ఒప్పందం మీద సంతకం చేసాడు.
ఈ ఒప్పందం కారణంగా ఖతార్ బ్రిటన్ నుండి అతర్గత మరియు, బహిర్గత రక్షణ పొందింది.<ref name="diwan"/> ఖతార్‌లో 1939లో ఆయిల్ నిక్షేపాలు కనుగొనబడినప్పటికీ దీనిని రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ఆరంభం అయ్యే వరకు వెలికితీసే ప్రయత్నం జరగలేదు. రెండవ ప్రపంచయుద్ధం బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ప్రభావం క్షీణించడం ఆరంభం అయింది. [[1947]]లో [[భారతదేశం]] మరియు, [[పాకిస్థాన్]] దేశాలకు స్వతంత్రం లభించింది. 1950 లో ముత్యాలు మరియు, మత్స్యపరిశ్రమ స్థానంలో ఆయిల్ ఉత్పత్తి ఖతార్ ప్రధాన ఆయిల్ వనరుగా మారింది. ఆయిల్ ద్వారా లభించే ఆదాయం ఖతార్ మౌలిక వసతుల అభివృద్ధికి మరియు, ఆధునికీకరణకు ఉపయోగించబడింది. 1950 లో పర్షియన్ గల్ఫ్ మరియు, అరబ్ ఎమిరేటులను వదిలి వెళ్ళాలని బ్రిటన్‌కు వత్తిడి అధికం అయింది. 1968లో బ్రిటన్ అధికారికంగా ఖతార్ [[స్వాతంత్ర్యం]] ప్రకటించింది. తరువాత ఖతార్ [[బహ్రయిన్]] మరియు, ఇతర ఏడు
దేశాల ఫెడరేషన్‌లో విలీనం అయింది. ప్రాంతీయ వివాదాలు ఖతార్ ఫెడరేషన్ నుండి వెలుపలకు వెళ్ళడానికి దారితీసింది. ఖతార్ సంకీర్ణం నుండి విడుదల కావడం " యునైటెడ్ అరబ్ ఎమిరేట్స్ " రూపొందడానికి కారణం అయింది.
 
పంక్తి 130:
[[File:Corniche Doha Qatar.jpg|thumb|left|Traditional [[dhow]]s in front of the West Bay skyline as seen from the [[Doha Corniche]].]]
1971 సెప్టెంబరున ఖతార్‌కు అధికారికంగా యునైటెడ్ కింగ్డం నుండి స్వతంత్రం లభించింది. తరువాత ఖతార్ సార్వభౌమాధికారం కలిగినదేశం అయింది.<ref name="History of Qatar">{{cite web|url=http://www.diwan.gov.qa/english/qatar/qatar_history.htm |title=History of Qatar |publisher=Diwan.gov.qa |accessdate=28 March 2010 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20100502013635/http://www.diwan.gov.qa:80/english/qatar/qatar_history.htm |archivedate=2 May 2010 }}</ref> ప్రభుత్వం తరువాత ఆయుధాలను ఫ్రెంఛ్ నుండి దిగుమతి చేసుకుంది.<ref name=nobs>[http://tempsreel.nouvelobs.com/l-enquete-de-l-obs/20130405.OBS6953/qatar-s-ils-pouvaient-ils-acheteraient-la-tour-eiffel.html nouvelobs.com: "Qatar : "S'ils pouvaient, ils achèteraient la Tour Eiffel"], 7 Apr 2013</ref> 1972 లో ఖలిఫా బిన్ హమద్ అల్ తాని అధికారం బలహీనపడింది. 1974 లో ఖతార్ " జనరల్ పెట్రోలియం కార్పొరేషన్ " దేశంలోని ఆయిల్ నిక్షేపాల మీద ఆధిపత్యం వహించింది.<ref name=fanarhist>{{cite web|title=History of Qatar|url=http://www.fanar.gov.qa/Qatar.aspx|publisher=Fanar: Qatar Islamic Cultural Center|accessdate=2 July 2013}}</ref> 1976లో ప్రపంచంలో ఖతార్‌లో అతిపెద్ద ఆయిల్ ఫీల్డ్ అయిన " నార్త్ డోం గ్యాస్ కండెంసేట్ ఫీల్డ్ " కనుగొనబడింది.<ref name=nobs/>
అలాగే ఎల్.ఎన్.జి. వెసెల్స్ తయారు చేసిన దేశాలలో ఖతార్ మొదటిది.<ref name=bv>[http://www.fdesouche.com/602953-ils-ont-livre-la-france-au-qatar fdesouche.com: "Ils ont livré la France au Qatar"], 13 Jan 2013</ref> 1991 లో ఖతార్ గల్ఫ్ యుద్ధంలో ఖతార్ ప్రముఖ పాత్ర వహించింది. ఖఫ్జి యుద్ధంలో ఖతార్ ట్యాంకులు వీధులలో సంచరిస్తూ " సౌదీ అరేబియా నేషనల్ గార్డ్ "కు సహకరించింది. వీటిని [[ఇరాక్]] ఆర్మీ ట్రూప్స్‌ నియమించాయి. ఖతార్ [[కెనడా]] సంకీర్ణ దళాలకు ఎయిర్ బేస్‌లను వాడుకోవడానికి కెనడాను అనుమతించింది. అలాగే యునైటెడ్ స్టేట్స్ మరియు, ఫ్రెంచ్ ఎయిర్ ఫోర్స్ తమ భూభాగం వాడుకోవడానికి ఖతార్ అంగీకరించింది.<ref name="cs1"/> 1995 లో ఎమీర్ హమీద్ బిన్ కలీఫా అల్ తాని సైన్యం, మంత్రులు, జాక్యూ చిరాక్ ([[ఫ్రెంచ్]]) మరియు, పొరుగుదేశాల మద్దతుతో తనతండ్రి నుండి ఖలిఫా బిన్ హమద్ అల్ తాని నుండి రాజ్యాధికారాన్ని చేజిక్కించుకున్నాడు.<ref name=nobs/>
