కొంకణి భాష: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

1 మూలము(ల)ను భద్రపరచటానికి ప్రయత్నించగా, 0 పనిచేయనివిగా గుర్తించాను.) #IABot (v2.0.1
చి remove redundant <nowiki/> https://phabricator.wikimedia.org/T107675
పంక్తి 1:
'''కొంకణి'''[[#cite_note-11|<span class="mw-reflink-text"><nowiki>[note 4]</nowiki></span>]]{{refn|Konkani is a name given to a group of several cognate dialects spoken along the narrow strip of land called [[Konkan]], on the South west coast of India. Geographically, Konkan is defined roughly as the area between the [[River Damanganga]] to the north, and the river Kali to the south; the north–south length is about 650 km and the east–west breadth is about 50&nbsp;km. The dialect spoken in Goa, coastal Karnataka, and in some parts of northern Kerala has distinct features, and is rightly identified as a separate language called Konkani.<ref>{{cite web | url=http://www.lisindia.net/konkani/konkani.html | title=Konkani Language and History | accessdate=18 March 2011 | date=6 July 2009 | publisher=Language Information Service}}</ref>|group=note}} అన్నది ఇండో యూరోపియన్ వర్గానికి చెందిన ఇండో ఆర్యన్ భాష, దీన్ని భారతదేశపు నైఋతి తీరమంతా మాట్లాడతారు. భారత రాజ్యాంగపు 8వ షెడ్యూల్లో ప్రస్తావించిన 22 షెడ్యూల్డ్ భాషల్లో ఇది ఒకటి.<ref>{{cite web|url=http://censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/parta.htm|title=Distribution of the 22 Scheduled Languages- India/ States/ Union Territories – 2001 Census}}</ref> [[గోవా]] రాష్ట్రానికి ఇది అధికారిక భాష. ప్రస్తుతం లభిస్తున్న మొట్టమొదటి కొంకణీ శాసనం క్రీ.శ. 1187 నాటిది.<ref name="goatourism.gov.in">{{cite web|url=http://www.goatourism.gov.in/people/language|title=Department of Tourism, Government of Goa, India - Language|publisher=goatourism.gov.in|last=Administrator|first=|website=|access-date=2016-12-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20170320153332/http://www.goatourism.gov.in/people/language|archive-date=2017-03-20|url-status=dead}}</ref> [[కర్ణాటక]], [[మహారాష్ట్ర]], ఉత్తర కేరళ (కాసర్ గోడ్ జిల్లా), [[దాద్రా నగరు హవేలీ]], [[డామన్ డయ్యు]]<nowiki/>ల్లో ఇది మైనారిటీ భాష.<ref>{{cite book|title=The Indo-Aryan Languages|last=Cardona,Jain|first=George,Dhanesh|publisher=Routledge|year=2007|isbn=9780415772945|pages=1088 pages (see page:803–804)}}</ref>
 
కొంకణీ దక్షిణ ఇండో-ఆర్యన్ భాషా కుటుంబంలోనిది. ఇది ప్రాచీన ఇండో-ఆర్యన్ భాషా నిర్మాణాలను నిలబెట్టుకుంది{{మూలాలు అవసరం}}, తూర్పు, పశ్చిమ ఇండో-ఆర్యన్ భాషలు రెంటితోనూ సాపత్యం కలిగివుంది.<ref>{{cite book|title=The Indo-Aryan Languages|last=Cardona,Jain|first=George,Dhanesh|publisher=Routledge|year=2007|isbn=0-415-77294-X|pages=1088 pages (see page:834)}}</ref>
పంక్తి 5:
== భాష పేర్లు ==
ప్రాచీన కొంకణీ భాషను కేవలం ప్రాకృత్ అని ఆ భాషా వ్యవహర్తలు పిలిచేవారు అనడానికి చాలా అవకాశాలు ఉన్నాయి.<ref name="pak">{{cite book|title=A Higher Konkani grammar|last=Janardhan|first=Pandarinath Bhuvanendra|publisher=P.B. Janardhan|year=1991|pages=540 pages}}</ref>
[[కర్ణాటక]]<nowiki/>లోని [[శ్రావణబెళగొళ]] ప్రాంతంలో ఉన్న [[బాహుబలి]] భారీ విగ్రహం పాదాల వద్ద చెక్కిన వాక్యాల్లో ఉన్న రెండు లైన్లు ఇలా ఉన్నాయి: (i) శ్రీ చాముండరాజె కరవియలె (ii) శ్రీ గంగ రాజె సుత్థలె కరవియలె. మొదటి వాక్యం క్రీ.శ. 981లోనూ, రెండవ వాక్యం క్రీ.శ.1116-17ల్లోనూ చెక్కారు. డాక్టర్ ఎస్.బి.కులకర్ణి, డాక్టర్ జోస్ పెరైయాల ప్రకారం ఈ వాక్యాల్లోని భాష కొంకణీ. ఈ వాదాలను పరిగణనలోకి తీసుకుంటే [[శ్రావణ బెళగొళ]]లో ఉన్నది దేవనాగరి లిపిలోని అత్యంత ప్రాచీన కొంకణీ శాసనం. 13వ శతాబ్దికి పూర్వపు
సాహిత్యంలో ''కొంకణీ'' అన్న పదం లభించదు. 13వ శతాబ్దికి చెందిన మరాఠీ కవి [[నామదేవుడు]] రాసిన 263వ [[అభంగాలు|అభంగలో]] ''కొంకణీ'' అన్న పదం మొదటగా కనిపిస్తోంది.<ref name="nam">{{cite book|title=V.J.P. Saldanha|publisher=Sahitya Akademi|year=2004|isbn=9788126020287|pages=81 pages}}</ref> కొంకణీ భాషకు కేనరిమ్, కాంకనిం, గోమంతకి, బ్రామన, గోవని వంటి పేర్లు కూడా ఉన్నాయి. ''అమ్చీ భాస్'' (మన భాష) అని కూడా స్థానిక భాషా వ్యవహర్తలు (దక్షిణ కన్నడ ప్రాంతంలో ''అమ్చి గెలె ''అంటారు), ఇతరులు ''గోవి'', ''గోయెన్చీ'' భాస్ అనీ ఈ భాషని పిలుస్తూంటారు. విద్యావంతులైన [[మరాఠీ ]]భాషీయులు దీన్ని గోమంతకి అని వ్యవహరిస్తారు.<ref>M. Saldanha 717. </ref>
 
"https://te.wikipedia.org/wiki/కొంకణి_భాష" నుండి వెలికితీశారు