వసంత ఋతువు: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చి →‎బయటి లింకులు: AWB తో {{మొలక-వ్యక్తులు}} చేర్పు
చి వసంత ఋతువు
పంక్తి 1:
[[File:Colorful spring garden.jpg|thumb|upright=1.2|]]
[[Image:Saraswati f. Strassenpuja.JPG|thumb|కోలకతా వీధుల్లో వసంత పంచమికి సిద్ధం చేసిన సరస్వతిదేవి విగ్రహం]]
భారతదేశంలో వివిధ కాలాలలో వాతావరణంలో ఏర్పడే మార్పులను బట్టి సంవత్సరంను ఆరు ఋతువులుగా విభజించారు. వాటిలో ఒకటి వసంత ఋతువు. వసంత ఋతువులో చెట్లు చిగురిస్తాయి. ఉగాది పండగతో ఈ ఋతువు ఆరంభం అవుతుంది. చైత్ర, వైశాఖ మాసంలు. చెట్లు చిగురించి పూవులు పూయు కాలం. ఋతువుల రాణీ వసంతకాలం.
[[File:Equinozio da Pizzo Vento,tramonto fondachelli fantina, sicilia.JPG|thumb|]]
వసంత ఋతువు అనగా ఉత్తర [[అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు|అమెరికా]] [[ఆంగ్ల భాష|ఆంగ్లం]]లో '''పతనం''' అని కూడా పిలుస్తారు, నాలుగు సమశీతోష్ణ సీజన్లలో ఒకటి. వసంత ఋతువు వేసవి నుండి శీతాకాలానికి, సెప్టెంబర్ (ఉత్తర అర్ధగోళం) మార్చి (దక్షిణ అర్ధగోళంలో) లో పగటిపూట వ్యవధి గణనీయంగా తక్కువగా ఉన్నప్పుడు ఉష్ణోగ్రత గణనీయంగా చల్లబరుస్తుంది. సమశీతోష్ణ [[వాతావరణం]]లో దాని ప్రధాన లక్షణాలలో ఒకటి ఆకురాల్చే చెట్ల నుండి ఆకులు చిందించడం.
[[File:Camino entre el bosque de cerezos en flor.jpg|thumb|right|]]
కొన్ని సంస్కృతులు వసంత ఋతువు విషువత్తును "మధ్య-వసంత ఋతువు" గా భావిస్తాయి, మరికొన్ని ఎక్కువ [[ఉష్ణోగ్రత]] మందగింపుతో వసంత ఋతువు ప్రారంభంగా భావిస్తాయి. వాతావరణ [[శాస్త్రవేత్త]]లు (దక్షిణ అర్ధగోళంలోని చాలా సమశీతోష్ణ దేశాలు) గ్రెగోరియన్ [[కేలండరు|క్యాలెండర్]] నెలల ఆధారంగా ఒక నిర్వచనాన్ని ఉపయోగిస్తున్నారు, వసంత ఋతువు [[ఉత్తరార్ధగోళం|ఉత్తర అర్ధగోళం]]లో సెప్టెంబర్, అక్టోబర్ నవంబర్, మార్చి, ఏప్రిల్ మే [[దక్షిణార్ధగోళం|దక్షిణ అర్ధగోళం]]. [[ఉత్తర అమెరికా]]లో, వసంత ఋతువు సాంప్రదాయకంగా సెప్టెంబర్ విషువత్తు (21 నుండి 24 సెప్టెంబర్) తో ప్రారంభమవుతుంది [[చలికాలం|శీతాకాలం]] (21 22 డిసెంబర్) తో ముగుస్తుంది. [[అమెరికా సంయుక్త రాష్ట్రాలు|యునైటెడ్ స్టేట్స్]] జనాదరణ పొందిన సంస్కృతి కార్మిక దినోత్సవాన్ని, సెప్టెంబరులో మొదటి [[సోమవారం]], వేసవి ముగింపు వసంత ఋతువు ప్రారంభంతో అనుబంధిస్తుంది; కొన్ని వేసవి సంప్రదాయాలు, [[తెలుపు]], [[రంగు]] ధరించడం వంటివి ఆ తేదీ తర్వాత ఎండిపోతాయి.