సౌర కుటుంబం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Arjunaraocbot (చర్చ | రచనలు) చి Bot: Automated text replacement (-deadurl=no +url-status=live) |
Arjunaraocbot (చర్చ | రచనలు) చి Bot: Automated text replacement (-deadurl=yes +url-status=dead) |
||
పంక్తి 6:
* గ్రహం అంటే సూర్యుని చుట్టూ తిరుగుతూండాలి. తనను తాను గోళాకారంలోకి మార్చుకునేంతటి గురుత్వ శక్తి కలిగి ఉండాలి. తనచుట్టూ ఉన్న చిన్న పాటి వస్తువులన్నిటినీ తనలో కలిపేసుకుని ఉండాలి. ఈ నిర్వచనం ప్రకారం, సౌర్ కుటుంబంలో 8 గ్రహాలున్నాయి. బుధుడు, శుక్రుడు, భూమి, అంగారకుడు, గురుడు, శని, యురేనస్, నెప్ట్యూన్. ప్లూటో, కైపర్ పట్టీలో తన చుట్టూ ఉన్న వస్తువులను మింగెయ్యలేదు కాబట్టి అది ఈ నిర్వచనంలో ఇమడదు.<ref name="FinalResolution"/>
* మరుగుజ్జు గ్రహం సూర్యుడి చుట్టూ తిరుగుతూండాలి. తన గురుత్వ శక్తి కారణంగా దాదాపు గోళాకారం లోకి మారి ఉండాలి. తన చుట్టూ ఉన్న చిన్నపాటి వస్తువులను తనలో కలిపేసుకుని ఉండ కూడదు. అది ఉపగ్రహమై ఉండకూడదు.<ref name="FinalResolution"/> ప్లూటో మరుగుజ్జు గ్రహం. మరో నాలుగు మరుగుజ్జు గ్రహాలను కూడా IAU గుర్తించింది. సెరెస్, హామియా, మాకెమాకె, ఎరిస్.<ref name=name>{{cite web |date=7 November 2008 |title=Dwarf Planets and their Systems |work=Working Group for Planetary System Nomenclature (WGPSN) |url=http://planetarynames.wr.usgs.gov/append7.html#DwarfPlanets |accessdate=13 July 2008 |publisher=U.S. Geological Survey}}</ref> Other objects commonly (but not officially) treated as dwarf planets include {{mpl|2007 OR|10}}, [[90377 Sedna|Sedna]], [[90482 Orcus|Orcus]], and [[50000 Quaoar|Quaoar]].<ref>{{cite web|title=IAU Planet Definition Committee |author=Ron Ekers |publisher=International Astronomical Union |url=http://www.iau.org/public_press/news/release/iau0601/newspaper/ |accessdate=13 October 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090603001603/http://www.iau.org/public_press/news/release/iau0601/newspaper/ |archivedate=3 June 2009 |df= }}</ref> In a reference to Pluto, other dwarf planets orbiting in the [[#Trans-Neptunian region|trans-Neptunian region]] are sometimes called "[[plutoid]]s".<ref name="IAU0804">{{cite news|date=11 June 2008 |title=Plutoid chosen as name for Solar System objects like Pluto |publisher=[[International Astronomical Union]], Paris |url=http://www.iau.org/public_press/news/release/iau0804 |accessdate=11 June 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080613121232/http://www.iau.org/public_press/news/release/iau0804/ |archivedate=13 June 2008 |df= }}</ref>
* సూర్యుడి చుట్టూ తిరుగుతున్న మిగతా వస్తువులను సౌరవ్యవస్థలోని చిన్న వస్తువులు అంటారు.<ref name="FinalResolution">{{cite news|title=The Final IAU Resolution on the definition of "planet" ready for voting |publisher=IAU |date=24 August 2006 |url=http://www.iau.org/iau0602.423.0.html |accessdate=2 March 2007 |
సూర్యుడి నుండి వెలువడే సౌర గాలులు (ఛార్జి పదార్థాల ప్రవాహం) ఇంటర్‌స్టెల్లార్ మీడియమ్‌లో ఒక బుడగ వంటి మండలాన్ని సృష్టిస్తాయి. దీన్ని హీలియోస్ఫియర్ అంటారు. సౌర గాలుల పీడనం, ఇంటర్‌స్టెల్లార్ మీడియమ్ లోని పీడనంతో ఎక్కడైతే సమానమౌతుందో ఆ బిందువును హీలియోపాజ్ అంటారు. హీలియోపాజ్ స్కాటర్డ్ డిస్క్ అంచు వరకూ ఉంటుంది. బహు దూరపు తోకచుక్కలకు మూలమని భావిస్తున్న [[ఊర్ట్ మేఘం]] హీలియోస్ఫియరుకు దాదాపు వెయ్యి రెట్ల దూరంలో ఆవల ఉంటుంది. సౌర కుటుంబం, [[పాలపుంత]] గాలక్సీలో ఓరియన్ బాహువులో గాలక్సీ కేంద్రం నుండి 26,000 [[కాంతి సంవత్సరం|కాంతి సంవత్సరాల]] దూరంలో ఉంది.
