ఆంధ్రప్రదేశ్ నదులు, ఉపనదులు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
యర్రా రామారావు (చర్చ | రచనలు) దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు ట్యాగులు: విశేషణాలున్న పాఠ్యం విజువల్ ఎడిటర్ ద్వారా సవరణ |
యర్రా రామారావు (చర్చ | రచనలు) చి మీడియా ఫైల్స్ ఎక్కించాను |
||
పంక్తి 15:
=== తుంగభద్ర ===
[[దస్త్రం:Tungabhadra River from Kurnool City.JPG|thumb|250x250px|కర్నూలు వద్ద తుంగభద్ర నది]]
[[తుంగభద్ర]] నది, కర్ణాటక రాష్ట్రం పశ్చిమ కనుములలో తుంగ,భద్ర అనే రెండు నదులుగా ఆవిర్భవించినవి.రెండు కలసి తెలంగాణ, ఆంధ్రప్రదేశ్ మధ్య సరిహద్దులో ప్రవహించే ముందు, చివరికి కర్నూలు జిల్లాలోని సంగమేశ్వరం గ్రామానికి సమీపంలో ఉన్న కృష్ణా నదిలో కలుస్తుంది.రెండు నదులు కలసినందున దీనికి తుంగభద్ర అని పేరు వచ్చింది తుంగభద్రా నది మీద కర్ణాటక రాష్ట్రంలో [[హోస్పేట]] వద్ద [[ఆనకట్ట]] నిర్మించబడింది.రామాయణ ఇతిహాసంలో, తుంగాభద్ర నదిని పంప అనే పేరుతో వ్యవహరించబడింది.ఈ నదీ తీరాన మంత్రాలయం అనే పుణ్యక్షేత్రం ఉంది.
=== పెన్నా ===
[[దస్త్రం:The Penna near Gandikota.jpg|thumb|250x250px|గండికోటవద్ద పెన్నా నది.]]
ఈ [[పెన్నా నది|పెన్నా నదిని]] పెన్నార్, పెన్నెర్, పెన్నేరు, ఉత్తరా పినాకిని అని కూడా అంటుంటారు. పెన్నానది కర్ణాటక రాష్ట్రం, మైసూరు జిల్లాలోని నంది కొండలలో పుట్టి,అది పెద్దదై తూర్పు దిశగా కర్ణాటక రాష్ట్రం గుండా ప్రవహించి, అనంతపురం జిల్లాలోని హిందూపూర్ వద్ద ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్ర్రంలో ప్రవేశ్తుంది. ఇది 597 కి.మీ. (371 మైళ్ళు) దూరం ప్రవహిస్తుంది.దీని ప్రవాహ విస్తీర్ణం (బేసిన్) 55,213 చ. కి. మీ.ఉంది.కర్ణాటకలో 6,937 చ. కి.మీ. విస్తీర్ణంలో ప్రవహించగా,ఆంధ్రప్రదేశ్‌లో 48,276 చ. కి. మీ. విస్తీర్ణంలో ప్రవహిస్తుంది.<ref name="Garg1999">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=nrcqGF3agsEC&pg=PA7|title=International and interstate river water disputes|last=Garg|first=Santosh Kumar|publisher=Laxmi Publications|year=1999|isbn=978-81-7008-068-8|pages=7–8|accessdate=2020-04-04}}</ref>
=== కిన్నెరసాని ===
[[దస్త్రం:Kundu river.JPG|thumb|250x250px|కుందేరు నది]]
[[కిన్నెరసాని]] నది, తెలంగాణలోని [[వరంగల్ (పట్టణం)|వరంగల్]], భద్రాద్రి జిల్లాల గుందా ప్రవహించి, భద్రాచలానికి కాస్త దిగువన, [[పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా]]లో [[బూర్గంపాడు]], [[శ్రీధర-వేలేరు|వేలేరు]] గ్రామాల మధ్యన [[గోదావరి]]లో కలుస్తుంది.<ref>{{Cite web|url=http://www.telanganatourism.gov.in/nk-kinnerasani-dam.html|title=Archived copy|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20151023061524/http://www.telanganatourism.gov.in/nk-kinnerasani-dam.html|archive-date=23 October 2015|access-date=2020-04-06}}</ref> ఇది గోదావరికి ముఖ్యమైన ఉపనది.[[తెలంగాణ|తెలంగాణ రాష్ట్రం]],[[భద్రాద్రి కొత్తగూడెం జిల్లా]],[[పాల్వంచ]] వద్ద ఈ నదిపై కిన్నెరసాని ఆనకట్ట అని పిలువబడే ఆనకట్టను ఈ నదిపై నిర్మించారు.ఆనకట్ట యొక్క వెనుక జలాలు చుట్టుపక్కల కొండలతో చుట్టుముట్టబడి కిన్నెరసాని వన్యప్రాణులను అభయారణ్యం పరిసరాల్లో రక్షించబడతాయి.