<ref>{{cite news | url=https://time.com/5658699/white-after-labor-day/ |title=Why We Can't Wear White After Labor Day |author=Laura FitzPatrick |date=September 8, 2009 |work=Time |accessdate=February 25, 2011}}</ref> పగటిపూట రాత్రిపూట ఉష్ణోగ్రతలు తగ్గినప్పుడు, చెట్లు రంగును మారుస్తాయి తరువాత వాటి ఆకులను రాలి పోతాయి.<ref>{{Cite web|url = https://www.telegraph.co.uk/travel/destinations/northamerica/8050370/Fall-in-North-America-autumn-colour-in-New-England-and-beyond.html|title = Travel|date = 11 October 2010|accessdate = 15 October 2015|website = Fall in North America: autumn colour in New England and beyond|last = Arnold|first = Kathy}}</ref> సాంప్రదాయ తూర్పు ఆసియా సౌర పదంలో, వసంత ఋతువు ఆగస్టు 8 న దాని చుట్టూ ప్రారంభమై నవంబర్ 7 న ముగుస్తుంది. ఐర్లాండ్‌లో, జాతీయ వాతావరణ సేవ అయిన మెట్ ఐరన్ ప్రకారం వసంత ఋతువు నెలలు సెప్టెంబర్, అక్టోబర్ నవంబర్. ఏదేమైనా, పురాతన గేలిక్ సంప్రదాయాలపై ఆధారపడిన ఐరిష్ క్యాలెండర్ ప్రకారం, వసంత ఋతువు ఆగస్టు, సెప్టెంబర్ అక్టోబర్ నెలలలో సంప్రదాయాన్ని బట్టి కొన్ని రోజుల తరువాత ఉంటుంది. ఐరిష్ భాషలో, సెప్టెంబరును మీన్ ఫామ్‌హైర్ ("వసంత ఋతువు మధ్యలో") అక్టోబర్‌ను డీరెద్ ఫామ్‌హైర్ ("వసంత ఋతువు ముగింపు") అని పిలుస్తారు.<ref>{{Cite web|url=https://www.dailyedge.ie/summer-its-literally-not-what-it-used-to-be-164328-Jun2011/|title=Summer, it's literally not what it used to be|first=Hugh|last=O'Connell|website=The Daily Edge}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://everestlanguageschool.com/autumn-in-ireland/|title=Autumn in Ireland - Everest Language School|date=10 October 2016}}</ref> [[దక్షిణార్ధగోళం|దక్షిణ అర్ధగోళ]] దేశాలలో [[ఆస్ట్రేలియా]] [12] [[న్యూజీలాండ్|న్యూజిలాండ్]], తమ కాలానుగుణ క్యాలెండర్లను [[ఖగోళ శాస్త్రము|ఖగోళశాస్త్రం]]లో కాకుండా వాతావరణశాస్త్రపరంగా ఆధారపరుస్తాయి,<ref>{{cite web|url=http://www.bom.gov.au/climate/glossary/seasons.shtml|title=Climate Glossary - Seasons|website=www.bom.gov.au}}</ref> వసంత ఋతువు అధికారికంగా మార్చి 1 న ప్రారంభమై మే 31 తో ముగుస్తుంది.
 
