అండమాన్ నికోబార్ దీవులు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
సమాచారపెట్టె అనువాదం |
ChaduvariAWBNew (చర్చ | రచనలు) చి clean up with AWB, typos fixed: జూన్ 1, 1778 → 1778 జూన్ 1 (2), 1 జనవరి 1756 → 1756 జనవరి 1 (4), ఆగష్టు → ఆగస్టు, అక్టోబర్ → అక్టోబరు (3), డి ట్యాగులు: AutoWikiBrowser విశేషణాలున్న పాఠ్యం |
||
పంక్తి 73:
భూభాగం విస్తీర్ణం సుమారు 150 చ.కి.మీ.[[ఇండోనేషియా|ఇండోనేషియాలోని]] ఆషేకు ఉత్తరంగా ఉటుంది. ఈ దీవులను [[థాయిలాండ్]], [[మయన్మార్]] నుండి [[అండమాన్ సముద్రం]] వేరు చేస్తోంది. ఇందులో రెండు ద్వీప సమూహాలున్నాయి - [[అండమాన్ దీవులు]] (పాక్షికంగా), [[నికోబార్ జిల్లా|నికోబార్ దీవులు]], వీటిని 150 కిలోమీటర్ల వెడల్పు గల [[పది డిగ్రీ ఛానల్|టెన్ డిగ్రీ ఛానల్]] ( 10 ° N సమాంతరం ) వేరుచేస్తోంది. ఈ [[అక్షాంశం|అక్షాంశానికి]] ఉత్తరాన అండమాన్లు, దక్షిణాన నికోబార్లు (వీటి మధ్య దూరం 179 కిమీ) ఉన్నాయి. ఈ దీవులకు తూర్పున అండమాన్ సముద్రం, పశ్చిమాన బంగాళాఖాతం ఉంది.
ఈ కేంద్రపాలిత ప్రాంతానికి
ఈ ద్వీపాల్లో [[భారత రక్షణ దళాలు|భారత సాయుధ దళాల]]<nowiki/>కు చెందిన అండమాన్ నికోబార్ కమాండ్ ఉంది. త్రివిధ దళాలకు చెందిన భౌగోళిక కమాండు ఇదొక్కటే.
పంక్తి 94:
=== డేనిష్ వలసరాజ్యాల కాలం, బ్రిటిష్ పాలన ===
[[దస్త్రం:Andaman_tribals_fishing_(c._1870).jpg|thumb|అండమాన్ గిరిజనుల ఫిషింగ్ (మ .1870)]]
1755
1778 జూన్ 1
1789 లో బ్రిటిష్ వారు గ్రేట్ అండమాన్ పక్కన ఉన్న చాతామ్ ద్వీపంలో నావికా స్థావరాన్ని, ఒక జైలు కాలనీనీ స్థాపించారు. అక్కడే ఇప్పుడు పోర్ట్ బ్లెయిర్ పట్టణం ఉంది. రెండు సంవత్సరాల తరువాత ఈ కాలనీని గ్రేట్ అండమాన్ లోని పోర్ట్ కార్న్వాలిస్కు తరలించారు. కాని వ్యాధి కారణంగా 1796 లో దీన్ని వదిలేసారు.
16
1858 లో బ్రిటిష్ వారు మళ్ళీ పోర్ట్ బ్లెయిర్ వద్ద ఒక కాలనీని స్థాపించారు, ఇది మరింత శాశ్వతంగా నిర్మించారు. [[భారత ఉపఖండము|భారత ఉపఖండం]] నుండి నేరస్థులను పంపించడం కోసం ఒక శిక్షా కాలనీని ఏర్పాటు చేయడం ప్రాథమిక
1872 లో అండమాన్ ద్వీపాలు, నికోబార్ ద్వీపాలు పోర్ట్ బ్లెయిర్లో ఒకే చీఫ్ కమిషనర్ కింద ఐక్యమయ్యాయి.
=== రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం ===
రెండవ [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం|ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో]], ఈ ద్వీపాలు ఆచరణాత్మకంగా జపనీస్ నియంత్రణలో, నామమాత్రంగా [[సుభాష్ చంద్రబోస్]] యొక్క అర్జీ హుకుమాటే ఆజాద్ హింద్ అధికారం క్రింద ఉన్నాయి. యుద్ధ సమయంలో బోసు ఈ ద్వీపాలను సందర్శించి, వాటి పేర్లను "షహీద్-ద్వీప్" (అమరవీరుల ద్వీపం) అని,
22 ఫిబ్రవరి 1944 న భారత జాతీయ సైన్యానికి చెందిన జనరల్ లోగానాథన్ను అండమాన్ నికోబార్ దీవులకు గవర్నర్గా నియమించారు. అతను నలుగురు ఐఎన్ఎ అధికారులతో పాటు -మేజర్ మన్సూర్ అలీ అల్వి, సబ్. లెఫ్టినెంట్ ఎండి ఇక్బాల్, లెఫ్టినెంట్ సుబా సింగ్, స్టెనోగ్రాఫర్ శ్రీనివాసన్ లతో కలిసి పోర్ట్ బ్లెయిర్లోని లాంబలైన్ విమానాశ్రయంలో దిగాడు.
జపాన్ వైస్ అడ్మిరల్ హరా టీజో, మేజర్-జనరల్ తమెనోరి సాటోలు, 1945
=== స్వాతంత్ర్యం తరువాత ===
[[దస్త్రం:The_British_Occupation_of_the_Nicobar_Islands,_1945_SE5438.jpg|thumb|1945 లో లొంగిపోయిన తరువాత జపాన్ సైనిక ప్రతినిధి బృందం, ద్వీపాలను
భారతదేశం (1947), [[మయన్మార్|బర్మా]] (1948) రెండింటి స్వాతంత్య్రం సమయంలో, వెనకి పోతున్న బ్రిటిషు వారు ఈ ద్వీపాల్లోని [[ఆంగ్లో ఇండియన్|ఆంగ్లో-ఇండియన్స్]]
1980 ల నుండి భారతదేశం ఈ ద్వీపాలలో రక్షణ సౌకర్యాలను అభివృద్ధి చేస్తోంది. బంగాళాఖాతం, మలక్కా జలసంధిలో భారతదేశపు వ్యూహాత్మక పాత్రలో ఈ ద్వీపాలకు ఇప్పుడు కీలక స్థానం ఉంది. <ref>{{Cite journal|last=David Brewster|title=India's Defence Strategy and the India-ASEAN Relationship. Retrieved 24 August 2014|url=https://www.academia.edu/7716140}}</ref>
=== 2004 సునామి ===
26
సునామీలో ప్రాణాలు కోల్పోయిన వారిలో అత్యధికులు ద్వీపాల్లో బయటి నుండి వచ్చి ఇకడ స్థిరపడ్డవారు, పర్యాటకులే. ఆదివాసీ ప్రజలు చాలావరకూ ప్రాణాలతో బయటపడ్డారు. ఎందుకంటే పెద్ద భూకంపాలను అనుసరించి పెద్ద సునామీలు వస్తాయని తరతరాలుగా వస్తున్న మౌఖిక సంప్రదాయాలు వారిని ఖాళీచెయ్యమని హెచ్చరించాయి. <ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4181855.stm|title=Tsunami folklore 'saved islanders'|date=20 January 2005|work=BBC News|access-date=23 April 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20090930002820/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4181855.stm|archive-date=30 September 2009}}</ref>
పంక్తి 126:
== భౌగోళిక ==
[[దస్త్రం:Barren_I_Andamans_ISS006-E-33378.jpg|thumb|అండమాన్ దీవులలోని [[బ్యారెన్ ఐలాండ్|బారెన్ ద్వీపం]]]]
ఈ భూభాగంలో మొత్తం 8.249 చ.కి.మీ విస్తీర్ణం గల 572 [[ద్వీపం|ద్వీపాలు]] <ref>{{వెబ్ మూలము}}</ref> ఉన్నాయి. వీటిలో సుమారు 38 దీవుల్లో ప్రజలు నివసిస్తున్నారు. ఈ ద్వీపాలు 6° నుండి 14° ఉత్తర అక్షాంశాల మధ్య,
