రూప్‌నగర్ జిల్లా: కూర్పుల మధ్య తేడాలు

చి clean up, replaced: మరియు → , (30), typos fixed: సాంరాజ్య → సామ్రాజ్య (3), , → , (29), , → ,
సమాచారపెట్టె అనువాదం, జిల్లాల లింకుల సవరణ
పంక్తి 1:
{{Infobox settlement
| name = Rupnagarరూప్‌నగర్ districtజిల్లా
| native_name =
| native_name_lang = pan
| other_name =
| settlement_type = [[Districts of Punjab, India|District = [[జిల్లా]]
| image_skyline =
| image_alt =
| image_caption =
| nickname =
| map_alt = Located in the northwest part of the state
| image_skyline =
| map_altimage_map = India - Punjab - Rupnagar.svg
| image_mapmap_caption = IndiaLocation -in Punjab, - Rupnagar.svgIndia
| map_altpushpin_map = Located in the northwest part of the= state
| map_caption pushpin_label_position = Location in Punjab, India
| pushpin_mappushpin_map_alt =
| pushpin_map_caption =
| pushpin_label_position =
| pushpin_map_altsubdivision_type = దేశం
| subdivision_name = {{flag|India}}
| pushpin_map_caption =
| latd subdivision_type1 = 30.97రాష్ట్రం
| latm subdivision_name1 = [[పంజాబ్]]
| named_for = రాజా రోకేశ్వరుని కుమారుడు, రూప్ సేన్
| lats =
| latNSseat_type = Nముఖ్య పట్టణం
| longdseat = 76.51[[రూప్‌నగర్]]
| longmleader_title1 = డిప్యూటీ కమిషనరు
| longsleader_name1 =
| longEWleader_name2 = E
| lats leader_title2 =
| coordinates_display = inline,title
| subdivision_typegovernment_type = Country
| subdivision_namegoverning_body = {{flag|India}} =
| footnotesunit_pref = Metric
| subdivision_type1 = [[States and territories of India|State]]
| subdivision_name1area_total_km2 = [[Punjab, India|Punjab]] = 1440
| established_titlepopulation_total = 684,627
| established_datepopulation_as_of = 2011
| founderpopulation_rank =
| population_density_km2 = auto
|named_for = Raja Rokeshar's son, Rup Sen
| seat_type population_demonym = Headquarters
| seat population_footnotes = [[Rupnagar]]{{cref|‡}}
| leader_title1demographics_type1 = Administrator of [[District]]= భాషలు
| leader_name1demographics1_title1 = Tanu Kashyapఅధికారిక
| leader_title1demographics1_info1 = Deputy commissioner= [[పంజాబీ]]
| leader_name2timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]]
| leader_title2utc_offset1 = +5:30
| government_typeiso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-PB-RU]]
| postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] -->
| governing_body =
| unit_prefpostal_code = Metric
| area_footnotesregistration_plate =
| area_rankblank1_name_sec1 = అక్షరాస్యత
| area_total_km2blank1_info_sec1 = 1440 = 82.19%
| website = {{URL|http://rupnagar.nic.in/}}
| elevation_footnotes =
| elevation_mofficial_name =
| population_total = 684,627
| population_as_of = 2011
| population_rank =
| population_density_km2 = auto
| population_demonym =
| population_footnotes = {{cref|‡}}
| demographics_type1 = Languages
| demographics1_title1 = Official
| demographics1_info1 = [[Punjabi language|Punjabi]]
| timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]]
| utc_offset1 = +5:30
| iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-PB-RU]]
| postal_code_type = <!-- [[Postal Index Number|PIN]] -->
| postal_code =
| registration_plate =
| blank1_name_sec1 = Literacy
| blank1_info_sec1 = 82.19%
| website = {{URL|http://rupnagar.nic.in/}}
| footnotes =
}}
[[File:Satluj P012.JPG|thumb|250px|Cattle grazing on the banks of river [[Sutlej]]]]
[[File:Satluj S058.JPG|thumb|250px|Gurdwara Shri Tibi Sahib on the banks of river [[Sutlej]]]]
[[పంజాబు]] రాష్ట్రరాష్ట్రం 24లోని 22 జిల్లాలలో '''రూప్‌నగర్''' జిల్లా (డోయబ్:ਰੂਪਨਗਰ ਜ਼ਿਲਾ) ఒకటి. రూప్‌నగర్, ఈ జిల్లాకు ముఖ్యపట్టణం. ఈ పట్టణాన్ని గతంలో రోపార్ /రూపార్ అనేవారు. 11వ శతాబ్దంలో ఈ ప్రాంతాన్ని పాలించిన రాజా రోఖేశ్వర్ ఈ నగరాన్ని స్థాపించి తన కుమారుని పేరు పెట్టాడని భావిస్తున్నారు. ఇది " సింధూ నాగరికతకు " చెందిన పురాతన నగరమని భావిస్తున్నారు. రూప్ నగర్ జిల్లా లోని ప్రధాన నగరాలు మొరిండా, కురలి, ఆనందపూర్ సాహిబ్. రూప్ నగర్‌ను భాగ్‌వాలా (పూదోటల నగరం) అనికూడా అంటారు. మొరిండా చంఢీగఢ్- లుధియానా రహదారిలో ఉంది.
 
