వికీపీడియా

అండమాన్ నికోబార్ దీవులు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
చి clean up with AWB, typos fixed: జూన్ 1, 1778 → 1778 జూన్ 1 (2), 1 జనవరి 1756 → 1756 జనవరి 1 (4), ఆగష్టు → ఆగస్టు, అక్టోబర్ → అక్టోబరు (3), డి
ట్యాగులు: AutoWikiBrowser విశేషణాలున్న పాఠ్యం
చి AWB తో "మరియు" ల తొలగింపు, typos fixed: డిసెంబరు 1756 → 1756 డిసెంబరు (6), లో → లో , → (5)
పంక్తి 94:
=== డేనిష్ వలసరాజ్యాల కాలం, బ్రిటిష్ పాలన ===
[[దస్త్రం:Andaman_tribals_fishing_(c._1870).jpg|thumb|అండమాన్ గిరిజనుల ఫిషింగ్ (మ .1870)]]
1755 డిసెంబరు 12 న డేనిష్ ఈస్ట్ ఇండియా కంపెనీ నుండి సెటిలర్లు నికోబార్ దీవులకు రావడంతో ఈ ద్వీపాలలో వ్యవస్థీకృత యూరోపియన్ వలసల చరిత్ర ప్రారంభమైంది. 1756 జనవరి 1 న, నికోబార్ దీవులను డేనిష్ కాలనీగా మార్చారు, మొదట దీనిని న్యూ డెన్మార్క్ అని పిలిచారు, <ref name="worldstatesmen.org">{{వెబ్ మూలము|author=ben cahoon|url=http://www.worldstatesmen.org/India_BrProvinces.htm|title=Provinces of British India|publisher=Worldstatesmen.org|accessdate=8 July 2013}}</ref> తరువాత (డిసెంబరు 1756 డిసెంబరు) ఫ్రెడెరిక్ ద్వీపాలు ( ''ఫ్రెడెరిక్‌సోర్న్'') అన్నారు. 1754-1756 సమయంలో వారు ట్రాంక్యూబార్ (డేనిష్ భారతదేశంలో ఉంది) నుండి పరిపాలించారు. 1759 ఏప్రిల్ 14 - 1768 ఆగస్టు 19 మధ్య, 1787 నుండి 1807/05 వరకు, 1814 నుండి 1831 వరకు, 1830 నుండి 1834 వరకు. ఆ తరువాత 1848 నుండి శాశ్వతంగానూ వ్యాప్తి చెందడంతో ఈ ద్వీపాలను విడిచిపెట్టేసారు <ref name="worldstatesmen.org" />
 
1778 జూన్ 1 నుండి 1784 వరకు, డెన్మార్క్ నికోబార్ దీవులకు తన వాదనలను విరమించుకుందని పొరపాటున భావించిన ఆస్ట్రియా, వాటిపై ఒక కాలనీని స్థాపించడానికి ప్రయత్నించి, <ref name="ColVoy">{{వెబ్ మూలము|url=http://www.colonialvoyage.com/DanishP.html|title=Chronology of Danish Colonial Settlements|first=Marco|last=Ramerini|publisher=ColonialVoyage.com|accessdate=16 November 2010}}</ref> వాటికి '''థెరేసియా దీవులు అని''' పేరు పెట్టారు. <ref name="worldstatesmen.org" />
పంక్తి 100:
1789 లో బ్రిటిష్ వారు గ్రేట్ అండమాన్ పక్కన ఉన్న చాతామ్ ద్వీపంలో నావికా స్థావరాన్ని, ఒక జైలు కాలనీనీ స్థాపించారు. అక్కడే ఇప్పుడు పోర్ట్ బ్లెయిర్ పట్టణం ఉంది. రెండు సంవత్సరాల తరువాత ఈ కాలనీని గ్రేట్ అండమాన్ లోని పోర్ట్ కార్న్వాలిస్‌కు తరలించారు. కాని వ్యాధి కారణంగా 1796 లో దీన్ని వదిలేసారు.
 