ఈ కేంద్రపాలిత ప్రాంతపు రాజధాని పోర్ట్ బ్లెయిర్ [[కోల్కాతా|కోల్కతా]] నుండి 1,255 కి.మీ దూరం లోను, [[విశాఖపట్నం]] నుండి 1,200 కి.మీ., [[చెన్నై]] నుండి 1,190 కి.మీ. దూరం లోనూ ఉంది. <ref name="Planning Commission Report" /> {{Rp|33}} అండమాన్ నికోబార్ సమూహానికి ఉత్తర కొనన స్థానం [[హుగ్లీ నది]] ముఖద్వారం నుండి 901 కి.మీ. దూరం లోను, మయన్మార్ నుండి 190 కి.మీ. దూరం లోనూ ఉంది. అన్నిటి కంటే దక్షిణాన ఉన్న దీవి, గ్రేట్ నికోబార్. ఈ దీవి లోని దక్షిణ కొసన
[[భారత దేశం|భారతదేశంలోని]] ఏకైక అగ్నిపర్వతం, [[బ్యారెన్ ఐలాండ్|బారెన్ ఐలాండ్]], అండమాన్ నికోబార్లలో ఉంది. ఇది చురుకైన అగ్నిపర్వతం. చివరిగా 2017 లో విస్ఫోటనం చెందింది. బరాటాంగ్ ద్వీపంలో ఒక మట్టి అగ్నిపర్వతం కూడా ఉంది, ఈ మట్టి అగ్నిపర్వతాలు అప్పుడప్పుడు విస్ఫోటనం చెందాయి, 2005 లో జరిగిన విస్ఫోటనాలు 2004 హిందూ మహాసముద్రం భూకంపంతో సంబంధం కలిగి ఉన్నాయని భావిస్తున్నారు. అంతకు ముందరి పెద్ద విస్ఫోటనం
2018
=== సిస్టర్స్ ===
సిస్టర్స్ అనేవి రెండు చిన్న జనావాసాలు లేని ద్వీపాలు. తూర్పు సిస్టర్ ద్వీపం, వెస్ట్ సిస్టర్ ద్వీపం, అండమాన్ ద్వీపసమూహంలో, డంకన్ పాసేజ్కు ఉత్తరం వైపున, సుమారు పాసేజ్ ద్వీపానికి 6 కి.మీ. ఆగ్నేయంగా, నార్త్ బ్రదర్కు 18 కి.మీ. ఉత్తరాన ఉన్నాయి. ఈ ద్వీపాల మధ్య ఎడం 250 మీటర్లు. వీటిని [[పగడపు దిబ్బ|పగడపు దిబ్బలు]] కలుపుతాయి. ఈ దీవులు
అండమాన్లో బ్రిటిష్ వారు ఒక కాలనీని స్థాపించడానికి ముందు, లిటిల్ అండమాన్ ద్వీపంలోని ఒంగే ప్రజలు చేపలు పట్టడం కోసం సిస్టర్స్ దీవులకు అప్పుడప్పుడు వెళ్తూండేవారు. 1890 - 1930 మధ్యకాలంలో తమ తాత్కాలిక స్థావరమైన రట్లాండ్ ద్వీపానికి వెళ్ళే మార్గంలో ఈ ద్వీపాలు ఒక స్థానంగా ఉండవచ్చు.
పంక్తి 145:
== ఫ్లోరా ==
[[దస్త్రం:Map_of_Nicobar_and_Andaman_Islands-en.svg|thumb|పోర్ట్ బ్లెయిర్ చుట్టూ అదనపు వివరణాత్మక ప్రాంతంతో అండమాన్
అండమాన్ నికోబార్ దీవులను ఉష్ణమండల వర్షారణ్య పందిరి కప్పేసి ఉంటుంది. ఇది భారతీయ, మయన్మార్, మలేషియా స్థానిక జాతులసమ్మిశ్రితంగా ఉంటుంది. ఇప్పటివరకు, సుమారు 2,200 రకాల మొక్కలు నమోదయ్యాయి, వాటిలో 200 స్థానికంగా మాత్రమే ఉంటాయి. మరో 1,300 భారతదేశం ప్రధాన భూభాగంలో ఎక్కడా కనబడవు.
దక్షిణ అండమాన్ అడవులలో ఎపిఫైటిక్ వృక్షసంపద, ఎక్కువగా ఫెర్న్లు, ఆర్కిడ్లు పెరుగుతాయి. మధ్య అండమాన్ లో ఎక్కువగా తేమతో కూడిన ఆకురాల్చే అడవు లున్నాయి . ఉత్తర అండమాన్లలో తడి సతత హరిత అడవులు ఉన్నాయి. ఉత్తర నికోబార్ దీవుల్లో (కార్ నికోబార్, బాటిమల్వ్తో సహా) సతత హరిత అడవులు అసలే లేవు. అయితే
ఈ విలక్షణమైన అటవీ కవరేజి పన్నెండు రకాలుగా ఉంటుంది, అవి:
పంక్తి 175:
ఈ భూభాగంలో సుమారు 225 రకాల [[సీతాకోకచిలుక|సీతాకోకచిలుకలు]], చిమ్మటలు ఉన్నాయి . ఈ ద్వీపాలకు స్థానికమైనవి పది జాతులు ఉన్నాయి. [[మౌంట్ హార్రియట్ జాతీయ ఉద్యానవనం|మౌంట్ హ్యారియెట్ నేషనల్ పార్క్]] లో అనేక రకాల సీతాకోకచిలుకలు, చిమ్మటలూ ఉంటాయి.