<ref name=resh>{{cite news|title=New Qatari emir Sheikh Tamim 'set to announce reshuffle'|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-23059333|publisher=BBC News|accessdate=26 June 2013|date=26 June 2013}}</ref> ఎమీర్ హమద్ పాలనలో ఖతార్ తగినంత స్వతంత్రం అనుభవించింది. ఈ సమయంలో అల్ జజీరా టెలివిషన్ (1996) స్థాపన, 1999 ముంచిపల్ ఎన్నికలలో స్త్రీలకు ఓటు హక్కు, 2005 లో రాజ్యాంగ నిబంధనలు వ్రాతబద్ధం చేయడం మరియు, 2008లో రోమన్ కాథలిక్ చర్చి నిర్మించబడ్డాయి. 2010లో ఖతార్ 2022 ఎఫ్.ఐ.ఎఫ్.ఎ క్రీడలు నిర్వహించడానికి హక్కు సాధించింది. మిడిల్ ఈస్ట్ దేశాలలో ఇలాంటి హక్కు పొందిన మొదటి దేశం అన్న గౌరవం ఖతార్ దక్కించుకుంది. 2013లో ఖతార్ లెజిస్లేటివ్ ఎన్నికలు నిర్వహించబడతాయని ఎమీర్ ప్రకటించాడు. తరువాతి ఖతార్ జనరల్ ఎన్నికలు 2016లో నిర్వహించాలని ప్రతిపాదించబడింది.2003 లో ఖతార్ యు.ఎస్. సెంట్రల్ కమాండ్ ప్రధానకేంద్రంగా పనిచేసింది.<ref>{{cite web|url=http://www.state.gov/r/pa/ei/bgn/5437.htm |title=Qatar (01/10) |publisher=State.gov |accessdate=28 March 2010}}</ref> 2005 మార్చిలో సూసైడ్ అటాక్ బాంబింగ్‌ దోహ్రా ప్లేయర్స్ థియేటర్లో బ్రిటిష్ టీచర్‌ను హతమార్చింది. ఈ సంఘటన దేశాన్ని దిగ్భ్రాంతికి గురిచేసింది. ఖతార్‌లో గతంలో ఇలాంటి తీవ్రవాద చర్యలు చోటుచేసుకోలేదు. ఈ బాంబును మోసుకువచ్చిన అహ్మద్ అలి అరేబియన్ ద్వీపకల్పానికి చెందిన అల్ కొయిదాకు చెందిన ఒక ఈజిప్షియన్.<ref>{{cite news|author=Coman, Julian|title=Egyptian Suicide Bomber Blamed for Attack in Qatar|work=The Independent |date=21 March 2005}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.forbes.com/2005/03/25/cz_0325oxan_qatarattack.html|title=The Advent of Terrorism in Qatar|date=25 March 2005|work=Forbes|first=Oxford|last=Analytica}}</ref> 2011లో ఖతార్ " మిలట్రీ ఇంటర్వెంషన్ ఇన్ లిబియా (2011) మరియు, లిబియన్ అప్పోజిషన్ బృందాలలో చేరింది.
<ref>{{cite news|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-14702609 |title=Qatar Timeline |publisher=BBC News |date=14 June 2012 |accessdate=7 January 2013}}</ref> సిరియన్ అంతర్యుద్ధంలో తురుగుబాటుదారులకు ఆయుధాలు అందిస్తున్న దేశాలలో ఖతార్ ఒకటి.<ref name="ft-20130516">{{cite news |url = http://www.ft.com/cms/s/0/86e3f28e-be3a-11e2-bb35-00144feab7de.html |title = Qatar bankrolls Syrian revolt with cash and arms |author = Roula Khalaf and Abigail Fielding Smith |newspaper = Financial Times |date = 16 May 2013 |accessdate = 3 June 2013}}</ref> 2012లో ఖతార్ ఆఫ్ఘన్ శాంతి ఒప్పందంలో మధ్యవర్తిత్వం వహించిన సమయంలో తలిబాన్ చర్చలు సులువుగా జరగడానికి ఖతార్‌లో రాజకీయ కార్యాలయం ఏర్పాటు చేసుకుంటామని కోరిక వెలిబుచ్చారు. 2013 జూన్‌లో షేక్ తమీం బిన్ అల్ తాని ఖతార్ తనతండ్రి నుండి అధికారం పొంది ఎమీర్‌గా ఎన్నిక చేయబడ్డాడు.<ref>{{cite news|title=In Surprise, Emir of Qatar Plans to Abdicate, Handing Power to Son|url=http://www.nytimes.com/2013/06/25/world/middleeast/qatar-transfer-of-power.html|accessdate=26 June 2013|newspaper=NYTimes.com|first=Rod|last=Nordland|date=24 June 2013}}</ref> షేక్ తమిన్ ప్రజాసంక్షేమానికి ప్రాధాన్యత ఇస్తూ ఆరోగ్యరక్షణ, విద్యాభివృద్ధి మరియు, మౌలిక నిర్మాణాల అభివృద్ధి 2022 వరల్డ్ కప్ ఆతిథ్యానికి తగిన ఏర్పాట్లు మొదలైన విషయాలపై శ్రద్ధ వహించాడు.<ref>{{cite news|url=https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/qa.html |title=The World factbook |publisher=CIA.Gov |date=20 June 2014 |accessdate=20 June 2014}}</ref>
 
== భౌగోళికం ==
పంక్తి 150:
}}
 
ఖతార్ ద్వీపకల్పం {{convert|100|mi|km|sigfig=2|order=flip}} పర్షియన్ గల్ఫ్‌లో చొచ్చుకుని ఉంది. ఖతార్ 24-27డిగ్రీల ఉత్తర అక్షాంశం మరియు, 50-52డిగ్రీల తూర్పు రేఖామ్శంలో ఉంది. దేశంలో అత్యధికభాగం దిగువన ఉన్న [[ఇసుక]]<nowiki/>తో నిండిన మైదానంతో నిండి ఉంది. దేశం ఆగ్నేయంలో నార్ అదైబ్ (ఇన్లాండ్ సముద్రం) ఉంది. దేశంలో ఉన్న కదిలే ఇసుక దిబ్బలు ఖతార్ ప్రత్యేకతలలో ఒకటి. దేశంలో స్వల్పమైన చలితో కూడిన శీతాగాలులు మరియు, అత్యంత వేడైన వేసవికాలాలు ఉంటాయి. " అబు అల్ బౌల్ " {{convert|103|m|ft}} ఖతార్‌లో అత్యంత ఎత్తైన ప్రాంతంగా భావిస్తున్నారు.<ref name="CIA">{{cite web | title=Qatar | url = https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/qa.html | publisher = [[Central Intelligence Agency]] | work =[[CIA World Factbook]] | date = 8 February 2012 | accessdate =4 March 2012}}</ref>
పశ్చిమంలో ఉన్న జెబెల్ దుఖన్‌లో లైం స్టోన్ ఔట్ క్రాపింగ్స్ [[ఉత్తర]] దక్షిణాలుగా విస్తరించి ఉన్నాయి. ఇవి ఉత్తరంలో జిక్రిత్ నుండి ఉం బాద్ మీదుగా దక్షిణ సరిహద్దు వరకు విస్తరించి ఉన్నాయి. జెబెల్ దుఖన్ ప్రాంతంలో ప్రధాన " ఆన్ షోర్ ఆయిల్ ఫీల్డ్ " ఉంది. నేచురల్ గ్యాస్ ఫీల్డ్ ద్వీపకల్పం వాయవ్యంలో ఆఫ్ షోర్‌లో ఉన్నాయి.