16 అక్టోబరు 1868 అక్టోబరు న నికోబార్ దీవులపై హక్కులను డెన్మార్కు బ్రిటన్‌కు విక్రయించడంతో ఇక్కడ [[డెన్మార్క్]] ఉనికి అధికారికంగా ముగిసింది, <ref name="ColVoy" /> ఇది 1869 లో [[బ్రిటీష్ ఇండియాలోని ప్రెసిడెన్సీలు, ప్రావిన్సులు|బ్రిటిష్ ఇండియాలో]] భాగమైంది.
 
1858 లో బ్రిటిష్ వారు మళ్ళీ పోర్ట్ బ్లెయిర్ వద్ద ఒక కాలనీని స్థాపించారు, ఇది మరింత శాశ్వతంగా నిర్మించారు. [[భారత ఉపఖండము|భారత ఉపఖండం]] నుండి నేరస్థులను పంపించడం కోసం ఒక శిక్షా కాలనీని ఏర్పాటు చేయడం ప్రాథమిక ఉద్దేశం. ఆ విధంగానే ఇక్కడ అప్రతిష్ఠాకరమైన సెల్యులార్ జైలు వెలిసింది. ప్రవాస లేదా ఏకాంత ద్వీపాంతర వాస శిక్ష విధించబడిన భారత స్వాతంత్ర్య సమరయోధులను బ్రిటిష్ ప్రభుత్వం ఇక్కడి [[సెల్యులార్ జైలు|సెల్యులర్ జైలు]]లో బంధించేది. ఈ జైలును ''కాలాపానీ'' అని కూడా పిలిచేవారు. [[పోర్ట్ బ్లెయిర్]] లోని ఈ సెల్యులర్ జైలును [[భారత్|భారతదేశ]] పు సైబీరియాగా పరిగణించేవారు.
పంక్తి 109:
రెండవ [[రెండవ ప్రపంచ యుద్ధం|ప్రపంచ యుద్ధ సమయంలో]], ఈ ద్వీపాలు ఆచరణాత్మకంగా జపనీస్ నియంత్రణలో, నామమాత్రంగా [[సుభాష్ చంద్రబోస్]] యొక్క అర్జీ హుకుమాటే ఆజాద్ హింద్ అధికారం క్రింద ఉన్నాయి. యుద్ధ సమయంలో బోసు ఈ ద్వీపాలను సందర్శించి, వాటి పేర్లను "షహీద్-ద్వీప్" (అమరవీరుల ద్వీపం) అని, "స్వరాజ్-ద్వీప్" (స్వీయ-పాలన ద్వీపం) అనీ మార్చాడు.
 
22 ఫిబ్రవరి 1944 ఫిబ్రవరి న భారత జాతీయ సైన్యానికి చెందిన జనరల్ లోగానాథన్‌ను అండమాన్ నికోబార్ దీవులకు గవర్నర్‌గా నియమించారు. అతను నలుగురు ఐఎన్ఎ అధికారులతో పాటు -మేజర్ మన్సూర్ అలీ అల్వి, సబ్. లెఫ్టినెంట్ ఎండి ఇక్బాల్, లెఫ్టినెంట్ సుబా సింగ్, స్టెనోగ్రాఫర్ శ్రీనివాసన్ లతో కలిసి పోర్ట్ బ్లెయిర్‌లోని లాంబలైన్ విమానాశ్రయంలో దిగాడు. 1944 మార్చి 21 న, అబెర్డీన్ బజారులోని గురుద్వారాకు సమీపంలో సివిల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్ ప్రధాన కార్యాలయాన్ని ఏర్పాటు చేసాడు. 1944 అక్టోబరు 2 న, కల్నల్. లోగనాథన్, మేజర్ అల్వీకి అధికారం అప్పగించి పోర్ట్ బ్లెయిర్ను విడిచిపెట్టి వెళ్ళాడు, మళ్ళీ తిరిగి రాలేదు. <ref>"Black Days in Andaman and Nicobar Islands" by [[Rabin Roychowdhury]], [Pub. Manas] Pubs. New Delhi</ref>
 