ఈ ద్వీపాలు విలువైన షెల్ఫిష్లకు
== జనాభా ==
పంక్తి 214:
|
|}
అండమాన్ దీవుల్లో సుమారు 400–450 స్వదేశీ అండమానీస్ ఉన్నారు. ప్రత్యేకించి జరావా, [[సెంటినలీస్|సెంటినెలీస్]] ద్వీపాల్లో ఉన్నవారు తమ స్వేచ్ఛను
=== భాషలు ===
{{Pie chart|thumb=right|label4=[[Telugu language|Telugu]]|label1=[[Bengali language|Bengali]]|value1=28.49|color1=Red|label2=[[Hindi language|Hindi]]|value2=19.29|color2=Orange|label3=[[Tamil language|Tamil]]|value3=15.20|color3=Blue|caption=Languages of Andaman and Nicobar Islands 2011|color4=Yellow|value4=13.24|label5=[[Nicobarese language|Nicobarese]]|value5=7.65|color5=purple|label6=[[Malayalam language|Malayalam]]|value6=7.22|color6=Green|label7=Others|value7=8.91|color7=grey|other=}}అండమాన్ నికోబార్ దీవులలో [[బంగ్లా భాష|బెంగాలీ]] ఎక్కువగా మాట్లాడుతారు.
=== మతం ===
{{Pie chart|thumb=right|color3=Green|label1=[[Hinduism]]|color1=Orange|value1=69.44|label2=[[Christianity]]|color2=DodgerBlue|value2=21.7|label3=[[Islam]]|caption=Religion in Andaman and Nicobar (2011)<ref name="census2011">{{cite web|title=Population by religion community – 2011|url=http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-01/DDW00C-01%20MDDS.XLS|website=Census of India, 2011|publisher=The Registrar General & Census Commissioner, India|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150825155850/http://www.censusindia.gov.in/2011census/C-01/DDW00C-01%20MDDS.XLS|archivedate=25 August 2015}}</ref>|label4=[[Sikhism]]|value3=8.51|color4=DarkKhaki|value4=0.33|label5=[[Buddhism]]|color5=Yellow|value5=0.08|label6=Other or non-religious|color6=Black|value6=0.5}}అండమాన్ నికోబార్ దీవులలో ఎక్కువ మంది ప్రజలు [[హిందూ మతం|హిందువులు]] (69.44%), క్రైస్తవులు జనాభాలో 21.7% మందితో అతిపెద్ద
== పరిపాలన ==
1874 లో, బ్రిటిష్ వారు అండమాన్ నికోబార్ దీవులను ఒక చీఫ్ కమిషనర్ నేతృత్వంలోని ఒక పరిపాలనా భూభాగంలో దాని న్యాయ నిర్వాహకుడిగా ఉంచారు.
=== పరిపాలనా విభాగాలు ===
పంక్తి 266:
== ఆర్థికం ==
[[దస్త్రం:Andaman_Islands_SPOT_1281.jpg|thumb|స్పాట్ ఉపగ్రహం చూసిన లిటిల్ అండమాన్ ద్వీపం.]]