== పద చరిత్ర ==
[[File:Dülmen, Wildpark -- 2014 -- 3808 color balanced.jpg|thumb|200px|]]
చెట్లపై పసుపు, నారింజ ఎరుపు ఆకులతో వసంత ఋతువు దృశ్యం నేలమీద పడిపోతుంది. రోమన్ శకం తరువాత, ఈ పదాన్ని పాత ఫ్రెంచ్ పదం తరువాత దీనిని అసలు లాటిన్‌కు సాధారణీకరించారు. మధ్యయుగ కాలంలో, 12 వ శతాబ్దం నాటికి దాని వాడకానికి అరుదైన ఉదాహరణలు ఉన్నాయి, కానీ 16 వ శతాబ్దం నాటికి ఇది సాధారణ వాడుకలో ఉంది.
[[File:Harvest Straw Bales in Schleswig-Holstein.jpg|thumb|200px|left|]]
17 వ శతాబ్దంలో, ఉత్తర అమెరికాలోని బ్రిటిష్ కాలనీలకు ఆంగ్ల వలసలు తారాస్థాయికి చేరుకున్నాయి, కొత్త స్థిరనివాసులు ఆంగ్ల భాషను వారితో తీసుకువెళ్లారు. పతనం అనే పదం క్రమంగా బ్రిటన్లో వాడుకలో లేదు, ఇది ఉత్తర అమెరికాలో సర్వసాధారణమైన పదంగా మారింది.<ref>{{cite web |title=Is It 'Autumn' or 'Fall'? |url=https://www.merriam-webster.com/words-at-play/autumn-vs-fall |website=Merriam Webster |accessdate=23 September 2019}}</ref> ఉత్తర ఇంగ్లాండ్‌లో ఈ సీజన్‌కు ఒకప్పుడు సాధారణ పేరు అయిన బ్యాకెండ్ అనే పేరు నేడు ఎక్కువగా వసంత ఋతువు అనే పేరుతో మార్చబడింది.
ఫుట్‌బాల్ దాదాపు వసంత ఋతువు నెలల్లో ఆడతారు; ఉన్నత పాఠశాల స్థాయిలో, సీజన్లు ఆగస్టు చివరి నుండి నవంబర్ ఆరంభం వరకు నడుస్తాయి, కాలేజ్ ఫుట్‌బాల్ రెగ్యులర్ సీజన్ సెప్టెంబర్ నుండి నవంబర్ వరకు నడుస్తుంది, ప్రధాన ప్రొఫెషనల్ సర్క్యూట్, నేషనల్ ఫుట్‌బాల్ లీగ్, సెప్టెంబర్ నుండి జనవరి ప్రారంభం వరకు ఆడుతుంది. వేసవి క్రీడలు, స్టాక్ కార్ రేసింగ్, కెనడియన్ ఫుట్‌బాల్, మేజర్ లీగ్ సాకర్ మేజర్ లీగ్ బేస్బాల్, వసంత ఋతువు ప్రారంభంలో నుండి చివరి వరకు వారి సీజన్లను చుట్టేస్తాయి.
[[File:Pumpkins-2009.jpg|left|thumb|[[Halloween]] [[pumpkin]]s]]
[[File:Halloween pumpkins.jpg|thumb|Halloween pumpkins]]
[[File:Maple Trees by Creek.jpg|thumb|]]
భారతీయ పురాణాలలో, వసంత ఋతువు సరస్వతి నేర్చుకునే దేవతకి ఇష్టపడే కాలంగా పరిగణించబడుతుంది, దీనిని "వసంత ఋతువు దేవత" (శారద) అని కూడా పిలుస్తారు. ఆసియా ఆధ్యాత్మికతలో, వసంత ఋతువు లోహపు మూలకంతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది, తదనంతరం తెలుపు రంగు, వెస్ట్ తెల్ల పులి మరణం సంతాపంతో సంబంధం కలిగి ఉంటుంది. ఆకురాల్చే చెట్లు దొరికిన చోట ఆకులలో రంగు మార్పు సంభవిస్తున్నప్పటికీ, ప్రపంచంలోని వివిధ ప్రాంతాలలో రంగు వసంత ఋతువు ఆకులు గుర్తించబడతాయి:
[[File:Unfinished pysanka.jpg|thumb|100px|]]
 