==రూపార్==
----
సట్లైజ్[[సట్లెజ్ నది]] ఏడమఎడమ తీరంలో, శివాలిక్ పర్వతాల పైన 21 మీ ఎత్తున శివాలిక్ పర్వతసమీపంలో ఉన్న మట్టిదిబ్బ పేరు. రూపర్. ఇది 6 సంస్కృతులకు సాక్ష్యంగా నిలిచింది. ఈ జిల్లాలో డాక్టర్ వైడి శర్మ పురాతత్వపరిశోధనలు సాగించాడు. హరప్పన్ నుండి రూపర్‌కు వలసలు [[సరస్వతీ నది|సరస్వతి]], సట్లైజ్సట్లెజ్ నది మీదుగా సాగాయి.
 
==రూపర్==
సట్లైజ్ నది ఏడమ తీరంలో 21 మీ ఎత్తున శివాలిక్ పర్వతసమీపంలో ఉన్న మట్టిదిబ్బ పేరు. రూపర్. ఇది 6 సంస్కృతులకు సాక్ష్యంగా నిలిచింది.ఈ జిల్లాలో డాక్టర్ వైడి శర్మ పురాతత్వపరిశోధనలు సాగించాడు. హరప్పన్ నుండి రూపర్‌కు వలసలు సరస్వతి, సట్లైజ్ నది మీదుగా సాగాయి.
=== పురాతన కాలం 1 ===
రూపర్ వద్ద జరిగిన త్రవ్వకాలలో ఆరంభకాల సింధు నాగరికతకు చెందిన అనేక ఆధారాలు లభించాయి. సింధునాగరికతకు సంబంధించిన లిపి, ముద్రలు ఉన్న వస్తువులు, మట్టిని కాల్చి చేసిన టెర్రకోటా వస్తువులు, చెర్ట్ బ్లేడ్లు, రాగి వస్తువులు, టెర్రకోటా పూసలు, గాజులు, సింధునాగరికతకు చెందిన సాధారణ మట్టిపాత్రలు లభించాయి. మొత్తం హరప్పన్ పట్టణాలు, గ్రామాలలో ఇవి పుష్కలంగా లభించాయి.
Line 100 ⟶ 80:
 