జపాన్ వైస్ అడ్మిరల్ హరా టీజో, మేజర్-జనరల్ తమెనోరి సాటోలు, 1945 అక్టోబరు 7 న పోర్ట్‌బ్లెయిర్‌ లోని జిమ్ఖానా గ్రౌండులో నిర్వహించిన కార్యక్రమంలో ఈ ద్వీపాలను 116 వ భారత పదాతిదళ బ్రిగేడ్ కమాండర్ బ్రిగేడియర్ జెఎ సాలమన్స్‌కు, ఇండియన్ సివిల్ సర్వీస్ చీఫ్ అడ్మినిస్ట్రేటర్ నోయెల్ కే ప్యాటర్సన్ కూ అప్పగించారు.
పంక్తి 120:
 
=== 2004 సునామి ===
26 డిసెంబరు 2004 డిసెంబరు న, అండమాన్ నికోబార్ దీవుల తీరాలు, [[2004 సునామీ|హిందూ మహాసముద్రంలో సముద్రగర్భ భూకంపం]] కారణంగా వచ్చిన 10 మీ. ఎత్తున ఎగసిన సునామీలో దెబ్బతిన్నాయి. 2 వేలకు పైగా ప్రజలు ప్రాణాలు కోల్పోయారు. 4,000 మందికి పైగా పిల్లలు అనాథలయ్యారు. లేదా తల్లిదండ్రుల్లో ఒకరిని కోల్పోయారు. కనీసం 40,000 మంది ప్రజలు నిరాశ్రయులయ్యారు. 46,000 మందికి పైగా గాయపడ్డారు. <ref name="TCLEE 30">{{Cite book|url=http://www.asce.org/Product.aspx?id=2147486137&productid=5511|title=Sumatra-Andaman Islands Earthquake and Tsunami of December 6, 2004: Lifeline Performance|publisher=ASCE, Technical Council on Lifeline Earthquake Engineering|year=2007|isbn=9780784409510|editor-last=Carl Strand and John Masek|location=Reston, VA|archive-url=https://web.archive.org/web/20131024115815/http://www.asce.org/Product.aspx?id=2147486137&productid=5511|archive-date=24 October 2013}}</ref> నికోబార్ దీవుల్లో ఎక్కువగా ప్రభావితమైనవి కచ్చల్, [[ఇందిరా పాయింట్]]<nowiki/>లు. ఇందిరా పాయింటు 4.25 మీటర్లు కుంగి, పాక్షికంగా సముద్రంలో మునిగిపోయింది. ఇందిరా పాయింట్ వద్ద దెబ్బతిన్న లైట్ హౌస్‌కు మరమ్మతులు చేసారు. మునిగిపోవడంతో పెద్ద మొత్తంలో భూభాగాన్ని కోల్పోయింది. సునామీకి ముందు {{Convert|8073|km2|abbr=on}} ఉన్న భూభాగం, ఇప్పుడు {{Convert|7950|km2|abbr=on}} మాత్రమే ఉంది. <ref>[[Effect of the 2004 Indian Ocean earthquake on India]]</ref>
 