<gallery>
File:Allegory_of_Autumn_-_sala_di_Prometeo.jpg|
File:Autumn_Legros_Louvre_MR1981.jpg|
File:Giuseppe Arcimboldo - Autumn, 1573.jpg|
File:Alfons_Mucha_-_1896_-_Autumn.jpg|
File:Autumn_LCCN90708855.jpg|
File:Maxfield_Parrish_-_Autumn_(1905).jpg|
</gallery>
 
=== ఇది కూడ చూడు ===
* [[:en:Saint Patrick's Day|సెయింట్ పాట్రిక్స్ డే]] (ఉత్తర అర్ధగోళం)
* [[:en:Spring break|వసంత కాల సెలవులు]]
* [[:en:Easter day|ఈస్టర్ రోజు]] (ఉత్తర అర్ధగోళం)
* [[:en:Spring cleaning|స్ప్రింగ్ క్లీనింగ్]]
* [[:en:Akitu|అకిటు]] (ప్రాచీన మెసొపొటేమియా, సుమేరియా, బాబిలోనియా)
* [[:en:Bihu|బిహు]] (భారతదేశం)
* [[:en:Chinese New Year|చైనీయుల నూతన సంవత్సరం]]
* [[:en:Floriade (Canberra)|ఫ్లోరియాడ్ (కాన్బెర్రా)]] (ఆస్ట్రేలియా)
* [[:en:Holi|హోలీ]] (భారతదేశం, నేపాల్)
* [[:en:Imbolc| సెయింట్ బ్రిగిడ్ డే]] (ఐర్లాండ్)
* [[:en:Mărțișor]] (Romania)
* [[:en:May Day|మే డే]] (చాలా దేశాలు)
* [[:en:Nowruz|నౌరూజ్]] (చాలా దేశాలు)
* [[:en:Pahela Falgun|పహేలా ఫల్గన్]] (బంగ్లాదేశ్)
* [[:en:Passover|పస్కా]] (ఇజ్రాయెల్)
* [[:en:Sham el-Nessim|షామ్ ఎల్-నెస్సిమ్]] (ఈజిప్ట్)
* [[:en:Sinhala New Year|సింహళ నూతన సంవత్సరం]] (శ్రీలంక)
* [[:en:Spring Carnival|స్ప్రింగ్ కార్నివాల్]] (ఆస్ట్రేలియా)
* [[:en:Spring Day|వసంత దినం]] (చాలా దేశాలు)
* [[:en:Tết|టెట్]] (వియత్నాం)
* [[:en:Vasant panchami|వసంత పంచమి]] (భారతదేశం)
 
====మన సౌరమండలములో====
* [[:en:Atmosphere of Mercury|బుధుని వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Venus|శుక్రుని వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of the Moon|చంద్రుని వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Mars|అంగారకుని వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Jupiter|బృహస్పతి వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Io|Io వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Europa|యూరోపా వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Ganymede|గనీమీడ్ వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Saturn|శని వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Titan|టైటాన్ వాతావతణం]]
* [[:en:Enceladus (moon)#Atmosphere|ఎన్సెలాడస్ వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Uranus|యురేనస్ వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Neptune|నెప్ట్యూన్ వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Triton|ట్రైటాన్ వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Pluto|ప్లూటో వాతావతణం]]
* [[:en:Atmosphere of Earth|భూమి వాతావతణం]]
 
==హిందూ చంద్రమాసంలు==
Line 15 ⟶ 82:
 
==ఇవి కూడా చూడండి==
[[గ్రీష్మఋతువు]]
[[వర్షఋతువు]]
[[శరదృతువు]]
[[హేమంతఋతువు]]
[[శిశిరఋతువు]]
[[ఋతువు]]
[[ఋతుపవనాలు]]
 
* ► [[:వర్గం:భూమి|భూమి]]‎
* [[గ్రీష్మఋతువు]]
* ► [[:వర్గం:భూస్వరూపాలు|భూస్వరూపాలు]]‎
* [[వర్షఋతువు]]
* ► [[:వర్గం:అసాధారణ వాతావరణం|అసాధారణ వాతావరణం]]‎
 