[[దస్త్రం:Solarsys.svg|right|357x357px|thumb|సౌరమండల జోన్లు,: ''ఈవలి (లోతట్టు) సౌరమండలము'', ''[[ఆస్టెరాయిడ్ పట్టీ]]'', ''[[రాక్షస గ్రహాలు (జోవియన్లు) రాక్షస గ్రహాలు]]'', [[క్యూపర్ బెల్ట్]]. ఇవన్నీ స్కేలు ప్రకరాం చూపబడలేదు.]]
== గ్రహాంతర మాధ్యమం ==
[[File:Heliospheric-current-sheet.gif|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Heliospheric-current-sheet.gif|ఎడమ|thumb|The [./https://en.wikipedia.org/wiki/Heliospheric_current_sheet heliospheric current sheet]]సౌరవ్యవస్థలోని అత్యధిక భాగం శూన్యమే. దీన్ని గ్రహాంతర మాధ్యమం (ఇంటర్‌ప్లానెటరీ మీడియమ్) అంటారు. కాంతితో పాటు, సూర్యుడు ఛార్జి పదార్థాల ప్రవాహాన్ని కూడా వెదజల్లుతూంటాడు. వీటిని సౌరగాలులు అంటారు. ఈ పదార్థాలు గంటకు 15 లక్షల కి.మీ. వేగంతో విస్తరిస్తూ,<ref>{{cite web|title=Solar Physics: The Solar Wind|work=Marshall Space Flight Center|date=16 July 2006<!--11:42:58-->|url=http://solarscience.msfc.nasa.gov/SolarWind.shtml|accessdate=3 October 2006|archive-url=https://www.webcitation.org/617GbYha2?url=http://solarscience.msfc.nasa.gov/SolarWind.shtml|archive-date=22 ఆగస్టు 2011|url-status=dead}}</ref> గ్రహాంతర మాధ్యమాన్ని దాటి కనీసం 100 AU దూరం వరకూ ఒక పల్చటి వాతావరణాన్ని సృష్టిస్తాయి.<ref name="Voyager">{{cite web|url=http://www.nasa.gov/vision/universe/solarsystem/voyager_agu.html|title=Voyager Enters Solar System's Final Frontier|work=NASA|accessdate=2 April 2007}}</ref> సూర్యుడి ఉపరితలంపై జరిగే సోలార్ ఫ్లేర్స్, కరోనల్ మాస్ ఇజెక్షన్లు హీలియోస్ఫియరులో కల్లోలాలు కలిగిస్తాయి. భూఅయస్కాంత తుపానులను కలిగిస్తాయి.<ref name="SunFlip">{{cite web|url=https://science.nasa.gov/headlines/y2001/ast15feb_1.htm|title=The Sun Does a Flip|accessdate=4 February 2007|last=Phillips|first=Tony|date=15 February 2001|work=NASA–Science News|
సౌరగాలులు భూమిపైని వాతావరణాన్ని చెదరగొట్టి వలిచెయ్యకుండా దాని అయస్కాంత క్షేత్రం కాపాడుతుంది.<ref>{{cite web|url=https://science.nasa.gov/science-news/science-at-nasa/1998/ast08dec98_1/|title=Solar Wind blows some of Earth's atmosphere into space|date=8 December 1998|work=Science@NASA Headline News}}</ref> శుక్రుడు, అంగారకులపై అయస్కాంత క్షేత్రం లేదు. అందుచేత సౌరగాలులు ఈ గ్రహాల పైని వాతావరణాన్ని వలిచేసి, అంతరిక్షంలొకి ఎగరగొట్టేస్తోంది.<ref>{{cite journal|last=Lundin|first=Richard|date=9 March 2001|title=Erosion by the Solar Wind|journal=[[Science (journal)|Science]]|volume=291|issue=5510|page=1909|doi=10.1126/science.1059763|pmid=11245195}}</ref> కరోనల్ మాస్ ఇజెక్షన్లు సూర్యుడి ఉపరితలం పైనుంచి చాల అధిక మొత్తంలో పదార్థాన్ని వెదజల్లుతుంది. సూర్యుడి ఈ అయస్కాంత క్షేత్రం, పదార్థం రెండూ భూ అయస్కాంత క్షేత్రంపై చూపే ప్రభావం కారణంగా అయస్కాంత ధ్రువాల వద్ద అరోరాలు ఏర్పడుతున్నాయి.
