శివాలయం: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

[[ఫైలు:IMG 1177a.JPG|right|thumb|250px|[[వెన్నూతల]] అనే గ్రామంలో శివాలయం.1885లో నిర్మింపబడిన ఈ ఆలయాన్ని 2007లో పునరుద్ధరించారు గర్భగుడిలో శివలింగాన్ని, ఎదురుగా నందిని చూడవచ్చును.]], [[పరమశివుడు]] ఆరాధకునిగా నిర్మించిన [[దేవాలయం]] - '''శివాలయం'''. [[మహా శివరాత్రి]] పర్వదినాన ప్రతి శివాలయంలో ప్రత్యేక [[పూజలు]] నిర్వహిస్తారు.

సాధారణంగా హిందూ [[దేవాలయం|దేవాలయాల]] నిర్మాణం ఆగమ శాస్త్ర నియమాల ప్రకారం జరుగుతుంది. స్థల, కాల భేదాలను బట్టి నిర్మాణ రీతులలో భేదాలుంటాయి. దక్షిణ భారతదేశంలో, ముఖ్యంగా [[తమిళనాడు]]<nowiki/>లో చాలా ప్రసిద్ధ శివాలయాలు క్లిష్టమైన శిల్పకళానిలయాలుగా ప్రసిద్ధి చెందాయి. ఆలయ ప్రవేశంలో పెక్కు అంతస్తుల [[గోపురం]] లేదా గోపురాలు ఇలాంటి శివాలయాలలో ప్రముఖంగా కనిపిస్తాయి. ఈ గోపురాలపై ఉన్నతమైన [[శిల్పాలు]] చెక్కబడి ఉంటాయి.శివాలయాలలో శివార్చన లింగానికే జరుగుతుంది. [[ఆలయం]] అంతర్భాగంలో, [[గర్భగుడి]]లో [[శివలింగం]]బ్రహ్మ స్థానంలో ప్రతిష్ఠింపబడి ఉంటుంది. కొన్ని ఆలయాలలో శివలింగం స్వయంభూమూర్తిగా భావించబడుతుంది. [[గర్భగుడి]] చుట్టూరా [[ప్రదక్షిణము|ప్రదక్షిణ]] మార్గం ఉంటుంది.ఆలయంలో దక్షిణామూర్తిగా శివుని మూర్తి దక్షిణ ద్వారా ముఖంగా ఉంటుంది.

సాధారణంగా శివాలయం గర్భగుడిలో ప్రధాన మూర్తి [[శివ లింగము|లింగాకారం]]<nowiki/>లో ప్రతిష్ఠింపబడుతుంది. గర్భగుడికి ఎదురుగా [[నంది]] విగ్రహం ఉంటుంది. నంది కొమ్ములపై తమ వేళ్ళు ఉంచి దాని ద్వారా దైవదర్శనం చేసుకోవడం (శ్రుంగ దర్శనం) కొన్ని ప్రాంతాల్లో ఆచారం. [[వినాయకుడు]], [[సుబ్రహ్మణ్యేశ్వర స్వామి]] విగ్రహాలు కూడా ప్రతిష్ఠిస్తారు. అమ్మవారిగా [[పార్వతీదేవి]]కి మరొక గుడి లేదా గది ఉండడం కద్దు. అమ్మవారి మూర్తికి ఎదురుగా [[సింహం]] విగ్రహం ఉంటుంది.చాలా శివాలయాలలో క్షేత్రపాలకునిగా [[విష్ణువు]] రూపాన్ని ప్రతిష్ఠిస్తారు. వివిధ శైవ గాథలు, వివిధ లింగాలు, ప్రమధ గణాలు, నాయనార్లు వంటి వారి విగ్రహాలు ఆలయశిల్పాలలో ఉండడం జరుగుతుంది.అనేక శివాలయాలలో కనిపించే మరొక ముఖ్య అంశం [[నవ గ్రహాలు|నవగ్రహ సన్నిధి]].