* ► [[:వర్గం:చలికాలం|చలికాలం]]‎
 
* ► [[:వర్గం:పవనస్థితి|పవనస్థితి]]‎
* ► [[:వర్గం:పవనాలు|పవనాలు]]‎
 
* ► [[:వర్గం:వాతావరణ దృగ్విషయాలు|వాతావరణ దృగ్విషయాలు]]‎
* ► [[:వర్గం:వాతావరణ మార్పు|వాతావరణ మార్పు]]‎
* ► [[:వర్గం:వేసవికాలం|వేసవికాలం]]‎
 
* ► [[:వర్గం:శీతలం|శీతలం]]‎
* ► [[:వర్గం:కాలుష్యం|కాలుష్యం]]‎
 
* ► [[:వర్గం:పర్యావరణ కార్యకర్తలు|పర్యావరణ కార్యకర్తలు]]‎
* ► [[:వర్గం:పర్యావరణ శాస్త్రం|పర్యావరణ శాస్త్రం]]‎
* ► [[:వర్గం:పర్యావరణ సమస్యలు|పర్యావరణ సమస్యలు]]‎
 
* ► [[:వర్గం:దృగ్విషయాలు|దృగ్విషయాలు]]‎
 
* ► [[:వర్గం:పదార్థము|పదార్థము]]‎
* ► [[:వర్గం:పదార్ధం|పదార్ధం]]‎
* ► [[:వర్గం:పర్యావరణము|పర్యావరణము]]‎
* ► [[:వర్గం:ప్రకృతి వనరులు|ప్రకృతి వనరులు]]‎
* ► [[:వర్గం:ప్రకృతి వైపరీత్యాలు|ప్రకృతి వైపరీత్యాలు]]‎
 
==బయటి లింకులు==
* [[:en:Bahá'í calendar#Weekdays|బహాయి క్యాలెండర్]] (విభాగం వారపు రోజులు)
* [[:en:Calculating the day of the week|వారపు రోజును లెక్కిస్తోంది]]
* [[:en:Week|వారం]]
* [[:en:Workweek|పని వారం]]
* [[:en:Feria|ఫెరియా]]
 
* [[వారం]]
* [[పక్షం]]
* [[నెల]]
* [[సంవత్సరం]]
* [[ఈ సంవత్సరం కాలెండర్]]
* [[గ్రీష్మ ఋతువు]]
* [[నైఋతి]]
* [[వర్ష ఋతువు]]
* [[వసంత ఋతువు]]
* [[వాయువ్యం]]
* [[వారం రోజుల పేర్లు]]
* [[శరదృతువు]]
* [[హేమంత ఋతువు]]
* [[హేమంతఋతువు]]
* [[పడమర]]
* [[శిశిరఋతువు]]
 
* [[వసంత ఋతువు]]
 
* [[గ్రీష్మ ఋతువు]]
 
* [[శరదృతువు]]
 
* [[ఋతువు]]
 
* [[ఋతుపవనాలు]]
 
* [[వర్షఋతువు]]
==బయటి లింకులు==
 
* [[హేమంతఋతువు]]
 
* [[శిశిరఋతువు]]
 
== వెలుపలి లంకెలు ==
{{దిక్కులు}}
{{భారతీయ ఖగోళశాస్త్రం}}
{{ఋతువులు}}
[[da:Kompasretning#Nord]]
 
==మూలాలు==
{{wiktionary}}
{{మూలాలజాబితా}}
 
[[వర్గం:కాలమానాలు]]
[[వర్గం:కాలము]]
[[వర్గం:కేలండర్]]
[[వర్గం:దిక్కులు]]
[[వర్గం:కాలమానాలు]]
[[వర్గం:వాతావరణం]]
[[వర్గం:భూగోళ శాస్త్రము]]
 
[[ne:बसन्त ऋतु]]
 
{{మొలక-కాలం}}
"https://te.wikipedia.org/wiki/వసంత_ఋతువు" నుండి వెలికితీశారు