పంక్తి 17:
హీలియోస్ఫియరు, గ్రహాల అయస్కాంత శక్తులూ కలిసి నక్షత్రాంతర మాధ్యమం నుండి వచ్చే కాస్మిక్ కిరణాల నుండి సౌర వ్యవస్థను కాపాడుతాయి. నక్షత్రాంతర మాధ్యమంలో కాస్మిక్ కిరణాల సాంద్రత, సూర్యుడి అయస్కాంత శక్తి బహు దీర్ఘ కాలంలో మారుతూ ఉంటాయి. తదనుగుణంగా సౌరవ్యవస్థ లోకి కాస్మిక్ కిరణాల చొరబాటు కూడా మార్పుకు లోనౌతూంటుంది.<ref name="Langner_et_al_2005">{{cite journal|last=Langner|first=U.W.|author2=M.S. Potgieter|date=2005|title=Effects of the position of the solar wind termination shock and the heliopause on the heliospheric modulation of cosmic rays|journal=[[Advances in Space Research]]|volume=35|issue=12|pages=2084–2090|doi=10.1016/j.asr.2004.12.005|bibcode=2005AdSpR..35.2084L}}</ref>
గ్రహాంతర మాధ్యమం కనీసం రెండు రకాల చక్రాకార ప్రాంతాలకు నెలవు. వీటిలో కాస్మిక్ ధూళి ఉంటుంది. మొదటిది, రాశిచక్రపు ధూళి మేఘం. ఇది అంతర సౌర వ్యవస్థలో ఉంటుంది. ఇది జోడియాకల్ కాంతిని కలుగజేస్తుంది. ఏస్టెరాయిడ్ పట్టీలో జరిగిన తాకిడుల కారణంగా ఇది ఏర్పడింది.<ref>{{cite web|date=1998|title=Long-term Evolution of the Zodiacal Cloud|url=http://astrobiology.arc.nasa.gov/workshops/1997/zodiac/backman/IIIc.html|accessdate=3 February 2007|
== అంతర సౌర వ్యవస్థ ==
అంతర సౌర వ్యవస్థలో రాతి గ్రహాలు, ఏస్టెరాయిడ్ పట్టీ ఉంటాయి.<ref name="inner">{{cite web|title=Inner Solar System|publisher=NASA Science (Planets)|url=http://nasascience.nasa.gov/planetary-science/exploring-the-inner-solar-system|accessdate=9 May 2009|
=== గ్రహాలు ===
పంక్తి 37:
{{main|శుక్రుడు}}
: శుక్రుడు (సూర్యుడి నుండి 0.7 AU) పరిమాణంలో భూమికి దాదాపు సమానంగా ({{earth mass|0.815}}) ఉంటుంది. ఇంగ్లీషులో వీనస్ అంటారు. భూమి లాగానే శుక్రుడికి ఇనుముతో కూడిన కోర్ చుట్టూ మందపాటి మ్యాంటిల్, వాతావరణం ఉంటుంది. భూమి కంటే ఇది పొడిగా ఉంటుంది. వాతావరణం భూవాతావరణం కంటే 90 రెట్లు దట్టంగా ఉంటుంది. శుక్రుడికి సహజ ఉపగ్రహాలు లేవు. ఇది గ్రహాలన్నిటిలోకీ అత్యంత వేడిగా ఉండే గ్రహం. దీని ఉపరితల ఉష్ణోగ్రత {{cvt|400|C|F}} పైగా ఉంటుంది. బహుశా వాతావరణంలోని [[గ్రీన్‌హౌస్ వాయువు|గ్రీన్‌హౌస్ వాయువులు]] దీనికి కారణమై ఉండవచ్చు.<ref>{{cite journal|author=Mark Alan Bullock|title=The Stability of Climate on Venus|publisher=Southwest Research Institute|date=1997|url=http://www.boulder.swri.edu/~bullock/Homedocs/PhDThesis.pdf|format=PDF|accessdate=26 December 2006|
==== భూమి ====
