వికీపీడియా

అలెగ్జాండర్: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చరిత్రలో దిద్దుబాట్లను ఎంపిక చేసుకుంటూ తేడాలు చూడండి
← మునుపటి తేడాతరువాతి తేడా →
Content deleted Content added
విజువల్వికీటెక్స్ట్
విస్తరణ
→‎భారతదేశంపై దాడి: యుద్ధ రికార్డు
పంక్తి 65:
ఫిలిప్ పెల్లాకు తిరిగి వచ్చాక, అతను క్లియోపాత్రా యూరిడైస్‌ ప్రేమలో పడి క్రీస్తుపూర్వం 338 లో ఆమెను పెళ్ళి చేసుకున్నాడు, <ref>{{Cite journal|last=Green|first=Peter|date=1991|title=Alexander to Actium: The Historical Evolution of the Hellenistic Age (Hellenistic Culture and Society)|journal=The American Historical Review|location=Berkeley & Los Angeles|publisher=University of California Press|volume=1|pages=|doi=10.1086/ahr/96.5.1515|issn=1937-5239}}</ref> ఆమె అతని సేనాధిపతి అటాలస్‌కు మేనకోడలు. {{Sfn|Roisman|Worthington|2010|p=179}} ఈ పెళ్ళితో వారసునిగా అలెగ్జాండర్‌కు తాను వారసుడౌతాననే విషయంలో కొంత అభద్రతా భావం ఏర్పడింది. ఎందుకంటే క్లియోపాత్రా యూరిడైస్‌కు కుమారుడుపుడితే, అతడు సంపూర్ణ మాసిడోనియన్ వారసుడౌతాడు, అలెగ్జాండర్ సగం మాసిడోనియన్ మాత్రమే. {{Sfn|McCarty|2004|p=27}} వివాహ విందులో, తాగిన మత్తులో అటాలస్, ఈ పెళ్ళితో చట్టబద్ధమైన వారసుడు పుట్టేలా చెయ్యమని బహిరంగంగానే దేవతలను ప్రార్థించాడు. {{Sfn|Roisman|Worthington|2010|p=179}}
 
337 BCసా.పూ. లో అలెగ్జాండర్, తన తల్లితో కలిసి మాసిడోన్‌ను వదలిపెట్టి పారిపోయాడు. ఆమెను డొడోనా లో ఆమె సోదరుడు ఎపిరస్‌కు చెందిన అలెగ్జాండర్ I వద్ద వదలి, {{Sfn|Roisman|Worthington|2010|p=180}} తాను ఇల్లీరియాకు వెళ్ళాడు {{Sfn|Roisman|Worthington|2010|p=180}} అక్కడ అతను బహుశా గ్లాకియాస్‌ వద్ద ఆశ్రయం పొందాడు. కొన్ని సంవత్సరాల ముందు యుద్ధంలో వారిని ఓడించినప్పటికీ, వారు అతన్ని అతిథిగా పరిగణించారు. <ref>A History of Macedonia: Volume III: 336–167 B.C. By N. G. L. Hammond, F. W. Walbank</ref> అయితే, ఫిలిప్ రాజకీయ, సైనిక శిక్షణ పొందిన తన కొడుకును నిరాకరించాలని ఎప్పుడూ అనుకోలేదు. {{Sfn|Roisman|Worthington|2010|p=180}} దాంతో, ఆ ఇద్దరి మధ్య మధ్యవర్తిత్వం వహించిన కుటుంబ స్నేహితుడు డెమారటస్ ప్రయత్నాల కారణంగా అలెగ్జాండర్ ఆరు నెలల తరువాత మాసిడోన్‌కు తిరిగి వచ్చాడు. <ref>{{harvnb|Bose|2003|p=75}}, {{harvnb|Renault|2001|p=56}}</ref>
 