===పర్యావరణం ===
పంక్తి 158:
<ref>{{cite web|url=http://www.cbd.int/doc/world/qa/qa-nbsap-01-en.pdf |title=National Biodiversity Strategy and Action Plan. State of Qatar|publisher=Convention on Biological Diversity|accessdate=9 December 2012}}</ref> ఖతార్‌లో దాదాపు 142 నాచు జాతులు కనుగొనబడ్డాయి.
<ref>{{cite book|author=A. H. Moubasher|title=Soil Fungi in Qatar and Other Arab Countries|year=1993|publisher=Centre for Scientific and Applied Research, University of Qatar|page=i–xvi, 570 pp., 86 plates|isbn=978-99921-21-02-3}}</ref>
" మినిస్టరీ ఆఫ్ ఎంవిరాన్మెంట్ డాక్యుమెంట్స్ " ఖతార్‌లో కనుగొనబడిన ప్రాకేజంతువులు (ప్రత్యేకంగా బల్లులు మరియు, తొండల వంటివి లేక లిజార్డ్స్) గురించిన పుస్తకం ప్రచురించింది. ఇది అంతర్జాతీయ పరిశోధకులు మరియు, సహకార బృందాలు నిర్వహించిన సర్వే ఆధారంగా తయారు చేయబడింది.<ref>[http://www.biology.ucr.edu/people/faculty/Garland/The_Lizards_Living_in_Qatar_2014.pdf The Lizards Living in Qatar. 2014. First edition, Published in Doha (Qatar), 2014, 5 June (World Environment Day). 570 pages.] {{wayback|url=http://www.biology.ucr.edu/people/faculty/Garland/The_Lizards_Living_in_Qatar_2014.pdf |date=20140708101506 |df=y }}</ref>
రెండు శతాబ్ధాల కాలం ఖతార్ తలసరి కార్బండైయాక్సిడ్ ఉత్పత్తి అంతర్జాతీయంగా అత్యధికస్థాయికి చేరిందని భావిస్తున్నారు. 2008 లో ఖతార్ తలసరి కార్బండైయాక్సైడ్ ఉత్పత్తి 49.1మెట్రిక్ టన్నులని భావిస్తున్నారు.<ref>{{cite web|url=http://data.worldbank.org/indicator/EN.ATM.CO2E.PC?page=2 |title=CO2 emissions (metric tons per capita) |publisher=Data.worldbank.org |date= |accessdate=7 January 2013}}</ref> అత్యధికంగా తలసరి జలవినియోగం చేస్తున్న వారిలో ఖతార్ నివాసులు ఒకరు. ఖతార్ ప్రజలు తలసరి జలవినియోగం ఒక రోజుకు 400 లీటర్లు.<ref>{{cite news |url= http://www.guardian.co.uk/environment/2010/jan/14/qatar-biofuels-energy-consumption |title= Qatar to use biofuels? What about the country's energy consumption? |work = The Guardian |first= Fred |last = Pearce |date= 14 January 2010 |location=London}}</ref> 2008 లో ఖతార్ [[పర్యావరణము|పర్యావరణ]] అభివృద్ధి కొరకు స్థాపించిన " ఖతార్ నేషనల్ 2030 " రెండు దశాబ్ధాలలో ఖతార్ పర్యావరణ అభివృద్ధి కొరకు నాలుగు ప్రధానాంశాలను లక్ష్యంగా చేసుకుని స్థాపించబడింది. నేషనల్ విషన్ రాబోయే దశాబ్ధాలలో ఆయిల్ ఆధారిత విద్యుదుత్పత్తికి బదులుగా శాశ్వత ఇతరమార్గాలు లక్ష్యంగా పనిచేస్తుంది.
<ref name="Qatar National Vision 2030">{{cite web|title=Qatar National Vision 2030|url=http://www.gsdp.gov.qa/portal/page/portal/gsdp_en/qatar_national_vision|publisher=Ministry of Development Planning and Statistics}}</ref>
పంక్తి 211:
[[File:Qatar Export Treemap.png|thumb|Graphical depiction of Qatar's product exports in 28 color-coded categories (2011).]]
 
ఖతార్‌లో ఆయిల్ నిక్షేపాలు వెలికితీయడానికి ముందు ఖతార్ ఆర్థికరంగానికి ముత్యాల పరిశ్రమ మరియు, మత్స్యపరిశ్రమ ప్రధానాంశగా ఉంది. ఓట్టమన్ సాంరాజ్యానికిసామ్రాజ్యానికి చెందిన ప్రాంతీయ గబర్నర్ల నివేదిక (1892) అనుసరించి ముత్యాలపరిశ్రమలో లభించిన ఆదాయం 24,50,000 క్రాన్.<ref name="Fromhertz2012" />
1920-1930 మధ్యకాలంలో జపానీ సంప్రదాయ ముత్యాలు అంతర్జాతీయ విఫణిలో ప్రవేశించిన తరువాత ఖతార్ ముత్యాలపరిశ్రమ పతనం అయింది. 1940లో ఖతార్‌లోని దుఖాన్ ఫీల్డులో ఆయిల్ కనిపెట్టబడింది.<ref name=emboil>{{cite web|title=The Qatar Oil Discoveries |author=Rasoul Sorkhabi, Ph.D.|journal=GEO ExPro Magazine |volume=7 |issue=1 |date=2010|url=http://www.geoexpro.com/articles/2010/01/the-qatar-oil-discoveries}}</ref> తరువాత ఖతార్ ఆర్థికరంగం ఆయిల్ నిక్షేపాలవైపు మళ్ళించబడుతుంది. ప్రస్తుతం ఖతార్ ప్రజలు సౌకర్యవంతమైన జీవితం గడుపుతున్నారు. దేశంలో ఆదాయం పన్నువిధింపు లేదు, ప్రపంచంలో అతి తక్కువ పన్ను విధానం అనుసరిస్తున్న దేశాలలో (మరొక దేశం బహ్రయిన్) ఖతార్ ఒకటి. 2013లో ఖతార్ నిరోద్యం శాతం 0.1%.<ref name=newhopenyt>{{cite news|title=New Hope for Democracy in a Dynastic Land|url=http://www.nytimes.com/2013/06/26/world/middleeast/emir-of-qatar-abdicates-handing-power-to-his-son.html?pagewanted=all&_r=0|publisher=NYTimes.com|accessdate=26 June 2013|first=Rod|last=Nordland|date=25 June 2013}}</ref> ఖతార్ కార్పొరేట్ లా ఖతార్ ప్రజలు ఏవాణిజ్యంలో అయినా 51% భాగస్వామ్యం వహించాలని ఆదేశిస్తుంది.<ref name=nobs/> 2014 ఖతార్ తలసరి జి.డి.పి. ప్రపంచంలో ప్రథమస్థానంలో ఉంది.