సునామీలో ప్రాణాలు కోల్పోయిన వారిలో అత్యధికులు ద్వీపాల్లో బయటి నుండి వచ్చి ఇకడ స్థిరపడ్డవారు, పర్యాటకులే. ఆదివాసీ ప్రజలు చాలావరకూ ప్రాణాలతో బయటపడ్డారు. ఎందుకంటే పెద్ద భూకంపాలను అనుసరించి పెద్ద సునామీలు వస్తాయని తరతరాలుగా వస్తున్న మౌఖిక సంప్రదాయాలు వారిని ఖాళీచెయ్యమని హెచ్చరించాయి. <ref>{{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4181855.stm|title=Tsunami folklore 'saved islanders'|date=20 January 2005|work=BBC News|access-date=23 April 2010|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20090930002820/http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/4181855.stm|archive-date=30 September 2009}}</ref>
పంక్తి 266:
== ఆర్థికం ==
[[దస్త్రం:Andaman_Islands_SPOT_1281.jpg|thumb|స్పాట్ ఉపగ్రహం చూసిన లిటిల్ అండమాన్ ద్వీపం.]]
[[దస్త్రం:Andaman_ross_is.jpg|thumb|రాస్ ద్వీపం - డిసెంబరు 2004 డిసెంబరు [[సునామి|సునామీకి]] కొన్ని రోజుల ముందు.]]
మొత్తం 1,20,280 ఎకరాల భూమి సాగులో ఉంది. [[బియ్యము|వరి]], ప్రధాన ఆహార పంట. ఎక్కువగా కొబ్బరి అయితే, అండమాన్ ద్వీపాల సమూహంలో వరి ఎక్కువగా పండిస్తారు. నికోబార్ దీవుల్లో కొబ్బరి, [[వక్క]] వంటి వాణిజ్య పంటలు పండిస్తారు. పప్పుధాన్యాలు, నూనె గింజలు, కూరగాయలూ పండిస్తారు. [[రబీ పంట|దాళవా సీజన్లో]] [[బియ్యము|వరి]] సాగు చేస్తారు.. [[మామిడి]], [[సపోటా]], [[బత్తాయి|నారింజ]], [[అరటి]], [[బొప్పాయి]], పైనాపిల్, [[మూల పంటలు|రూట్ పంటలు]] వంటి వివిధ రకాల పండ్లను రైతుల యాజమాన్యంలోని కొండ భూమిలో పండిస్తారు. మిరియాలు, [[లవంగము|లవంగం]], [[జాజికాయ]], [[దాల్చిన చెక్క|దాల్చినచెక్క]] వంటి సుగంధ ద్రవ్యాలను కొండవాలుల్లో బహుళ అంతస్తుల పంటల పద్ధతిలో పండిస్తారు. ఈ ద్వీపాలలో రబ్బరు, ఎర్ర నూనె, [[పామే|తాటి]], నోని, [[జీడి|జీడిపప్పులను]] పరిమిత స్థాయిలో పండిస్తారు.
 
పంక్తి 315:
 
=== అంతర్జాలం ===
ద్వీపాలలో ఇంటర్నెట్ సదుపాయం పరిమితంగా ఉంటుంది. బాహ్య ప్రపంచానికి అన్ని కనెక్టివిటీలు ఉపగ్రహ లింకుల ద్వారానే వెళ్ళాలి కాబట్టి ఈ కనెక్టివిటీ కూడా అంత నమ్మకంగా ఉండదు. భారత్ బ్రాడ్‌బ్యాండ్ నెట్‌వర్క్ ఇక్కడి ఐదు ద్వీపాల నుండి [[చెన్నై]] వరకు ఫైబర్ ఆప్టిక్ [[జలాంతర్గామి సమాచార కేబుల్|జలాంతర్గామి కేబుల్‌ను]] నిర్మిస్తోంది, డిసెంబరు 2019 లోడిసెంబరులో పూర్తవుతుంది. <ref>{{Cite news|url=https://www.thehindu.com/news/national/other-states/its-2018-but-still-tough-to-get-online-in-the-andamans/article22785543.ece|title=It's 2018, but still tough to get online in the Andamans|last=Sridhar|first=Lalitha|date=17 February 2018|work=The Hindu|access-date=8 November 2018|language=en-IN|issn=0971-751X}}</ref> ప్రారంభ బ్యాండ్‌విడ్త్ 400 [[డేటా-రేటు యూనిట్లు|Gbit / s ఉంటుంది]], ఇది ప్రస్తుతం ఈ దివుల్లో ఉన్న బ్యాండ్‌విడ్తు కంటే 400 రెట్లు ఎక్కువ. <ref>{{వెబ్ మూలము}}</ref>
 
== ఇవికూడా చూడండి ==
"https://te.wikipedia.org/wiki/అండమాన్_నికోబార్_దీవులు" నుండి వెలికితీశారు