తరువాతి సంవత్సరంలో, కారియా లోని పెర్షియన్ సామంతుడు, పిక్సోడారస్, తన పెద్ద కుమార్తెను అలెగ్జాండర్ యొక్క సవతి సోదరుడు ఫిలిప్ అర్హిడియస్‌కు ఇచ్చాడు . {{Sfn|Roisman|Worthington|2010|p=180}} ఫిలిప్ అర్హిడియస్‌ను తన వారసునిగా చేసుకోవటానికి ఉద్దేశించినట్లుగా ఉందని ఒలింపియాస్, అలెగ్జాండర్ స్నేహితులు చాలా మంది అన్నారు. {{Sfn|Roisman|Worthington|2010|p=180}} తన కుమార్తెను చట్టవిరుద్ధమైన కొడుకుకు ఇవ్వకూడదనీ, అలెగ్జాండర్‌కు ఇవ్వమనీ పిక్సోడారస్‌కు చెప్పడానికి అలెగ్జాండర్, కొరింథ్‌కు చెందిన థెస్సాలస్ అనే నటుడిని పంపించాడు. ఈ విషయం విన్న ఫిలిప్, చర్చలను ఆపి, కారియన్ కుమార్తెను వివాహం చేసుకోవాలనుకున్నందుకు అలెగ్జాండర్‌ను తిట్టాడు. అతనికి మరింత మంచి వధువు తేవాలని అనుకుంటున్నట్లు చెప్పాడు. {{Sfn|Roisman|Worthington|2010|p=180}} ఫిలిప్ అలెగ్జాండర్ స్నేహితులు, నలుగురిని - హర్పాలస్, నియార్కస్, టోలెమీ, ఎరిజీయస్ - లను దేశం నుండి బహిష్కరించాడు. కొరింథీయుల చేత థెస్సాలస్‌ను గొలుసులతో బంధించి తెప్పించాడు. <ref>{{harvnb|McCarty|2004|p=27}}, {{harvnb|Renault|2001|p=59}}, {{harvnb|Lane Fox|1980|p=71}}</ref>
పంక్తి 72:
 
=== ప్రవేశం ===
[[దస్త్రం:Map_Macedonia_336_BC-en.svg|thumb|336 లో మాసిడోన్ రాజ్యం &nbsp; BCసా.పూ..]]
[[దస్త్రం:Deer_hunt_mosaic_from_Pella.jpg|thumb|స్టాగ్ హంట్ మొజాయిక్ యొక్క చిహ్నం, {{circa|300&nbsp;BC}} , పెల్లా నుండి; కుడి వైపున ఉన్న బొమ్మ బహుశా అలెగ్జాండర్ అయి ఉండవచ్చు. మొజాయిక్ తేదీని బట్టి, మధ్య పాపిడి తీసి పైకి దువ్విన జుట్టును బట్టీ చెప్పవచ్చు; చిత్రంలో రెండు అంచుల గొడ్డలి పట్టుకుని ఉన్న వ్యక్తి హెఫెస్టియోన్ అలెగ్జాండర్ యొక్క నమ్మకమైన సహచరుడు అయి ఉండవచ్చు ఒకటి. <ref name="bare_url_a">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=S-cTfNjEhrcC&pg=PA78|title=Alexander's Lovers|last=Chugg|first=Andrew|year=2006|isbn=9781411699601|page=78–79}}</ref>]]
సా.పూ. 326 వేసవిలో, ఒలింపియాస్ సోదరుడు, ఎపిరస్కు చెందిన అలెగ్జాండర్ I తో తన కుమార్తె క్లియోపాత్రా వివాహానికి ఫిలిప్‌ హాజరైనప్పుడు, అతని అంగరక్షకుల నాయకుడు కెప్టెన్ పౌసానియాస్ అతణ్ణి హత్య చేశాడు. {{Cref2|e}} పౌసానియాస్ తప్పించుకోవడానికి ప్రయత్నించగా అతనిని వెంబడించినవారు అతణ్ణి పట్తుకుని చంపారు. వీరిలో అలెగ్జాండర్ సహచరులు ఇద్దరు పెర్డిక్కాస్, లియోనాటస్ లు కూడా ఉన్నారు. అలెగ్జాండర్‌ను 20 సంవత్సరాల వయస్సులో ప్రభువులు, సైన్యమూ అక్కడికక్కడే రాజుగా ప్రకటించారు. {{Sfn|McCarty|2004|pp=30–31}} <ref>{{harvnb|Renault|2001|pp=61–62}}</ref> <ref name="Fox 1980 72">{{harvnb|Lane Fox|1980|p=72}}</ref>
పంక్తి 124:
పాంపే, [[జూలియస్ సీజర్]], [[ఆగస్టస్|అగస్టస్]] అందరూ అలెగ్జాండ్రియాలోని సమాధిని సందర్శించారు, అక్కడ అగస్టస్ అనుకోకుండా ముక్కును తన్నాడు. కాలిగులా తన సొంత ఉపయోగం కోసం సమాధి నుండి అలెగ్జాండర్ రొమ్ము పలకను తీసుకెళ్ళినట్లు చెబుతారు. క్రీ.శ. 200 ప్రాంతంలో, చక్రవర్తి సెప్టిమియస్ సెవెరస్ అలెగ్జాండర్ సమాధిని ప్రజలు దర్శించకుండా మూసివేసాడు. అతని కుమారుడు, వారసుడు, కారకాల్లా, అలెగ్జాండరంటే ఆరాధన కలిగినవాడు, తన పాలనలో సమాధిని సందర్శించారు. దీని తరువాత, సమాధి గతి ఏమైందనే దాని గురించిన వివరాలు అస్పష్టంగా ఉన్నాయి.
 