<ref>{{cite web|url=http://www.worldatlas.com/articles/the-10-richest-nations-in-the-world.htm|title=GDP – per capita (PPP) |publisher=The World Factbook, Central Intelligence Agency |date= |accessdate=25 May 2014}}</ref> దాదాపు ప్రజలలో 14% మంది డాలర్లలో మిలియనీర్లుగా ఉన్నారు.
పంక్తి 217:
ఖతార్ అధికంగా విదేశీ ఉద్యోగుల మీద ఆధారపడుతుంది. జనసంఖ్యలో వసల ఉద్యోగుల శాతం 86% ఉంది. ఉద్యోగులలో 94% విదేశీయులే.<ref>Bill Crane (April 20, 2015). [https://www.jacobinmag.com/2015/04/gulf-states-slave-labor-migrant-workers/ Gravediggers of the Gulf]. ''[[Jacobin (magazine)|Jacobin]]''. Retrieved April 20, 2015.</ref><ref>{{cite web|title=Qatar: Migrant Construction Workers Face Abuse|url=http://www.hrw.org/news/2012/06/12/qatar-migrant-construction-workers-face-abuse|publisher=Human Rights Watch}}</ref> ఖతార్ " ఇంటర్నేషనల్ ట్రేడ్ యూనియన్ కాంఫిడరేషన్ " విమర్శలను ఎదుర్కొంటుంది.
<ref>Robert Tuttle (22 May 2014). [http://www.bloomberg.com/news/2014-05-22/world-cup-host-qatar-ranked-among-worst-places-to-work-by-unions.html World Cup Host Qatar Ranked Among Worst Places to Work by Unions]. [[Bloomberg L.P.|Bloomberg]]. Retrieved 29 July 2014.</ref>
1940లో స్థాపించబడిన [[పెట్రోల్]] మరియు, [[సహజ వాయువు|సహజవాయు]] ఆదాయం మీద ఖతార్ ఆర్థికాభివృద్ధి ఆధారపడి ఉంది.<ref>{{cite web |url=http://www.onlineqatar.com/info/tourist-info.aspx |title=Qatar tourist guide |accessdate=14 February 2012}}</ref> ద్రవరూప సహజవాయువు ఎగుమతులలో ఖతార్ ప్రథమ స్థానంలో ఉంది.
<ref name=strangepow /> 2012 లో ఖతార్ విద్యుత్ కొరకు 120 బిలియన్లు వ్యయం చేసిందని అంచనా.<ref>{{cite web |url=http://export.gov/qatar/static/2012%20CCG%20Qatar%20Final_Latest_eg_qa_050999.pdf |title=Doing Business in Qatar: 2012 Country Commercial Guide for U.S. Companies |publisher=US & Foreign Commercial Service And US Department of State |date= |accessdate=7 January 2013}}</ref>
ఖతార్ " ఆర్గనైజేషన్ ఆఫ్ పెట్రోలియం ఎక్స్పోర్టింగ్ కంట్రిస్ "లో సభ్యత్వం కలిగి ఉంది. ఈ ఆర్గనైజేషన్‌లో ఖతార్ 1961 నుండి సభ్యదేశంగా ఉంది.
<ref>{{cite web|title=Qatar|url=http://www.opec.org/opec_web/en/about_us/168.htm|publisher=OPEC|accessdate=16 June 2013}}</ref> 2012 లో ఖతార్ ప్రపంచ సంపన్న దేశాల జాబితాలో చేర్చబడింది. తలసరి ఆదాయంలో ఖతార్ ప్రపంచంలో మూడవ స్థానంలో ఉంది. 2010 లో తలసరి ఆదాయంలో ల్యూక్సంబర్గ్‌ను అధిగమించింది. వాషింగ్టన్ ఆధారిత " ఇంస్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఇంటర్నేషనల్ ఫైనాంస్ " ప్రచురణలు 2012లో ఖతార్ తలసరి కొనుగోలు శక్తి జి.డి.పి. 1,06,000 అమెరికన్ డాలర్లు అని వెల్లడించాయి. ఇది దేశాన్ని సంపన్న దేశాలవరుసలో నిలపడానికి సహకరించింది. లక్సంబర్బర్గ్ 80,000 అమెరికన్ డాలర్ల తలసరి కొనుగోలు శక్తితో ద్వితీయస్థానానికి చేరింది. 61,000 అమెరికన్ డాలర్ల తలసరి కొనుగోలు శక్తితో [[సింగపూర్]] మూడవస్థానంలో ఉంది. 2012 ఖతార్ జి.డి.పి. 182 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్లు అని పరిశోధనలు తెలియజేస్తున్నాయి. సహజవాయు ఉత్పత్తి మరియు, అధికరించిన ఆయిల్ ధరలు ఖతార్ ఆదాయాన్ని శిఖరాగ్రానికి చేర్చాయి. 2012లో ఖతార్ జనసంఖ్య 1.8 మిలియన్లకు చేరింది. అదే పరిశోధనలు ఖతార్ " ఇంవెస్ట్మెంట్ అథారిటీ " ద్రవ్యం 115 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్లు అని తెలియజేస్తుంది. సార్వభౌమాధికారం కలిగిన ప్రపంచం లోని సంపన్న దేశాలలో ద్రవ్యం నిలువలో ఖతార్‌ను 12వ స్థానంలో నిలిపింది.