[[దస్త్రం:Andaman_ross_is.jpg|thumb|రాస్ ద్వీపం -
మొత్తం 1,20,280 ఎకరాల భూమి సాగులో ఉంది. [[బియ్యము|వరి]], ప్రధాన ఆహార పంట. ఎక్కువగా కొబ్బరి అయితే, అండమాన్ ద్వీపాల సమూహంలో వరి ఎక్కువగా పండిస్తారు. నికోబార్ దీవుల్లో కొబ్బరి, [[వక్క]] వంటి వాణిజ్య పంటలు పండిస్తారు. పప్పుధాన్యాలు, నూనె గింజలు, కూరగాయలూ పండిస్తారు. [[రబీ పంట|దాళవా సీజన్లో]] [[బియ్యము|వరి]] సాగు చేస్తారు.. [[మామిడి]], [[సపోటా]], [[బత్తాయి|నారింజ]], [[అరటి]], [[బొప్పాయి]], పైనాపిల్, [[మూల పంటలు|రూట్ పంటలు]] వంటి వివిధ రకాల పండ్లను రైతుల యాజమాన్యంలోని కొండ భూమిలో పండిస్తారు. మిరియాలు, [[లవంగము|లవంగం]], [[జాజికాయ]], [[దాల్చిన చెక్క|దాల్చినచెక్క]] వంటి సుగంధ ద్రవ్యాలను కొండవాలుల్లో బహుళ
=== ఇండస్ట్రీ ===
పంక్తి 275:
=== పర్యాటకం ===
అండమాన్ నికోబార్ దీవులు ఒక ప్రధాన పర్యాటక కేంద్రంగా అభివృద్ధి చెందుతున్నాయి. సూందరమైన
[[దస్త్రం:A_statue_of_Vinayak_Damodar_Savarkar.jpg|thumb|సెల్యులార్ జైలు వద్ద వినాయక్ దామోదర్ సావర్కర్ విగ్రహం.]]
పోర్ట్ బ్లెయిర్లో, సెల్యులార్ జైలు, మహాత్మా గాంధీ మెరైన్ నేషనల్ పార్క్, అండమాన్ వాటర్ స్పోర్ట్స్ కాంప్లెక్స్, చాతం సా మిల్, మినీ జూ, కార్బిన్స్ కోవ్, చిడియా టాపు, వాండూర్ బీచ్, ఫారెస్ట్ మ్యూజియం, ఆంత్రోపోలాజికల్ మ్యూజియం, ఫిషరీస్ మ్యూజియం, నావల్ మ్యూజియం (సముద్రికా), రాస్ ఐలాండ్, నార్త్ బే ఐలాండ్ లు ముఖ్యమైన చూడదగ్గ ప్రదేశాలు. ఇంతకు ముందు సందర్శించిన వైపర్ ద్వీపాన్ని ఇప్పుడు మూసివేసారు. ఇతర ప్రదేశాలలో రాధనగర్ బీచ్కు ప్రసిద్ధి చెందిన హావ్లాక్ ద్వీపం, స్కూబా డైవింగ్ / స్నార్కెలింగ్ / సీ వాకింగ్ కోసం నీల్ ఐలాండ్, సిన్క్యూ ఐలాండ్, సాడిల్ పీక్, మౌంట్ హ్యారియెట్, బురద అగ్నిపర్వతం ఉన్నాయి. ఉత్తర అండమాన్ వద్ద ఉన్న డిగ్లిపూర్ కూడా 2018 లో ప్రాచుర్యం పొందింది. చాలా మంది పర్యాటకులు ఉత్తర అండమాన్ను సందర్శించడం ప్రారంభించారు. దక్షిణ సమూహం (నికోబార్ దీవులు) పర్యాటకులకు ఎక్కువగా అందుబాటులో ఉండదు.
పంక్తి 284:
=== స్థూల-ఆర్థిక ధోరణి ===
అండమాన్ నికోబార్ దీవుల స్థూల రాష్ట్ర ఉత్పత్తి (జిఎస్డిపి) మార్కెట్ ధరల ధోరణి యొక్క చార్ట్ ఇది
{| class="wikitable"
!ఇయర్
పంక్తి 315:
=== అంతర్జాలం ===
ద్వీపాలలో ఇంటర్నెట్ సదుపాయం పరిమితంగా ఉంటుంది. బాహ్య ప్రపంచానికి అన్ని కనెక్టివిటీలు ఉపగ్రహ లింకుల ద్వారానే వెళ్ళాలి కాబట్టి ఈ కనెక్టివిటీ కూడా అంత నమ్మకంగా ఉండదు. భారత్ బ్రాడ్బ్యాండ్ నెట్వర్క్ ఇక్కడి ఐదు ద్వీపాల నుండి [[చెన్నై]] వరకు ఫైబర్ ఆప్టిక్ [[జలాంతర్గామి సమాచార కేబుల్|జలాంతర్గామి కేబుల్ను]] నిర్మిస్తోంది,
== ఇవికూడా చూడండి ==
|