సిడాన్ సమీపంలో కనుగొన్న " అలెగ్జాండర్ సర్కోఫాగస్ " ను అలా పిలవడానికి కారణం అందులో అలెగ్జాండర్ అవశేషాలను ఉండేవని భావించినందువల్ల కాదు, కానీ దానిపై అలెగ్జాండర్, అతని సహచరులు పర్షియన్లతో పోరాడటం, వేటాడటం చిత్రించి ఉండడం వలన. ప్రస్తుతం ఇస్తాంబుల్ ఆర్కియాలజీ మ్యూజియంలో ఉంది. దీన్ని మొదట అబ్దలోనిమస్ యొక్క సార్కోఫాగస్ అని భావించారు (మరణం: 311 &nbsp; BCసా.పూ.), 331 లో ఇస్సస్ యుద్ధం ముగిసిన వెంటనే అలెగ్జాండర్ నియమించిన సిడాన్ రాజు ఇతడు. <ref>{{harvnb|Studniczka|1894|pp=226ff}}</ref> <ref>{{Cite journal|last=Bieber|first=M|year=1965|title=The Portraits of Alexander|journal=Greece & Rome|series=Second Series|volume=12|issue=2|pages=183–88|doi=10.1017/s0017383500015345}}</ref> అయితే, ఇటీవల, ఇది అబ్దలోనిమస్ మరణం కంటే పూర్వపుదని సూచించబడింది.
 