<ref>{{cite web |url=http://www.forbes.com/sites/bethgreenfield/2012/02/22/the-worlds-richest-countries/ |title=The World's Richest Countries |work=Forbes}}</ref> 2005లో " ఖతార్ ఇంవెస్ట్మెంట్ అథారిటీ " విదేశీపెట్టుబడుల విభాగం కొరకు " ఖతార్ వెల్త్ ఫండ్ " సంస్థను స్థాపించింది.<ref>{{cite web|last=Kortekaas |first=Vanessa |url=http://www.ft.com/intl/cms/s/0/90b2885a-3d85-11e3-9928-00144feab7de.html#axzz2kYginHGM |title=New Qatar emir shakes up sovereign wealth fund |work=Financial Times |date=28 October 2013 |accessdate=30 December 2013}}</ref> ఆయిల్ మరియు, గ్యాస్ పరిశ్రమల నుండి డాలర్లు అత్యధికంగా లభిస్తున్నందున కతరి ప్రభుత్వం పెట్టుబడులను యునైటెడ్ స్టేట్స్, ఐరోపా మరియు, ఆసియా దేశాలకు మళ్ళించింది.2013 ఖతార్ విదేశీపెట్టుబడుల ద్రవ్యం 100 బిలియన్ల అమెరికండాలర్లు ఉన్నాయి.
2009 లో ఇంటర్నేషనల్ ఇంవెస్ట్మెంటు ఆర్మ్‌లో ఖతార్ 30-40 బిలియన్ల అమెరికన్ డాలర్లు ఉంది. 2014లో వేలంటినో, సైమంస్, ప్రింటెంప్స్, హర్రాడ్స్, ది షర్ద్, బర్క్లే బ్యాంక్, హీత్రో ఎయిర్ పోర్ట్, పారిస్ సెయింట్ - జర్మన్ ఎఫ్.సి, వోల్స్ వ్యాగన్, రాయల్ డచ్ షెల్, బ్యాంక్ ఆఫ్ అమెరికా, తిఫనీ, అగ్రికల్చర్ బ్యాంక్ ఆఫ్ [[చైనా]], సైన్సు బురీ, బ్లాక్ బెర్రీ
<ref>{{cite web|url=http://www.berryreview.com/2013/11/06/quatar-holding-llc-among-investors-in-blackberrys-1-billion-convertible-debt/ |title=Qatar Holding LLC Among Investors in BlackBerrys $1 Billion Convertible Debt |publisher=Berryreview.com |date=6 November 2013 |accessdate=30 December 2013}}</ref>, సాంతండర్ బ్రాసిల్ సంస్థలలో పెట్టుబడి పెట్టింది.<ref>{{cite web|last=Hall |first=Camilla |url=http://www.ft.com/intl/cms/s/0/2b1628f4-40b3-11e3-ae19-00144feabdc0.html#axzz2kYkTnRz9 |title=Qatar fund quietly builds $1bn Bank of America stake |work=Financial Times |date=30 October 2013 |accessdate=30 December 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Hall |first=Camilla |url=http://www.ft.com/intl/cms/s/2/dc99ef1e-de45-11e2-9b47-00144feab7de.html#slide0 |title=Qatar: what's next for the world's most aggressive deal hunter? |work=Financial Times |date=4 July 2013 |accessdate=30 December 2013}}</ref>
మరియు సాంతండర్ బ్రాసిల్ సంస్థలలో పెట్టుబడి పెట్టింది.<ref>{{cite web|last=Hall |first=Camilla |url=http://www.ft.com/intl/cms/s/0/2b1628f4-40b3-11e3-ae19-00144feabdc0.html#axzz2kYkTnRz9 |title=Qatar fund quietly builds $1bn Bank of America stake |work=Financial Times |date=30 October 2013 |accessdate=30 December 2013}}</ref><ref>{{cite web|last=Hall |first=Camilla |url=http://www.ft.com/intl/cms/s/2/dc99ef1e-de45-11e2-9b47-00144feab7de.html#slide0 |title=Qatar: what's next for the world's most aggressive deal hunter? |work=Financial Times |date=4 July 2013 |accessdate=30 December 2013}}</ref>
 
===విద్యుత్తు===
[[File:QTR A7-APA A380!137 EDHI 16-04-14.jpg|left|thumb|[[Qatar Airways]] [[Airbus A380]], Qatar Airways, one of the world's largest airlines, links over 150 international destinations from its base in [[Doha]].]]
 
{{As of|2012}}, ఖతార్ ఆయిల్ 15 బిలియన్ల బ్యారెల్ ఉత్పత్తి మరియు, గ్యాస్ ఫీల్డ్స్ ఉత్పత్తి ప్రంపంచ ఉత్పత్తిలో 13% భాగస్వామ్యం వహించాయి. ఫలితంగా ఖతార్ తలసరి ఆదాయంలో ప్రపంచదేశాలలో అత్యంత సంపన్న దేశంగా మారింది. 2మిలియన్ల ఖతార్ ప్రజలలో దారిద్యరేఖకు దిగువున ఉన్న వారు లేరు. దేశంలో 1% కంటే తక్కువగా నిరుద్యోగులు ఉన్నారు.<ref name="bdlive.co.za">{{cite web|author=Simon Lincoln Reader |url=http://www.bdlive.co.za/opinion/columnists/2013/11/12/qatar-shows-how-money-can-solve-most-problems |title=Qatar shows how money can solve most problems |publisher=Bdlive.co.za |date=12 November 2013 |accessdate=30 December 2013}}</ref> ఖతార్ ఆర్థికరగం 1982 లో కొంత పతనం చెందింది. అంతర్జాతీయంగా ఆయిల్ ధరలు పతనం కావడం మరియు, ఖతార్ ప్రణాళికా వ్యయం అధికంకావడం కారణంగా ఆదాయం తగ్గుముఖం పట్టింది. ఫలితంగా ప్రాంతీయ వాణిజ్య సంస్థలు కొంతమంది ఉద్యోగులను పని నుండి తొలగించింది. 1990 నుండి ఆర్థికరంగం కోలుకున్నది. తరువాత తిరిగి [[ఈజిప్ట్]] మరియు, దక్షిణాసియా నుండి నిపుణుల నియామకం వృద్ధి చెందింది.