పంక్తి 57:
|}
]]
గ్రహ శకలాలను (ఏస్టెరాయిడ్లను), ఒక్క సెరెస్ ను మినహాయించి, సౌరవ్యవస్థలోని చిన్న వస్తువులు అని అంటారు. రాళ్ళు, లోహ ఖనిజాలతోను, మంచుతోనూ కూడుకుని ఉంటాయి.<ref>{{cite web|title=IAU Planet Definition Committee|publisher=International Astronomical Union|date=2006|url=http://www.iau.org/public_press/news/release/iau0601/newspaper/|accessdate=1 March 2009|
గ్రహాలు రూపుదిద్దుకునే సమయంలో, గురుడి గురుత్వ శక్తి అడ్డుకోవడం వలన, అతుక్కోకుండా మిగిలిపోయిన వస్తువులు ఇవి అని భావిస్తున్నారు.<ref>{{cite journal|author1=Petit, J.-M.|author2=Morbidelli, A.|author3=Chambers, J.|title=The Primordial Excitation and Clearing of the Asteroid Belt|journal=[[Icarus (journal)|Icarus]]|date=2001|volume=153|issue=2|pages=338–347|url=http://www.gps.caltech.edu/classes/ge133/reading/asteroids.pdf|format=PDF|accessdate=22 March 2007|doi=10.1006/icar.2001.6702|bibcode=2001Icar..153..338P}}</ref> కిలోమీటరుకు పైబడిన వ్యాసం గల వస్తువులు వేలాదిగా, బహుశా లక్షల్లో ఈ పట్టీలో ఉన్నాయి.<ref>{{cite web|date=2002|title=New study reveals twice as many asteroids as previously believed|work=ESA|url=http://www.esa.int/esaCP/ESAASPF18ZC_index_0.html|accessdate=23 June 2006}}</ref> అయినప్పటికీ, పట్టీలోని వస్తువులన్నిటి మొత్తం ద్రవ్యరాశి భూమి ద్రవ్యరాశిలో వెయ్యోవంతు కంటే ఎక్కువ లేదు.<ref name="Krasinsky2002">{{cite journal|authorlink=Georgij A. Krasinsky|first=G.A.|last=Krasinsky|author2=[[Elena V. Pitjeva|Pitjeva, E.V.]]|author3=Vasilyev, M.V.|author4=Yagudina, E.I.|bibcode=2002Icar..158...98K|title=Hidden Mass in the Asteroid Belt|journal=[[Icarus (journal)|Icarus]]|volume=158|issue=1|pages=98–105|date=July 2002|doi=10.1006/icar.2002.6837}}</ref> ఏస్టెరాయిడ్ పట్టీలో వస్తువులు చాలా తక్కువ (పట్టీలో ఏస్టెరాయిడ్ల సాంద్రత బాగా తక్కువ). అంతరిక్ష నౌకలు దేనితోనూ ఢీకొనకుండా ఈ పట్టీలో ప్రయాణిస్తూనే ఉంటాయి.
పంక్తి 84:
[[File:Size_planets_comparison.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Size_planets_comparison.jpg|thumb|బాహ్య గ్రహాలు (వెనుక) గురుడు, శని, యురేనస్, నెప్ట్యూన్ లు - ముందున్న అంతర గ్రహాలతో పోలికలో భూమి, శుక్రుడు, అంగారకుడు, బుధుడు]]
[[File:Solar_system_orrery_outer_planets.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Solar_system_orrery_outer_planets.png|thumb|బాహ్య గ్రహాల చలనం.]]
