నాయకత్వం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

'''నాయకత్వానికి''' (ఆంగ్లం: [[:en:Leadership|Leadership]]) ప్రత్యామ్నాయ నిర్వచనాలు ఉన్నప్పటికీ, అందరికీ సంబంధించిన ఒక లక్ష్యాన్ని ఛేదించటానికి ఒక వ్యక్తి ఇతరుల యొక్క సహాయం మరియు, మద్దతుతో ముందుకెళ్ళే ఒక సాంఘిక ప్రభావాత్మక ప్రక్రియగా '''నాయకత్వం''' వర్ణించబడింది. ఇతరులచే అనుసరించబడేవారే, ఇతరులకి దిశానిర్దేశం చేసేవారే నాయకుడు/నాయకురాలు అని కొందరు అనుకొంటే, "ప్రేరణని అందించటం మరియు, ఒక సమిష్టి లక్ష్యాన్ని ఛేదించటానికి జనాన్ని సమీకరించి వారిని నిర్విహంచటమే" నాయకత్వం అని మరికొందరు నిర్వచిస్తారు.

నాయకత్వం పై అధ్యయనాలు అలవాట్లు, పరిస్థితుల సంకర్షణ, ధర్మము, ప్రవర్తన, అధికారము, విలువలు, సమ్మోహన శక్తి, మేధస్సు మరియు, ఇతర లక్షణాల ఆధారంగా జరిగాయి.

19వ శతాబ్దంలో రాజుల, అధిపతుల మరియు, [[బిషప్]] ల పెత్తనాలు పట్టు సడలుతున్నప్పుడు ఈ సిద్ధాంతాన్ని సుదీర్ఘంగా శోధించటం జరిగింది. 1841 లో థామస్ కార్లిలే రచించిన ''Heroes and Hero Worship (నాయకులు మరియు, వారి ఆరాధన)''లో అధికారాన్ని సాధించిన పురుషుల ప్రతిభ, నైపుణ్యాలు మరియు, భౌతిక లక్షణాలను గుర్తించాడు. 1869 లో [[ఫ్రాన్సిస్ గాల్టన్]] రచించిన ''Hereditary Genius (వంశపారంపరిక ప్రజ్ఞాశాలి)''లో శక్తిమంతులైన పురుషుల కుటుంబాలలోని నాయకత్వ లక్షణాలని పరీక్షించాడు. నాయకత్వం వంశపారంపర్యంగా సంక్రమిస్తుందని, పుట్టుకతోనే నాయకులు అవుతారే గానీ మలచితే నాయకులు కాజాలరని గాల్టన్ తేల్చాడు. ఈ రెండు ప్రధాన పరిశోధనలు నాయకత్వమనేది నాయకుడి లక్షణాలలోనే ఉంటుందనే వాదన చేశాయి. తొలినాళ్ళలో ఈ వాదన అమోదించబడటమే కాక, ప్రజల అభిమానాన్ని కూడా చూరగొన్నది.

సిసిల్ రోడ్స్ (1853 - 1902) "సుగుణాలు, నైతిక శక్తి మరియు, నాయకత్వం వహించే స్వభావం" గల యువకులని గుర్తించి వారిని మలచినచో ప్రజాకర్షక నాయకత్వాన్ని పెంపొందిచవచ్చని, సందర్భానుసారంగా కళాశాల వాతావరణం (అంటే [[ఆక్స్ఫర్డ్ విశ్వవిద్యాలయం]] వంటి వాటి) లో వారు విద్యను అభ్యసించేలా చేస్తే నాయకత్వ లక్షణాలు మరింత అభివృద్ధి చేయవచ్చని నమ్మారు. ఇటువంటి నాయకుల అంతర్జాతీయ సంబంధాలు అంతర్జాతీయ స్థాయిలో సహృద్భావాన్ని నెలకొల్పి యుద్ధం చోటుచేసుకొనే అవకాశాలు తగ్గిస్తాయని తెలిపారు.

=== ప్రవర్తన మరియు, శైలి సిద్ధాంతాలు ===

నాయకత్వం పై అదివరకు ఉన్న సిద్ధాంతాలు విమర్శలను తిప్పికొట్టేందుకు సిద్ధాంతకర్తలు నాయకత్వాన్ని ప్రవర్తనల సమూహంగా పరిగణించే, సఫలీకృతులైన నాయకుల ప్రవర్తనలను విశ్లేషించే, ప్రవర్తన వర్గీకరణను నిర్దేశించే మరియు, నాయకత్వ శైలులను క్లుప్తంగా విశదీకరించే కోణంలో పరిశోధించారు. [[డేవిడ్ మెక్ క్లెలాండ్]] నాయకత్వానికి బలమైన వ్యక్తిత్వం, పరిపూర్ణమైన సానుకూల దృక్పథం కావాలని సూత్రీకరించాడు. అధికార కేంద్రంగా ఉండగలగటం, ఆత్మ విశ్వాసంతో ఉండగలగటం, అత్యున్నత స్థాయిలో స్వాభిమానం కలిగి ఉండటం వంటివి ఉపయోగకరమే కాక, అవసరాలు కూడా అయి ఉండవచ్చునని అభిప్రాయపడ్డాడు.