 
దినసరి 5,00,000 బ్యారెల్ ఆయిల్ ఉత్పత్తి మరియు, సహజ వాయువు ఉత్పతో శిఖరాగ్రాన్ని అందుకున్న ఖతార్ ఆయిల్ ఉత్పత్తి 2033 నాటికి క్షీణిస్తుందని అధ్యయనాలు తెలియజేస్తున్నాయి. ఖతార్ ఈశాన్య సముద్రతీరంలో అత్యధికంగా ఉన్న చమురు నిక్షేపాలు క్షీణించవచ్చు. ఖతార్ సహజవాయువు నిక్షేపాలు (250 ఘన అడుగులు) [[ప్రపంచం]]<nowiki/>లో మూడవ స్థానంలో ఉన్నాయి. 1991లో ఖతార్ నార్త్ ఫీల్డ్ నుండి 1.5 బిలియన్ అమెరికన్ డాలర్ల ఆదాయం లభించింది. 1996లో ఖతార్ ఖతార్ ప్రాజెక్ట్ ద్రవ్యరూప సహజవాయువు ఎగుమతి ([[జపాన్]] కు) ప్రారంభించింది. నార్త్ ఫీల్డ్ అభివృద్ధికి అదనంగా బిలియన్ల కొద్దీ డాలర్లు వ్యయం చేయబడుతుంది.
 
ఖతార్ ఉం సైద్‌లో బృహత్తర ప్రాజెక్టులను కలిగి ఉంది. దినసరి 50,000 బ్యారెల్ (8000 ఘన మీ) శక్తి కలిగిన రిఫైనరీ, ఎరువుల తయారీ కంపెనీ (యూరియా మరియు, అమోనియా), ఒక స్టీల్ ప్లాంట్ మరియు, ఒక పెట్రో కెమికల్ కంపెనీ ఉన్నాయి. ఈ కంపెనీలు అన్నీ ఫ్యూయల్ కొరకు గ్యాస్‌ను ఉపయోగిస్తున్నాయి. వీటిలో యురేపియన్ మరియు, జపాన్ సంస్థలు భాగస్వామ్యంతో నిర్వహించబడుతున్న కంపెనీలలో అధికభాగం, దేశానికి స్వంతమైన ఖతార్ పెట్రోలియం కంపెనీలు ఉన్నాయి. ఖతార్ ఆయిల్ మరియు, గ్యాస్ ప్రాజెక్టులకు అవసరమైన ఉపకరణాలను అత్యధికంగా యు.ఎస్. నుండి సరఫరా చేయబడుతున్నాయి. నార్త్ ఫీల్డ్ గ్యాస్ అభివృద్ధి పనులలో యు.ఎస్ ప్రధానపాత్ర వహిస్తుంది.<ref name="bdlive.co.za" />
ఖతార్ ప్రభుత్వం రాబోయే రెండు దశాబ్ధాల అభివృద్ధి లక్ష్యంగా తీసుకుని " ఖతార్ నేషనల్ విషన్ 2030 " వనరుల పునరుద్ధరణ కొరకు పెట్టుబడులు అధికం చేసింది.
<ref name="Qatar National Vision 2030" /> ఖతార్ భాగస్వామ్య సంస్థలు మరియు, ఖతార్ ప్రభుత్వశాఖలకు ఖతార్ పౌరుల ఆధిపత్యంలో నిర్వహించాలని ఖతార్ ప్రభుత్వం తీవ్రంగా ప్రయత్నిస్తుంది. విదేశాలలో ఉన్నత విద్య పూర్తిచేసుకున్న పలువురు యువకులు ఖతార్‌లో కీలకమైన స్థానాలలో పనిచేస్తున్న విదేశీ ఉద్యోగుల స్థానాలను భర్తీ చేయడానికి ఉత్సాహం కనబరుస్తున్నారు. గతకొన్ని సంవత్సరాలుగా ప్రవాహంగా వస్తున్న విదేశీనిపుణుల రాకను అరికట్టడానికి ఖతార్ విదేశీమానవవనరుల ఉపయోగం నిబంధనలను క్లిష్టం చేసింది. ఖతార్‌లో ప్రవేశించడానికి మరియు, ఇమ్మిగ్రేషన్ రూల్స్ క్లిష్టం చేయబడ్డాయి.<ref name="bdlive.co.za" />
 
==గణాంకాలు ==
ఖతార్ వలస ఉద్యోగులమీద ఆధారపడిన తరువాత జనసంఖ్య సీజన్ అనుసరించి హెచ్చుతగ్గులకు గురౌతూ ఉంటుంది. 2013 ఖతార్ జనసంఖ్య 1.8 మిలియన్లు. వీరిలో ఖతార్ పౌరులు 2,78,000 (13%) మరియు, 1.5 మిలియన్లు విదేశీఉద్యోగులు ఉన్నారు.<ref name="pop" /> ఖతార్ జనసంఖ్యలో అరబ్‌చెందని వారు అధికంగా ఉన్నారు. 2013 గణాంకాలు అనుసరించి ఖతార్‌లో నివసిస్తున్న భారతీయుల సంఖ్య 5,45,000 ఉన్నారు.<ref name="pop" /> నేపాలీయులు 3,41,000, ఫిలిప్పైన్లు 1,85,000, బంగ్లాదేశీయులు 1,37,000, [[శ్రీలంక]]<nowiki/>న్లు 1,00,000 మరియు, పాకిస్థానీయులు 90,000 మంది ఉన్నారు.<ref name="pop" /> ఖతార్ జనసంఖ్య మొదటి సారిగా ప్రాంతీయ ఓట్టమన్ గవర్నర్లు 1892లో నిర్వహించారు. ఈ గణాంకాలను అనుసరించి ఖతార్ జనసంఖ్య 9,830.
<ref name="Fromhertz2012" />{{Historical populations |align=right |width=150px
|title = Populations
Line 254 ⟶ 253:
2010 గణాంకాలను అనుసరించి జనసంఖ్య 16,99,435.<ref name="census10" /> 2013 జనవరిలో ఖతార్ గణాంకాల అధికారులు ఖతార్ జసంఖ్య 19,03,447 అని నిర్ధారించారు. వీరిలో 14,05,164 స్త్రీలు 4,98,283.<ref name="qsa-jan13" /> 1970లో మొదటి గణాంకాలు అనుసరించి జనసంఖ్య 1,11,133.<ref name=qsahist>{{cite web|title=History of Census in Qatar|url=http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/HistoryOfCensus.aspx|publisher=Qatar Statistics Authority|accessdate=16 June 2013}}</ref>
2001 ఖతార్ జనసంఖ్య 6,00,000 ఉండగా 2011 నాటికి జనసంఖ్య మూడురెట్లు అధికం అయ్యారు. వీరిలో ఖతార్ స్థానికులు 15% మాత్రమే ఉన్నారు.<ref name="balancing">{{cite news|title=Qatar's delicate balancing act|url=http://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-21029018|publisher=BBC News|accessdate=23 May 2013|date=16 January 2013}}</ref> పురుష ఉద్యోగుల ప్రవాహం కారణంగా స్త్రీ:పురుష నిష్పత్తిలో భేదం అధికం అయింది. ప్రస్తుతం జనసంఖ్యలో స్త్రీలు నాలుగవ వంతు మాత్రమే ఉన్నారు.