== ప్రాంతం ==
[[పంజాబు]] రాష్ట్రం లోని పాటియాలాపటియాలా విభాగానికి చెందిన రూప్‌నగర్ జిల్లా ఉత్తరంగా 30°-32', 31°-24' డిగ్రీల అక్షాంశంలో, తూర్పుగా 76°-18', 76°-55' డిగ్రీల రేఖాంశంలో ఉంది. రూప్‌నగర్ సాధారణంగా రూపర్రోపార్ అని/ పిలువబడుతూరూపార్ అని ఉండేదిపిలిచేవారు. జిల్లాకేంద్రం రూప్‌నగర్, [[చండీగడ్చండీగఢ్]]కు నుండి 42 కి.మీ దూరంలో ఉంది. జిల్లా సతిహద్దులలోసరిహద్దులలో [[సాహిబ్షహీద్ భగత్ సింగ్ నగర్ జిల్లా|షహీద్ భగత్ సింగ్ నగర్]], [[మొహాలీ జిల్లా|మొహాలీ]], [[ఫతేగఢ్ సాహిబ్ జిల్లా|ఫతేగఢ్]] జిల్లాలు ఉన్నాయి. జిల్లాలో రూప్నగర్, ఆనందపూర్, [[చంకౌర్ సాహిబ్]] అనే 3 తాలూకాలు ఉన్నాయి. 617 గ్రామాలు, 6 పట్టణాలు (రుప్‌నగర్, చంకౌర్ సాహిబ్, ఆనంద్పూర్ సాహిబ్, మొరిండా (భారత్), నాంగల్ ) ఉన్నాయి. చంకౌర్ సాహిబ్ తప్ప మిగిలినవన్నీ రైల్వే మార్గంలో ఉన్నాయి. జిల్లాలోని నాంగల్, రూప్నగర్, ఆనందపూర్ సాహిబ్‌ల గుండా సట్లైజ్ నది ప్రవహిస్తుంది.
జిల్లా, (నవాంషహర్), [[మొహలి]] జిల్లా, [[ఫతేగర్]] జిల్లా ఉన్నాయి. జిల్లాలో 3 తాలూకాలు ఉన్నాయి : రూప్నగర్, ఆనందపూర్, [[చంకౌర్ సాహిబ్]] ఉన్నాయి. అంతేకాక 617 గ్రామాలు, 6 పట్టణాలు (రుప్‌నగర్, చంకౌర్ సాహిబ్, ఆనంద్పూర్ సాహిబ్, మొరిండా (భారత్), నాంగల్ ) ఉన్నాయి. చంకౌర్ సాహిబ్ తప్ప మిగిలినవన్నీ రైల్వే మార్గంలో ఉన్నాయి. జిల్లాలోని నాంగల్, రూప్నగర్, ఆనందపూర్ సాహిబ్‌ల గుండా సట్లైజ్ నది ప్రవహిస్తుంది.
 
[[File:Hargobindsar sahib.JPG|thumb|267x267px|Gurudwara Sri Hargobindsar Sahib located at the historical village, Dadhi, near Kiratpur Sahib.]]
 