=== సామ్రాజ్యం యొక్క విభజన ===
[[దస్త్రం:Diadochi_EN.png|thumb|301 లో డియాడోచి రాజ్యాలు &nbsp; BCసా.పూ.: టోలెమిక్ కింగ్డమ్ (ముదురు నీలం), సెలూసిడ్ సామ్రాజ్యం (పసుపు), పెర్గామోన్ రాజ్యం (నారింజ), మాసిడోన్ రాజ్యం (ఆకుపచ్చ). రోమన్ రిపబ్లిక్ (లేత నీలం), కార్తాజినియన్ రిపబ్లిక్ ( ple దా) ఎపిరస్ రాజ్యం (ఎరుపు) కూడా చూపబడ్డాయి.]]
అలెగ్జాండర్ మరణం చాలా ఆకస్మికంగా జరిగిందంటే, అతని మరణవార్త గ్రీస్‌ చేరినపుడు, దాన్ని ప్రజలు వెంటనే నమ్మలేదు. <ref name="Roisman 2010 199">{{harvnb|Roisman|Worthington|2010|p=199}}</ref> అలెగ్జాండర్‌కు స్పష్టమైన లేదా చట్టబద్ధమైన వారసుడు లేడు. రోక్సేన్ ద్వారా అతనికు కలిగిన కుమారుడు అలెగ్జాండర్ IV, అలెగ్జాండర్ మరణం తరువాతనే జన్మించాడు. {{Sfn|Green|2007|pp=24–26}} డయోడోరస్ ప్రకారం, మరణ శయ్యపై ఉండగా రాజ్యాన్ని ఎవరికి అప్పగిస్తాడని అతన్ని సహచరులు అడిగారు; అతని క్లుప్తమైన సమాధానం "tôi kratistôi" - "అత్యంత బలవంతుడికి". మరొక సిద్ధాంతం ఏమిటంటే, అతని వారసులు కావాలనో లేదా తప్పుగానో "tôi Kraterôi"- "క్రెటెరస్‌కు" అని విన్నారు. ఈ క్రెటెరస్ యే, అలెగ్జాండర్, మాసిడోనియాకు కొత్తగా పట్టం గట్టినవాడు, అతడి మాసిడోనియాన్ దళాలను వెనక్కి, ఇంటికి నడిపిస్తున్నవాడు. <ref name="Shipley">{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=sAoiAwAAQBAJ&pg=PA40|title=The Greek World After Alexander 323–30 BC|last=Graham Shipley|date=2014|isbn=978-1-134-06531-8|page=40}}</ref>
 
పంక్తి 149:
 