ఖతార్ గణామాల సేకరణాధికారులు 2020 నాటికి ఖతార్ జసంఖ్య 2.8 మిలియన్లకు చేరుకుంటారని అంచనా వేస్తున్నారు. ఖతార్ నేషనల్ డెవెలెప్మెంటు స్ట్రాటజీ (2011-16) ఖతార్ జనసంఖ్య 2013 నాటికి 1.78 మిలియన్లు 2014 నాటికి 1.81 2015 నాటికి 1.84 మరియు, 2016 నాటికి 1.86 కాగలదని అంచనావేసారు. జనసంఖ్య వార్షికాభివృద్ధి 2.1 %.
<ref>{{cite web|title=Population rise will push up rents|url=http://www.thepeninsulaqatar.com/qatar/220686-population-rise-will-push-up-rents.html|publisher=The Peninsula Qatar|date=5 January 2013|last=Pandit|first=Mobin|archive-url=https://web.archive.org/web/20131029212225/http://www.thepeninsulaqatar.com/qatar/220686-population-rise-will-push-up-rents.html|archive-date=12 March 2015}}</ref> అయినప్పటికీ 2015 నాటికి ఖతార్ జనసంఖ్య 2.46 మిలియన్లకు చేరుకుని గత సంవత్సరం కంటే 8.5% అభివృద్ధి చెందింది.<ref>{{cite web|last1=Kovessy|first1=Peter|title=Though many leave Qatar, there are more people here than ever|url=http://dohanews.co/despite-expat-turnover-qatars-population-keeps-climbing/|website=DohaNews.Co|publisher=Doha News|accessdate=17 January 2016}}</ref>
 
Line 283 ⟶ 282:
ఖతార్‌లో సున్నీ ఇస్లాం మతం ఆధిక్యత కలిగి ఉండి దేశీయమతం అంతస్తును కలిగి ఉంది.<ref>{{cite web|title=Report on International Religious Freedom – Qatar|url=http://m.state.gov/md14011.htm|publisher=US Department of State|quote=The official state religion follows the conservative Wahhabi tradition of the Hanbali school of Islam}}</ref> ఖతార్ పౌరులు సున్ని ఇలాంకు చెందిన సలాఫి ముస్లిం ఉద్యమవాదులుగా ఉన్నారు.<ref name=wahh>{{cite web|title=Tiny Qatar's growing global clout|url=http://www.bbc.com/news/world-middle-east-13229852|publisher=BBC|date=30 April 2011|accessdate=12 March 2015}}</ref><ref name=insom>{{cite news|title=Qatar's modern future rubs up against conservative traditions|url=http://www.reuters.com/article/2012/09/27/uk-qatar-modernism-idUSLNE88Q00D20120927|publisher=Reuters | date=27 September 2012}}</ref><ref name=risingreuters>{{cite news|title=Rising power Qatar stirs unease among some Mideast neighbors|url=http://www.reuters.com/article/2013/02/12/us-qatar-neighbours-idUSBRE91B0R920130212|publisher=Reuters|accessdate=13 June 2013|date=12 February 2013}}</ref>
షియా ముస్లిములు 5% ఉన్నారు.<ref>{{cite web|title=2011 Report on International Religious Freedom – Qatar|url=http://www.refworld.org/docid/50210591c.html
|publisher=US Department of State}}</ref> 2004 గణాంకాలను అనుసరించి జనసంఖ్యలో 71,5% మంది సున్నీ ముస్లిములు, 5% షియా ముస్లిములు, 8,5% విదేశీ [[క్రైస్తవులు]], 10% ఇతర విదేశీ మతస్థులు ఉన్నారు.<ref name="CIA"/><ref>{{cite web|title=Population By Religion, Gender And Municipality March 2004|url=http://www.qsa.gov.qa/QatarCensus/sensus_2004/pubulation-eng/Tabels/Pubulation/T06.htm|publisher=Qatar Statistics Authority}}</ref><ref name="PRC">{{cite web|url=http://pewforum.org/Muslim/Mapping-the-Global-Muslim-Population%286%29.aspx |title=Mapping the Global Muslim Population: A Report on the Size and Distribution of the World's Muslim Population |accessdate=26 March 2011 |work=[[Pew Research Center]] |date=7 October 2009 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20110331114008/http://pewforum.org/Muslim/Mapping-the-Global-Muslim-Population(6).aspx |archivedate=31 March 2011 }}</ref> ఖతార్ రాజ్యాంగం అనుసరించి షరియా చట్టం ఖతార్ లెజిస్లేషన్‌కు ఆధారంగా ఉంది.<ref name="con" /><ref name="qat1" /> 2010 లో ఖతార్ రిలీజియస్ అఫ్లియేషన్ ప్యూ ఫోరం ద్వారా నిర్వహించిన గణాంకాల ఆధారంగా 6.7% ముస్లిములు, 13.8% క్రైస్తవులు, 13.8% [[హిందువులు]] మరియు, 3.1% [[బౌద్ధులు]] ఉన్నారు. ఇతర మతస్థులు మరియు, ఏ మతానికి చెందని వారు 1.6% ఉన్నారు.<ref name=pewrel>{{cite web|title=Religious Composition by Country|url=http://www.pewforum.org/uploadedFiles/Topics/Religious_Affiliatiహ్on/globalReligion-tables.pdf|work=Global Religious Landscape|publisher=Pew Forum|accessdate=9 July 2013}}</ref> క్రైస్తవులు పూర్తిగా విదేశీయులే 2015 నాటికి 200 మంది ముస్లిములు క్రైస్తవమతానికి మార్పిడి చెందారు.<ref>{{cite journal|last1=Johnstone|first1=Patrick|last2=Miller|first2=Duane Alexander|title=Believers in Christ from a Muslim Background: A Global Census|journal=Interdisciplinary Journal of Research on Religion|date=2015|volume=11|page=17|url=https://www.academia.edu/16338087/Believers_in_Christ_from_a_Muslim_Background_A_Global_Census|accessdate=28 October 2015}}</ref> 2008 నుండి క్రైస్తవులు ప్రభుత్వ నిధి సహాయంతో చర్చీలు నిర్మించుకోవడానికి అనుమతి పొందారు.