బాహ్య వ్యవస్థలో ఉన్న నాలుగు గ్రహాలను పెద్ద గ్రహాలు అంటారు. జోవియన్ గ్రహాలు అని కూడా అంటారు. సూర్యుడి చుట్టూ పరిభ్రమిస్తున్న అన్ని వస్తువుల మొత్తం ద్రవ్యరాశిలో 99% ఈ నాలుగు గ్రహాలదే. గురుడు, శని గ్రహాల మొత్తం ద్రవ్యరాశి భూమి కంటే 400 రెట్లు ఉంది. హైడ్రోజన్, హీలియమ్ వీటిలో చాలా ఎక్కువగా ఉన్నాయి. యురేనస్, నెప్ట్యూన్‌లు కొద్దిగా చిన్నవి{{mdash}}ఒక్కొక్కటీ భూమికి 20 రెట్లుంటుంది. వీటినిండా మంచే ఉంది. ఈ కారణాన కొందరు శాస్త్రవేత్తలు వీటిని పెద్ద మంచు గ్రహాలు (ఐస్ జెయింట్స్) అంటారు.<ref>{{cite web|title=Formation of Giant Planets|author1=Jack J. Lissauer|author2=David J. Stevenson|work=NASA Ames Research Center; California Institute of Technology|date=2006|url=http://www.gps.caltech.edu/uploads/File/People/djs/lissauer&stevenson(PPV).pdf|format=PDF|accessdate=16 January 2006|
==== గురుడు ====
{{main|గురుడు}}
: గురు గ్రహం (సూర్యుడి నుండి 5.2 AU) ద్రవ్యరాశి at {{earth mass|318}}, మిగతా అన్ని గ్రహాల మొత్తం ద్రవ్యరాశి కంటే 2.5 రెట్లు ఉంటుంది. ఇది హైడ్రోజన్, హీలియమ్‌లతో క్జూడుకుని ఉంటుంది. గురుడి లోని అంతర్గత ఉష్ణం దాని వాతావరణంలో మేఘాల పట్టీలు, దానిలో ఉన్న పెద్ద ఎర్రటి చుక్క వంటి అర్ధ శాశ్వత లక్షణాలను కలుగజేస్తుంది. మానవునికి తెలిసినంతలో గురు గ్రహానికి 79 ఉపగ్రహాలున్నాయి. గానిమీడ్, కాలిస్టో, అయో, యూరోపా అనేవి వీటిలో అతి పెద్దవి. రాతిగ్రహాల్లో లాగా వీటిలో అగ్నిపర్వతాలు, అంతర్గత తాపం వంటి లక్షణాలు ఈ నాలుగిట్లోనూ ఉన్నాయి.<ref>{{cite web|title=Geology of the Icy Galilean Satellites: A Framework for Compositional Studies|author=Pappalardo, R T|work=Brown University|date=1999|url=http://www.agu.org/cgi-bin/SFgate/SFgate?&listenv=table&multiple=1&range=1&directget=1&application=fm99&database=%2Fdata%2Fepubs%2Fwais%2Findexes%2Ffm99%2Ffm99&maxhits=200&=%22P11C-10%22|accessdate=16 January 2006|
==== శని ====
పంక్తి 104:
{{main|నెప్ట్యూన్}}
: నెప్ట్యూన్ (సూర్యుడి నుండి {{val|30.1|u=AU}} దూరం), యురేనస్ కంటే కొద్దిగా చిన్నదైనప్పటికీ, ద్రవ్యరాశి ({{earth mass|17}}) దానికంటే ఎక్కువ. అంటే సాంద్రత యురేనస్ కంటే ఎక్కువ. యురేనస్ కంటే ఎక్కువ ఉష్ణాన్ని అంతరిక్షం లోకి పంపిస్తుంది. కానీ గురుడు, శనిల కంటే తక్కువ.<ref>{{Cite journal|title=Post Voyager comparisons of the interiors of Uranus and Neptune|author1=Podolak, M.|author2=Reynolds, R.T.|author3=Young, R.|date=1990|pages=1737–1740|issue=10|volume=17|doi=10.1029/GL017i010p01737|bibcode=1990GeoRL..17.1737P|journal=Geophysical Research Letters|type=Submitted manuscript}}</ref> నెప్ట్యూన్‌కు 14 ఉపగ్రహాలున్నాయి. వీటిలో అతి పెద్దదైన ట్రైటన్, ద్రవ నైట్రోజన్ బుగ్గలతో గ్రహగర్భ చైతన్యం కలిగి ఉంది.<ref>{{cite web|title=The Plausibility of Boiling Geysers on Triton|author=Duxbury, N.S.|author2=Brown, R.H.|work=Beacon eSpace|date=1995|url=http://trs-new.jpl.nasa.gov/dspace/handle/2014/28034?mode=full|accessdate=16 January 2006|