== యుద్ధ రికార్డు ==
 
'''అలెగ్జాండర్''' (గ్రీకు Αλέξανδρος ο Μέγας, ''మెగాస్ అలెగ్జాండ్రోస్'', [[జులై 20]], క్రీ.పూ. 356 - [[జూన్ 11]], క్రీ.పూ. 323) [[గ్రీకు]] దేశములోని [[:en:Macedonia|మాసిడోనియా]] రాజ్యాన్ని పరిపాలించిన రాజు. ఇతను చనిపోయే సమయానికి, అప్పటి పురాతన గ్రీకులకు తెలిసినంతవరకు [[భూమి]]<nowiki/>ని ఆక్రమించుకున్నాడు.
{| class="wikitable sortable plainrowheaders" style="width:100%; font-size:90%; margin:1em auto 1em auto;"
! style="width:125px;" |తేదీ
! style="width:145px;" |యుద్ధం
! style="width:auto;" |చర్య
! style="width:115px;" |ప్రత్యర్థులు
! width="45" |రకం
! style="width:120px;" |దేశం (ప్రస్తుత కాలంలో)
! width="95" |ర్యాంకు
! width="65" |ఫలితం
|-
! scope="row" |<span style="display:none">338-08-02</span> 2 ఆగస్టు 338 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |[[Rise of Macedon]]
|<span style="display:none">Chaeronea</span>చెరోనియా పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Thebans]], [[ఏథెన్స్|Athenians]]
|పోరాటం
|[[గ్రీస్]]
|[[Prince|యువరాజు]]
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">335</span> 335 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |[[Alexander's Balkan campaign|బాల్కన్ దండయాత్ర]]
|<span style="display:none">Mount Haemus</span>మౌంట్ హేమస్ పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Getae]], [[Thracians]]
|పోరాటం
|[[బల్గేరియా]]
|[[మహారాజు|రాజు]]
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">335-12</span> డిసెంబరు 335 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |బాల్కన్ దండయాత్ర
|<span style="display:none">Pelium</span>పేలియమ్ ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Illyrians]]
|ముట్టడి
|[[అల్బేనియా|ఆల్బేనియా]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">335-12</span> డిసెంబరు 335 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |బాల్కన్ దండయాత్ర
|<span style="display:none">Peliumథెబెస్</span>థెబెస్ పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Thebans]]
|పోరాటం
|గ్రీస్
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">334-05</span> మే 334 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Granicus</span>గ్రానికస్ పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Achaemenid Empire]]
|పోరాటం
|[[టర్కీ]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">334</span> 334 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Miletus</span>మాలెటస్ ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Achaemenid Empire]], [[Milesians (Greek)|Milesians]]
|ముట్టడి
|టర్కీ
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">334</span> 334 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Halicarnassus</span>హాలికామస్స ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Achaemenid Empire]]
|ముట్టడి
|టర్కీ
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">333-11-05</span> 5 నవంబరు 333 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Issus</span>ఇస్సస్ పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Achaemenid Empire]]
|పోరాటం
|టర్కీ
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">332</span> జనవరి–July 332 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Tyreటయ్ర్</span>టైర్ ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Achaemenid Empire]], [[టైర్|Tyrians]]
|ముట్టడి
|[[లెబనాన్]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">332-10</span> అక్టోబరు 332 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Tyre</span> గాజా ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Achaemenid Empire]]
|ముట్టడి
|[[Palestine (region)|పాలస్తీనా]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">331-10-01</span> 1 అక్టోబరు 331 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Gaugamela</span>గౌగుమేలా పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Achaemenid Empire]]
|పోరాటం
|[[ఇరాక్]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">331-12</span> డిసెంబరు 331 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Uxian Defile</span> ఉక్సియన్ డిఫైల్ పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Uxians]]
|పోరాటం
|[[ఇరాన్]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">330-01-20</span> 20 జనవరి 330 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Persian Gate</span> పర్షియన్ గేట్ పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Achaemenid Empire]]
|పోరాటం
|ఇరాన్
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">329</span> 329 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Cyropolis</span> సైక్రోపోలిస్ ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Sogdians]]
|ముట్టడి
|[[తుర్కమేనిస్తాన్|తుర్క్‌మేనిస్తాన్]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">329-10</span> అక్టోబరు 329 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Jaxartes</span> జాక్సార్టెస్ పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Scythians]]
|పోరాటం
|[[ఉజ్బెకిస్తాన్]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">327</span> 327 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |పర్షియాపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Sogdian Rock</span>సోగ్డియన్ రాక్ ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Sogdians]]
|ముట్టడి
|ఉజ్బెకిస్తాన్
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">327</span> మే 327 – మార్చి 326 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |భారతదేశంపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Cophen</span> కోఫెన్ దండయాత్ర
|<span style="display:none">.</span>[[Aspasians]]
|దండయాత్ర
|[[ఆఫ్ఘనిస్తాన్]], [[పాకిస్తాన్]]
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">326-04</span> ఏప్రిల్ 326 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |భారతదేశంపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Aornos</span> అవోర్నోస్ ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Aśvaka]]
|ముట్టడి
|పాకిస్తాన్
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">326-05</span> మే 326 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |భారతదేశంపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Hydaspes</span> హైడాస్పెస్ పోరాటం
|<span style="display:none">.</span>[[Paurava]]
|పోరాటం
|పాకిస్తాన్
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|-
! scope="row" |<span style="display:none">325</span> నవంబరు 326 – ఫిబ్రవరి 325 సా.పూ.
| style="background:#ACBECF" |భారతదేశంపై దండయాత్ర
|<span style="display:none">Aornos</span> ముల్తాన్ ముట్టడి
|<span style="display:none">.</span>[[Malhi|Malli]]
|ముట్టడి
|పాకిస్తాన్
|రాజు
|విజయం
<span style="display:none">⁂</span>
|}
 
== భారతదేశంపై దాడి ==
"https://te.wikipedia.org/wiki/అలెగ్జాండర్" నుండి వెలికితీశారు