<ref>{{cite web|url=http://www.christianpost.com/news/christians-to-welcome-qatars-first-christian-church-31302/ |title=Christians to Welcome Qatar's First Christian Church |publisher=Christianpost.com |date=24 February 2008 |accessdate=22 January 2013}}</ref> అయినప్పటికీ విదేశీ మిషనరీ చర్యలు అధికారికంకా ప్రోత్సాహం లభించడం లేదు.<ref>{{cite web|url=http://www.state.gov/g/drl/rls/irf/2007/90219.htm |title=CIA The World Fact Book |publisher=State.gov |date=29 June 2006 |accessdate=28 March 2010}}</ref> ఖతార్‌లో మలంకర మార్ థోమా సిరియన్ చర్చి, మలంకర ఆర్ధడాక్స్ సిరియన్ చర్చి, ది రోమన్ కాథలిక్ చర్చి, కాథలిక్ చర్చి ఆఫ్ అవర్ లేడీ ఆఫ్ ది రోసరీ (దోహా), ఆంగ్లికన్ చర్చి ఆఫ్ ది ఎపిఫని చర్చిలు క్రియాశీలకంగా ఉన్నాయి.<ref name="Report on Qatar">{{cite web|url=http://www.cumorah.com/index.php?target=view_country_reports&story_id=90|title=Report on Qatar|publisher=Cumorah Project|accessdate=12 March 2015}}</ref><ref name="The Anglican Centre in Qatar">{{cite web|url=http://www.epiphany-qatar.org/buildingproject.html |title=The Anglican Centre in Qatar |publisher=Epiphany-qatar.org |date= |accessdate=22 January 2013 |deadurl=yes |archiveurl=https://web.archive.org/20130116235828/http://www.epiphany-qatar.org/buildingproject.html |archivedate=16 January 2013 }}</ref><ref name="Oxford University Press">{{cite book|author1=David B. Barrett|author2=George Thomas Kurian|author3=Todd M. Johnson|title=World Christian encyclopedia: a comparative survey of churches and religions in the modern world|volume=1|year=2001|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0-19-510318-2|page=617}}</ref>
ఖతార్‌లో రెండు మొర్మన్ వార్డులు ఉన్నాయి.<ref name="Report on Qatar"/><ref name="The Anglican Centre in Qatar"/><ref name="Oxford University Press"/> గణానీయమైన హిందువులు మరియు, బుద్ధిస్ట్ సంఖ్య ఉన్నప్పటికీ ఆరాధనామందిరాలు మాత్రం లేవు.
 
===భాష ===
ఖతార్ అధికార భాష ప్రాంతీయ యాసతో కూడిన ఖతార్ అరబిక్. చెవిటివారి కొరకు కతరి సంఙా భాషా రూపొందించబడింది. ఆంగ్లభాష దేశమంతటా రెండవ భాషగా ఉంది.
<ref>{{cite book|last1=Baker|first1=Colin|last2=Jones|first2=Sylvia Prys|title=Encyclopedia of Bilingualism and Bilingual Education|url=https://books.google.com/books?id=YgtSqB9oqDIC|publisher=Multilingual Matters|year=1998|page=429|isbn=978-1853593628}}</ref>
వాణిజ్యంలో ఫ్రాంకా భాష వాడుకగా ఉంది. ఆంగ్లభాష ఆధిక్యత నుండి అరబిక్ భాషను సంరక్షించడానికి ఫ్రాంకా భాష అభివృద్ధి చేయబడింది.<ref>{{cite news|last=Guttenplan|first=D. D.|title=Battling to Preserve Arabic From English's Onslaught|url=http://www.nytimes.com/2012/06/11/world/middleeast/11iht-educlede11.html|work=The New York Times|accessdate=24 November 2013|date=11 June 2012}}</ref> ఖతార్ లోని విదేశీ ఉద్యోగులకు ఆంగ్లభాష సంభాషణా సౌలభ్యానికి ఉపయోగిస్తున్నారు. 2012 ఖతార్ ఇంటర్నేషనల్ ఫ్రెంచ్ - స్పీకింగ్ ఆర్గనైజేషన్‌కు చెందిన లా ఫ్రాంకోఫొనీ సభ్యత్వం పొందింది.<ref>{{cite web|author=EurActiv.com |url=http://www.euractiv.com/culture/oif-defends-qatars-admission-fre-news-515703 |title=OIF defends Qatar's admission to French-speaking club |publisher=EurActiv |date=29 October 2012 |accessdate=11 April 2014}}</ref> ఖతార్ ప్రజలలో 10% ఫ్రెంచ్ మాట్లాడే వారు ఉన్నారు.<ref>{{cite web|url=http://www.rfi.fr/afrique/20130315-900-millions-personnes-celebrent-francophonie-france-monde-afrique-rdc-quebec-haiti-qatar/|title=900 millions de personnes célèbrent la francophonie|publisher=Radio France International|language=French|date=16 March 2013|accessdate=12 March 2015}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.euractiv.com/culture/oif-defends-qatars-admission-fre-news-515703|title=OIF defends Qatar's admission to French-speaking club|publisher=EurActiv|date=29 October 2012|accessdate=12 March 2015}}</ref> ఖతార్‌లో నివసిస్తున్న బహుళజాతి ప్రజల కారణంగా దేశంలో [[బలూచిస్తాన్ (పాకిస్తాన్)|బలూచి]], [[హిందీ భాష|హిందీ]], [[ఉర్దూ భాష|ఉర్దూ]], పష్తొ, [[తమిళ భాష|తమిళం]], [[తెలుగు]], [[నేపాలీ భాష|నేపాలీ]], సింహళీ, [[బంగ్లా భాష|బెంగాలీ]] మరియు, తగలాగ్ భాషలు వాడుకలో ఉన్నాయి.<ref>{{cite web|title=Qatar Facts|url=http://fqoc.hamad.qa/en/venue/about_qatar/about_qatar.aspx|publisher=First Qatar Orthodontic Conference}}</ref>
 
== మూలాలు ==
"https://te.wikipedia.org/wiki/ఖతార్" నుండి వెలికితీశారు