రోగ నిరోధక వ్యవస్థ: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
Arjunaraocbot (చర్చ | రచనలు) చి remove redundant <nowiki/> https://phabricator.wikimedia.org/T107675 |
|||
పంక్తి 15:
'''అసంక్రామ్యత''' రెండు రకాలు:
=== స్వాభావిక అసంక్రామ్యత ===
<ref>{{Cite wikisource|title=సహజ నిరోధకత్వం(Innate immunity):|సహజ నిరోధకత్వం(Innate immunity):
'''స్వాభావిక అసంక్రామ్యత''' (Innate immune system) : పుట్టుకతో వచ్చే అసంక్రామ్యతను స్వాభావిక అసంక్రామ్యత అంటారు. దీనిలో కొన్ని రకాల అవరోధాలు పుట్టుకతోనే వస్తాయి. అవి. ▼
పరిణామక్రమంలో జీవులలో మొదటగా ఏర్పడ్డ రక్షణ వ్యవస్థ(ist line of defence)(1 )
పుట్టుకతోనే ఏర్పడి సూక్ష్మజీవుల ప్రవేశాన్ని నిరోధించే స్వయంసిద్ధమైన వ్యాధినిరోధక వ్యవస్థ .వ్యక్తులలో జీవిత కాలం కొనసాగుతుంది . వంశపారంపర్యంగా జీవులకు సంక్రమిస్తుంది కూడా(2)
హానికారక సూక్ష్మజీవుల తాకిడికి వెనువెంటనే స్పందించి వ్యక్తపరిచే మొట్టమొదటి స్వాభావిక చర్య .ఈ చర్యలన్నీ కొన్నిగంటల వ్యవధి లోనే జరుగుతాయి .అనగా తక్షణం జరిగే చర్యలు.
ఈ వ్యవస్థలో జ్ఞాపకశక్తి లోపించిఉంటుంది(absence of memory).
స్వాభావిక చర్యలన్నీ నిర్దిష్ట మైనవి కావు(non-specific). అందువలన బాక్టీరియా ,వైరస్ ,ఫంగై , ప్రోటోజోవా వంటి అన్నిరకాల సూక్ష్మజీవుల ప్రవేశాన్నినిరోధిస్తుంది(3).
2011 వ సo{{!}}{{!}}లో Bruce A.Beutler మరియు Jules A. Hoffmann అను శాస్త్రజ్ఞులు ' స్వాభావిక నిరోధకత్వం యొక్క క్రియా శీలత '(concerning the activation of active immunity) ను గురించిన పరిశోధనలకు గాను వారికి నోబెల్ బహుమతి రావడం జరిగింది(4)
ఈ నిరోధకత్వం అనేక అవరోధాలసహాయం తో సూక్ష్మజీవుల ప్రవేశాన్ని నిరోధిస్తుంది . ఈ అవరోధాలను వరుసగా భౌతిక(physical) , రసాయనిక(chemical),జీవసంబంధ(biological)
మరియు కణసంబంధ అవరోధాలుగా(cellular) పరిగణిస్తారు(3)
ఈ వ్యవస్థ లో పాల్గొనే కణాలు ముఖ్యంగా న్యూట్రోఫిల్స్(neutrophils) ,మోనోసైట్లు(monocytes) ,సహజ కిల్లర్ కణాలు(natural killer cells), బేసోఫిల్స్(basophils), మాస్ట్ కణాలు(mast cells)
అసంక్రామ్య వ్యవస్థ లో భాగమైన ' కాంప్లిమెంట్ ప్రోటీన్స్ '(complement proteins) కూడా స్వాభావిక చర్యలలో పాల్గొంటాయి(5) . ఈ ప్రోటీన్ లు వ్యాధిజనకాలను 'లైసిస్'(lysis) ప్రక్రియకు గురిచేసి నాశనం కావించటం కాని ,
లేదా మాక్రోఫేజ్ ల సహాయంతో కణ భక్షణంకానీ జరుపుతాయి(6).స్వాభావిక చర్యలలో మాక్రోఫేజ్ లు అతి కీలక పాత్ర వహిస్తాయి .ఇవి బాక్టీరియాల ఉనికిని గుర్తించి , సైటోకైన్ లనబడు ప్రోటీనుల సహాయంతో వాటిని కణభక్షణా నికి గురిచేస్తాయి(7)
చిన్న పిల్లల లో కూడా ఈ స్వాభావిక అసంక్రామ్య చర్యలు చాలా చక్కగా నిర్వర్తింపబడుతాయి(8)
స్వాభావిక నిరోధకత్వం యొక్క ముఖ్య విధి : 1. శరీరాన్ని చేరే వ్యాధికారక జీవరాసుల నాశనం కావించటం 2. ఆర్జిత నిరోధకత్వాన్ని ప్రేరేపించడం(activation of acquired immunity)
REFERENCES :
1. astro.org
2. Innate immunity vs adaptive immunity-'Immunology and Microbiology' : technologynetwork.com
3. 'Clinical science' by Dr. Mythili Dhimahi , Ist edition,2005-06, pp : 142-144
4. https : //www.nobelprize.org -prizes
5. primaryimmune.org
6. Complement/ Britannica : http://www.britannica.com- science
7. Innate vs adaptive immunity : Khan Academy.org
8. The immune system & primary immunodeficiency : primaryimmune.org
డా{{!}}{{!}} కృష్ణ కుమార్ వేపకొమ్మ
ప్రొఫెసర్ ఇన్ జువాలజీ (విశ్రాంత ఉపాధ్యా యులు)
▲ krishnavepakomma@yahoo.com}}</ref>'''స్వాభావిక అసంక్రామ్యత''' (Innate immune system) : పుట్టుకతో వచ్చే అసంక్రామ్యతను స్వాభావిక అసంక్రామ్యత అంటారు. దీనిలో కొన్ని రకాల అవరోధాలు పుట్టుకతోనే వస్తాయి. అవి.
* అంతర్నిర్మాణపర అవరోధాలు: ఉదాహరణ: [[చర్మం]], [[లాలాజలం]], [[కన్నీరు]], శ్లేష్మస్రావాలు.
* శరీరధర్మపర అవరోధాలు: ఉదాహరణ: కన్నీటిలోని లైసోజైమ్, ఇంటర్ ఫెరాన్లు, పరిపూరక ప్రోటీన్లు, దేహ ఉష్ణోగ్రత
|