=== సెంటార్లు ===
సెంటార్లు మంచుతో కూడుకుని ఉన్న తోకచుక్కల వంటి ఖగోళ వస్తువులు. ఇవి సూర్యుని చుట్టూ అండాకార కక్ష్యలో పరిభ్రమిస్తూ ఉంటాయి. వీటి సెమి-మేజర్ అక్షం గురుడి కంటే ఎక్కువ గాను (5.5 AU) , నెప్ట్యూన్ కంటే తక్కువ గానూ (30 AU) ఉంటుంది. అతి పెద్ద సెంటార్ ఐన 10199 చారిక్లో 250 కి.మీ. వ్యాసం కలిగి ఉంటుంది.<ref name="spitzer">{{Cite conference|title=Physical Properties of Kuiper Belt and Centaur Objects: Constraints from Spitzer Space Telescope|author1=John Stansberry|author2=Will Grundy|author3=Mike Brown|author4=Dale Cruikshank|author5=John Spencer|author6=David Trilling|author7=Jean-Luc Margot|booktitle=The Solar System Beyond Neptune|arxiv=astro-ph/0702538|pages=161|date=2007|bibcode=2008ssbn.book..161S}}</ref> మొట్ట మొదట కనుక్కున సెంటార్ 2060 చిరోన్‌ సూర్యుడికి దగ్గరగా వెళ్ళినపుడు తోకచుక్కలకు లాగానే తోక ఏర్పడుతుంది. అందుచేత దీన్ని తోకచుక్కగా (95P) వర్గీకరించారు.<ref>{{cite web|date=1995|author=Patrick Vanouplines|title=Chiron biography|work=Vrije Universitiet Brussel|url=http://www.vub.ac.be/STER/www.astro/chibio.htm|accessdate=23 June 2006|
<br />
పంక్తి 131:
]]
[[File:EightTNOs.png|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:EightTNOs.png|thumb|భూమి, చంద్రుడితో పోలికలో ట్రాన్స్-నెప్ట్యూనియన్ వస్తువులు సెడ్నా, {{mpl|2007 OR|10}}, క్వోర్, ఓర్కస్]]
కైపర్ బెల్టు కూడా ఏస్టెరాయిడ్ బెల్టు లాఅంటిదే. అయితే, దీనిలోని వస్తువులు ప్రధానంగా మాంచుతో కూడుకుని ఉంటాయి.<ref name="physical">{{cite book|title=Encyclopedia of the Solar System|editor=Lucy-Ann McFadden|display-editors=etal|chapter=Kuiper Belt Objects: Physical Studies|author=Stephen C. Tegler|pages=605–620|date=2007}}</ref> సూర్యుడి నుంఛి 30 నుండి 50 AU దూరంలో ఈ పట్టీ ఉంది. కైపర్ బెల్టులో ముఖ్యంగా చిన్నచిన్నా వాస్తువులు ఉన్నాయి. వీటిలో పెద్దవైనా కోర్, వరుణ, ఓర్కస్ లు మరింత సమాచారం లభిస్తే వాటిని మరుగుజ్జు గ్రహాలుగా వర్గీకరించే అవకాశం ఉంది. 50 కి.మీ. పైబడిన వ్యాసం గల కైపర్ బెల్టు వస్తువులు లక్షకు పైగా ఉన్నాయని ఒక అంచనా. కానీ కాఇపార్ పట్టీ మొత్తం ద్రవ్యరాశి భూమి ద్రవ్యరాశిలో పదో వంతో వందో వంతో ఉంటుంది.