ఓజోన్ పొర: కూర్పుల మధ్య తేడాలు
Content deleted Content added
చి చిన్న సవరణ |
దిద్దుబాటు సారాంశం లేదు |
||
పంక్తి 1:
[[File:Ozone cycle.svg|thumb|upright=1.5|
'''ఓజోన్ పొర''' ఓజోన్ కవచం [[భూమి]] యొక్క స్ట్రాటో ఆవరణలోని ఒక ప్రాంతం, ఇది సూర్యుని యొక్క అతినీలలోహిత వికిరణాన్ని గ్రహిస్తుంది. స్ట్రాటో ఆవరణలోని ఇతర వాయువులకు సంబంధించి ఇది ఇప్పటికీ చిన్నది అయినప్పటికీ, [[వాతావరణం]]లోని ఇతర భాగాలకు సంబంధించి ఓజోన్ (O3) అధిక సాంద్రతను కలిగి ఉంటుంది. ఓజోన్ పొరలో ఓజోన్ మిలియన్‌కు 10 భాగాల కన్నా తక్కువ ఉంటుంది, మొత్తం భూమి యొక్క వాతావరణంలో ఓజోన్ గా సాంద్రత సగటున మిలియన్‌కు 0.3 భాగాలు. ఓజోన్ పొర ప్రధానంగా స్ట్రాటో ఆవరణ యొక్క దిగువ భాగంలో, భూమికి సుమారు 15 నుండి 35 కిలోమీటర్ల (9.3 నుండి 21.7 మైళ్ళు) వరకు కనిపిస్తుంది, అయినప్పటికీ దాని మందం కాలానుగుణంగా భౌగోళికంగా మారుతుంది<ref>{{cite web|url=http://www.ozonelayer.noaa.gov/science/basics.htm|title=Ozone Basics|website=NOAA|date=2008-03-20|access-date=2007-01-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20171121051325/http://www.ozonelayer.noaa.gov/science/basics.htm|archive-date=2017-11-21|url-status=dead}}</ref>.
===భూ వాతావరణాన్ని ఐదు పొరలు===
[[File:Future ozone layer concentrations.gif|thumb|300px|
వాతావరణ శాస్త్ర అధ్యయనం ప్రకారం భూ వాతావరణాన్ని ఐదు ప్రధాన పొరలుగా విభజిస్తారు. నేల నుంచి సుమారు 20 కి.మీ. వరకు విస్తరించిన పొరను 'ట్రోపోస్ఫియర్‌' అంటాము. ట్రోపోస్ఫియర్‌ పైభాగాన సుమారు 30 కి.మీ. మందాన అంటే నేల నుంచి సుమారు 50 కి.మీ. ఎత్తు వరకు ఉన్న పొరను 'స్ట్రాటోస్ఫియర్‌' అంటారు. ఇదే '''ఓజోన్ పొర''' ఉండేదీ, సుమారు ఓజోన్ పొర మందం సూమారు 20 కి.మీ అన్నమాట ఆ తర్వాత 35 కి.మీ. మందాన అంటే భూమి నుంచి సుమారు 85 కి.మీ. వరకు విస్తరించి ఉన్న వాతావరణ పొరను 'మీసోస్ఫియర్‌' అంటారు. మీసోస్ఫియర్‌కు పైభాగాన సుమారు 600 కి.మీ. మందాన అంటే నేల నుంచి సుమారు 700 కి.మీ. వరకూ విస్తరించి ఉన్న పొరను 'థóర్మోస్ఫియర్‌' అంటాము. ఆ పైభాగాన దాదాపు 10 వేల కి.మీ. వరకూ విస్తరించిన వాతావరణ భాగాన్ని 'ఎక్సోస్ఫియర్‌' అంటాము. ఇక ఆ పైభాగాన ఉన్నదంతా 'అంతరిక్షం' (space).
పంక్తి 9:
===ఓజోన్ను కొలవడానికి స్పెక్ట్రోఫోటోమీటర్===
[[File:TOMS_Global_Ozone_65N-65S.png|thumb|ఉపగ్రహంచే కొలిచే వాతావరణ ఓజోన్ స్థాయిలు స్పష్టమైన కాలానుగుణ వైవిధ్యాలను చూపుతాయి, కాలక్రమేణా వాటి క్షీణతను ధృవీకరిస్తాయి.]]
ఓజోన్ పొరను 1913 లో ఫ్రెంచ్ భౌతిక శాస్త్రవేత్తలు చార్లెస్ ఫాబ్రీ, హెన్రీ బ్యూసన్ కనుగొన్నారు. సూర్యుని యొక్క కొలతలు దాని ఉపరితలం నుండి పంపబడిన భూమిపై భూమికి చేరుకోవడం సాధారణంగా 5,500–6,000 K (5,227 నుండి 5,727 ° C) పరిధిలో ఉష్ణోగ్రత కలిగిన నల్ల [[శరీరం]] యొక్క వర్ణపటానికి అనుగుణంగా ఉంటుందని తేలింది. స్పెక్ట్రం యొక్క అతినీలలోహిత చివరలో 310 nm తరంగదైర్ఘ్యం కంటే తక్కువ రేడియేషన్ లేదు. తప్పిపోయిన రేడియేషన్ వాతావరణంలో ఏదో గ్రహించబడుతుందని ed హించబడింది. చివరికి తప్పిపోయిన రేడియేషన్ యొక్క స్పెక్ట్రం ఓజోన్ అనే ఒక [[రసాయనం]]తో మాత్రమే సరిపోతుంది<ref>{{Cite journal|journal=Atmosphere-Ocean|volume=46|pages=1–13|doi=10.3137/ao.460101|year=2008|last1=McElroy|first1=C.T.|title=Ozone: From discovery to protection|last2=Fogal|first2=P.F.}}</ref>. దాని లక్షణాలను బ్రిటిష్ వాతావరణ శాస్త్రవేత్త జి. ఎం. బి. డాబ్సన్ వివరంగా అన్వేషించారు, అతను భూమి నుండి స్ట్రాటో ఆవరణ ఓజోన్ను కొలవడానికి ఉపయోగపడే ఒక సాధారణ స్పెక్ట్రోఫోటోమీటర్ (డాబ్‌సోన్మీటర్) ను అభివృద్ధి చేశాడు. 1928 1958 మధ్య, డాబ్సన్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా ఓజోన్ పర్యవేక్షణ కేంద్రాల నెట్‌వర్క్‌ను స్థాపించారు, ఇవి నేటికీ కొనసాగుతున్నాయి. అతని గౌరవార్థం ఓజోన్ ఓవర్ హెడ్ మొత్తానికి అనుకూలమైన కొలత "డాబ్సన్ యూనిట్".
| |||