== వాతావరణం ==
రూప్‌నగర్ జిల్లాలోని వాతావరణం సాధారణంగా పొడిగా ఉంటుంది. నైరుతీ రుతుపవనాలు జిల్లాలో వర్షపాతానికి సహకరిస్తాయి. వేడి వేసవి, అత్యంత చలితో కూడిన శీతాకాలం ఉంటాయి. వాతావరణ పరంగా జిల్లా 4 విభాగాలుగా విభజించబడింది. నవంబరు మద్య నుండి ఫిబ్రవరి వరకు చలికాలం, తరువాత కాలం మార్చి నుండి జూన్ చివరి వరకు వేసవి కాలం, జూన్ నుండి నైరుతీ ౠతుపవనాలు ఆరంభమై సెప్టెంబరు మద్య వరకూ వర్షాలు ఉంటాయి. సెప్టెంబరు మద్య నుండి నవంబరు మద్య వరకు వర్షాలు కొనసాగుతుంటాయి. శీతాకాలం నుండి వేసవి కాలం వరకు ఉష్ణోగ్రతలు 4-45 సెల్షియస్ డిగ్రీల వరకు ఉంటుంది. మే, జూన్ మాసాలు సాధారణంగా ఉష్ణోగ్రతలు అధికంగా ఉంటాయి. వర్షాకాలంలో గాలిలో తేమ 70% వరకూ ఉంటుంది.
వాతావరణ పరంగా జిల్లా 4 విభాగాలుగా విభజించబడింది. నవంబరు మద్య నుండి ఫిబ్రవరి వరకు చలికాలం, తరువాత కాలం మార్చి నుండి జూన్ చివరి వరకు వేసవి కాలం, జూన్ నుండి నైరుతీ ౠతుపవనాలు ఆరంభమై సెప్టెంబరు మద్య వరకూ వర్షాలు ఉంటాయి. సెప్టెంబరు మద్య నుండి నవంబరు మద్య వరకు వర్షాలు కొనసాగుతుంటాయి. శీతాకాలం నుండి వేసవి కాలం వరకు ఉష్ణోగ్రతలు 4-45 సెల్షియస్ డిగ్రీల వరకు ఉంటుంది. మే, జూన్ మాసాలు సాధారణంగా ఉష్ణోగ్రతలు అధికంగా ఉంటాయి. వర్షాకాలంలో గాలిలో తేమ 70% వరకూ ఉంటుంది.
సరాసరి వర్షపాతం 775మి.మీ. జూన్, సెప్టెంబరు మద్య కాలంలో 78% వర్షపాతం ఉంటుంది. భుభాగం అధికంగా బంకమట్టి, స్వల్పంగా ఇసుక కలిగి ఉంటుంది. సట్లైజ్ నదీ ప్రాంతంలో బంకమట్టి అధికంగానూ అక్కడక్కడా ఇసుక కలిగి ఉంటుంది. చంకౌర్ సాహిబ్, ఖరర్ బ్లాకులలలో సోడిక్ మట్టి ఉంటుంది. ఆనందపూర్ సాహిబ్, రూప్‌నగర్ భూభాగం అసమానతలు కలిగిన మట్టి ఉంటుంది.
 
Line 116 ⟶ 94:
* రూప్‌నగర్
 
== నగరాలు , పట్టాణాలుపట్టణాలు ==
* ఆనందపూర్ సాహిబ్ ( రోపార్)
* చంకుమార్ సాహిబ్ ( రోపార్)
* కిరత్పూర్ సాహిబ్ (రోపార్)
* మోరిండా సిటీ (రోపార్ )
* నాంగల్నంగల్ ( రోపార్)
* రూప్‌నగర్
* కమల్పూర్ ( రోపార్)
* ఘనౌలి టెర్మినల్ పవర్ ప్లాంట్, రోపార్ ఘనౌలి
* దధి
* భారత్‌ఘఢ్
* భారత్‌ఘర్
* కర్తర్పూర్ ( రూప్‌నగర్)
 
Line 186 ⟶ 164:
{{Geographic location
|Centre =రూప్‌నగర్ జిల్లా
|North = [[ఉన]]ఊనా జిల్లా]], [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]]
|Northeast = [[బిలాస్‌పూర్]] జిల్లా]], [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]]
|East = [[సోలన్]] జిల్లా]], [[హిమాచల్ ప్రదేశ్]]
|Southeast = [[మోహలి]]మొహాలీ జిల్లా]]
|South =
|Southwest = [[ఫతేహ్‌గర్ఫతేగఢ్ సాహిబ్]] జిల్లా]]
|West = [[లుధియానా జిల్లా]] జిల్లాలు
|Northwest = [[హోషియార్‌పూర్]] జిల్లా]], [[సాహిబ్షహీద్ భగత్ సింగ్ నగర్ జిల్లా]]
}}
 
== మూలాలు ==
== వెలుపలి లింకులు ==
<references />
{{Commons category}}
{{పంజాబ్ లోని జిల్లాలు}}
"https://te.wikipedia.org/wiki/రూప్‌నగర్_జిల్లా" నుండి వెలికితీశారు