=== కుందేరు ===
Line 27 ⟶ 30:
=== గుండ్లకమ్మ ===
[[దస్త్రం:Jalapatham.JPG|thumb|250x250px|గండ్లకమ్మ నదిపై నెమలిగుండం జలపాతం]]
[[గుండ్లకమ్మ]] నది, ఆంధ్రప్రదేశ్ రాష్ట్రం తూర్పు- మధ్య భాగం గుండా ప్రవహించే కాలానుగుణ జలమార్గం.తూర్పు కనుమల శాఖకు చెందిన [[నల్లమల అడవులు|నల్లమల అడవులలోని]] కొండలలో కర్నూలు జిల్లా, [[నంద్యాల]], [[ఆత్మకూరు]] మండలాల సరిహద్దులో [[గుండ్ల బ్రహ్మేశ్వరం]] వద్ద 800 మీటర్ల (2900 అడుగులు) ఎత్తులో పుడుతుంది. దీని ప్రధాన రిజర్వాయర్ సముద్రమట్టానికి 425 మీటర్ల ఎత్తులో ప్రకాశం జిల్లాలోని [[అర్ధవీడు]] గ్రామానికి 6 కి.మీ. దూరంలో ఉంది.దట్టమైన అటవీ కొండల నుండి అనేక వంపుల తిరుగుతూ ప్రయాణించేటప్పుడు అనేక పర్వత ప్రవాహాలు దీనిలో కలుస్తాయి. ఇది ఉత్తర ఈశాన్య దిశగా ప్రవహిస్తుంది. [[కంభం|కుంభం]] పట్టణం సమీపంలో ఉన్న మైదానంలోకి ప్రవేశించి.అదే పేరుగల పట్టణం గుండా ప్రవహిస్తుంది. [[నల్లమల్ల కొండలు|నల్లమల్ల కొండల]] నుండి ఉద్భవించిన అన్ని నదులలో గుండ్లకమ్మ అతిపెద్దది.
=== గోస్తినీ ===
[[దస్త్రం:Eastern Ghats view over Gosthani Reservoir at Tatipudi.jpg|thumb|250x250px|తాటిపూడి వద్ద గోస్తినీ నది]]
[[గోస్తని నది|గోస్తినీ నది]], తూర్పు కనుమలలోని అనంతగిరి కొండలలో జన్మించింది.నది మూలానికి సమీపంలో ఉన్న బొర్రా గుహల గుండా ఈ నది ప్రవహిస్తుంది. భీమునిపట్నం సమీపంలో తీరం ద్వారా బంగాళాఖాతం సముద్రంలో కలవటానికి ముందు 120 కి. మీ. దూరం ప్రవహిస్తుంది.నదీ పరీవాహక ప్రాంతం రెండు తీర జిల్లాలైన విజయనగరం, విశాఖపట్నం జిల్లాల గుండా సాగుతుంది.విశాఖపట్నం జిల్లా మొత్తం వైశాల్యంలో 3% గోస్తినీ నది పరీవాహక విస్తీర్ణం పరిధిలో ఉంది.<ref>{{Cite web|url=https://web.archive.org/web/20100820124526/http://irrigation.cgg.gov.in/dp/VishakapatnamDistrictProfile.jsp|title=Water Resources Information System|date=2010-08-20|website=web.archive.org|access-date=2020-04-05}}</ref> ఈ నది వర్షాధారం ఆధారపడి ప్రవహిస్తుంది.సగటున 110 సెం.మీ. వర్షపాతం అందుతుంది.ఎక్కువ భాగం నైరుతి రుతుపవనాలపై ఆధారపడి ఉంది.
| |||