<ref name="Delsanti-Beyond_The_Planets">{{cite web|date=2006|author1=Audrey Delsanti|author2=David Jewitt|lastauthoramp=yes|title=The Solar System Beyond The Planets|work=Institute for Astronomy, University of Hawaii|url=http://www.ifa.hawaii.edu/faculty/jewitt/papers/2006/DJ06.pdf|format=PDF|accessdate=3 January 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070129151907/http://www.ifa.hawaii.edu/faculty/jewitt/papers/2006/DJ06.pdf|archivedate=29 January 2007|
కైపర్ బెల్టును సాంప్రదాయిక, అనుకంపనిక అనే రెండు విభాగాలుగా వర్గీకారించవచ్చు.<ref name="physical" /> అనుకంపనలు నెప్ట్యూన్‌తో లింకై ఉన్న కక్ష్యలు. సాంప్రదాయిక బెల్టులో వస్తువులు నెప్ట్యూన్‌తో అనుకంపనలో లేవు. ఇవి 39.4 AU - 47.7 AU దూరం దాకా విస్తరించి ఉన్నాయి.<ref>{{cite journal|date=2005|author1=M.W. Buie|author2=R.L. Millis|author3=L. H. Wasserman|author4=J.L. Elliot|author5=S.D. Kern|author6=K.B. Clancy|author7=E.I. Chiang|author8=A.B. Jordan|author9=K.J. Meech|author10=R.M. Wagner|author11=D.E. Trilling|title=Procedures, Resources and Selected Results of the Deep Ecliptic Survey|journal=[[Earth, Moon, and Planets]]|volume=92|issue=1|pages=113–124|arxiv=astro-ph/0309251|bibcode=2003EM&P...92..113B|doi=10.1023/B:MOON.0000031930.13823.be}}</ref>
పంక్తి 138:
{{main|ప్లూటో|}}
: మరుగుజ్జు గ్రహం, ప్లూటో (సగటు దూరం: 39 AU) కైపర్ బెల్టు లోని అతిపెద్ద వస్తువు. 1930 లో కనుగొన్నపుడు, దీన్ని తొమ్మిదో గ్రహంగా భావించారు. 2006 లో గ్రహ నిర్వచనాన్ని ప్రామాణీకరించినపుడు ప్లూటో గుర్తింపు మారింది. ప్లూటో కక్ష్య ఎక్లిప్టిక్‌ తలానికి 17 డిగ్రీల కోణంలో వాలి ఉంది. దీని కక్ష్య 29.7 AU పెరిహీలియన్‌ (నెప్ట్యూన్ కక్ష్యకు లోపలే) 49.5 AU అప్‌హీలియన్ aకలిగి ఉంది. ప్లూటో, నెప్ట్యూన్‌తో 3:2 అనుకంపన కలిగి ఉంది. ఇటువంటి అనుకంపన కలిగిన కక్ష్యల్లో తిరిగే కైపర్ బెల్టు వస్తువులను ప్లూటినో లంటారు.<ref name="Fajans_et_al_2001">{{Cite journal|last=Fajans|first=J.|author2=L. Frièdland|date=October 2001|title=Autoresonant (nonstationary) excitation of pendulums, Plutinos, plasmas, and other nonlinear oscillators|journal=[[American Journal of Physics]]|volume=69|issue=10|pages=1096–1102|doi=10.1119/1.1389278|url=http://ist-socrates.berkeley.edu/~fajans/pub/pdffiles/AutoPendAJP.pdf|accessdate=26 December 2006|bibcode=2001AmJPh..69.1096F|
: ప్లూటో ఉపగ్రహాల్లోకెల్లా వరోన్ అతి పెద్ద్దది. ఈ రెండూ ఒకదాని చుట్టూ మరొకటి తిరుగుతున్నట్లు కనిపిస్తాయి. అంచేత వీటిని ఒక బైనారీ వ్యావస్థలో ఉన్నట్లుగా భావించడం కద్దు. చరోన్‌కు ఆవల మరో నాఅలుగు చాలా చిన్న ఉపగ్రహాలు - స్టిక్స్, నిక్స్, కెర్బెరోస్, హైడ్రా - లు కూడా ఉన్నాయి.
| |||